واکنش های طبیعی نوزاد، ارادی یا غیرارادی؟

واکنش های تعریف شده نوزاد بعد از تولد، نشانه رفتاری یک نوزاد سالم و طبیعی است نوزاد در دوران جنینی، توانایی انجام این واکنش ها را به دست می آورد.این واکنش ها به طور طبیعی در بدو تولد وجود دارد و از کودک در برابر بسیاری از خطرات محافظت می کند، اما به تدریج با بزرگ شدن نوزاد در طول ۳ تا ۱۲ ماهگی، این واکنش ها به تدریج از بین می رود. این واکنش ها که برای بقای نوزاد ضروری است، غریزی است و به صورت غیرارادی انجام می شود مانند مکیدن، چشمک زدن و....نوزاد سالم و طبیعی بعد از تولد، قادر به انجام واکنش های زیر است:

۱ - واکنش از جا پریدن
زمانی اتفاق می افتد که یک نوزاد در وضعیت خوابیده قرار گرفته باشد و یک صدای بلند و ناگهانی شنیده شود. نوزاد در این هنگام، به صدا، واکنش سریع و ناگهانی نشان می دهد و سر خود را به سمت عقب می برد و دست هایش را به دو طرف می کشد.این واکنش حدود ماه سوم تا ششم از بین می رود. هرگونه ناهماهنگی در انجام این واکنش، نوعی اختلال محسوب می شود.

بروز ندادن این واکنش در نوزاد به منزله آسیب های عصبی در اوست، پزشک یا کارشناس شنوایی سنجی، این واکنش را در بدو تولد نوزاد بررسی می کند که در صورت وجود اختلال در این واکنش، به والدین کودک اعلام می شود تا بررسی های بیشتر برای تشخیص قطعی اختلال نوزاد انجام شود.

۲ - واکنش مکیدن
هنگامی که چیزی داخل دهان نوزاد قرار داده شود واکنش مکیدن شروع می شود و نوزاد با قدرت تمام شروع به مکیدن می کند، طوری که مکیدن او با بلعیدن شیر هماهنگ شده است.

۳ - واکنش پلک زدن
هنگامی که نوری به طور مستقیم به چشم نوزاد تابیده شود، نوزاد باید بلافاصله چشمک بزند و به نور واکنش نشان دهد.این واکنش ها همگی بعد از تولد نوزاد سالم و طبیعی وجود دارد.واکنش پلک زدن نباید از بین برود و باید برای همیشه فعال بماند.

۴ - واکنش در جا گام برداشتن
هنگامی که نوزاد را راست نگه می دارید، اگر پای نوزاد با سطح صافی (مثل زمین) تماس داشته باشد، او حرکاتی شبیه به گام برداشتن از خود نشان می دهد.این واکنش در ۳ تا ۴ ماهگی ناپدید می شود، ولی در حدود ۱۰ تا ۱۵ ماهگی به صورت حرکات ارادی در کودک به وجود می آید تا کودک بتواند راه رفتن را آغاز کند.

۵ - واکنش کف پا
واکنش بابینسکی یکی از نشانه های مهم سلامت نوزاد است. این واکنش به صورت خم شدن انگشت شست پا به طرف جلو و باز شدن انگشتان از یکدیگر، هنگام تحریک کف پا دیده می شود.این واکنش از ماه ششم تا نهم از بین می رود.وجود این واکنش بعد از دو سالگی نوعی اختلال محسوب می شود.پزشکان واکنش بابینسکی را به عنوان حرکت رو به جلوی شست پا می دانند.

۶- واکنش چنگ زدن
هنگامی که شیئی و یا انگشت مادر در کف دست نوزاد قرار می گیرد، نوزاد شروع به گرفتن آن می کند. این واکنش در انگشتان پا هم صدق می کند، طوری که با قرار دادن شیئی روی انگشتان پای نوزاد، انگشتان او به سمت پایین خم می شود و سعی در گرفتن آن شی دارد.این واکنش برای انگشتان دست در حدود ماه ششم از بین می رود و برای انگشتان پا، در حدود ماه نهم تا دهم از بین می رود.

۷ - واکنش جست و جو یا ردیابی
هنگامی که با انگشت گونه نوزاد و یا گوشه دهان او را تحریک می کنیم، پاسخ نوزاد به این تحریک، چرخاندن سر به سمت محرک و باز کردن دهان به دنبال محرک است. این واکنش برای یافتن سینه مادر است و معمولاً در ماه سوم یا چهارم از بین می رود.