مایع آمنیوتیک جنین، چه وظایفی بر عهده دارد؟

مایع آمنیوتیک ( آب دور جنین ) مایعی است که اطراف جنین را در کیسه آب در بر گرفته است . و وظایف مهمی را در طول دوره بارداری بر عهده دارد :
- مایع دور جنین باعث میشود که ضربات آسیبی به جنین درون رحم و بند ناف وارد نکنند .
- محافظ جنین و رحم از عفونت میباشد .
- برای تحرک و تنفس جنین لازم است
- باعث تکامل قسمتهای عمده بدن جنین مانند گوارش ، ششها و اسکلت و عضلات میگردد .
- به تولد جنین کمک خواهد کرد .

زیاد بودن مایع آمنیوتیک (آب دور جنین ) چگونه تشخیص داده میشود ؟
- بزرگتر شدن رحم و شکم بیشتر از حد معمول
- کمتر احساس شدن حرکات جنین درون رحم مادر
- بیشتر شدن وزن از حالت معمول
- درد در ناحیه شکم و کمر درد
- ورم در ناحیه پا و مخصوصا قوزک پا
- و در نهایت ممکن است پزشک برای اطمینان بیشتر درخواست سونوگرافی دهد و میزان مایع دور جنین را اندازه گیری نمایند و اگر میزان مایع آمنیوتیک بیش از 25 سانتیمتر باشد مقدار آن غیر طبیعی تلقی میشود . میزان مایع کیسه آب جنین در سه ماهه سوم بایستی بین 5 تا 25 سانتی متر باشد .

علل زیاد شدن مایع دور جنین
در علم پزشکی میزان زیاد مایع آمنیوتیک ، پلی هیدرامنیوس یا هیدرامنیوس می نامند .البته در اغلب موارد علت خاصی برای این مساله پیدا نمیکنند و اگر اتفاق بیفتد دلیل بر این نیست که جنین مشکل خاصی دارد . ممکن است در یک مرحله میزان آب درون کیسهاطراف جنین زیاد شود و سپس خوبخود کاهش یابد و میزان طبیعی برسد .

اما ممکن است بعلت یکی از موراد زیر مایع دور جنین افزایش یابد
دیابت بارداری : در صورتیکه مادر دچار دیابت کنترل نشده شود احتمال بالا رفتن میزان آب دورن جنین نیز بیشتر خواهد شد .معمولا 10 درصد مادران بارداری که دیابت بارداری دارند دچار ازدیاد مایع آمنیوتیک میگردند ). بهمین علت تشخیص زیاد شدن مایع دور جنین یک تست گلوکز نیز توسط پزشک درخواست میگردد . این موارد معمولا خفیف بوده و با کنترل دیابت براحتی درمان میشوند.
ماکروزومی یا بارداری چند قلویی: بزرگتر بودن بیش از حد جنین یا بارداری دوقلویی یا چند قلویی احتمال افزایش بیش از حد مایع آمنیوتیک را زیاد میکند . پلی هیدرآمنیوس بویژه در موارد سندرم انتقال خون دوقلوها بیشتر رخ میدهد در این سندرم جنین دهنده دارای مایع آمنیوتیک کمتر و جنین گیرنده دیگر خون دچار افزایش بیش از حد مایع است.
مشکلات ژنتیکی و بالینی جنین: در برخی موارد نادر، امکان دارد جنین دچار ناهنجاریهایی باشد که باعث میشود نتواند مایع را ببلعد در حالیکه کلیه هایش ادرار بیشتری از همان مایع کمی که بلعیده تولید میکنند. این مسئله ممکن است ناشی از ناهنجاری هایی باشد که بلعیدن را برای جنین مشکل می کنند. از جمله این مشکلات میتوان به تنگی پیلور، شکاف لب یا کام، یا انسداد دستگاه گوارش اشاره کرد. برخی ناهنجاریهای سیستم عصبی مانند نقض لوله عصبی یا هیدروسفالی هم می تواند از بلع جنین جلوگیری کنند . در صورت تشخیص پلی هیدآمنیوس پزشک یک سونوگرافی با وضوح بالا و شاید یک آمنیوسنتز انجام می دهد تا جنین را از نظر ناهنجاری ها و اختلالات ژنتیکی کنترل کند.

درمان بالا بودن میزان مایع آمنیوتیک

- احتمال بالارفتن خطر زایمان زودرس را افزایش میدهد .
- خطر پارگی و جدا شدن زودرس جفت را افزایش میدهد .
- ممکن است باعث تحت فشار قرار گرفتن بند ناف شود که باعث میشود جنین در خطر کمبود اکسیژن قرار گیرد .