چه زمانی باید کودکمان را پیش روان شناس ببریم؟

بسیاری از والدین نمی‌دانند چه زمانی باید کودک خود را نزد روانشناس ببرند. اغلب آنان نیز از این موضوع آگاهی ندارند که کودکان هم مانند بزرگسالان نیاز به مشورت روانشناس و مشاور دارند و حتما نباید مشکل بزرگ و حادی پیش بیاید و بعد، کودک را پیش روانشناس ببرند.

تعداد زیادی از کودکان نیاز دارند برای کنار آمدن با موضوعاتی مانند استرس مدرسه، اضطراب صبح زود بیدار شدن، قلدری هم‌سالان و هم‌کلاسی‌ها و ... از بزرگ‌ترها کمک بگیرند. همچنین کودکان نیاز دارند که در مورد احساسات خود درباره مسائل مختلف صحبت کنند. به خصوص اگر تغییرات بزرگی مثل طلاق والدین، مرگ یک عزیز، اسباب‌کشی و جابجایی منزل و ... در زندگی‌شان رخ داده باشد.

اما با توجه به این که کودکان خیلی کم‌سال هستند و هنوز توانایی بیان احساسات، افکار و مشکلات خود را ندارند، خیلی از اوقات والدین را به اشتباه می‌اندازند و آنها تصور می‌کنند مشکل کودک، یک موضوع پیش‌پاافتاده است و نیازمند توجه زیاد نیست. در این میان کمک گرفتن از یک روانشناس کودکِ قابل اعتماد و کاربلد می‌تواند گره‌گشا باشد.

آیا همه کودکان نیازمند مراجعه به روانشناس هستند؟

دکتر مونا فلسفی، روانشناس کودک در این خصوص می‌گوید: گاهی کودک مشکلی دارد و نیاز به کمک روانشناس، مشاور و حتی روانپزشک پیدا می‌کند اما این دلیل نمی‌شود که کودکانی که مشکلی ندارند، اصلا به روانشناس مراجعه نکنند. آنها می‌توانند برای پیگیری روند رشد فرزند و ارزیابی مداوم وضعیت سلامت روان او به روانشناس مراجعه کنند.

به گفته دکتر فلسفی، مراجعه به روانشناس به رشد و سلامت روانی کودک، بینش بالاتر، آگاهی بیشتر، شناخت بهتر کودک نسبت به خودش و ... کمک می‌کند. بعضی از روانشناسان کارگاه‌های مهارت‌های زندگی برای کودکان می‌گذارند و کودکان در این کارگاه‌ها همدلی، حل مساله و مشکلاتی که در روابط بین فردی دارند و ... را یاد می‌گیرند.

این روانشناس کودک تاکید می‌کند: لازم است که همه والدین به موضوع کمک گرفتن از مشاور و روانشناس برای کودک خود در موقعیت‌ها و شرایط مختلف توجه و اهمیت ویژه‌ای قائل شوند. والدینی هم که از نظر مالی این توانایی و امکان را ندارند، می‌توانند از روانشناسانِ فعال در مراکز دولتی کمک بگیرند یا از کتاب‌هایی که حالت درمانی دارند، استفاده کنند تا بتوانند به رشد و سلامت روانی کودک خود کمک کنند. کتاب‌هایی در زمینه روانشناسی کودک هم در بازار کتاب موجود هستند که والدین با خواندن آنها می‌توانند به سلامت روان کودک خود کمک کنند.

بعضی کودکان از بیان مشکل خود خجالت می‌کشند

رامین بهادری، روانشناس و مشاور خانواده می‌گوید: اگر والدین حس می‌کنند که کودک، نشانه‌های مشکلات روانی یا رفتاریِ نگران‌کننده دارد، باید او را پیش یک روانشناس یا مشاور کودک ببرند. همچنین اگر از طرف مهدکودک یا مدرسه گزارش یا اطلاعاتی در این زمینه دریافت کردند، ممکن است کودک‌شان نیاز به مشاوره داشته باشد.

بهادری می‌گوید: اگر کودک نشانه‌های مشکلات رفتاری از خود نشان دهد، مراجعه به یک روانشناس می‌تواند کمک‌کننده باشد. این مشکلات ممکن است شامل اضطراب، افسردگی، مشکلات ارتباطی یا هر مساله دیگری باشند. روانشناس با ارزیابی و مشاوره می‌تواند ریشه مشکل کودک را پیدا کند و راهنمایی‌های لازم را ارائه دهد. وگرنه آن مشکل می‌تواند به اضطراب تبدیل شود و با کودک بماند و بر دیگر جنبه‌های زندگی او هم تاثیر بگذارد.

بیشتر بخوانید: علت نق زدن کودکان چی می تونه باشه؟

این روانشناس ادامه می‌دهد: اگر کودک هیچ نشانه‌ای از مشکل رفتاری یا روانی ندارد و رشد جسمی و روحی‌اش به طور طبیعی پیش می‌رود، ممکن است نیازی به مشاوره روانشناسی نداشته باشد. اما موضوع این است که حتما نباید مشکل خاصی در میان باشد تا ما مجبور بشویم کودک‌مان را نزد روانشناس ببریم. ممکن است شما سوالی درباره رشد کودک خود داشته باشید و جواب آن را ندانید. یا مثلا نمی‌دانید در برابر فلان رفتار تکرارشونده‌ی کودک‌تان چه واکنش یا پاسخی داشته باشید. مراجعه به یک روانشناس می‌تواند به شما کمک کند تا اطمینان پیدا کنید و به راهنمایی‌های مفیدی دست یابید.

این مشاور می‌گوید: کودکان بلد نیستند درباره مشکلاتی که مثلا در مهدکودک یا مدرسه دارند، با والدین خود گفتگو کنند. چون دنیا را متفاوت از ما بزرگ‌ترها می‌بینند. یا اصلا نمی‌دانند مشکلی وجود دارد. مثلا کودک در دوست‌یابی ضعیف است، در ارتباط گرفتن با هم‌سالان ناتوان است، خجالتی است اما خودش نمی‌داند. چون تجربه‌ای ندارد و خالی‌الذهن است. گاهی هم از گفتن مشکلاتی که برایشان پیش آمده یا پیش می‌آید، خجالت می‌کشد یا می‌ترسد. مثلا یکی از همکلاسی‌های کودک برای او قلدری می‌کند، او را کتک می‌زند، آزار کلامی می‌دهد، تهدیدش می‌کند و او را مورد تمسخر قرار می‌دهد، اما کودک نه تجربه واکنش نشان دادن دارد و نه تجربه مطرح کردن مشکل با والدین خود را.

این مشکل می‌تواند ذهن او را درگیر کند و خواب و خوراک او را به هم بزند. گاهی هم والدین مطمئن نیستند که آیا مشکل فرزندشان یک موضوع پیش‌پاافتاده و زودگذر است یا مسئله‌ای جدی است. در این گونه مواقع بهتر است از یک مشاور یا روانشناس کمک بگیرند و از تجربیات و راهنمایی‌های او استفاده کنند تا مشکل کودک هرچه زودتر حل شود.

بهادری تاکید می‌کند که به هیچ عنوان نباید اجازه داد مشکل کودک ادامه‌دار شود. چون این مساله می‌تواند روی خواب و تغذیه و روحیه او تاثیر بگذارد. همچنین می‌تواند او را دچار اضطراب دائمی کند و باعث لاغری او و دیگر مسائل ناخوشایند شود، ممکن است او را دچار پرخاشگری مفرط کند، یا باعث بشود گوشه‌گیر و کم‌حرف بشود. واکنش بعضی از کودکان هم به مشکلات، نافرمانی و حرف‌نشنوی است. والدین باید درباره همه این موارد آگاهی داشته باشند و در این زمینه اصلا کم‌کاری نکنند. چون دوران کودکی تاثیر بسیار زیادی بر سلامت روانِ دوران بزرگسالی دارد.