تزریق اسپرم به داخل تخمک، مراحل انجام

موارد کاربرد

عمدتا ‌در مواردی به کار می‌رود که اسپرم مرد از نظر تعداد، تحرک و یا شکل کیفیت لازم را ندارد. در بعضی موارد هم که چندین مورد عمل IVF انجام شده و به نتیجه نرسیده است از عمل میکرواینجکشن استفاده می‌شود.

مراحل انجام عمل

به طور کلی در این روش، یک اسپرم در محیط آزمایشگاه داخل یک تخمک تزریق می‌شود که به دنبال آن لقاح و تقسیم سلولی صورت می‌گیرد و جنین تشکیل می‌شود. میکرواینجکشن نیز مانند IVF شامل چند مرحله تحریک تخمدان،‌ تخمک گیری، تزریق اسپرم داخل تخمک و لقاح و انتقال جنین است.

در مرحله اول برای تحریک تخمدان‌ها، از داروهای هورمونی استفاده می‌شود. تزریق عضلانی آمپول HMG تخمدان‌ها را برای رشد فولیکول تحریک می‌کند و تزریق عضلانی آمپول HCG باعث بلوغ تخمک‌ها و انجام تخمک گذاری می‌شود. در مرحله دوم عمل تخمک گیری با یکی از دو روش لاپاراسکوپی یا با مشاهدات سونوگرافی از طریق واژینال امکان پذیر است که در پژوهشکده رویان این کار با استفاده از روش دوم انجام می‌گیرد.

در روش دوم نیازی به بیهوشی نیست و با یک بیهوشی کوتاه مدت یا بی‌حسی موضعی قابل انجام است. با استفاده از دستگاه سونوگرافی پزشک فولیکول‌ها را مشاهده می‌کند و با سوزن‌های مخصوص مایع فولیکولی همراه با تخمک کشیده می‌شودکه به این عمل اصطلاحا پانکچر می‌گویند. در مرحله سوم ابتدا سلول‌های دور تخمک به کمک آنزیم جدا می‌شود سپس اسپرم به داخل تخمک تزریق می‌شود.

در عمل میکرواینجکشن نیز برای افزایش درصد موفقیت چندین تخمک لقاح می‌یابد لذا تعداد جنین‌های تشکیل یافته زیاد است که اگر این جنین‌ها کیفیت مطلوبی داشته باشند تعدادی از آنها با صلاحدید زوج منجمد و نگهداری می‌شوند تا در صورت نیاز برای بارداری‌های بعدی از این جنین‌ها استفاده شود.

در مرحله چهارم و پایانی نیز نیازی بیهوشی عمومی نیست. جنین به وسیله یک کاتتر به داخل رحم منتقل می‌شود و یکی دو ساعت بعد از انتقال جنین بیمار مرخص می‌شود.

مزایا و محدودیت‌های این عمل
یکی از مزایای میکرواینجکشن این است که حتی اگر یک اسپرم سالم از مرد وجود داشته باشد این عمل قابل انجام است. مزیت دیگر میکرواینجکشن این است که اگر بیمار فاقد لوله‌های رحمی باشد نیز مشکلی در انجام این عمل به وجود نمی‌آید. اما محدودیت میکرواینجکشن آن است که میزان بارداری در زنان بالای ۴۰ سال به علت پایین بودن کیفیت تخمک‌های زن کاهش می‌یابد.

اقدامات قبل از عمل
بعد از آزمایش‌های روتین،‌ آزمایش هورمونی و ویزیت زوج توسط متخصصان، در صورتی که روش درمانی ICSI پیشنهاد شود مراحل زیر طی می‌شود:

1)روز دوم یا سوم قاعدگی برای بررسی وضعیت تخمدان‌ها و رحم سونوگرافی انجام می‌شود.

2)‌بعد از انجام سونوگرافی با نظر متخصص دارو جهت تحریک تخمک گذاری تجویز می‌شود.

3)‌طی مرحله مصرف دارو پنج الی شش نوبت سونوگرافی براساس میزان واکنش تخمدان‌ها انجام می‌شود.

4)‌زمانی که فولیکول‌ها به اندازه مناسب می‌رسد داروی HCG تزریق می‌شود و بیمار آماده عمل تخمک‌گیری می‌شود.

5) حدود 36 ساعت بعد از تزریق HCG و هم زمان با دریافت نمونه اسپرم از مرد، عمل لقاح درون آزمایشگاه انجام می‌شود...

مراقبت‌های پس از عمل
یک تا دو ساعت پس از عمل انتقال جنین بیمار مرخص می‌شود. توصیه می‌شود طی ۳ الی ۴ روز بعد از عمل فعالیت‌های شدید که منجر به خستگی مفرط می‌شود نداشته باشد. بدیهی است آرامش روحی و روانی و پرهیز از شرایط پراضطراب می‌تواند در موفقیت عمل مؤثر باشد.

معمولا ۱۰ الی ۱۲ روز بعد از انتقال جنین بیمار به آزمایشگاه هورمونی مراجعه می‌کند تا مقدار BHCG خون اندازه گیری شود. افزایش این هورمون اولین نشانه حاملگی است.