سلامت دهان و دندان در بارداری، میشه دندانپزشکی رفت؟

طبق تحقیقی که دپارتمان سلامت عمومی ماساچوست در سال ۲۰۱۱ منتشر کرد، حدود دوسوم زنان حامله در سال قبل از زایمان جرم‌گیری کردند، اما تنها حدود نیمی از آن‌ها در طی حاملگی جرم‌گیری را انجام دادند. درحالی‌که عوامل زیادی ممکن است زنان حامله را از رفتن به دندان‌پزشک بازدارد، علت نرفتن برخی از آن‌ها به این خاطر است که از ایمن بودن آن مطمئن نیستند. من (دیوید لیدر) استاد دانشکده دندانپزشکی و مشغول به حرفه دندانپزشکی هستم و طی سال‌ها، برخی زنان حامله به من گفتند که تا بعد از به دنیا آمدن بچه‌هایشان به دندان‌پزشک نخواهند آمد. زنان حامله‌ای به من مراجعه کردند و از من خواستند که عفونت‌های دندانشان را بدون استفاده از اشعه ایکس دندانپزشکی تشخیص و درمان کنم. درواقع، اشعه ایکس، جرم‌گیری‌های روتین، درمان کانال ریشه و بسیاری از بی‌حسی‌های موضعی در طی بارداری خطری ندارند.

علیرغم این واقعیت، بسیاری از مراقبان سلامت دهان و پزشکی از ایمن بودن مراقبت روتین از دندان در زنان باردار و کودک داخل شکمشان مطمئن نیستند. با ین حال، نه‌تنها این احتمال در مورد زنان زیاد است که در زمان بارداری مشکلات مربوط به سلامت دندان داشته باشند، بلکه این مشکلات سلامت دهان ممکن است موجب مسائل سلامت سیستمیکی برای مادر و کودک هم بشود.

این باور غلط از کجا نشاءت گرفت؟

بیان دقیق زمان آغاز این فکر که مراقبت دندان در طی بارداری ممکن است ایمن نباشد، دشوار است، اما به نظر می‌رسد که این باور خاص مدت‌های طولانی وجود داشته است. برای مثال این گزارش موردی از یک دندانپزشک قرن نوزدهم را در نظر بگیرید که سقط‌جنین یک بیمار را ۲۴ ساعت پس از کشیدن دندان شرح می‌دهد. دکتر جوناستون، دندان‌پزشک، فکر می‌کرد که این اتفاق ثابت می‌کند که زنان، بخصوص هنگام بارداری، آسیب‌پذیرند. امروزه، حس کلی احتیاط در مورد بارداری - و احتمالاً حتی سردرگمی در مورد آنچه ایمن نیست - باعث می‌شود این باور غلط نزد بیماران و دندان‌پزشکان به یک اندازه زنده باقی بماند. برای مثال، نظرسنجی انجام‌شده در سال ۲۰۱۴ از دندان‌پزشکان در کارولینای شمالی نشان داد که بیش از ۸۰ درصد دندان‌پزشکان پاسخ‌دهنده هنگام صحبت در مورد خطرات درمان سلامت دهان در طی بارداری با بیمارانشان احساس اطمینان می‌کردند. باوجوداین، تنها حدود نیمی برای ارائه درمان به بیماران در معرض خطر پیامدهای منفی حاملگی احساس اطمینان می‌کردند.

اجتناب از مراقبت دندان یک مشکل است، چون تغییرات سلامت در طی بارداری باعث می‌شود زنان بیشتر دچار بیماری لثه، موسوم به التهاب بافت‌های اطراف دندان periodontitis)) و پوسیدگی دندان شوند. رحم در حال اتساع بر معده فشار وارد می‌کند که می‌تواند موجب سوزش سردل یا رفلاکس معدی و نرم شدن یا حل شدن مینای دندان شود. خطر دندان‌های دارای مینای نازک یا ضعیف ازنظر پوسیده شدن بالاست و به غذا و نوشیدنی سرد حساس‌اند. در طی بارداری، افزایش سطوح هورمون باعث می‌شود لثه‌ها نسبت به جرم‌های باکتریایی که معمولاً بر روی دندان‌ها تشکیل می‌شوند حساس شوند. زنان ممکن است متوجه شوند که لثه‌هایشان متورم یا حساس شده است و به راحتی خونریزی می‌کند.

مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۱ انجام شد نشان داد که التهاب بافت‌های اطراف دندان عاملی خطرزا برای زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد است. شباهتی بین التهاب و عفونت به علت واژینوز باکتریایی، عامل خطرزای محرز برای زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد و التهاب و عفونت به علت التهاب بافت‌های اطراف دندان وجود دارد. مطالعات دیگر نشان داده‌اند که التهاب بافت‌های اطراف دندان یک عامل خطرزاست. بااین‌حال، امکان تائید ارتباط علت و معلولی بین بیماری اطراف دندان و پیامدهای حاملگی به علت عوامل خطرزای دیگر وجود ندارد. پاک‌سازی دندان‌ها برای برداشتن جرم و جرم سخت شده از دندان راهی خوب برای پیشگیری و کاهش این مشکل است. مسواک زدن و استفاده از نخ دندان هم مهم است.

نظرات در مورد اشعه ایکس

برخی زنان از قرار گرفتن در معرض میزان‌های اندک اشعه هنگام درمان، حتی باوجود پوشیدن وسیله محافظ واهمه دارند. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۰۴ در مجله انجمن پزشکی آمریکا منتشر شد ارتباط آماری را بین رادیوگرافی دندان در زمان بارداری و وزن کم نوزاد هنگام تولد نشان داد و نتیجه‌گیری این مقاله با تحلیل اندک در بسیاری از نشریات گزارش شد. اما این مطالعه خدشه‌دار بود و نتایج آن قابل‌اعتماد نیست. پاسخ ها به این مطالعه نگرانی‌هایی را بیان می‌کند مبنی بر اینکه محققان تماس با اشعه را بیش‌ازحد تخمین زنده‌اند و اینکه آن‌ها افراد را به‌طور مؤثری ازنظر عوامل خطرزای شناخته‌شده برای وزن هنگام تولد پایین مانند بیماری لثه، قرار داشتن در معرض سرب و تولدهای نارس قبلی غربالگری نکردند. برای مثال، احتمال اینکه افراد با سلامت دهان نامناسب در مقایسه با افراد با سلامت دهان بهتر، در معرض اشعه ایکس باشند بیشتر بود. کالج مامایی و بیماری‌های زنان آمریکا توصیه می‌کند که آزمایش‌های دندان با اشعه ایکس (با محافظ سربی بر روی شکم و تیروئید) در طی بارداری ایمن هستند.

به دندان‌پزشک بروید

توصیه به زنان باردار ساده است. به‌طور منظم به دندان‌پزشک مراجعه کنید درست همان‌طور که قبل از بارداری این کار را می‌کردید. دندان‌پزشکان باید تنها داروهایی را تزریق و تجویز کنند که در طی بارداری بی‌خطرند و در هر معاینه باید فشارخون بیماران را چک کنند. در غیر این صورت، زنان باردار می‌توانند همان مراقبت‌هایی را - شامل (اشعه ایکس) - دریافت کنند که هر بیماری دریافت می‌کند. ضروری نیست یا توصیه نمی‌شود که زنان باردار سالم در هرزمانی از بارداری که هستند، درمان را به تأخیر بیندازند. این توصیه در مورد هر نوع درمان شامل درمان اطراف دندان ، درمان ریشه دندان و کشیدن دندان صدق می‌کند.

کالج ماماها و متخصصان بیماری‌های زنان آمریکا حاملگی را «زمان آموختنی» می‌خواند. زنان حامله علاقه شدیدی به‌سلامت خودشان برای فایده رساندن به کودک در حال تکامل پیدا می‌کنند. صحبت با بیماران باردار در مورد سلامت دهانشان می‌تواند به‌تدریج عادات جدیدی را در آن‌ها ایجاد کند که تمام عمر باقی خواهد ماند.