بارداری با اضافه وزن، تاثیرات آن بر مادر و جنین

چاقی در دوران بارداری می‌تواند تاثیر اساسی بر سلامت مادر و جنین بگذارد. اما بارداری زنان چاق چه مشکلاتی را می‌تواند به همراه داشته باشد و چه کارهایی می‌توان برای بهبود سلامت بارداری انجام داد؟

چه کسانی چاق هستند؟
چاقی به معنی داشتن چربی بیش از حد بدن است. یکی از معیارهای تعیین چاقی که بر اساس قد و وزن مشخص می‌شود، شاخص توده بدن یا همان BMI است که برای تعیین چاقی افراد استفاده می‌شود.

چاقی بر قدرت باروری تاثیرگذار است؟
چاقی می‌تواند با جلوگیری از تخمک گذاری طبیعی، به باروری آسیب بزند. حتی زنانی که تخمک گذاری طبیعی دارند، هرقدر BMI بالاتر باشد، مدت زمان باردار شدن‌شان ظاهرا طولانی‌تر می‌شود.
چاقی حتی بر نتیجه IVF هم می‌تواند تاثیر بگذارد: هر قدر BMI فرد بالاتر باشد، احتمال ناموفق بودن آی وی اف بیشتر است.

چاقی چه تاثیری بر بارداری دارد؟
چاقی در طول بارداری می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند:
خطر سقط جنین، مرده زایی و سقط جنین مکرر
دیابت بارداری
مشکلات بارداری ناشی از فشار خون بالا و علائم آسیب به سیستم دیگر اندام بدن مثل کلیه‌ها (پره اکلامپسی)
اختلالات قلبی
آپنه خواب
سخت شدن زایمان طبیعی
نیاز به سزارین و خطر مشکلات سزارین مثل عفونت زخم

تاثیر چاقی بر جنین
چاقی در طول بارداری می‌تواند مشکلات زیادی برای بچه ایجاد کند:
بسیار بزرگ‌تر بودن بچه از حد متوسط (ماکروزومی جنین) و داشتن چربی بیش از حد طبیعی بدن که می‌تواند خطر سندرم متابولیک و چاقی کودکی را افزایش دهد
داشتن معلولیت‌های مادرزادی- و چاقی مادر باعث سخت‌تر شدن تشخیص این مشکلات در سونوگرافی‌های بارداری می‌شود

اضافه کردن وزن در طول بارداری
وزن و BMI قبل از بارداری شما، درست مثل سلامت شما و فرزندتان، همگی در تعیین میزان وزنی که باید در طول بارداری اضافه کنید، نقش دارد.
بنابراین بهتر است با پزشک‌تان مشورت کنید تا ببینید چه مقدار اضافه وزن برای شما بهتر خواهد بود تا بتوانید وزن‌تان را در طول بارداری مدیریت کنید.
می‌توانید با راهنمایی‌های کلی اضافه وزن بارداری و چاقی شروع کنید:
بارداری تک قلویی: اگر چاق هستید و یک جنین در شکم دارید، معمولا بین ۵ تا ۹ کیلوگرم می‌توانید وزن اضافه کنید.
بارداری چند قلویی: اگر چاق هستید و دوقلو یا چند قلو باردار هستید، مجازید بین ۱۱ تا ۱۹ کیلوگرم در بارداری چاق‌تر شود.
برای زنانی که دچار چاقی مفرط هستند، معمولا توصیه می‌شود وزن کمی اضافه کردن یا حتی سعی کنند وزن‌شان را در طول بارداری کم کنند تا احتمال داشتن بچه‌ای که به نسبت سن بارداری، بزرگتر است و در نهایت منجر به شرایطی به نام «ماکروزومی جنین» می‌شود، کاهش یابد. البته محققان احتمال می‌دهند کاهش وزن در بارداری یا افزایش مقدار بسیار کمی وزن در این دوران می‌تواند احتمال زایمان زودرس و داشتن بچه‌ای کوچکتر از سن بارداری را افزایش دهد.
بنابراین احتمالا به جای توصیه به اضافه کردن مقدار مشخصی وزن، پزشکتان به شما توصیه خواهد کرد که مراقب اضافه کردن بیش از حد وزن در بارداری باشید.

مراقبت خاص در بارداری
اگر چاق هستید، پزشک‌تان روند بارداری شما را کاملا تحت نظر خواهد گرفت. ممکن است موارد زیر را برایتان تجویز کند:
آزمایش زودهنگام دیابت بارداری: برای تمام خانم‌هایی که با ریسک متوسطی از دیابت بارداری روبرو هستند، یک آزمایش غربالگری به نام تست چالش گلوکز در هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری انجام می‌شود. اگر شما چاق هستید پزشک‌تان احتمالا در اولین آزمایش قبل از بارداری‌تان آزمایش تحمل گلوکز را برایتان تجویز خواهد کرد. اگر جواب تست نرمال باشد، احتمالا باید بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری دوباره این آزمایش را تکرار کنید. اما اگر نتیجه تست اول غیرطبیعی باشد، باید آزمایش‌های بیشتری انجام شود. پزشک احتمالا برایتان تست قند خون و چکاپ تجویز می‌کند.
تغییرات سونوگرافی‌های جنین: در شرایط طبیعی اولین سونوگرافی برای رویت جنین و بین هفته‌های ۱۸ تا ۲۰ بارداری انجام می‌شود تا آناتومی بچه مورد بررسی قرار گیرد. از آنجا که امواج سونوگرافی نمی‌تواند به سادگی به بافت چربی شکم نفوذ کند، چاقی دوران بارداری می‌تواند میزان دقت سونوگرافی‌های جنینی را کاهش دهد. ممکن است نیاز باشد به یک سونوگرافیست مجرب مراجعه کنید تا آزمایش یا سونوگرافی‌تان را با دقت بیشتر و تجهیزات پیشرفته‌تر تکرار کند.
غربالگری آپنه انسدادی خواب: اختلال آپنه یکی از اختلالات جدی خواب است که باعث می‌شود تنفس در طول خواب، بارها قطع و وصل شود. خانم‌هایی که دچار آپنه انسدادی خواب در بارداری هستند، بیش از دیگران در معرض پره اکلامپسی و دیگر مشکلات قرار دارند. اگر احساس می‌کنید مشکلی در این زمینه دارید، بهتر است پیش از بارداری با مراجعه به پزشک وضعیت تنفس خود را بررسی کرده تا در صورت نیاز دارو دریافت کنید.

چند راه برای بهبود سلامت بارداری
شما می‌توانید تاثیرات چاقی بر بارداری را کاهش داده و به بهبود سلامت خود و فرزندتان کمک کنید. مثلا:
پیش از بارداری با پزشک مشورت کنید: اگر چاق هستید و قصد بارداری دارید، اول با پزشک مشورت کنید. پزشک با تجویز ویتامین‌های پیش از بارداری و چکاپ سایر موارد سلامت بدن‌تان، ممکن است شما را به متخصص رژیم درمانی ارجاع دهد تا بتواند در رسیدن شما به وزن سالم قبل از بارداری کمک کند.
فعالیت جسمی‌تان را حفظ کنید: بعد از مشورت با پزشک، روش‌های ایمنی برای تحرک داشتن انتخاب کنید: ورزش‌هایی مثل پیاده‌روی، شنا یا حرکات کم فشار ایروبیک.

فعالیت‌های ورزشی برای زنان چاق در بارداری
معاینات مرتب پیش از بارداری: با این کار شما سلامت خود و فرزندتان را تضمین می‌کنید. در این معاینات پزشک را در جریان بیماری‌هایی که دارید، مثل دیابت، فشار خون بالا یا آپنه خواب، بگذارید و ببینید بهترین راه برای مدیریت این مشکلات و بیماری‌ها طی بارداری چیست.
رژیم غذایی سالمی داشته باشید: با پزشک خود یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا رژیم غذایی سالمی داشته باشید و از اضافه وزن زیادی در امان بمانید. یادتان باشد در طول بارداری شما به اسید فولیک، کلسیم، آهن و سایر مواد مغذی بیش از پیش نیاز دارید. با استفاده از ویتامین‌های پریناتال می‌تواند جای خالی هر ویتامین مورد نیازی را برایتان پر کند. اگر مشکل پزشکی خاصی مثل دیابت دارید هم، بهتر است با پزشک‌تان مشورت کنید تا اقدامات لازم انجام شود.
از مواد خطرناک دور بمانید: اگر سیگاری هستید، از پزشک‌تان بخواهید برای ترک سیگار کمک‌تان کند. الکل و مواد مخدر هم در بارداری ممنوع هستند. بنابراین قبل از بارداری‌تان نسبت به ترک این مواد اقدام کنید.
چاقی در دوران بارداری ریسک بروز بسیاری از خطرات را برای شما و جنین افزایش می‌دهد. برای کاهش استرس‌تان، با پزشک‌تان در ارتباط بمانید. او به شما کمک خواهد کرد تا زیادی وزن اضافه نکرده، شرایط پزشکی‌تان را مدیریت کرده و رشد و پیشرفت فرزندتان را تحت نظر خواهد داشت.