داشتن دوقلو در بارداری، شانس یا دارو

برای برخی زوجین، دوقلو داشتن هیجان‌انگیز است اما برای برخی دیگر ترسناک است. در هر صورت وقتی دوقلوها به دنیا می‌آیند، مادر و پدر بسیار خوشحال خواهد شد و در عین حال پرمشغله.
وقتی تخمک بارور به دوجنین تقسیم می‌شود، دوقلوهای یک تخمکی یا همسان شکل می‌گیرند یا زمانی که دو تخمک توسط اسپرم‌های مختلف بارور می‌شوند، دوقلوهای دو تخمکی یا ناهمسان شکل می‌گیرند. گرچه هیچ روش مشخصی برای تشخیص اینکه چنین اتفاقی در زمان لقاح می‌افتد یا خیر وجود ندارد، اما اگر خانم بارداری هستید و یا برنامه باردار شدن دارید، در این مطلب فاکتورهایی که احتمال دوقلو شدن فرزند شما را بالا می‌برد، معرفی می‌گردند.

ژنتیک
ژنتیک نقش مهمی در تعیین دوقلو شدن یا نشدن فرزند شما ایفا می‌کند. تحقیقات نشان داده‌اند اگر مادر یا خواهر شما دارای فرزند دوقلو باشد، شانس شما برای بارداری فرزند دوقلو بیشتر است. اما این مورد بیشتر در مورد دوقلوهای ناهمسان صدق می‌کند. درمورد کسانی که سابقه دوقلو در خانواده دارند، کمتر احتمال دوقلوی همسان وجود دارد.
این تحقیقات نشان می‌دهند که ژنتیک نقش مهمی در تخمک‌گذاری چندگانه یا hyperovulation ایفا می‌کند که در طول دوران قاعدگی بیشتر از یک تخمک آزاد می‌شود.

قد یا وزن
تحقیقات نشان داده است مادرانی که BMI (شاخص توده بدنی) بالایی دارند، نسبت به زنانی که وزن نرمال دارند شانس بیشتری برای داشتن دوقلوهای دوتخمکی دارند.
زنان با BMI بالای ۳۰، ۳۰ تا ۶۰ درصد بیشتر احتمال داشتن دوقلوهای ناهمسان دارند. قد نیز فاکتور مهمی است. زنان بلند، که در زمره ۲۵ درصد بلندترین زنان هستند، بیشتر از زنان ریزاندام شانس داشتن دوقلو دارند.
این بدان معنا نیست که بالا رفتن وزن شانس داشتن دوقلو را بالا می‌برد. اگر چاقی همراه با BMI بالا داشته باشید، احتمال سقط جنین و دیابت حاملگی بالا می‌رود.

سن
مطالعات مختلف نشان داده‌اند که زنان ۳۵ ساله و بالاتر بیشتر از زنان جوانتر احتمال دارد دوقلوی ناهمسان داشته باشند. در واقع تغییرات ژنتیکی که با بالا رفتن سن رخ می‌دهد، می‌تواند نحوه تخمک‌گذاری در زنان را تغییر داده و سرعت بخشد.
طبق تحقیقات، زنانی که در سنین بالا باردار می‌شوند، احتمال زیادی دارد که بیشتر از یک تخمک در طول تخمک‌گذاری خود آزاد کنند. باید بدانید حاملگی در سنین بالا، برخی خطراتی همچون سقط جنین، دیابت حاملگی و اختلالات کروموزومی مانند سندرم دان را بالا می‌برد.

داشتن فرزند دوقلو
اگر یکبار تجربه بارداری چندقلو داشته‌اید، احتمال اینکه مجدد دوقلو باردار شوید، زیاد است. تحقیقات نشان داده است مادرانی که دوقلو دارند، ۴ برابر بیشتر از مادرانی که دوقلو نداشته‌اند یا تا به حال باردار نشده‌اند، احتمال دارد مجددا دوقلو باردار شوند.
این پدیده بیشتر مربوط به ژنتیک می‌شود و بیشتر درباره دوقلوهای ناهمسان می‌باشد.

خوردن یام (نوعی سیب‌زمینی شیرین)
قبیله یوروبا در نیجریه بیشترین نرخ تولد دوقلو در جهان را دارند و این به دلیل رژیم غذایی سرشار از کاساو (نوعی یام) است. پوست این گیاه حاوی ترکیبی (فیتواستروژن) است که تخمک‌گذاری را فعالتر می‌کند.
محققان با مطالعه تولد دوقلوها در قبیله یوروبا، متوجه شدند که ژنتیک نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. احتمال بارداری دوقلو در میان زنانی که در یوروبا مانده‌اند بیشتر از زنانی بوده است که از قبیله بیرون آمده و با مردان غیرقبیله ازدواج کرده‌اند.

درمان نازایی
تکنولوژی تولید مثل و باروری، افزایش قابل توجهی در نرخ تولد دوقلو سبب شده است. برای مثال، داروی کلومید (کلومیفن) برای درمان ناباروری، با فعال کردن تخمک‌گذاری و گاهی آزاد کردن دو تخمک در یک چرخه، عمل می‌کند.
بر اساس تحقیقات دانشگاه پزشکی ییل، زنانی که داروی کلومید مصرف می‌کنند، احتمال دوقلو باردار شدنشان بیش از ۶ درصد افزایش می‌یابد. احتمال بارداری چندقلو در نتیجه روش لقاح آزمایشگاهی (IVF) نیز بیشتر است. این بدین دلیل نیست که تخمک چندگانه کاشته می‌شود بلکه در جریان انتقال جنین ممکن است تقسیم صورت گرفته و دوقلوهای همسان شکل بگیرند.

قطع کردن قرص جلوگیری از بارداری
قطع کردن مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری می‌تواند موجب فعالیت بیشتر تخمک‌گذاری شود. قطع ناگهانی قرص جلوگیری می‌تواند تولید هورمون تحریک‌کننده فولیکل (FSH) را بالا ببرد. وقتی این اتفاق می‌افتد، بدن واکنش نشان داده و به طور ناگهانی در یک مرتبه چند تخمک آزاد می‌کند. بسیاری از مطالعات بیان می‌کنند که اثر آن موقتی است و در مدت زمان کوتاهی مجددا به حالت عادی برمی‌گردد.
از این رو اگر نمی‌خواهید فرزند دوقلو داشته باشید، پس از قطع کردن قرص جلوگیری از بارداری، تا چند دوره از روش دیگری برای جلوگیری از بارداری استفاده کنید.

شانس
بسیاری از والدین دوقلوها هیچ یک از معیارها را نداشته‌اند و یا حتی تلاشی برای آن انجام نداده‌اند. گاهی دوقلوهای یک تخمکی بر حسب اتفاق و شانس ایجاد می‌شوند و هیچ کس دلیل آن را نمی‌داند.
اگر دوست دارید دوقلو باردار شوید، باید بدانید اینگونه بارداری خطرات و عوارضی نیز دارد. از جمله زایمان زودرس، وزن کم نوزاد در تولد، پری کلامپسی و سقط جنین.