تغذیه مناسب در بارداری، همراه با خوراکی های مضر

مواد اولیه غذایی که برای سلامت مادر و جنین ضروری است، عبارتند از:
کلسیم:

کلسیم برای رشد استخوان و دندانهای جنین مخصوصا"در هفته هشتم دوران بارداری ضروری است .مادر آبستن در دوران حاملگی دو برابرزمان پیش از آبستنی به کلسیم نیاز دارد.بهترین منبع کلسیم ,شیر و فراورده های آن مانند پنیر و ماست ونیز سبزیجات سبز برگ می باشد.از آنجایی که شیر وفراورده های آن دارای چربی نیز می باشد ,بهتر است مادر باردار از شیر و لبنیاتی که چربی آن گرفته شده یا کم چربی است استفاده نماید.شما می توانید کلسیم مورد نیاز روزانه خود را با خوردن یک عدد نان ,80 گرم پنیر ,180 گرم گوشت ماهی یا لیوان شیر در هر روز تامین نمایید.

پروتئین :
پروتئین از ۲۰ نوع آمینو اسید ها ساخته شده است که برای ساخته شدن سلولهای نسوج اعضای بدن ضرورت دارند. .بدن انسان خود می تواند ۱۲ نوع از ۲۰ نوع آمینو اسیدهای مورد نیاز بدن رابسازدولی ۸ نوع آن باید از راه مواد غذایی به بدن انسان برسد.این ۸ نوع آمینو اسیدها در مواد غذایی مانند گوشت قرمز ,ماهی ,تخم مرغ, لبنیات و حبوبات وجو دارند.مادری که آبستن می گردد نیاز او به مواد پروتئینی ۳۰ در صد افزایش می یابد.یعنی از ۴۵ تا ۶۰ گرم در روز به ۷۵ تا ۱۰۰ گرم افزایش می یابد .از طرف دیگر برای ساخته شدن اعضای جنینی (عضلات,استخوانها و دیواره اعضاو...)به پروتئین (آمینو اسید ها )نیاز است .بنا براین مادر آبستن باید مواد غذایی پروتئین دار مانند گوشت قرمز ,ماهی و مرغ که چربی آن گرفته شده باشد ,حبوبات و شیر و فراورده های آن استفاده نماید.(شکل شماره ۶)گوشت ماهی دارای پروتئین با کیفیت بالاست و چربی آن نیز از چربی های خوب می باشد.مادر آبستن باید جگر مصرف نکند ,زیرا ویتامین آ در آن زیاد است و ممکن است برای جنین ضرر داشته باشد.بدن خانم آبستن به تمام ویتامین ها نیاز دارد که باید از راه مصرف مواد غذایی به بدن او برسد.به جزویتامین (د) cویتامین ویتامین (سی ) مخصوصا "برای ساختن و تکامل جفت ضرورت دارد.ویتامین (سی ) همچنین بدن مادر آبستن را در برابر عفونتها مقاوم نگه می دارد .این ویتامین در بدن ذخیره نمی شود.بنابراین مادر حامله باید هر روز از مواد غذایی ویتامین (سی)دار مانند میوه جات وسبزی جات استفاده نماید.

ویتامین (سی)در برابر عوامل محیطی مانند نور و حرارت نا پایدار و از بین میرود,به طور مثال اگر یک پرتقال قاچ زده در هوای آزاد به مدت ۳۰ دقیقه بماند,نصف ویتامین (سی) آن از بین می رود.بنابراین مواد غذایی دارای ویتامین (سی)را باید در محیط خشک و تاریک نگه داری کرد.ودتامین (سی )مواد غذایی(سبزیجات)در هنگام پختن از بین می رود,بنابراین مواد غذایی را به طریقه بخار پز بایدمورد استفاده قرار داد.خیس کردن سبزیجات در آب داغ هم موجب از بین رفتن ویتامین (سی) می شود .

ملح آهن:
در دوران آبستنی نیاز به آهن افزایش می یابد,زیرا بدن مادر نیاز بیشتری به اکسیژن داردو اکسیژن به وسیله خون که قسمت اصلی آن از آهن ساخته می شود,حمل می گردد.از طرفی جنین در اواخر دوران داخل رحمی باید از مادر آهن دریافت ودر بدن خود ذخیره نموده و در چند ماه بعد از تولد مصرف نماید.اهن مواد غذایی حیواند بهتر از آهن مواد غذایی گیاهی مانند غلات ,عدس و میوه جات خشک جذب می شود.بنابراین بهتر است مادران بارداراز گوشت بدون چربی که منبع خوبی از آهن است ,استفاده نمایند.اگر گوشت با گیاهانی که دارای ویتامین ث هستند مانند (مرکبات و گوجه فرنگی)مصرف شود جذب آهن از روده ها افزایش می یابد با توجه به اهمیت آهن و امکان عدم دریافت کافی آن از مواد غذایی برای اطمینان از رسیدن آهن کافی به بدن توصیه می شودمادران باردار از ماه چهارم دوره آبستنی آهن را به صورت قرص و به مقدار 30تا 60 میلی گرم در روز مصرف نمایند.

فیبر های گیاهی (مواد هضم نشدنی):
سبزیجات و میوه جات دارای مقدار زیادی مواد هضم نشدنی (فیبر گیاهی )هستند.سبوس گندم نیز یکی از فیبرهای گیاهی است .فیبر های گیاهی باید حتما" در رژیم غذایی مادر آبستن وجود داشته باشد,زیرا یبوست یکی از مشکلات دوره آبستنی است و مصرف این مواد از یبوست جلوگیری می کند.بنابراین مصرف کافی و مناسب این مواداز اهمیت ویژه ای برخوردار است.

فولیک اسید:
فولیک اسید در خون سازی اهمیت داشته و کمبود آن نوعی کم خونی ایجاد می کند.کمبود فولیک اسید در خانم ها قبل از آبستنی و نیز در ماههای اول بارداری موجب آسیب و ضایعه لوله عصبی جنین و .ایمان زود رس می شود.بنابراین به خانم هایی که قصد آبستن شدن دارند,توصیه می شود غذاهای حاوی اسید فولیک مانند سبزیجاتی که برگ سبز دارند (گل کلم و اسفناج)که منبع خوبی از فولیک اسید می باشند مصرف کنند.چون فولیک اسید درآب حل شده و در حرارت از بین می رود,توصیه می شود غذاهای فوق با بخار آب پخته شود .خانمهایی که می خواهند آبستن شوند قبل از آبستن شدن می توانند فولیک اسید را به شکل دارو به مقدار 4/0 میلی گرم در روز مصرف نمایند.

آب ومایعات:

در دوران آبستنی ,نوشیدن مایعات, مخصوصا" آب ضرورت دارد ,زیرا مایعات از راه کلیه دفع می شود و به سلامت بدن کمک می کند . همچنین از پیدایش یبوست جلوگیری می نماید. اگر مادر ابستن مایعات کافی مصرف کند سبب می شود که مواد غذایی از راه جفت به جنین برسد.مادر آبستن باید روزانه 6 تا 8 لیوان آب و مایعات مصرف کند .مصرف مایعات دیگر مانند آب پرتقال و آب میوه های دیگر خوب و مناسب است ولی چای و قهوه باید حداقل مصرف گردد.

مادر آبستن باید سهی کند هر روز از مواد غذایی زیر کم و بیش مصرف نماید:
- شیر ,پنیر,ماست,(هیچ گاه پنیر غیر پاستوریزه مصرف ننمایید,زیرا ممکن است دچار بیماری مالت یا توکسوپلاسموز گردد.)

- سبزیجات برگ سبز دار تیره ,مواد هضم نشدنی و فولیک اسید.

- گوشت قرمز,گوشت مرغ و ماهی .

- نانی که از آرد تمام دانه های گندم تهیه شده باشد.

- برنج وماکارونی .

- آلو و کشمش.

شکر و شیرینی:
غذاهای شکر دار مانند شیرینی ها,کیک ,شکلات,سودا و نوشابه های شیرین ,غذاهای خوبی نیستند و موجب افزایش وزن مادر می شوند,بنابراین مادر در دوران بارداری تا حد امکان کمتر از این نوع مواد مصرف کند .

چای،قهوه، شکلات:
اگر مادر باردار به مصرف این مواد عادت داشته باشد,می تواند روزانه یکی دو فنجان چای مصرف کند.در مورد قهوه بهتر است از قهوه های بدون کافئین به مقدار یک فنجان در روزمصرف کندو اصولا"برای نوشبدنی بیشتر از آب های معدنی استفاده گردد.انواع چای های گیاهی ممکن است برای مادر آبستن ضرر داشته باشد.ولی در صورت عادت به مصرف باید از انواع آن با طعم میوه ,آن هم به مقدار یک فنجان در روز استفاده شود.

نمک:
بعضی از خانم ها عادت دارند به غذای خود نمک اضافه کنندو چون نمک در دوران آبستنی موجب تجمع آب در بدن مادر می گردد ,بنابراین مادر آبستن باید از خوردن نمک اضافی در این دوران خودداری نماید.