با این راهکارها به اوج خلاقیت برسید و آرزوهایتان را عملی کنید

به گزارش نی نی بان ،  میهای چیک‌سنت‌میهالی در اثر معروف خود، و در معرفی مفهوم تجربه اوج نوشت:« آن افرادی که یاد می‌گیرند تجربه‌های درونی و ذهنی خود را دریابند و مدیریت کنند، می توانند کیفیت زندگی خود را تعیین کنند؛ و این همان چیزی است که می‌تواند آنها را به خوشبختی نزدیک‌تر کند.» ما درباره یک فرآیند ذهنی صحبت می‌کنیم که قادر است وضعیت ذهنی شما را بهینه کند و به شما احساس رضایتی بالا در حین کار دهد، لحظاتی سرشار از احساسات مثبت.

تجربه اوج

این روانشناس، میهای چیک‌سنت‌میهالی، بود که اصطلاح « تجربه اوج» را رواج داد و محبوب کرد. کتاب معروفش  «اوج و بنیان‌های روانشناسی مثبت»، در سال 1990 منتشر شد.  انتشار این کتاب تجربه اوج خلاقیت و خودشکوفایی را ممکن تر ساخت.

این اثر به ما می آموزد که تمرکز فعال، یک مکانیزم استثنایی برای تمام حوزه‌های زندگی ماست. او حالت روانی را که این افراد حین اشتغال به حرفه و مهارت خود تجربه می‌کردند؛ «اوج» نامید.

بنا به تعریف او ، تجربه اوج حالتی است که در آن فرد چنان غرق کاری می‌شود که هیچ چیز دیگر برایش اهمیتی ندارد و این تجربه آنچنان لذت‌بخش است که فقط به خاطر خود آن کار انجام می‌شود.

در مقاله زیر، به شما یادآور می شویم که چگونه می‌توانید این تجربه مفید را به دست آورید.

تجربه اینکه انگار در حال پروازید، لحظه ای که به اوج خلاقیت و نبوغ خود دست می یابید.

«افرادی که یاد می‌گیرند تجربه‌های درونی و ذهنی خود را دریابند و مدیریت کنند، می توانندکیفیت زندگی خود را تعیین کنند و این چیزی است که می‌تواند ما را به خوشبختی نزدیک‌تر کند.»

کلیدهای برای تجربه اوج 

«جریان داشتن در زندگی»، «در حالت جریان بودن»، «جریان در روابط»… مطمئناً شما این عبارات را هر روز چندین بار شنیده‌اید.

اما جاری بودن در امور، یا جریان داشتن در زندگی چه معنایی دارد؟ منشا و هدف واقعی اش چیست؟ تجربه اوج،  یعنی توانایی انسان برای کاملاً درگیر شدن در یک کار بدون حواس‌پرتی؛ یعنی تجربه احساس رضایت و رفاه!

علم این  رویکرد ذهنی را برای مدتی طولانی مطالعه کرده و کاویده است. به قول معروف این رویکرد امتحانات علمی اش را پس داده است.

کارهایی مانند مقاله‌ای که در «فرانتیرز در روانشناسی» منتشر شده است، تأکید می‌کند که این شایستگی شناختی، بسیار به بهبود عملکرد ما در زندگی کمک می کند.

بنا بر این تحقیق تجربه اوج جریان منجر به افزایش ترشح نوراپی‌نفرین پایه می‌شود و بدین ترتیب، برانگیختگی، علاقه و تمرکز بیشتری را برای فرد به ارمغان می‌آورد.

 استراتژی‌هایی برای تجربه رسیدن به لحظه اوج

1. اهدافی چالش‌برانگیز مطابق با توانایی‌های خود تعیین کنید

اولین کلید برای رسیدن به حالت جریان و افزایش خلاقیت، تمرکز بر اهداف است. اگر اهدافی که برای خود تعیین می‌کنید روتین، غیرجذاب یا حتی فراتر از توانایی‌های شما باشند، این حالت را تجربه نخواهید کرد. شما احساس بی‌انگیزگی و حتی ناامیدی هم خواهید کرد.

طبق تحقیقات منتشر شده در «فرانتیرز در روانشناسی»، حالت جریان با حس ترک روال‌های روزمره زندگی به سمت یک واقعیت متفاوت به دست می‌آید.

تعیین اهداف واضح و هیجان‌انگیز یک گام اساسی است.

 چند راهنمای ساده برای تعیین اهداف خاص:

مهارت‌های خود را مشخص کنید و اهدافی مرتبط با آنها تعیین کنید

سعی کنید اهداف شما چالش‌برانگیز اما همچنین واقع‌بینانه باشند

اهداف خود را به مراحل کوچک تقسیم کنید تا بتوانید روزانه روی آنها کار کنیدیک برنامه کاری ترسیم کنید و انضباط داشته باشید هر از چند گاهی اهداف خود را مرور کنید تا مطمئن شوید هنوز هم شما را تحریک می‌کنند

2.  روی یک کار تمرکز کنید

اگر دشمنی سیری ناپذیر و مخرب برای بهره‌وری و تفکر خلاق شما وجود دارد، آن چندوظیفگی است.

مقاله ای منتشر شده در  journal Cerebrum  تأکید می‌کند که وقتی چند کار را همزمان انجام می‌دهید، مغز کند شده و تمرکز از دست می رود.

فرونتوپارتیال (frontoparietal) به شبکه‌ای از نواحی مغزی اشاره دارد که در فرآیندهای توجه و تمرکز نقش دارند. این شبکه شامل نواحی پیشانی (فرونتال) و نواحی پاریتال (پارتیال) است که به هماهنگی و مدیریت توجه کمک می‌کنند.

زمانی که ما چند کار را به طور همزمان انجام می‌دهیم (مولتی‌تسکینگ)، این شبکه‌ها تحت فشار قرار می‌گیرند و توانایی آنها برای تمرکز و پردازش اطلاعات کاهش می‌یابد.

به عبارت دیگر، مغز نمی‌تواند به طور مؤثر بر روی چند وظیفه به طور همزمان تمرکز کند، و این باعث می‌شود که کارایی و خلاقیت ما کاهش یابد.

بنابراین، اگر می‌خواهید حالت جریان خود را تقویت کنید، نکات زیر را برای کمک به تمرکز خود در نظر داشته باشید.

نکاتی برای تقویت تمرکز:

در آن واحد روی انجام یک کار تمرکز کنید.

تمام توجه خود را بر روی یک هدف متمرکز کنید.

 تلفن همراه خود را خاموش کنید.

در یک فضای آرام کار کنید که هیچ محرک محیطی وجود نداشته باشد.

3. به خودتان بازخورد مثبت بدهید

در حین انجام یک کار به خود شک دارید؟ اغلب تحت تأثیر سندرم تقلب قرار می‌گیرید؟ اگر چنین است، رسیدن به این حالت شناختی ارزشمند برای شما دشوار خواهد بود، زیرا یکی از کلیدهای رسیدن به حالت جریان، دادن بازخورد مثبت با کلماتی مثبت به خودتان است. همین بازخورد مثبت دادن است که خودکارآمدی شما را افزایش می‌دهد.

اگر در این زمینه مشکل دارید، به نکات زیر برای بهبود بازخورد مثبت خود توجه کنید.

نکاتی برای بهبود بازخورد مثبت دادن به خود

 از فرآیند لذت ببرید.

 تلاش‌هایی که انجام می‌دهید را ارزیابی کنید.

 دستاوردهای خود را تحلیل کرده و احساس افتخار کنید.

 احساس کنید که مهارت‌هایتان به شما اجازه پیشرفت می‌دهند.

 احساس کنید که زمان در حین کار متوقف می‌شود.

 کار خود را با پیام‌های مثبت و توانمندساز همراه کنید.

 از احساسات پاداش‌دهنده‌ای که از انجام کاری که دوست دارید ناشی می‌شود، لذت ببرید.

4. قدرت انگیزه درونی

خلاقیت و بهره‌وری زمانی شکوفا می شوند که شما از سوی اعتماد به نفس، رضایت درونی و دوست داشتن و پذیرش خودتان برانگیخته شوید. بنابراین، برای تقویت تجربه رسیدن به اوج ِ جریان ضروری است که تحت تأثیر عوامل درونی باشید و نه چندان تحت تأثیر عوامل بیرونی.

در همین زمینه، در مقاله‌ای منتشره در «فرانتیرز در روانشناسی» نکته جالبی مطرح شده که قطعاً شما را به تفکر وامی دارد.

در  پدیده جریان اوج که چیک‌سنت‌میهالی توصیف کرده است، افراد فعالیت‌ها را تنها به خاطر خود آن فعالیت انجام می‌دهند؛ بدون پاداش‌های خارجی.

به همین دلیل، یکی از کلیدهای رسیدن به حالت جریان، این بعد مهم است که نمی‌توانید آن را نادیده بگیرید.

برای کار بر روی این بعد، پیشنهادات زیر را مد نظر داشته باشید.

پیشنهاداتی برای تقویت وصل شدن به انگیزه ها و محرک های درونی

 باانگیزه ها و نیت های درونی خود هدایت شوید.

 خلاقیت شما گسترش خواهد یافت اگر به انگیزه های بیرونی وابسته نباشید.

 حالت جریان، بالاتر از همه، لذت بردن در حین کار است.

 به انتقادات یا نظرات غیرمفید از محیط خود توجه نکنید.

 به جنبه اقتصادی ارزش بیش از حد ندهید و سعی کنید از فرآیند لذت ببرید.

بدترین دشمنان برای رسیدن به حالت اوج ِجریان (Flow State) عبارتند از: انتقاد درونی، انتظار بیش از حد ازخودتان و نیاز به دریافت تأییدات خارجی.

مهم‌ترین نکته این است که شما احساس انگیزه کنید و از فرآیند لذت ببرید.

5. خود را مجبور نکنید، اعتماد کنید و رها شوید (جریان یابید)

زمانی که شما کار می‌کنید، نوآوری می‌کنید و بر روی تولید چیزی خلاق تمرکز می‌کنید، اصطلاح «اوج جریان» بیشترین معنا را پیدا می‌کند. زیرا در این حالت، مغز احساس استرس نمی‌کند بلکه انگیزه دارد، متمرکز است و در عین حال دوپامین و اندورفین ترشح می‌کند. این تجربیات پاداش‌ هایی گرانقدر هستند.

با این حال، پژوهش هایی مانند مقاله منتشره «Behavioral Sciences» تأکید می‌کنند که دستیابی به این تجربه آسان نیست. چالش این است که از کنترل شناختی صریح (مجبور) به کنترل شناختی ضمنی (خودکار) منتقل شوید.برای این کار، مفید خواهد بود که به نکات زیر فکر کنید.

پیشنهاداتی برای بهبود و تقویت جریان پیدا کردن در لحظه:

 همیشه به مهارت‌های خود اعتماد کنید.

 سعی کنید از فرآیند لذت ببرید و رها شوید.

 افکار منفی و منتقد درونی خود را خاموش کنید.

 به یاد داشته باشید که تا زمانی که کار انگیزشی باشد، به حالت جریان خواهید رسید.

 خواسته‌های خود را کاهش دهید؛ وسواس نداشته باشید که لئوناردو داوینچی یا استیو جابز باشید.

 توجه خود را بر روی کار متمرکز کنید و فکر کنید که در آن لحظه فقط شما و آن چالش وجود دارد.

6. مراقب «مسدودکننده‌ها» باشید

هر فرآیند شناختی  عنصر یا فرایند مسدودکننده‌ای دارد که می‌تواند عملکرد شما را مختل کند.

مهم است که به یاد داشته باشید تجربه حالت جریان یک حالت حساس است که دستیابی به آن دشوار است. و دلیلی که باعث می‌شود همه نتوانند به آن دست یابند این است که آنها توانایی کنترل تعدادی از فرآیندها را ندارند.

نکاتی برای بالابردن هوشیاری و مراقب مسدودکنندها بودن

تجربه بهینه حالت جریان زمانی به دست نمی‌آید که احساس اضطراب یا استرس کنید.

اگر وظیفه‌ای فراتر از توانایی‌های شما باشد، نخواهید توانست به حالت جریان دست یابید.

حواس‌پرتی‌ها بدترین دشمنان حالت جریان هستند. همچنین، کمبود انگیزه و خستگی نیز بر آن تأثیر می‌گذارند.

مزایای بودن در حالت اوج ِجریان

زمانی که میهالی چیکسنت میهالی نظریه خود را درباره این مفهوم معرفی کرد، آن را به عنوان ابزاری برای دستیابی به شادی توصیف کرد.

به نوعی، زمانی که موفق می‌شوید بر یک کار یا موقعیت تمرکز کنید، ذهن شما همیشه در بهترین خود است. به لطف این موضوع، اهداف را محقق می‌کنید، چالش‌ها را حل می‌کنید و رفاه شما افزایش می‌یابد..

 مزایای اصلی پیاده‌سازی کلیدهای رسیدن به حالت اوجِ جریان

 اعتماد به نفس خود را تقویت می‌کنید.

 خودکارآمدی خود را توسعه می‌دهید.

 موفق به خلق ایده‌های نوآورانه‌تری می‌شوید.

 تعهد خود را به کار افزایش می‌دهید.

 بیشتر به خودتان اعتماد می‌کنید تا به اهداف‌تان دست یابید.

 با احساس خوشحالی بیشتری کار می‌کنید.

 با احساسات و افکار خود هماهنگ‌تر می‌شوید.

 تمرکز خود را بهبود می‌بخشید و آن را در تمام زمینه‌های زندگی‌تان اعمال می‌کنید.

منبع: سواد زندگی