درمان کیست تخمدان، چه روش‌هایی دارد؟

درمان کیست تخمدان بسته به نوع و میزان پیشرفت آن متنوع است. برخی از کیست‌ها را می‌توان با روش کیستکتومی و بدون از بین بردن تخمدان برداشت. این در حالی است که در بعضی موارد دیگر، تخمدان نیز باید همراه با کیست برداشته شود. به خواندن ادامه دهید تا شما را با تمام روش های درمان کیست تخمدان آشنا ‌کنیم.

در این مقاله می‌خوانید:

• کیست تخمدان چیست؟
• انواع کیست تخمدان
• علل کیست تخمدان
• علائم کیست تخمدان
• تشخیص کیست تخمدان
• روش های درمان کیست تخمدان
• درمان خانگی کیست تخمدان
• سوالات رایج

کیست تخمدان چیست؟

کیست تخمدان، کیسه‌ پر از مایع یا نیمه جامدی است در تخمدان شما ایجاد می‌شود. این کیست به خصوص در بارداری یا وقتی هنوز یائسگی را پشت سر نگذاشته‌اید، بیشتر رواج دارد. البته بیشتر اوقات هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند و حتی ممکن است که اصلا متوجه وجود آن نیز نشوید! با این حال، اگر کیست تخمدان به اندازه کافی بزرگ شود، می‌تواند علائمی مانند خونریزی را ایجاد کند که نیاز به رسیدگی دارد.  

بیشتر بخوانید: مشکلات و بیماری های رایج رحم زنان چیست؟

انواع کیست تخمدان

انواع مختلفی از کیست تخمدان وجود دارد که عبارتند از:

• کیست فولیکول: در طی چرخه قاعدگی زنان، تخمک در کیسه‌ای به نام فولیکول رشد می‌کند. در بیشتر موارد، این فولیکول یا کیسه شکسته شده و تخمک آزاد می‌کند، اما اگر فولیکول باز نشود، مایع درون فولیکول می‌تواند روی تخمدان کیست ایجاد کند.
• کیست لوتئوم: کیسه‌های فولیکول معمولاً پس از آزاد شدن تخمک حل می‌شوند، اما اگر این اتفاق نیفتد و دهانه فولیکول باز نشود، مایع اضافی در داخل کیسه، کیست لوتئوم ایجاد می‌کند.

روش های درمان کیست تخمدان تا حد زیادی به نوع آن بستگی دارد. به همین دلیل، شما باید انواع دیگر کیست تخمدان را نیز بشناسید که عبارتند از:

• کیست‌های درموئید: رشد کیسه مانند در تخمدان‌ها هستند که می‌توانند حاوی مو، چربی و سایر بافت‌ها باشند.
• سیستادنوم: نوعی رشد غیرسرطانی ‌است که می‌تواند در سطح خارجی تخمدان ایجاد شود.
• آندومتریوم: بافت‌هایی که به طور طبیعی در داخل رحم رشد می‌کنند می‌توانند در خارج از رحم ایجاد شده و به تخمدان متصل شوند و کیست آندومتریوم را به وجود بیاورند.

بیشتر بخوانید: آیا فیبروم باعث کم خونی می شود؟ کم خونی ناشی از فیبروم

علل کیست تخمدان

برخی از دلایل متداول کیست تخمدان شامل موارد زیر است:

• تخمک گذاری
• آندومتریوز
• بیماری التهابی لگن (PID)
• رشد غیرطبیعی سلول‌ها
• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• بارداری
• رشد غیرسرطانی
• سرطان

بیشتر بخوانید: اصلاح سبک زندگی برای تنبلی تخمدان

علائم کیست تخمدان

اغلب اوقات، کیست تخمدان علائمی ایجاد نمی‌کند، اما علائم می‌توانند با رشد کیست ظاهر شوند و قبل از پرداختن به درمان کیست تخمدان باید آن‌ها را بشناسید. علائم کیست تخمدان عبارتند از:

• نفخ، تورم و سنگینی در شکم
• درد هنگام دفع مدفوع، فشار به روده یا نیاز مکرر به دفع مدفوع
• لگن درد مداوم یا متناوبی که به پایین کمر و ران گسترش می‌یابد و ممکن است قبل یا در طول چرخه قاعدگی ایجاد شود.
• قاعدگی نامنظم و احتمالاً دردناک ( سنگین‌تر یا سبک‌تر از دوره‌های قبل)
• مقاربت دردناک (دیسپارونیا)
• مشکلات ادراری
• علائم مشابه بارداری مانند تهوع، استفراغ و حساسیت ‌پستان‌ها
• ناهنجاری‌های هورمونی

چه اندازه کیست تخمدان خطرناک است؟

کیست‌های تخمدان معمولاً خود به خود برطرف می‌شوند، اما کیست‌های بزرگ‌تر از 50 تا 60 میلی‌متر می‌توانند خطرناک باشند. از این رو، علائم شدید کیست تخمدان که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند، عبارتند از:

• لگن درد شدید
• تب
• ضعف یا سرگیجه
• تنفس سریع و پی در پی

این علائم می‌توانند عوارض کیست تخمدان شامل پارگی کیست یا پیچ‌ خوردگی تخمدان را نشان دهند و اگر به موقع درمان نشوند، ممکن است عواقب جدی داشته باشند.

بیشتر بخوانید: عوارض تنبلی تخمدان: علت، نشانه ها و درمان تنبلی تخمدان

تشخیص کیست تخمدان

درمان سریع کیست تخمدان در صورتی ممکن است که در وهله اول، این کیست در تخمدان شما به درستی تشخیص داده شود. پزشک می‌تواند کیست تخمدان را طی معاینه معمول لگن تشخیص دهد. او ممکن است متوجه تورم یکی از تخمدان‌های شما شود و برای تایید وجود کیست، آزمایش سونوگرافی انجام دهد. به  غیر از سونوگرافی، روش‌های دیگری نیز برای تشخیص کیست تخمدان وجود دارند که عبارتند از:

• سی تی اسکن
• ام آر آی
• آزمایش سطح هورمون
• آزمایش خون

بیشتر بخوانید: قرص متفورمین، کیست را از بین می برد؟

روش های درمان کیست تخمدان

بیشتر کیست‌ها به خودی خود از بین می‌روند و نیازی به درمان ندارند. با این حال، برخی از کیست‌های تخمدان ممکن است به جراحی احتیاج داشته باشند. این‌ها همان کیست‌های بزرگی هستند که از بین نمی‌روند یا علائم جدی ایجاد می‌کنند. دو نوع جراحی برای از بین بردن کیست تخمدان عبارتند از:

• لاپاروسکوپی: در این روش، پزشک برش‌های ریزی را در بالا یا زیر ناف شما ایجاد می‌کند. سپس به کمک دستگاه لاپاراسکوپ به داخل رحم شما نگاه می‌اندازد و با یک ابزار متفاوت، کیست را حذف می‌کند.
• لاپاراتومی: در این روش درمان کیست تخمدان، جراح شما یک برش بزرگ‌تر در شکم ایجاد می‌کند تا دسترسی بهتری به تخمدان و کیست شما داشته باشد. اگر یک کیست بزرگ دارید یا پزشک‌تان فکر می‌کند که کیست شما ممکن است سرطانی باشد، به احتمال زیاد به این نوع جراحی احتیاج پیدا خواهید کرد.

بهترین دارو برای کیست تخمدان

هیچ داروی خاصی برای کیست تخمدان وجود ندارد، اما پزشک شما می‌تواند در صورت درد به شما دارو بدهد. علاوه بر این، ممکن است قرص‌های ضد بارداری نیز به شما تجویز کند که البته این‌ها نمی‌توانند کیست‌ها از بین ببرند، اما می‌توانند به جلوگیری از موارد جدید کمک کنند.

بیشتر بخوانید: متفورمین برای درمان تنبلی تخمدان (سندرم تخمدان پلی کیستیک) دختران مجرد چه تاثیر و عوارضی دارد؟

درمان خانگی کیست تخمدان

بعضی از درمان‌های خانگی برای کیست تخمدان عبارتند از:

• گرم نگه داشتن شکم: گرما باعث کاهش درد گرفتگی عضلات یا درد در شکم می‌شود که از علائم رایج کیست تخمدان هستند.
• استفاده از روغن کرچک: روغن کرچک به پاک سازی سموم یا بافت‌های اضافی کمک می‌کند و یک درمان خانگی کیست تخمدان محسوب می‌شود. فقط کافی است که دو قاشق غذاخوری روغن کرچک را روی یک پارچه فلانل بمالید و کل شکم خود را با آن بپوشانید.
• حمام نمک اپسوم: حمام نمکی Epsom به زنان کمک می‌کند تا به راحتی درد و سایر علائم مرتبط با کیست تخمدان خود را کاهش دهند. در واقع، میزان بالای سولفات منیزیم در نمک Epsom می‌تواند درد عضلات را تسهیل کند. پس یک فنجان نمک Epsom را به وان پر از آب گرم خود اضافه کنید و حداقل ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در آن بنشینید.

درمان کیست تخمدان در طب سنتی

در طب سنتی نیز از چند گیاه خاص برای درمان این کیست‌ها استفاده می‌شود که عبارتند از:

• چای بابونه: این یک چای گیاهی با اثرات آرامش بخش است که به درمان درد و ناراحتی مرتبط با کیست تخمدان کمک می‌کند. ماهیت گرم چای هم‌چنین به زنان کمک می‌کند تا با تحریک جریان خون در ناحیه لگن و رحم، پریودهای نامنظم خود را تنظیم کنند. پس برای درمان کیست تخمدان، هر روز دو تا سه فنجان از این چای را مصرف کنید.
• سرکه سیب: کیست تخمدان ناشی از کمبود پتاسیم را می‌توان با داشتن سرکه سیب که به کوچک شدن یا حل کردن کیست کمک می‌کند، به راحتی درمان کرد. این سرکه از پتاسیم بسیار زیاد تشکیل شده و توسط بسیاری از متخصصان بهداشت توصیه می‌شود. پس فقط کافی است که یک قاشق غذاخوری سرکه سیب را به یک لیوان آب گرم اضافه کرده و روزانه یک یا دو لیوان از آن را بنوشید تا از شر این مشکل خلاص شوید.
• آب چغندر: چغندر یکی از بهترین داروهای طبیعی است که می‌تواند توانایی کبد برای پاک کردن سموم از بدن را تقویت کند و شدت پیشرفت کیست تخمدان را کاهش دهد. پس نصف فنجان آب چغندر تازه استخراج شده را با یک قاشق غذاخوری از ژل آلوئه ورا مخلوط کنید و هر روز قبل از صبحانه، یک لیوان از آن را بنوشید.

بیشتر بخوانید: بی نظمی پریود در دختران نوجوان؛ علت و روش های درمان قاعدگی نامنظم در نوجوانان

سوالات رایج

۱- برای درمان کیست تخمدان، یاسمین بخورم یا دانازول؟

۲- برای درمان کیست تخمدان، قرص را روز چندم بخورم؟

• اولین بسته قرص را باید در 5 روز اول قاعدگی شروع کند.
• هر شب یک عدد قرص را در ساعت مشخصی میل کند.
• اگر یک شب مصرف قرص فراموش شد، روز بعد 2 عدد قرص میل کند.
• اگر دو روز مصرف قرص فراموش شد، مثلاً اگر شنبه و یکشنبه بود، باید دوشنبه و سه شنبه هر روز 2 قرص مصرف شود.
• فاصله بین دو بسته قرص حداکثر 7 روز است.

۳- برای درمان کیست تخمدان، دوفاستون بهتره یا ال‌دی؟

۴- کیست تخمدان در بارداری مشکل ایجاد می‌کنه؟