سرلاک میوه ای مقوی تره یا برنج و گندم؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: از کی می تونم به نوزادم سرلاک میوه ای بدم؟ از بین سرلاک های برنج گندم و میوه ای کدام یک مقوی تره و به رشد بچه کمک می کنه؟

پاسخ دکتر عاطفه موسوی اصل، متخصص اطفال:
اگر قرار باشد بین دو سرلاک میوه ای و برنج یا گندمی یکی را برای رشد بهتر و وزن گیری مناسب نوزاد انتخاب کنیم، سرلاک برنج یا گندم مقوی تر است. برای افزودن میوه به برنامه غذایی نوزاد، بهتر است عجله نکنید. دادن پوره یا سرلاک میوه سبب پرشدن معده کودک می شود در نتیجه وعده های اصلی غذایی را که برای رشد نوزاد لازم است نمی خورد و این سبب کندی رشد کودک می شود. معمولا برای افزودن میوه به برنامه غذایی نوزاد از ماه دهم بجای آب میوه می توان از خود میوه های مجاز مانند سیب، هلو، موز بصورت رنده شده یا له شده که نیاز به جویدن نداشته باشد، استفاده کرد. معمولا ۸ ماهگی زمان شروع سرلاک برای نوزاد است. توجه داشته باشید که بعضی از نوزادان سرلاک برنج را بهتر می پذیرند و بعضی دیگر سرلاک گندم را دوست دارد. پس اگر سرلاک به نوزاد دادید و نخورد باید نوع آن را عوض کنید تا با ذائقه نوزاد مطابق باشد.

مهمترین مطالب در این باره
آشنایی با انواع سرلاک برای نوزادان
هنگامی که کودک آماده خوردن غذای جامد می‌شود، بایستی با سرلاک‌ های تک غله‌ای و غنی از آهن تغذیه را آغاز کرد. این نقطه آغازی برای کودک است تا چگونه غذا خوردن را یاد بگیرد. انواع مختلفی از سرلاک برای نوزادان مانند سرلاک برنج یا جو دوسر در بازار موجود است. آنچه در ادامه می‌آید، معرفی انواع سرلاک برای نوزادان است.

معمولا سرلاک، اولین غذای جامدی است که نوزادان مصرف می‌کنند. انجمن پزشکان امریکا توصیه کرده است که در یک سال اول زندگی، مادران سرلاک‌های غنی از آهن را با شیر مادر یا شیرخشک مخلوط کرده و بعنوان وعده غذایی به نوزادان بدهند. یک سرلاک رقیق با مخلوط کردن ۱ قاشق پودر غلات با ۴ یا ۵ قاشق شیر مادر، شیرخشک یا آب تهیه می‌شود.
دکتر ویلیام سیرز به والدین توصیه می‌کند که از سرلاک‌هایی که حاوی حداقل ۱ گرم پروتئین و ۶ تا ۱۰ میلی گرم آهن در هر وعده غذایی هستند، استفاده کنند. زیرا ذخیره آهنی که در بدن نوزاد در هفته‌های آخر بارداری ساخته می‌شود، در طی شش ماه اولیه کاملا مصرف می‌شود و بدن نوزاد نیاز به جبران این آهن از دست رفته، از راه تغذیه و مکمل آهن دارد تا از ابتلا به کم خونی (آنمی) جلوگیری شود. از آنجایی که شیرخشک‌های موجود در بازار، اکثرا با آهن غنی شده‌اند، نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند، بیشتر به آهن نیاز دارند. به پدر و مادر‌ها توصیه می‌شود، پیش از شروع استفاده از انواع سرلاک برای نوزاد خود، با پزشک مخصوص او در مورد نوع و چگونگی مصرف آن، مشورت کنند.

انواع سرلاک برای نوزادان
سرلاک برنج
اولین غذای جامدی که به نوزاد داده می‌شود، سرلاک برنجی است. برنج فاقد آلرژیست و بسیار آسان هضم می‌شود. هم چنین می‌توان به سادگی آن را با شیر مادر یا شیر خشک مخلوط کرد و به نوزاد داد. سرلاک‌ برنج قهوه ای، درصد فیبر بالاتری دارد و برای دستگاه گوارش نوزاد بسیار مفید است. در حالی که سرلاک‌ برنج سفید، تقریبا فاقد فیبر است. پزشکان توصیه می‌کنند که سرلاک برنج به مدت چند هفته تا یک ماه بعنوان تنها غذای جامد به نوزاد داده شود تا سیستم گوارشی نوزاد کم کم برای هضم دیگر مواد آماده شود.

سرلاک جو دوسر
انجمن پزشکان امریکا، سرلاک جو دوسر را به عنوان مناسب‌ترین غذای جامد نوزادان، پیشنهاد کرده است. جو دو سر سرشار از فیبر و آنتی اکسیدان‌های گیاهی است و بیشتر کودکان طعم ملایم آن را دوست دارند. بسیاری از سرلاک‌های جو دوسر حاوی میوه‌های خشک، مثل موز و تمشک است. بهتر است، ابتدا به کودک خود سرلاک جو دوسر ساده بدهید، سپس به سراغ سرلاک غنی شده با میوه بروید. بدین ترتیب درصورت مشاهده آلرژی در کودک، منشا آن را به سادگی تشخیص می‌دهید.
سرلاک گندم
یکی از انواع سرلاک برای نوزادان سرلاک گندم است که بسیار محبوب و در عین حال بین پزشکان بسیار مورد بحث است. انجمن پزشکان امریکا، در سال ۲۰۰۸، اعلام کرد که بنابر نظر پزشکان دپارتمان آلرژی و ایمنی، بهتر است سرلاک گندم به عنوان اولین غذای جامد به کودک داده نشود. بلکه بهتر است کودک ابتدا با میوه‌ها، سبزیجات و دیگر انواع سرلاک‌ آشنا شود و پس از آن سرلاک گندم به کودک داده شود. اگر در خصوص دادن سرلاک گندم و حساسیت کودک به گلوتن نگرانی‌هایی دارید، بهتر است با پزشک کودکتان دراین باره گفتگو کنید.
سرلاک جو
جو معمولا یکی از مواد تشکیل دهنده سرلاک نوزادان است اما پزشکان آن را به عنوان غله کامل نمی‌شناسند. با این حال، سرلاک جو، نسبت به دیگر غلات ریسک آلرژی پایین‌تری دارد و کودکان طعم خوشایند جو را به خصوص در ترکیب با شیر و میوه‌ها دوست دارند. سرلاک جو درصد فیبر بالایی دارد و معمولا با آهن غنی می‌شود.
سرلاک مخلوط غلات و میوه
هنگامی که نوزاد از انواع سرلاک به طور جداگانه تغذیه کرد و نسبت به آن‌ها آلرژی نداشت، می‌توانید از سرلاک‌ مخلوط غلات استفاده کنید. با مخلوط کردن چند غله مختلف، بدن کودک از مزایای همه آن‌ها بهره مند و تنوع طعم بیشتری برای کودک ایجاد می‌شود. هم چنین می‌توان از ترکیب شیر، میوه خشک شده و روغن‌های گیاهی نیز با آن‌ها استفاده کرد.

نکات مهم جهت تغذیه کودک با سرلاک
- با دستور پزشک شروع به تغذیه نوزاد با غذای جامد کنید. برخی پزشکان ۴ ماهگی و برخی دیگر پایان شش ماهگی را زمان آغاز غذای جامد می‌دانند.
- از زمان آغاز دادن غذای کمکی نوزاد، با فرآیندی سرشار از سعی و خطا روبرو خواهید شد. نه تنها در روش غذا دادن به کودک (آماده کثیف کاری باشید!)، بلکه در واکنش نشان دادن بدن کودک به غذای جدید.
- ابتدا با سرلاک‌های تک غله‌ای و ساده شروع کنید. سپس به سراغ سرلاک‌های چند غله و حاوی میوه بروید.
- پس از دادن یک غذای جدید به کودک، سه روز صبر کنید و واکنش‌های بدن او را زیر نظر بگیرید. سپس غذای جدید دیگری به او بدهید.
- مراقب نشانه‌های آلرژی باشید. التهابات پوستی، جوش‌های ریز، مشکلات گوارشی مانند اسهال و استفراغ و مشکلات تنفسی از نشانه‌های آلرژی به غذاست. با مشاهده این علایم به دکتر مراجعه کنید و در صورت حاد بودن وضعیت نوزاد، سریعا اورژانس را خبر کنید.
- پیرامون گلوتن موجود در سرلاک گندم و حساسیت زا بودن آن، در میان پزشکان، اختلاف نظر وجود دارد. برخی تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که اگر نوزاد قبل از شش ماهگی گندم مصرف کند، احتمال آلرژی او نسبت به گلوتن، بسیار کاهش می‌یابد.
- از استفاده از محصولاتی که دستکاری ژنتیکی شده‌اند برای غذای نوزاد بپرهیزید. مطمئن شوید که مواد تشکیل دهنده سرلاک ۱۰۰% ارگانیک بوده و هیچ ماده دستکاری ژنتیکی شده در آن وجود ندارد.
- مصرف سرلاک برنج را برای نوزاد محدود کنید. وجود درصد بالای آرسنیک در برنج، می‌تواند موجب مشکلات پوستی در نوزاد شود. بهتر است استفاده از سرلاک برنج به یک تا دو وعده در روز محدود شود.
- استفاده از غلات کامل نسبت به غلات تصفیه شده، برتری دارد. غلات کامل دارای فیبر بالاتر و ویتامین‌ها و املاح بیشتری نسبت به غلات تصفیه شده، هستند.
نحوه تغذیه کودک با سرلاک
- با روزی ۱-۲ قاشق چایخوری سرلاک دادن به نوزاد را آغاز کنید. درصورت تمایل نوزاد، به ۲-۳ قاشق غذاخوری در روز برسانید.
- انواع سرلاک برای نوزادان را با شیر مادر یا شیر خشک مخلوط کرده و به کودک بدهید.
- بهتر است تغذیه با سرلاک صبح زود باشد که کودک گرسنه است. زمان مناسب دیگر شب هنگام، قبل از خواب کودک است.
- بخاطر داشته باشید، خوردن غذای جامد برای کودکتان پدیده‌ای جدید است و او زمان می‌خواهد تا غذا خوردن با این روش را یاد بگیرد. پس اگر کودک غذا را از دهان بیرون ریخت و یا از خوردن آن امتناع کرد، دلسرد نشوید.
- کودک را مجبور به خوردن نکنید. اگر تمایلی به خوردن نداشت، صبر کنید و مدتی بعد، دوباره امتحان کنید.
با آغاز تغذیه نوزاد در سنین مختلف با غذای جامد، دنیایی از طعم‌های مختلف به روی نوزاد گشوده می‌شود. با آرامش و صبر در این سفر با او همراه شوید.