اطلاعات درمورد کودک آزاری، آنچه باید بدانید

هر گونه آزار یا بدرفتاری ارادی نسبت به کودک زیر سن ۱۸ سال کودک آزاری تلقی می‎شود. کودک‎ آزاری اشکال مختلفی دارد که اغلب به صورت همزمان بروز می‎کنند.

آزار فیزیکی

کودک‎ آزاری فیزیکی هنگامی بروز می‎کند که کودک دچار آسیب جسمانی می‎شود یا توسط فردی دیگر در معرض صدمات بدنی قرار می‎گیرد.

آزار جنسی

کودک‎ آزاری جنسی هر گونه فعالیت جنسی با کودک شامل دستمالی کردن، تماس دهانی - تناسلی، مقاربت جنسی یا قرار دادن کودک در معرض پورنوگرافی کودکان را شامل می‎شود.

آزار عاطفی

کودک‎ آزاری عاطفی به معنی جریحه‎دار کردن عزت نفس یا حس سلامت عاطفی کودک است. این شامل هجوم عاطفی و کلامی - مثل تحقیر یا سرزنش کودک - و همچنین منزوی کردن، نادیده گرفتن یا پس زدن کودک می‎شود.

آزار پزشکی

وقتی کسی عامدانه کودکی را بیمار کرده نیازمند مراقبت پزشکی می‎کند، این وضعیت کودک را در معرض خطر جدی آسیب دیدگی و مراقبت پزشکی نالازم قرار خواهد داد. این نوع آزار رسانی ممکن است ناشی از یک اختلال روانی موسوم به اختلال صوری تحمیل شده بر دیگری مثل آزار یکی از والدین به کودک باشد.

- اهمال. اهمال در مورد کودک شامل کم‎کاری در تهیه غذای مناسب، سرپناه، محبت، توجه، آموزش و مراقبت پزشکی است.

در بسیاری از موارد کودک‎ آزاری توسط فردی انجام می‎شود که کودک می‎شناسد و به او اعتماد دارد که اغلب یکی از والدین یا دیگر خویشاوندان است. اگر کسی به موردی از کودک آزاری مظنون باشد باید موضوع را به مقامات ذی‎ربط اطلاع دهد.

علایم کودک‎ آزاری

کودکی که مورد آزار قرار می‎گیرد ممکن است دچار احساس گناه، شرم یا حالت گیجی و سردرگمی شود. وی ممکن است از طرح موضوع آزار با دیگران بترسد به ویژه اگر آزار دهنده یکی از والدین، اقوام یا دوستان خانوادگی باشد. در واقع، کودک ممکن است آشکارا از والدین، مراقبان بزرگسال یا دوستان خانوادگی در هراس باشد. علت آنکه چرا توجه نسبت به علایم هشدار دهنده شامل موارد زیر حیاتی است همین است:

- کناره‎جویی کودک از دوستان یا فعالیت‎های معمول

- تغییرات رفتاری مثل حالت تهاجمی پیدا کردن، خشم، زودرنجی یا بیش‌فعالی یا بروز تغییرات در عملکرد تحصیلی

- افسردگی، اضطراب یا ترس غیر معمول یا از دست دادن ناگهانی حس اعتماد به نفس

- فقدان مشهود نظارت

- غیبت‎های مکرر از مدرسه یا امتناع از سوار شدن به سرویس مدرسه

- بی‎میلی نسبت به ترک فعالیت‎های مدرسه چنان که گویی کودک اصلاً مایل به رفتن به خانه نیست

- کوشش برای گریختن

- رفتار یاغی‎گرانه یا سرکشی

- تلاش برای خودکشی

نشانه‎ها و علایم بسته به نوع آزار ممکن است متفاوت باشد. این را به خاطر داشته باشید که نشانه‎های هشداردهنده صرفاً نشانه‎های هشدار هستند. وجود این نشانه‎ها لزوماً به این معنی نیست که کودک مورد آزار قرار گرفته است.

نشانه‎ها و علایم آزار فیزیکی

- صدمات غیر قابل توجیه مثل کبودی، شکستگی یا سوختگی

- آسیب‌هایی که با توضیح مرتبط به آنها همخوانی ندارند

- مشکلات پزشکی یا دندان‎پزشکی نامرتبط

نشانه‎ها و علایم آزار جنسی

- رفتار جنسی یا آگاهی در مورد مسائل جنسی که با سن بچه همخوانی ندارند

- بارداری یا عفونت واگیردار جنسی

- وجود آثار خون در زیرلباسی بچه

- بیان سوء استفاده جنسی از طرف کودک

- دشواری در راه رفتن یا نشستن یا شکایت از درد در ناحیه تناسلی

- آزار جنسی کودکان دیگر

نشانه‎ها و علایم آزار عاطفی

- تأخیر در رشد عاطفی یا نامتناسب بودن رشد عاطفی

- از دست رفتن اعتماد به نفس یا عزت نفس

- کناره‎جویی از دیگران یا فقدان علاقه یا اشتیاق

- افسردگی

- سردرد یا درد معده بدون هیچ علت پزشکی

- اجتناب از برخی موقعیت‎ها مثل امتناع از رفتن به مدرسه یا سوار شدن به سرویس مدرسه

- تلاش ناامیدانه برای جلب محبت

- کاهش عملکرد تحصیلی یا فقدان علاقه به مدرسه

- از دست دادن مهارت‎های رشدی پیشتر به دست آمده

نشانه‎ها و علایم اهمال

- فقر رشد یا افزایش وزن

- ضعف بهداشت

- فقدان لباس یا وسایل مقتضای نیازهای فیزیکی

- برداشتن غذا یا پول بدون اجازه

- خوردن غذای زیاد در یک وعده یا مخفی کردن غذا برای بعد

- کارنامه ضعیف در مدرسه و تحصیل

- فقدان توجه مناسب به مشکلات پزشکی، دندان‎پزشکی یا روان‎شناختی یا فقدان مراقبت‎های پیگیری لازم

- نوسانات عاطفی که نامتناسب بوده یا ربطی به موقعیت ندارند

- بی‎اعتنایی

رفتار والدین

برخی از اوقات سلوک یا رفتار یکی از والدین هشداری در مورد کودک‎ آزاری است. نشانه‎ها و علایم شامل یکی از والدین این است که:

- توجه کمی نسبت به بچه نشان می‎دهد

- به نظر می‎رسد که از درک پریشان‌حالی فیزیکی یا عاطفی در کودک ناتوان است

- نمی‌پذیرد که هر گونه مشکلی در خانه یا مدرسه وجود دارد، یا اینکه کودک را برای مشکلات موجود سرزنش می‎کند

- مداوماً کودک را ملامت، سرزنش یا تحقیر می‎کند یا بچه را با عبارات و مفاهیم نفی کننده مثل "بی‎ارزش" یا "شیطان" توصیف می‎نماید

- انتظار دارد بچه نسبت به او توجه و حس مراقبت نشان دهد و به نظر می‎رسد که نسبت به دیگر اعضاء خانواده که مورد توجه کودک هستند حسادت می‎کند

- انضباط سفت و سخت فیزیکی را بر بچه تحمیل می‎کند یا از آموزگاران بچه انتظار دارد که چنین کنند

- سطح ناموجهی از عملکرد فیزیکی یا تحصیلی را از کودک توقع دارد

- تماس کودک با دیگران را به شدت محدود می‎کند

- توضیحاتی در مورد آسیب دیدگی‎های بچه ارائه می‎دهد که متناقضند یا قانع کننده نیستند یا اینکه اصلاً در این موارد توضیح نمی‎دهد

اگرچه اغلب کارشناسان سلامت کودک خشونت به هر شکلی را محکوم می‎کنند، برخی مردم کماکان تنبیهات بدنی مثل با دست به کفل بچه زدن را به عنوان راهی برای ایجاد انضباط در کودک خود به کار می‎برند. هر گونه تنبیه بدنی می‎تواند باعث ایجاد جراحات عاطفی شود. آن دسته از رفتارهای والدین را که باعث ایجاد درد یا آسیب فیزیکی می‎شوند حتی اگر به نام انضباط اعمال شوند می‎توان کودک‎ آزاری تلقی کرد.

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم

اگر کسی ظن به آن داشته باشد که کودک وی یا کودک دیگری در معرض کودک‎ آزاری قرار گرفته است، باید بلافاصله درخواست کمک کند.

در ایالات متحد آمریکا اگر کودک نیاز به کمک پزشکی فوری داشته باشد می‎توان با شماره 911 با اورژانس منطقه تماس گرفت. بسته به موقعیت مردم می‎توانند با پزشک کودکان، یک نهاد حمایتی محلی، پلیس، یا خط ویژه 24 ساعته کمک ملی برای کودک آزاری تماس بگیرند.

به خاطر داشته باشید که متخصصان مراقبت‎های پزشکی از نظر قانونی موظف هستند تا هر مورد مظنون به کودک‎ آزاری را به مقامات ذی‎ربط اطلاع دهند.

ریسک فاکتورهای کودک آزاری

عواملی که می‎توانند ریسک دگرآزاری را در فرد افزایش دهند عبارتند از:

- داشتن تاریخچه قرار گرفتن در معرض آزار یا اهمال در دوره کودکی

- بیماری فیزیکی یا روانی مثل افسردگی یا اختلال استرس پس از ضربه (PTSD)

- بحران خانوادگی یا استرس شامل خشونت خانگی یا مشکلات ازدواج، والد یا والده تنها بودن، یا بودن کودکان خردسال در خانواده به ویژه چند کودک زیر پنج سال

- بودن کودکی در خانواده که از نظر رشد ذهنی یا جسمی دچار ناتوانی است

- استرس مالی یا بیکاری

- جداافتادگی اجتماعی یا بودن در خانواده پرجمعیت

- درک ضعیف از رشد کودک و مهارت‎های مربوط به والدین

- الکلیسم یا دیگر اشکال سوء مصرف مواد مخدر

عوارض کودک آزاری

برخی از کودکان، مشخصاً آنانی که دارای حمایت اجتماعی قوی هستند و می‎توانند با تجارب بد خود را وقف داده یا بر آنها فایق شوند، بر اثرات جسمانی و روان‎شناختی کودک‎ آزاری غلبه می‎کنند. به هر حال برای بسیاری از دیگر کودکان، کودک‎ آزاری می‎تواند باعث ایجاد مشکلات فیزیکی، رفتاری، عاطفی یا روانی شود - که این موضوع حتی می‎تواند سال‎ها بعد اتفاق بیفتد. در ادامه چند مثال در این مورد آمده است.

مشکلات جسمانی

- مرگ

- ناتوانی‎های فیزیکی و مشکلات سلامت

- ناتوانی‌های یادگیری

- اختلال بیش‎فعالی کمبود توجه (ADHD)

- سوء مصرف مواد مخدر

مشکلات رفتاری

- جرم و جنایت یا رفتار خشونت‎آمیز

- دگرآزاری

- انزاوجویی

- افکار مربوط به خودکشی یا خودآزاری

- رفتارهای جنسی بی‌پروا یا باردار شدن در دوره نوجوانی

- مشکلات تحصیلی

- محدود شدن مهارت‎های اجتماعی و ارتباطی

مشکلات عاطفی

- کمبود عزت نفس

- دشواری در ایجاد یا حفظ روابط

- چالش داشتن در روابط صمیمی و اعتماد

- چشم‎انداز بد داشتن در مورد مسأله پدر یا مادر بودن می‎تواند باعث تکرار چرخه معیوب کودک آزاری شود

- ناتوانی در مقابله با استرس و ناامیدی

- پذیرش اینکه خشونت بخشی نرمال از روابط مردم است

اختلالات روانی

- اختلالات خوردن

- اختلالات شخصیتی

- افسردگی

- اضطراب

- اختلال استرس پس از ضربه (PTSD)

- اختلالات خواب

- اختلالات ارتباطی

پیشگیری از کودک آزاری

مردم می‎توانند با چند قدم ساده کودک خود را در مقابل استثمار و کودک‎ آزاری محافظت کنند و همچنین از کودک‎ آزاری در سطح همسایگان و اجتماع پیرامون خود پیشگیری نمایند. هدف در این مورد فراهم کردن ارتباطاتی ایمن، پایدار و حامیانه برای کودکان است. برای مثال:

به کودک خود محبت و توجه نشان دهید

از کودک خود پرستاری کنید، برای رشد اعتماد و ارتباط خود به فرزند خویش گوش دهید و با وی تعامل کنید. به کودک خود یاد بدهید تا مشکلاتش را با شما در میان بگذارد. یک محیط خانوادگی و شبکه اجتماعی حمایتگر می‎تواند عزیت نفس و احساس باارزش بودن را در کودک پرورش دهد.

با خشم جواب ندهید

اگر احساس می‎کنید از کوره بدر رفته‎اید یا کنترلی بر خود ندارید، درنگ کنید. خشم خود را سر بچه خالی نکنید. در مورد راه‎های مقابله خود با استرس و فعل و انفعال بهتر با بچه با پزشک یا درمانگر صحبت کنید.

به نظارت فکر کنیدبچه را در خانه تنها به حال خود رها نکنید. در اجتماع، چشمتان به بچه باشد. در فعالیت‎های مدرسه مشارکت کنید و بزرگسالانی را که زمانی را در کنار بچه شما می‎گذرانند، بشناسید. وقتی بچه به قدر کافی بزرگ شده باشد که بتواند به تنهایی بیرون برود، به وی سفارش کنید که از افراد غریبه دوری کند و بیشتر با دوستان خود باشد تا اینکه زمان را به تنهایی سپری کند و نیز به او بیاموزید تا شما را تمام وقت در مورد جایی که هست باخبر کند. از این موضوع باخبر باشید که چه کسی بر کار بچه شما نظارت دارد.

مراقبان بچه خود را بشناسید

منابع را برای مراقبان و پرستاران بچه به دقت مرور کنید. به شکل نامنظم اما مکرراً و بی‎خیر به محل سر بزنید تا بدانید که چه چیزی در آنجا جریان دارد. در صورتی که جانشین مراقب بچه خود را نمی‎شناسید اجازه ندهید تا وی به مراقبت از بچه بپردازد.

زمان نه گفتن را روشن کنید

مطمئن شوید که بچه شما درک کرده است که وی مجبور نیست تا هر کاری را که آزار دهنده یا ناراحت کننده به نظر می‎رسد انجام دهد. به بچه بیاموزید که به فوریت موقعیت‎های ترسناک یا تهدیدگر را بشناسد و از آنها دوری کند و از یک فرد بزرگسال قابل اعتماد کمک بگیرد. اگر اتفاقی رخ می‎دهد کودک را تشویق کنید که با شما یا بزرگسال معتمد دیگری در مورد وضعیت حرف بزند. بچه را مطمئن کنید که مشکلی در حرف زدن وجود ندارد و وی در این مورد دچار مشکلی نمی‎شود.

بچه را در مورد سلامت فضای آنلاین آموزش دهید

کامپیوتر خانگی را در فضایی در دسترس همه اعضاء خانواده قرار دهید و نه داخل اتاق خواب کودک. از قفل کودک برای محدود کردن سایت‎هایی که کودک می‎تواند بازدید کنید استفاده کنید، تنظیمات خصوصی بچه را در مورد سایت‎های مربوط به شبکه‎های اجتماعی بازبینی کنید. اگر بچه در مورد فعالیت‎های آنلاین پنهان‌کاری می‎کند این موضوع را زنگ خطر تلقی کنید. قوانین خانگی وضع کنید مثل این مورد که اطلاعات شخصی نباید در اختیار دیگران قرار گیرد؛ به پیام‎های نامناسب، مضر یا ترسناک نباید جواب داده شود؛ و بچه نباید بدون اجازه والدین با کسی وارد تماس آنلاین شود. به بچه بگویید که در صورت تماس فرد ناشناس در شبکه‎های اجتماعی باید شما را باخبر کند. در صورت لزوم موارد نامناسب یا ستو‎ه‎آوری را که در قالب پیام فرستاده می‎شوند به سرویس دهنده و مقامات محلی اطلاع دهید.

ارتباط برقرار کنید

خانواده‎های ساکن در همسایگی خود شامل والدین و بچه‎ها را ببینید. وقتی پیوستن به یک گروه حمایتی را در دستور کار قرار دهید در این صورت مکان مناسبی برای به خروج از ناامیدی و یأس برای خود ایجاد می‎کنید. یک شبکه حمایتی متشکل از خانواده‎ و دوستان ایجاد کنید.

درمان کودک آزاری

گفتاردرمانی که روان‎درمانی نیز نامیده می‎شود می‎تواند:

- به کودکی که در معرض آزار قرار داشته کمک کند تا دوباره به زندگی عادی برگردد

- به کودک در مورد رفتار و روابط نرمال آموزش دهد

- به کودک مدیریت وضعیت‎های بغرنج و تقویت عزت نفس را بیاموزید

انواع مختلف درمان شامل موارد زیر می‎تواند مفید باشد:

- درمان شناختی رفتاری متمرکز بر تروما. این نوع درمان به کودک دچار شده به کودک‎ آزاری کمک می‎کند تا احساسات پریشان‎حال کننده خود را مدیریت کرده و با خاطرات مرتبط به ضربه ناشی از کودک‎ آزاری مقابله کند. در نهایت والدین غیر کودک‎آزار و کودک با یکدیگر دیده می‎شوند بنابراین کودک می‎تواند امکان آن را ایجاد کند که والدین دقیقاً از آنچه اتفاق افتاده باخبر شوند.

- روان‎درمانی والد - کودک. این درمان بر بهبود ارتباط میان کودک و والدین و نیز بر ایجاد اتصال قوی‎تر میان آنان متمرکز می‌شود.

روان‎درمانی می‎‏تواند کمک کند تا والدین:

- ریشه‎های آزار را کشف کنند

- راه‎های مؤثر مقابله با ناامیدی‎های ناگزیر زندگی را بیاموزند

- راهکارهای ظاهر شدن در نقش والدین سالم را یاد بگیرند

اگر کودک کماکان در محیط خانه باشد سرویس‎های خدمات اجتماعی باید بازدیدهای مکرری به عمل آورند تا در مورد تأمین نیازهای اساسی مثل غذا مطمئن شوند. کودکانی که برای مراقبت به دلیل فضای بسیار خطرناک خانه خود تحت مراقبت غیر قرار گرفته‌اند اغلب نیاز به خدمات بهداشتی و درمانگر دارند.

جاهایی برای مراجعه جهت کمک

اگر شما به دلیل اینکه در ریسک آزار کودک هستید یا فکر می‎کنید که کس دیگری کودکی را آزار داده یا تحقیرش کرده، نیاز به کمک دارید، سازمان‎هایی برای کمک و ارجاع برای شما در دسترس است.

مقابله و حمایت

اگر کودکی به شما می‎گوید که مورد آزار قرار دارد، موضوع را جدی بگیرید. ایمنی کودک بسیار مهم است. در زیر آنچه از دست شما برمی‎آید فهرست شده است:

- کودک را تشویق کنید تا آنچه را که اتفاق افتاده بازگو کند. آرامش خود را حفظ کنید تا کودک بتواند در مورد تجربه‏ای که داشته است صحبت کند؛ حتی اگر کسی به بچه تعرض کرده آرام بمانید. با تمرکز و حواس جمع گوش دهید، تحقیق نکنید. پرسش‎های جهت‎دار مطرح نکنید، اجازه دهید کودک آنچه را اتفاق افتاده تعریف کند و پرسش‌های مشروح را به متخصصان واگذار کنید.

- به کودک یادآوری کنید که او مسؤول آزاری که اتفاق افتاده نیست. مسؤولیت کودک‎ آزاری متوجه کودک‎آزار است. باز و باز تکرار کنید، "تقصیر تو نیست".

- آرامش ایجاد کنید. باید به بچه بگویید، "من خیلی متأسفم که تو ناراحت شدی"، "خوشحالم که موضوع را به من گفتی"، و "هر کاری از دستم بربیاید برای کمک به تو می‎کنم". اجازه دهید کودک بداند که شما به آسانی برای صحبت یا گوش دادن به حرف‎هایش در دسترس هستید.

- موضوع را گزارش دهید. موضوع را به مقامات ذی‎ربط گزارش دهید. مقامات مسؤول گزارش را بررسی کرده و در صورت لزوم قدم‎های لازم را برای امنیت بچه برخواهند داشت.

- دنبال کمک پزشکی باشید. در صورت لزوم بچه را به کمک‎های پزشکی برسانید. اگر بچه آثاری از صدمه دیدن یا حالت عدم هشیاری داشته باشد کمک اورژانسی بخواهید.

- کمک کنید تا بچه در امنیت باشد. با جدا کردن بچه از فرد کودک آزار بچه را در وضعیتی ایمن قرار دهید و اگر فرد آزار دهنده کودک در محل حاضر باشد از بچه مواظبت کنید.

- کمک اضافی را در نظر بگیرید. شما باید کمک کنید تا بچه به مشاور یا دیگر درمانگران سلامت روانی دسترسی پیدا کند. گروه‎های حمایتی متناسب با سن نیز می‎توانند مفید باشند.

- اگر آزار در محیط مدرسه اتفاق افتاده است، مطمئن شوید که مدیر مدرسه از موقعیت باخبر شود، و در عین حال موضوع را به مقامات محلی مرتبط خبر دهید.