عفونت گوش میانی در کودکان، علل تا درمان های خانگی

زمانی که کودک بیشتر از حد معمول گریه و بی تابی می کند و گوش خود را می کشد، یعنی عفونتی در گوش دارد. در اغلب موارد، عفونت گوش موجب ایجاد تغییر ناگهانی در خلق و خوی کودک می شود. با توجه به گزارش National Institute on Deafness and Other Communication Disorders از هر ۶ کودک زیر ۳ سال در آمریکا ۵ کودک مبتلا به عفونت گوش می شوند. عفونت گوش میانی در کودکان یکی از مهمترین عللی است که والدین به خاطر آن به متخصص اطفال مراجعه می کنند.

این عفونت ممکن است بر روی قدرت شنوایی و یادگیری کودک تاثیر بگذارد. بنابراین، منع شنوایی به علت عفونت های شدید یا مکرر گوش می تواند در رشد گفتاری و شنوایی در نوزادان تاخیر ایجاد کند.

علل عفونت گوش میانی در کودکان

عفونت گوش می تواند توسط باکتری یا ویروس ایجاد شود. این اتفاق زمانی می افتد که مایع در ناحیه پشت پرده گوش کودک جمع شده و سپس آلوده می شود. این عفونت اغلب به علت سرماخوردگی یا آلرژی به وجود می آید که سبب التهاب یا انسداد در لوله استاش می شود. از آنجا که این لوله متصل به گوش میانی و پشت گلو و بینی است، مسئولیت تخلیه مایعاتی را دارد که وارد این منطقه می شود. گاهی در اثر عفونت سرماخوردگی، سینوزیت یا آلرژی، ترشحات گوش در شیپور استاش قرار می گیرند و باعث درد و فشار می شوند. در نتیجه، این احتباس مایعات، باکتری ها و ویروس ها می توانند در تاریکی، گرما و رطوبت گوش میانی، رشد کرده و باعث عفونت شوند.

بعضی از علل تورم یا انسداد در شیپور استاش عبارتند از:

- عفونت سینوسی

- تولید بیش از حد مخاط

- آلودگی یا رشد بیش از حد باکتری

- قرار گرفتن در معرض دود سیگار

از آنجا که نوزادان سیستم ایمنی ضعیفی دارند، رشد این پاتوژن های عفونی در بدنشان سریع تر است. استفاده از پستانک ممکن است خطر عفونت گوش میانی در نوزادان و کودکان نوپا را افزایش دهد.

علائم عفونت گوش میانی در کودکان

به غیر از درد، سایر علائم رایج عفونت گوش در کودکان عبارتند از:

- تب بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد (۱۰۰٫۴ F)

- کاهش انرژی

- ایجاد اختلال در شنوایی

- ترشح چرک

- احساس فشار در گوش

- خروج بوی ناخوشایند از گوش

کودکان و نوزادان دارای عفونت گوش ممکن است علائم زیر را نیز داشته باشند:

- مالیدن یا کشیدن گوش

- بی توجه به صداهای خاصی

- تحریک پذیری یا بی قراری غیر عادی

- کاهش اشتها

- کاهش تعادل؛ گاهی اوقات عفونت گوش می تواند باعث ایجاد سرگیجه در نوزادان شود. این بی تعادلی سبب می شود کودک در حین راه رفتن بیشتر از حد معمول زمین بخورد.

عوامل خطر برای ایجاد عفونت گوش میانی در کودکان

نوزادانی که در حالت دراز کش و به کمک شیشه شیر تغذیه می شوند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت هستند. زیرا شیر خوردن در این حالت باعث می شود که شیر راحت تر وارد لوله استاش شود. برخی از عوامل خطر دیگر برای ایجاد عفونت حاد گوش در نوزادان عبارتند از:

- تغییر در ارتفاع یا آب و هوا

- سابقه خانوادگی ابتلا به عفونت گوش

- استفاده از پستانک در سنین پایین. مصرف پستانک باید پس از ۶ ماهگی متوقف یا محدود شود تا خطر عفونت گوش کاهش یابد.

- کودکان زیر ۵ سال که لوله های استاش گوششان کوتاه تر از حد عادی است.

- کودکانی که مهد کودک می روند. چرا که بیشتر در معرض ابتلا به عفونت های سرماخوردگی هستند.

کودکان مبتلا به آلرژی های فعال

- قرار گرفتن در معرض دود سیگار می تواند باعث ایجاد انسداد در شیپور استاش شود و عفونت گوش به وجود آورد.

- کودکانی که از شیر مادر تغذیه نمی شوند. همان طور که می دانید شیر مادر حاوی آنتی بادی هایی است که بدن کودک را برای مبارزه با عفونت آماده می کند.

- کودکان مبتلا به شکاف کام که معمولا شیپور استاش متورمی دارند.

نکات مهم پیشگیرانه

حداقل ۶ الی ۱۲ ماه به کودک شیر مادر بدهید. زیرا شیر مادر حاوی آنتی بادی های مبارزه کننده با بیماری ها است.

هم مادر و هم کودک باید دور از دود سیگار باشند.

- مایعات بیشتر به کودک بدهید. چرا که بلعیدن مایعات می تواند شیپور استاش را باز کند.

اگر از شیشه شیر برای تغذیه کودک استفاده می کنید او را در موقعیت نیمه نشسته تغذیه کنید.

- به محض اینکه کودک یاد گرفت که با لیوان مایعات مصرف کند شیشه شیر را از او بگیرید و شیر را به کمک لیوان به او بخورانید.

- از قرار دادن کودک در معرض افراد مبتلا به سرماخوردگی و آنفولانزا اجتناب کنید.

- هر ساله واکسن آنفلوآنزا و واکسن پنوموکوک را برای او تزریق کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

به محض مشاهده علائم ذکر شده در بالا، برای درمان به پزشک مراجعه کنید. گاهی عفونت حاد گوش میانی که بدون درمان رها شده است می تواند به عوارض زیر منجر شود:

- پارگی پرده گوش به علت افزایش فشار و خروج خون و مایعات از گوش. با توجه به گزارش Children's National Health System، حدود ۵ تا ۱۰ درصد از کودکان مبتلا به عفونت گوش، پارگی پرده گوش را تجربه می کنند.

- آلودگی استخوان اطراف گوش

- مننژیت یا عفونت بافت متصل به مغز که همیشه خطرناک است.

- عفونت های مکرر که می تواند منجر به شکل گیری توده متشکل از بافت پوست در گوش میانی شود. این توده موجب ناشنوایی یا ایجاد آسیب در گوش می شود.

درمان عفونت گوش میانی در کودکان

متخصصان American Academy of Pediatrics، تجویز آنتی بیوتیک را برای کودکان ۶ ماهه و بزرگتر که دارای علائم شدیدی مانند درد گوش و تب هستند، توصیه می کنند. اگر نشانه ها شدت کمتری داشته باشند، ممکن است آنتی بیوتیک تجویز نشود.

برای درمان عفونت گوش میانی در کودکان زیر ۶ ماه، اغلب پزشکان آنتی بیوتیک تجویز می کنند. برای کاهش درد و جلوگیری از گسترش عفونت، روش های ساده اما در عین حال موثر زیادی وجود دارد که شما می توانید آن ها را امتحان کنید.

کمپرس گرم

قرار دادن یک دستمال مرطوب و گرم روی گوش آسیب دیده می تواند دردی که در اثر عفونت گوش تجربه می شود را کاهش دهد. حرارت باعث کاهش درد و حتی جلوگیری از تشکثیر پاتوژن ها می شود.

- یک حوله تمیز را با آب گرم خیس کنید و آب اضافه آن را بگیرید.

- آن را ۵ دقیقه روی گوش کودک بگذارید.

- سپس ۱۰ دقیقه صبر کنید و بعد این فرآیند را در صورت نیاز تکرار کنید.

روش دیگر

- ۱ فنجان نمک را روی اجاق گاز یا مایکروویو گرم کنید.

- نمک گرم را درون یک تکه پارچه بریزید و پارچه را بقچه کنید.

- کمپرس گرم را ۱۰ دقیقه روی گوش کودک قرار دهید.

کمپرس سرد

درست مانند کمپرس گرم، می توانید برای درمان درد گوش در نوزادان که به دلیل عفونت گوش ایجاد می شود از کمپرس سرد نیز استفاده کنید. دمای پایین، اعصاب اطراف گوش را به طور موقت بی حس می کند، و باعث کوتاه شدن درد می شود.

- یک حوله تمیز را در آب سرد خیس کنید و آب اضافی آن را بگیرید. می توانید حوله را دور چند قالب یخ نیز بپیچید.

- حوله را ۳ دقیقه روی گوش کودک بگذارید.

- این کار را ۲۰ دقیقه ادامه دهید.

- در صورت نیاز آن را تکرار کنید.

توجه: هرگز یخ را مستقیما روی پوست قرار ندهید، زیرا می تواند باعث سوختگی شود.

تغذیه کودک با شیر مادر

شیر مادر حاوی موادی است که از نوزاد شما در برابر انواع بیماری ها که عفونت گوش تنها یکی از آنهاست، محافظت می کنند. کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند کمتر مبتلا به عفونت های باکتریایی یا ویروسی می شوند. حتی شیر مادر سرعت روند بهبودی عفونت گوش را کاهش می دهد.

یک مطالعه که در سال ۲۰۱۶ توسط متخصصان بخش پزشکی دانشگاه تگزاس در گالوستون انجام شده نشان داد که تغذیه با شیر مادر منجر به کاهش میزان عفونت گوش در نوزادان زیر سن ۱ سال می شود. همچنین این مطالعه تاثیر استفاده از واکسیناسیون و کاهش میزان قرار گیری در معرض دود سیگار را بر روی کاهش عفونت گوش در نوزادان، تایید کرد.

- سعی کنید ۶ تا ۱۲ ماه به کودک شیر بدهید.

- علاوه بر تغذیه با شیر مادر، می توانید چند قطره شیر مادر را با استفاده از قطره چکان درون گوش کودک بچکانید.

روغن سیر

سیر خواص ضد میکروبی و ضد التهابی دارد؛ از این رو، یک درمان عالی برای عفونت گوش میانی در کودکان است. یک مطالعه که در سال ۲۰۰۱ در Archives of Pediatrics and Adolescent Medicine منتشر شده نشان می دهد که سیر به اندازه قطره های ضد باکتری گوش در کنترل درد ناشی از عفونت گوش موثر است.

- دو حبه سیر را خرد کنید.

- آن را در یک قاشق غذاخوری روغن زیتون بریزید و ۳۰ دقیقه صبر کنید.

- سیر را از روغن خارج کنید و یک قطره روغن را درون کانال های گوش بچکانید.

- دو بار در روز این کار را تکرار کنید.

روغن زیتون

روغن زیتون به عنوان یک روان کننده در کانال گوش عمل می کند و می تواند موجب خارج شدن موم از گوش شود. گاهی اوقات عفونت گوش و رشد قارچ یا باکتری در آن به جرم در گوش ارتباط دارد که منجر به انسداد در لوله استاش می شود. این انسداد را می توان به راحتی با استفاده از روغن زیتون حل کرد.

مطالعه ای که در سال ۲۰۱۳ در Practice Nursing منتشر شده گزارش می دهد که قدرت روانکاری عادی روغن زیتون باعث کاهش محتویات موجود در کانال گوش می شود. مطالعه ای نیز در سال ۲۰۰۳ در Pediatrics منتشر شده است که نشان می دهد که قطره های گیاهی حاوی روغن زیتون به کاهش درد ناشی از عفونت گوش در کودکان کمک می کند.

- چند قطره روغن زیتون را کمی گرم کنید.

- چند قطره روغن گرم را درون گوش بچکانید.

- یک تکه پنبه روی خروجی گوش بگذارید تا روغن نشت نکند.

جلوگیری از قرار گرفتن در معرض دود دست دوم

قرار گرفتن در معرض دود دست دوم، یکی از دلایل ایجاد عفونت گوش میانی در کودکان است. دود سیگار، لوله استاش را که پشت گوش را با گوش میانی متصل می کند، متورم می کند. این تورم منجر به درد، احتباس مایعات و عفونت می شود.

یک مطالعه که در سال ۲۰۱۲ در International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology منتشر شده است گزارش می دهد که قرار گرفتن در معرض دود سیگار منجر به کاهش شنوایی در کودکان می شود. از این رو، سعی کنید برای محافظت از نوزاد خود سیگار را ترک کنید.

تزریق واکسن

تزریق سالانه واکسن می تواند به پیشگیری از عفونت گوش میانی در کودکان کمک کند. یک مطالعه که در سال ۲۰۱۶ توسط بخش پزشکی دانشگاه تگزاس در گالوستون انجام شده گزارش می دهد که استفاده از واکسیناسیون می تواند به کاهش آلودگی گوش در کودکان کمک کند.

یکی دیگر از مطالعاتی که در سال ۲۰۱۷ در Cochrane Database of Systematic Reviews منتشر شده گزارش می دهد که به دلیل آن که درمان با آنتی بیوتیک خطر ابتلا به مقاومت به آنتی بیوتیک را افزایش می دهد، تزریق واکسن های آنفولانزا ممکن است راه موثری برای کاهش این خطر و جلوگیری از اوتیت حاد باشد.

با پزشک کودک در مورد واکسن هایی که از بدن او در برابر پنومونی و مننژیت محافظت می کنند مشورت کنید.

بررسی موقعیت بدن کودک در زمان خواب

موقعیت بدن کودک در زمان خواب فرزن می تواند درد گوش را تشدید یا کاهش دهد. به عنوان مثال، دراز کشیدن روی کمر، گاهی اوقات ممکن است احساس فشار و درد را در گوش آلوده بدتر کند. از این رو، هنگامی که کودک از عفونت گوش رنج می برد او را به پهلو بخوابانید.

درمان کایروپراکتیک

این روش یکی دیگر از درمان های موثر برای مقابله با درد ناشی از عفونت گوش میانی در کودکان است. اعصاب قسمت فوقانی گردن بر روی سلامت و عملکرد گوش داخلی و بافت های اطراف تاثیر می گذارد. در برخی از نوزادان، اختلال در ستون فقرات می تواند آنها را بیشتر به عفونت حساس سازد.

در چنین مواردی، معاینه توسط متخصص کایروپراکتیک می تواند بسیار مفید باشد. این متخصصان با استفاده از ایجاد فشار بسیار کم، عملکرد سیستم عصبی را بهبود می دهند.

یک مطالعه منتشر شده در مجله Manipulative and Physiological Therapeutics نشان داد که علاوه بر مراقبت های معمول، استفاده از کایروپراکتیک محدود می تواند علائم عفونت گوش را در کودکان جوان کاهش دهد.