کارهای عجیب کودکان، منم توانایی دارم!

فارس: یک روانپزشک کودک و نوجوان گفت: یکی از نشانه‌های فرزند مسئولیت‌پذیر این است که به‌طور معمول به انجام کارهای ساده قانع نمی‌شود و مایل است وظایف جدی‌تر و پیچیده‌تری را به عهده گیرد.

انجام کارهای پیچیده توسط فرزندان نشانه حس مسئولیت پذیری است

میترا حکیم شوشتری درمورد مسئولیت‌پذیری کودکان و نوجوانان اظهار داشت: والدین باید ابتدا تعریف صحیحی از مسئولیت پذیری به دست آورند تا بدانند کودک یا نوجوانشان مسئولیت پذیر است یا خیر.

وی در تعریف مسئولیت‌پذیری گفت: مسئولیت‌پذیری کودکان برای این است که فرزند قدرت تصمیم‌گیری به دست آورد تا بتواند در پی این تصمیم‌ها به نتایج مثبتی در زندگی دست‌یابد؛ سپردن کارهای منزل مانند بردن زباله‌ها، شستن ظرف‌ها، مرتب کردن تختخواب و جمع کردن بستر گرچه برای اداره منزل اهمیت دارند و زمینه‌های مسئولیت‌پذیری را فراهم می‌آورند، اما به معنای مسئولیت‌پذیری فرزند نیستند.

این روانپزشک کودک و نوجوان تصریح کرد: فرزند مسئولیت‌پذیر کسی است که در انجام تکالیف مدرسه، بیدار شدن، آماده شدن برای مدرسه، عبادت و نظافت شخصی روی پای خودش می‌ایستد و به دیگران یا والدین متکی نیست.

وی در مورد نشانه‌های فرزند مسئولیت‌پذیر نیز گفت: فرزند مسئولیت‌پذیر در تصمیم‌گیری‌ها متزلزل نیست و به طور معمول تصمیم‌های درستی می‌گیرد، می‌تواند برخلاف تصمیم گروه همسالان تصمیم بگیرد، انتخاب راهی از بین راه‌های گوناگون برایش سهل و راحت است، به‌طور معمول به انجام کارهای ساده قانع نمی‌شود و مایل است وظایف جدی‌تر و پیچیده‌تری را به عهده گیرد.

حکیم شوشتری اضافه کرد: همچنین از نشانه‌های دیگر مسئولیت‌پذیری فرزندان، گوناگونی اهداف و علایق، انجام وظایف خود بدون یادآوری یا دستور دیگران یا والدین، احترام و رعایت بدون جر و بحث محدودیت‌هایی که از سوی والدین وضع می‌شود، است. همچنین او توان حل مشکلات خود را دارد.

وی ادامه داد: کودک یا نوجوان مسئولیت پذیر، مسئولیت نتیجه اعمال و رفتار خود را می‌پذیرد، برای کارهایی که انجام می‌دهد دلیل دارد، در صورتی که مرتکب اشتباهی شود به اشتباه خود اعتراف می‌کند، در ناکامی‌هایش دیگران را مقصر نمی‌داند، به پیمان‌هایی که می‌بندد و قول‌هایی که می‌دهد عمل می‌کند.

این روانپزشک کودک و نوجوان در مورد ایجاد مسئولیت‌پذیری در کودکان گفت: برای ایجاد مسئولیت‌پذیری در کودکان باید از چند راهکار استفاده کرد؛ درابتدا آنکه مسئولیت‌های مربوط به سن آنان را بینشان تقسیم کرد؛ سپس فرصت لازم را در اختیارشان قرار داد؛ برای این‌مهم ۲ یا ۳ وظیفه ساده در روز در حد ۱۰ تا ۲۰ دقیقه کافی است.

وی تأکید کرد: والدین باید توجه کنند که کودکان برای گذر از فعالیتی به فعالیت دیگر، به زمان نیاز دارند؛ پس به آن‌ها فرصت انتقال باید داد؛ همچنین باید مسئولیت‌ها را به بخش‌های کوچک تقسیم کرد تا به خوبی بتوانند از عهده آنها برآیند؛ والدین در وهله باید چگونگی انجام مسئولیت‌ها را به آنان بیاموزند. برای اطمینان از درک مسئولیت به وسیله فرزند، از او بخواهند آن را تکرار کند.

حکیم شوشتری تصریح کرد: گاهی لازم است برای بازده بیشتر، راهکارهایی را به کودکان و نوجوانان نشان دهند؛ برای مثال، به جای ۴ بار خم شدن و برداشتن یک وسیله از روی زمین و ۴ بار به سمت کمد رفتن، بیاموزند که ۴ وسیله را یکباره بردارد و یکبار به سوی کمد برود.

وی گفت: همچنین برای مرتب کردن اتاق خود، از اشیای بزرگتر مثل تخت آغاز کند و بعد سراغ کوچکترها برود. همچنین برای اینکه همه جای اتاق تمیز شود و قسمتی باقی نماند، به فرزند خود بیاموزند که اتاق را در جهت عقربه‌های ساعت تمیز کند.

وی خاطرنشان کرد: والدین بر انجام مسئولیت‌های محوله نظارت کنند. برای جا افتادن مسئولیت، ابتدا همراه فرزندشان باشند تا دست کم ۳ بار آن را به درستی انجام دهد. در صورت نظارت می‌توان با طرح سؤال، کودک را به کشف وظیفه بعدی وا داشت. حالا باید چه کار کنیم؟ چه کار دیگری باید در اتاقت انجام بشود؟