رفلاکس معده نوزادان، تشخیص و درمان

رفلاکس معده نوزاد زمانی پیش می‌آید که شیری که نوزاد خورده است از لوله‌های گوارشی بالا می‌آید و بیرون می‌ریزد. رفلاکس یکی از دلایلی است که دستمال‌های کوچک مربعی به کار شما می‌آیند. هم نوزادانی که شیرخشک از بطری مصرف می‌کنند و هم نوزادانی که از سینه‌ی مادرشان شیر می‌خورند، هر دو به رفلاکس معده دچار می‌شوند.
شکم فرزند شما اسیدی ترشح می‌کند که بتواند شیر را هضم کند. ترکیبی از شیر و اسید ممکن است به سمت بالا بیاید و نوزاد را ناراحت کند. اگر تا به حال احساسی مانند سوزش سینه داشته باشید می‌دانید که رفلاکس چه حسی برای فرزندتان دارد.
رفلاکس ممکن است کثیف و خسته‌کننده باشد اما طبیعی است نوزادان به آن دچار شوند و معمولا نشانه‌ی بیماری نیست. حداقل ۴۰ درصد از نوزادان ممکن است رفلاکس معده را تجربه کنند و پنج درصد از آن‌ها روزانه ۵ تا ۶ بار این اتفاق برایشان پیش می‌آید. رفلاکس معده نوزاد به مرور زمان و با رشد سیستم گوارشی بهبود می‌یابد.
البته ممکن است درصدی از نوزادان رفلاکس معده نوزاد را تا مدتی طولانی و به دفعات بیشتر تجربه کنند.

لوله‌ی گوارشی که غذا از آن وارد شکم فرزندتان می‌شود یک دریچه دارد. این دریچه با یک ماهیچه‌ی حلقوی است که نگه‌دارنده‌ی غذا در معده است. زمانی که نوزاد غذایی می‌خورد این ماهیچه باز می‌شود تا شیر از آن عبور کند. پس از آن بسته می‌شود و این ماهیچه از ابتدا قدرت کافی برای بسته نگه داشتن خود را ندارد و به مرور زمان قوی می‌شود.
این به این معنی است: زمانی که شکم فرزند شما پر می‌شود، شیر و اسید هر دو به سمت بالا می‌آیند و باعث ایجاد ناراحتی برای فرزندتان می‌شوند. گاهی شما متوجه آن می‌شوید و گاهی هم این محلول تا دهان بالا نمی‌آید که به آن رفلاکس پنهان می‌گویند. در این حالت فرزند شما درد می‌کشد اما دلیل آن برای شما نامعلوم است.
در یاد داشته باشید که معده‌ی نوزاد هنوز کوچک است و قادر نیست مقدار زیادی شیر بدون برگرداندن در شکمش نگه دارد. وقتی تازه به دنیا آمده است معده‌ی او به اندازه‌ی یک فندق است و پس از گذشت سه روز به اندازه‌ی یک گردو می‌شود. پس از ده روز به اندازه‌ی یک تخم مرغ می‌شود.
با گذشت زمان این دریچه‌ی ماهیچه‌ای قوی‌تر می‌شود و همین‌طور حجم معده. این به این معنی است که نوزاد شما رفلاکس را به زودی پشت سر خواهد گذاشت. ۹۰ درصد نوزادان به خودی خود تا یک سالگی قدرت نگه داشتن غذا در شکم را به دست می‌آورند.
گاهی اوقات رفلاکس به دلایل دیگری چون کند بودن چرخه‌ی هضم برمی‌گردد. در این حالت شیر بیشتر در شکم او باقی می‌ماند. اگر احساس می‌کنید این حالت برای نوزاد شما به وجود آمده است این مسئله را با پزشک در میان بگذارید.

ممکن است فرزند شما مقداری شیر را پس از هر وعده غذایی بالا بیاورد. همچنین ممکن است این بالا آوردن با سکسکه یا سرفه همراه باشد. این طبیعی است و اگر پیش نیاید هم باز طبیعی است. نیازی به نگرانی نیست. تنها مطمئن شوید که یک دستمال کوچک برای این زمان‌ها در دسترس دارید.

اگر رفلاکس معده فرزندتان در حدی معمولی است و به خوبی غذا می‌خورد و زیاد ناراحتی از خودش نشان نمی‌دهد شاید این نکات برای شما مفید باشند:
-در حالت عمودی به فرزندتان شیر دهید
-پس از شیر دادن نوزاد را به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه به صورت عمودی نگه دارید
-سعی کنید دفعات شیر دادن را بیشتر کنید و در هر مرحله مقداری کم به او شیر دهید
-اگر از شیشه به فرزندتان شیر می‌دهید بعد از هر دو یا سه دقیقه آروغ او را بگیرید و مطمئن شوید که نوک شیشه‌ی شیر سوراخ بسیار بزرگی ندارد. اگر سوراخ شیشه‌ی شیر خیلی بزرگ باشد ممکن است مقدار زیادی شیر در دو دقیقه وارد شکم نوزاد شود
می‌توانید سر گهواره‌ی نوزاد را بالاتر نگه دارید و چیزی زیر آن بگذارید. فرزند شما باید بر روی کمر بخوابد. ممکن است بعضی‌ها به شما پیشنهاد کنند که کمی سیریال به شیر فرزندتان اضافه کنید تا غلیظ‌تر شود و دیگر شیر را پس ندهد اما پیش از انجام این کار حتما از پزشک خود مشورت بگیرید.

بالا آوردن مقداری کم از شیر پس از نوبت شیردهی نوزاد طبیعی است و جای نگرانی ندارد اما بهتر است در صورت مشاهده حالات زیر آن‌ها را با پزشکتان در میان بگذارید:
-دفعات زیاد رفلاکس
-کج خلقی در هنگام شیر خوردن یا پس از آن، گریه و پیچش دادن به کمر
-بالا آوردن مقدار زیادی شیر تا دو ساعت پس از شیر خوردن
-بالا آوردن محلول سبز یا زرد رنگ یا اگر خون در آن مشاهده کردید
-نق زدن یا امتناع از شیر خوردن در حالتی که اگر پستانک به او بدهید آن را به دهان بگیرد
-اگر گلو یا شکم دردناکی دارد
-اگر وزن نمی‌گیرد
یک دفترچه یادداشت بردارید و زمان‌های رفلاکس را یادداشت کنید و زمان‌های زیر را در آن بنویسید تا به پزشکتان نشان دهید:
-زمان غذا خوردن
-زمانی که شروع به گریه می‌کند
-زمانی که بالا می‌آورد و مقدار شیر بالا آورده شده
این اطلاعات کمک می‌کند تا پزشک تصمیم بهتری راجع به نگرانی‌های شما بگیرد و مشکل را به خوبی تشخیص دهد. وزن نوزاد را به صورت منظم اندازه بگیرید تا مطمئن شوید که رشد او به خوبی ادامه دارد.

اگر رفلاکس معده فزند شما بیشتر از حد معمول است و شما نگرانید ممکن است پزشک به شما این توصیه‌ها را بکند:
قطع کردن شیر گاو از رژیم غذایی نوزاد
نشانه‌های رفلاکس معده و حساسیت به شیر گاو یکسان‌اند. در ۳۰ درصد مواقع رفلاکس معده به دلیل حساسیت به شیر گاو است.
اگر به فرزندتان از سینه شیر می‌دهید بهتر است از مواد غذایی لبنی استفاده نکنید. چیزهایی مانند پنیر یا ماست که می‌توانند به شیر شما وارد شوند. اگر از شیر خشک استفاده می‌کنید از پزشکتان راجع به شیر خشک‌های حاوی مواد ضد حساسیت سوال کنید.
یک آنتاسید کودکان استفاده کنید
آنتاسید کمک می‌کند تا اسید در معده فرزند شما رقیق شود. این کار باعث می‌شود تا درد کمتری در صورت بالا آمدن محلول شیر و اسید در بدن کودک ایجاد شود. ممکن است این مواد حاوی آلجینت باشند که باعث می‌شود شیر در شکم نوزاد باقی بماند.
اگر از شیر خودتان به بچه می‌دهید می‌توانید کمی از شیرتان را در یک بطری بریزید و مقداری آنتاسید به آن اضافه کنید. اگر شیر خشک به فرزندتان می‌دهید می‌توانید آن را به شیشه شیر اضافه کنید و یا مقداری آنتاسید را در آب جوشیده شده‌ی خنک شده حل کنید. اگر مطمئن نیستید چه مقدار از آن را باید مصرف کنید از پزشک یا داروساز مشورت بگیرید.
اضافه کردن غلیظ کننده به غذا
بسیاری از پزشکان در گذشته درخواست می‌کردند که شما به شیر خشک یا شیر خودتان برای دو هفته غلیظ کننده اضافه کنید. مدارک زیادی وجود ندارد که جواب‌دهی این کار را تایید کند. امروزه این توصیه چندان تکرار نمی‌شود اما شاید اگر در حالت‌های دیگر جواب نگرفتید بد نباشد آن را هم امتحان کنید.
غلیظ کننده شیر در داروفروشی‌ها موجود است و می‌توانید آن را تهیه کنید اما بهتر است پیش از مصرف آن حتما با پزشکتان مشورت کنید.
در چند حالت ممکن است فرزند شما به یک پزشک کودکان معرفی شود:
-پزشک خودتان نتواند دلیل رفلاکس معده را تشخیص دهد
-در استفراغ نوزاد خون دیده شود(خون مانند لکه‌های قهوه به نظر می‌آید)
-نوزاد دچار کم خونی شود
-فرزند شما مداوم سرفه کند یا عفونت‌های سینه‌ای داشته باشد
-وزن نگرفتن نوزاد
-مشکل در قورت دادن شیر
این علائم بسیار نادرند اما در صورت وجود هر یک از آن‌ها حتما به پزشک مراجعه کنید.

مراقبت از نوزادی که مداوم غذای خود را بالا می‌آورد سخت است. ممکن است هر بار کثیف شدن لباستان با شیر بالا آمده برایتان سخت باشد. ممکن است فکر کنید همیشه بوی شیر می‌دهید و گاهی حتی حالتان از این بو بد شود. در ذهن داشته باشید که رفلاکس معده نوزاد طبیعی است و بیشتر والدین آن را تجربه می‌کنند.

-به فرزندتان لباس خواب (سرهمی) بپوشانید چرا که شستن آن‌ها آسان‌تر است. چند دست لباس بخرید تا در صورت کثیف شدن همیشه یک دست لباس تمیز در دسترس داشته باشید.
-یک صندلی یا مبل خاص را برای زمان شیر دادن انتخاب کنید. صندلی را با یک پارچه بپوشانید. بهتر است دو تکه پارچه داشته باشید تا در صورت کثیف شدن یکی و نبودن زمان کافی برای شستشو از دیگری استفاده کنید.
-یک تکه پارچه‌ی قابل شستشو بر روی صندلی ماشین نوزاد بکشید.
-بر روی صندلی عقب ماشین یک پارچه بکشید. این پارچه تا سه یا چهار سالگی بچه به کار شما می‌آید.
-یک یا دو تاپ تمیز همیشه در دسترس داشته باشید. البته که بهترین راه حل داشتن چند دستمال مربعی کوچک برای گذاشتن بر روی خودتان است.
-لباس‌ها و پارچه‌ها را سفید یا رنگ‌پریده انتخاب کنید، این لباس‌ها لکه‌های شیر را نشان نمی‌دهند و می‌توانید با لباس‌های سفید نوزاد آن‌ها را بشویید.
اهمیت دادن به سلامت خودتان هم در درجه‌ی اهمیت مساوی با سلامت فرزندتان است. با پزشکتان راجع به تلاش‌هایتان صحبت کنید و اگر نیاز به اطمینان دارید از پزشکتان آن را بخواهید. پزشک خوشحال می‌شود که از شما حمایت کند و سلامت فرزندتان را چک کند.
توجه: روش‌هایی راجع به درمان رفلاکس معده نوزاد با طب سنتی ارائه می‌شود که بهتر است همه‌ی آن‌ها را با پزشکتان چک کنید و در صورت تایید او این کار را انجام دهید.