جنسیت جنین در بارداری، فقط با کروموزم تعیین می‌شود؟

مفهوم توانایی برای پیش‌بینی جنسیت نوزاد در طی اوایل بارداری یا حتی تأثیرگذاری بر آن با خوردن یا انجام دادن برخی از کارها زمانی که اقدام به فرزندآوری می‌شود همیشه و در طی قرن‌ها مورد توجه و بحث عمومی بوده ولی آیا یقیناً جنسیت جنین منحصراً توسط اسپرم پدر که حامل کروموزوم X برای دختران و کروموزوم Y برای پسران تعیین می‌شود؟

آنطور که به نظر می‌آید این همه‌ی ماجرا نیست. از قرن هفدهم به بعد، با شیبی ملایم نسبت به دنیا آمدن پسران به دختران بیشتر شده است. این موضوع عجیب است؛ اگر جنسیت فقط با کروموزوم‌ها تعیین می‌شود، احتمال هر کدام از جنسیت‌ها باید ۵۰% باشد؛ چون وقتی جامعه‌ی آماری بیش از حدی زیاد شود، واقعیت به احتمال نزدیک‌تر می‌گردد. این باید معنایی دیگر داشته باشد؛ درست است که تعداد جنین‌های پسر و دختر در ابتدا با هم برابرند ولی جنین‌های دختر بیشتری در طول حاملگی از دست می‌روند.
با این که مکانیسم‌های پشت این یافته‌ها به طور کامل درک نشده‌اند، محتمل به نظر می‌آید که عواملی فیزیولوژیکی در مادر وجود داشته باشد که احتمال سقط جنین یکی از جنس‌ها را بالا ببرد. این مسأله می‌تواند احتمال به دنیا آمدن پسر یا دختر را تحت تأثیر قرار دهد.
مطالعه‌ای مهم و هیجان‌انگیز که نسبت جنسیت انسان را از حاملگی تا تولد نقشه‌گذاری کرده است، از دست دادن جنین با ویژگی جنسیتی در میان بارداری تفاوت دارد. نویسندگان این تحقیق تأیید می‌کنند که نسبت جنسیتی در بارداری در واقع متعادل است. آن‌ها افزایش از دست دادن جنین‌های مذکر را بسیار زود و بسیار دیر هنگام بارداری مشاهده نمودند. مرگ‌ومیر جنین‌های دختر نیز در باقی‌مانده‌ی حاملگی بالاتر و در کل میزان مرگ‌ومیر در بین جنین‌های دختر بیشتر بود. دلیل این مسأله هنوز به صورت راز باقی مانده است.

هورمون‌ها و رژیم غذایی
شماری از تحقیقات مشاهده کرده‌اند که عواملی نظیر بلایا، تروریسم و فروپاشی اقتصادی شاید تعداد پسران به دنیا آمده را در جمعیت کاهش دهند. اینگونه پیشنهاد شده است که استرس ناشی از این موقعیت‌های مضر به سطوح بالاتری از تستوسترون مادری منتج می‌شود و این نیز به نوبه‌ی خود با افزایش خطر سقط جنین مرتبط است. اگر جنین‌های پسر از دختر ضعیف‌تر باشند بالطبع باید بیشتر در خطر باشند.
در واقع، مطالعات نشان داده است که قرار گرفتن در معرض موادی که سیستم هورمونی را با اختلال مواجه می‌کند - شامل آلودگی‌های سمی ساخت بشر هم می‌شود - به افزایش متعاقب در به دنیا آمدن دختران منجر خواه شد. این نتیجه‌گیری از نظریاتی که بر معایب سستی و ضعف جنین پسر در اوقات قریب به اتفاق استرس محیطی تأکید می‌کنند، حمایت می‌کند.
هنوز نقش غلظت‌های مادری تستوسترون در این پروسه واضح نشده است. همچنین بالا رفتن سطوح آندروژن در مادران هنگام موقعیت‌های بد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نیز قطعی نیست.
تأثیر رژیم غذایی مادر بر نسبت جنسیت فرزند نیز بسیار مورد بحث بوده است. مطالعات در بین جوندگان و پستانداران احتمال بیشتری را برای تولد نوزدان مذکر از مادران سالم، با تغذیه‌ی مناسب نشان داده‌اند. در انسان‌ها ولی نتایج متناقض جلوه می‌دهند. نسبت به دنیا آمدن نوزدان پسر در بین زنانی با دریافت انرژی بالا قبل از حاملگی ولی در طول قحطی و جنگ بیشتر بوده است.

فشار خون
در این میان، تحقیقی اخیراً ارتباطی بین فشار خون و جنسیت نوزاد پیدا کرده است. این مطالعه ۱۴۱۱ زن تازه ازدواج کرده‌ی چینی را ۲۶ هفته مانده به بارداری مورد ارزیابی قرار داده است. مشخص شد که فشار خون سیستولیک تقریباً ۳ میلی‌متر جیوه در این زمان در مادرانی که پسر به دنیا خواهند آورد، بیشتر است. این آمار حتی پس از وفق دادن عواملی نظیر سن، تحصیلات، BMI، دخانیات و کلسترول و قند نیز درست هستند.
احتمال زایمان یک پسر با فشار خون سیستولیک بالاتر و قرائت ۱۲۳ میلی‌متر جیوه به تدریج بالاتر می‌رود و شانس داشتن پسر ۱.۵ برابر بالاتر از داشتن دختر می‌شود. نکته‌ی پراهمیت این است که فشار خون سیستولیک قبل از بارداری تنها پیش‌بینی‌کننده‌ی مستقل درباره‌ی داشتن فرزند پسر بود. قابل ذکر است که این تفاوت‌ها در فشار خون بین مادران و فرزندان مؤنث و مذکر در طول بارداری مشاهده نشده بود.
تأثیر فشار خون بر جنسیت در تولد معلوم نیست چگونه صورت می‌پذیرد. پروسه‌های درگیر در شکل‌‍گیری جفت به نظر می‌آید در پاسخ به جنسیت جنین متفاوت باشد. چرخه‌ی یک زن باید متحمل تطابق‌های مهمی در اوایل حاملگی شود تا با افزایش جریان خون به طرف جنین وفق یابد و این نیز ممکن است که فشار خون مادر بر احتمال از دست دادن جنین پسر یا دختر اثرگذار باشد.
با این که یافته‌های این تحقیق بسیار هیجان‌انگیز است، شماری از محدودیت‌های مهم وجود دارند. مطالعه روی زنان سالم و جوان چینی با وزنی نرمال انجام شده و شاید قابل تعمیم به دیگر جمعیت‌ها نباشد. علاوه بر این، یافته‌ها بیشتر از این که به رابطه‌ای علت‌وار اشاره کنند، صرفاً به یک ارتباط توجه دارند. به عبارت دیگر، منظور ما این نیست که یک زن می‌تواند با افزایش فشار خون خود احتمال به دنیا آوردن پسر را افزایش دهد! بیشتر می‌توان گفت که اندازه‌گیری فشار خون سیستولیک قبل از حاملگی، نشاندهنده‌ی فیزیولوژی مادر و توان او برای حمل نوزادی با جنسیتی خاص می‌باشد. به هر حال، فقط تحقیقات بیشتر می‌تواند به این ابهامات پایان دهد.
همه‌ی این تحقیقات کاربردهای مهمی بالینی و اخلاقی دارند. به ویژه، خطری که در این بین وجود دارد، در مورد زنان در فرهنگ‌هاییست که در آن‌ها یکی از جنسیت‌ها به دیگری ترجیح داده می‌شوند. شاید با استفاده از این عوامل احتمالی نامبرده اقدام به افزایش احتمال به دنیا آمدن جنسیتی خاص گردد.