چگونه درد زایمان را کاهش دهیم؟

امکان دارد شما سی تا شصت ثانیه درد داشته باشید و بعد از آن ۲ دقیقه دردی نداشته باشید.درد زایمان مداوم نیست. زایمان در بعضی از بانوان آسان و در بعضی دیگر سخت‌تر است. البته هیچ کدام بدون درد نیست و هیچ کس نمی تواند پیش‌بینی کند که زایمان شما درد دارد یا نه. اگر آرامشتان را حفظ کنید و منظم و آهسته نفس بکشید خیلی راحت‌تر می توانید انقباضات را تحمل کنید. دم و بازدم از راه دهان به شما کمک می‌کند که نفس‌های سبک، کم عمق و سریع‌تری بکشید. در این بخش درباره روش‌های تسکین درد زایمان صحبت می کنیم.

روش‌هایی برای تسکین درد زایمان
روش‌های زیادی برای تسکین درد زایمان طبیعی وجود دارد. ماما یا پزشکتان می تواند در این باره اطلاعات با ارزشی در اختیارتان بگذارد. بنابراین قبل از زایمان در این مورد با آنها مشورت کنید و سطح آگاهیتان را بالا ببرید.‌ترس و اضطراب و فشارهای عصبی نه تنها کاری از پیش نمی برد بلکه تصور اشتباهی از درد زایمان در شما ایجاد می کند و این باعث می شود شما نسبت به آن آسیب پذیرتر شوید. پس اول باید با اضطرابتان مقابله کنید. برای این کار می توانید از همسرتان و پزشک معالج کمک بگیرید. اما روشهایی وجود دارد که به شما کمک می کند درد ناشی از زایمان را به حداقل برسانید:

چند راه ساده برای کاهش درد زایمان طبیعی
شما به عنوان یک زن باردار می توانید با رعایت روش های ساده که در ادامه بررسی خواهند شد، به راحتی از زایمان طبیعی خود لذت برده و به سادگی نوزاد خود را در آغوش بگیرید.در ادامه این مقاله، راه های طبیعی برای از بین بردن درد زایمان طبیعی برای شما مادران باردار بیان شده است، که عبارتند از:
حفظ آرامش حین زایمان طبیعی
در حالی که شما مادر باردار باید زایمان خود را با نیروی بیشتر و آرامش شروع کنید، اغلب دچار وحشت و نگرانی خواهید بود. به خاطر داشته باشید که دانستن تکنیک های درست تنفس در مادر باردار و تمرکز بر روی انقباضات رحم و شکم با احساس آرامش بیشتر کمک زیادی به آن ها در راحتی روال زایمان خواهد نمود.
استفاده از بطری آب گرم یا یک کیسه آب سرد حین زایمان طبیعی
شما به عنوان یک خانم که در حال زایمان طبیعی هستید، می توانید درد زایمان، درد دست ها و پاها و حتی کمر درد خود را با گذاشتن یک بطری آب گرم و یا یک کیسه آب سرد بر روی این مواضع، بسیار کاهش دهید. فراموش نکنید که شما می توانید گرفتگی عضلات خود را هم با این راه حل طبیعی به راحتی برطرف نمایید.
ماساژ دادن مادر حین زایمان طبیعی
به خاطر داشته باشید که ماساژ دادن آهسته بدن مادر باردار کمک خواهد کرد تا زمانی که او در حال زایمان طبیعی است، درد دست ها، پاها و عضلات رحم کاهش یابد. خانم های باردار می توانند از شریک زندگی خود و یا مامای معالجشان بخواهند که درکار ماساژ دادن شرکت کنند.
قرار گرفتن در یک موقعیت راحت هنگام زایمان طبیعی
شما به عنوان زنی که در حال زایمان طبیعی هستید، می توانید در محل زایمان طبیعی برای پیدا کردن یک موقعیت راحت، جستجو کنید. این حالت ها و موقعیت های راحت ممکن است حالت هایی مانند موقعیت سجده کردن و یا نشستن معمولی باشد. به یاد داشته باشید که در این شرایط مادر نباید در مورد چگونگی نگاه دیگران نسبت به او نگران باشد.
در مورد ترس از درد زایمان طبیعی ، حرف بزنید
صحبت کردن مادر باردار با یک دوست مورد اعتماد و یا یک فرد آگاه در مورد ترس خودش از زایمان طبیعی، می تواند برای او آرامش بخش باشد. به یاد داشته باشید که وقتی مادر باردار نگرانی های خود را برای کسی که می تواند به او اعتماد کند، با صدای بلند توضیح دهد با این روش می تواند بسیاری از مشکلات خود را حل کند.
در مورد مراحل زایمان طبیعی آگاهی های بیشتری کسب کنید
با نگاه کردن به کتاب ها، مجلات، فیلم ها، وب سایت ها، مراحل زایمان طبیعی را بررسی کرده و حتی در مورد رفع اشکالات و سوالات خود حتما با پزشک معالجتان تماس بگیرید. هنگامی که شما مادر باردار با روش ها و آداب و رسوم انواع زایمان از اولین روز تشکیل جنین تا هنگام تولد در مراکز، بیمارستان ها و یا در خانه های مختلف آشنا باشید، می توانید برای انتخاب روش زایمان خود تصمیم آگاهانه ای بگیرید. همیشه بهتر است در مورد چنین کارهایی با افراد آگاه هم بحث و گفتگو نمایید.
تکنیک درست تنفس هنگام زایمان طبیعی و دیگر روش ها جهت کاهش درد زایمان:
سعی کنید از تنفس عمیق در هنگام انقباضات رحمی به جای ناله استفاده کنید و نیز همیشه به یاد داشته باشید که انجام بازدم درست و به موقع کمک زیادی به شما در امر زایمان طبیعی خواهد کرد. حتی شما می توانید از شریک زندگی خود کمک بگیرید تا او با چشم های خود خوب شما را نگاه کند و بعد از او بپرسید که آیا شما ریتم های تنفس را درست انجام می دهید یا نه.
گاهی هنگام زایمان یک عکس یا یک موسیقی آرام حال شما را خیلی بهتر می کند.
بعضی از بیمارستان‌ها اجازه می دهند یکی از نزدیکان و یا حتی همسرتان با شما به اتاق زایمان بیایند. حضور همسر در کنارتان به شما کمک می کند تا راحت‌تر مراحل زایمان را پشت سر بگذارید.
وضعیت شما هم در کاهش درد مهم است. باید جوری قرار بگیرید که به اندازه کافی راحت باشید. بتوانید جا به جا شوید، بنشینید، زانو بزنید، گاهی راه بروید و زمانی بایستید و اگر همسرتان در کنار شماست به او تکیه دهید.
تحرک داشتن تا حدود زیادی شما را آرام می کند. اگر کمی قدم بزنید این احساس در شما ایجاد می‌شود که همه چیز در کنترلتان است و بنابراین درد و نگرانی شما کمتر و قابل تحمل‌تر می شود.
استشمام رایحه‌هاى طبیعى چون عطر گل شمعدانى، اسطوخودوس، رز و شنیدن آواى قرآن و موسیقى، نیز از راههایی است که به بهبود دردهای شما کمک می کند.
روش دیگر برای کاهش درد ناراحتی‌های زایمان آب درمانی می باشد. آب درمانی مثل بقیه روشهایی که در آنها برای تسکین درد، از دارو استفاده نمی شود، به شما این امکان را می دهد تا در تمام مراحل زایمان هوشیار باشید. آب با آرامشی که ایجاد می کند باعث شل شدن عضلات، کاهش درد و اضطراب می شود. اگر موقع شروع درد‌های زایمان به مدت طولانی در آب قرار بگیرید ممکن است روند زایمانتان کندتر شود. بنابراین بهتر است زمان دوش گرفتن تا شروع کامل دردهای زایمان کوتاه باشد. در ضمن دمای آب هم خیلی مهم است. دمای بالاتر از دمای بدن، دمای بدن شما و در نتیجه دمای بدن کودک را افزایش می دهد و ضربان قلب کودک را زیاد می کند. البته اگر مشکل خاصی داشته باشید که به خاطر آن مجبور باشید مدام تحت کنترل با دستگاه‌های الکتریکی باشید و یا کیسه آبتان پاره شود و احتمال عفونت با باکتری‌های موجود در وان یا شیر آب وجود داشته باشد نباید داخل وان آب بروید. ولی دوش گرفتن اشکالی ندارد.
علاوه بر روش‌های غیر دارویی، چند روش دارویی هم برای کاهش درد و ناراحتی‌های مادر هنگام زایمان وجود دارد. شما می توانید براى انتخاب و استفاده از هریک از این روش‌ها با ماما یا پزشکتان مشورت کنید.
امروزه روش زایمان در آب، بین مادران باردار در خارج از کشور طرفداران زیادی دارد. این روش در ایران هم اجرا شده است ولی هنوز ناشناخته و غیر معمول محسوب می شود.
اگر دوست دارید زایمان طبیعی بدون دردی داشته باشید، می توانید از مسکن‌های مناسبی که در دسترس هستند و مصرف آنها برای شما و کودکتان کوچکترین ضرری ندارد، استفاده کنید. البته فراموش نکنید که نوع مسکن، زمان و شرایط خوردن آنها را تنها ماما یا پزشک شما تعیین می کند. یکی از این مسکن‌ها "انتونوکس" است که مخلوطی از اکسیژن و گاز اکسید نیترو می باشد و توسط ماسکی آن را استنشاق می کنید. دارو‌های دیگری هم هستند که به صورت عضلانی تزریق می شوند و درد را تسکین می‌دهند و ممکن است شما را کمی آرام و خواب آلود و بی‌حال کنند.
روش‌های الکتریکی هم برای کاهش درد زایمان وجود دارد که اگر لازم باشد، برایتان به کار می رود.
گاهی اوقات از بی‌حسی موضعی استفاده می شود. که حتما باید توسط متخصص بیهوشی آموزش دیده در این زمینه، انجام شود. البته قبلش باید با ماما یا پزشکتان هماهنگ کنید که آیا می توانید از این روش استفاده کنید یا نه. از شما خواسته می شود به پهلو دراز بکشید و مثل توپی حلقه بزنید طوری که کمرتان گرد شود. سپس ماده بی حسی از راه نخاعتان تزریق می شود. این روش محدودیت‌هایی نیز دارد، در طول زایمان یا چند ساعت بعد از آن نمی توانید از تخت بیرون بیایید، لازم است به شما سرم وصل شود و همین حرکات شما را محدود می کند و نمی گذارد راحت باشید.

مزایای زایمان در آب
در این روش مقدار خونریزی و نیاز به استفاده از مسکن خیلی کمتر است.
زایمان در آب نسبت به زایمان طبیعی در خشکی، نیاز به برش اطراف کانال زایمان برای خروج راحت نوزاد را کاهش می دهد و همین شما را از دردسرهای بخیه این ناحیه و درد‌های احتمالی آن خلاص می کند.
در زایمان طبیعی برای منظم و موثر شدن دردها و در نهایت کاهش مدت زایمان، به مادر آمپول فشار تزریق می کنند. اما در روش زایمان در آب نیازی به این کار نیست؛ آب به طور خود به خود به خاطر ویژگی‌هایی که دارد انقباضات را کنترل می کند.
به دلیل خاصیت آرام بخشی آب، جسم و روح مادر به آرامش می رسد و دیگر به مسکن‌های رنگارنگ احتیاجی نیست.
زایمان طبیعی ممکن است ۱۰ ساعت طول بکشد و هر چه مدت زایمان بیشتر باشد مادر باید درد بیشتری را تحمل کند. ولی با زایمان در آب این مدت به مراتب کاهش می یابد و حتی احتمال دارد یک و نیم تا دو ساعت بیشتر طول نکشد.
زایمان در آب به لحاظ روانی هم مزایای زیادی دارد، در آب شما احساس بی وزنی می کنید، و همین حس سبکبالی باعث می شود زایمان برایتان دلچسب و رضایت بخش باشد. ‌ترس، عصبانیت، بی حوصلگی و نگرانی در شما خیلی خیلی پایین می آید و حتی از بین می رود. از اول در جریان چگونگی مراحل زایمان هستید و از همه چیز خبر دارید. کنترلتان بر روی زایمان، اطمینان، اعتماد به نفس و لذت به دوش کشیدن مسئولیتی که پذیرفتید در شما احساسی همراه با لذت و آرامش به وجود می آورد و تمام اینها باعث می شود با آغوش باز کودک دلبندتان را بپذیرید.
زایمان طبیعی درد نسبتاً زیادی دارد و مادرانی که این درد را تجربه کرده اند مبارزه جسمی و روحی بزرگی را پشت سر گذاشته‌اند. بنابراین هم از نظر بدنی و هم به لحاظ عاطفی خسته‌اند. این خستگی وقتی با احساس این‌که کودکشان مسبب تمام این دردها بوده جمع می شود ممکن است باعث شود رغبتی به در آغوش کشیدن فرزندشان نداشته باشند. در حالی که هرچه فاصله بین به دنیا آمدن و شیر خوردن نوزاد کمتر باشد، احتمال بروز عفونت در نوزاد کمتر خواهد بود. زایمان در آب به دلیل کاهش قابل توجه درد و نگرانی و استرس، به شما این توانایی را می دهد تا به محض اینکه کودکتان به دنیا آمد با لذت زیاد، محصول مبارزه سخت اما شیرین خود را در آغوش بکشید و به او شیر دهید.

وقتی نوزاد در آب به دنیا می آید چگونه نفس می کشد؟
در دوران بارداری جنین در کیسه آب شناور است. زایمان در آب برای نوزاد، جایی مثل آنچه در رحم مادر داشته ایجاد می کند. بنابراین نباید تصور کرد برای تنفس در آب دچار مشکل می شود. نفس کشیدن در محیط آبی هنری است که قبلاً هم داشته است. البته به محض تماس نوزاد با هوا و دمای جدید، تنفسش شروع می شود و باید از آب خارجش کرد. نوزاد در آب چشم‌هایش را نمی بندد، به طور غریزی و با شیطنتی دوست داشتنی دست‌ها و پاهایش را تکان می دهد و به سمت جلو حرکت می کند.

به این نکات توجه کنید
اگر درجه حرارت آب، بیش از حد باشد برای مادر و کودک مشکلات زیادی را به بار می آورد. مسلماً شما موقع زایمان در آبی که دمای بالایی دارد راحت و آرام نخواهید بود. به علاوه در دمای بالا احتمال آسیب مغزی و مرگ جنین افزایش می یابد. اگر دما پایین‌تر از یک حد تعریف شده باشد درجه حرارت بدن جنین افت می کند و به دنبال آن عوارض دیگری در کودک ایجاد می شود.
در این روش چون به مادر سرم وصل نمی شود، ممکن است کمبود مایعات بدن ایجاد شود، بنابراین از کسانی که مراقب شما هستند بخواهید حداقل هر یک ساعت یک لیوان آب یا آب میوه شیرین برای شما بیاورند. البته خیالتان راحت باشد ماما یا پزشک شما از هر جهت مواظب شماست و شما را حمایت می کند.
موقع خارج کردن جفت از بدن مادر به دلایلی مثل احتمال افزایش خطر خونریزی و تاخیر در جدا شدن جفت بهتر است بیرون آب انجام بگیرد.

امتیازات زایمان در آب برای نوزاد
در روش زایمان در آب، نوزاد نرم و روان از رحم خارج می شود و در محیطی پر از آب قرار می گیرد. به عبارت دیگر نوزاد در آب با سادگى بیشترى بدن شما را‌ ترک مى کند. اندام‌هایش به راحتی از هم باز می‌شوند. نور، صدا و امواجی که در زیر آب دریافت مى کند دل نشین‌تر است. تماس پوست مادر با پوست نوزاد نرم‌تر است . چون جریان خون شما در آب بهتر می شود جریان خون نوزاد هم افزایش می یابد. این وضعیت، موجب هوشیارى نوزاد و افزایش تحرکش می شود. اتفاق بدی که موقع زایمان ممکن است بیفتد افتادن و صدمه به نوزاد است که با به دنیا آمدنش در آب این اتفاق هم پیش نمی آید. وقتی نوزاد به دنیا می آید ماما برای اینکه شروع تنفسش را تحریک کند، پوست او را ماساژ می دهد که در زایمان در آب نیازی به این کار نیست و بنابراین نوزاد احساس آرامش بیشتری می کند.

مدت زمان ترخیص بعد از زایمان چقدر است؟
شما حدود ۱۲ تا ۲۴ ساعت بعد از زایمان از بیمارستان مرخص می شوید و در این مدت طبق صلاحدید پزشکتان از آنتی بیوتیک و اگر لازم بود از مسکن استفاده می کنید. ۴۸ ساعت بعد، با تماس تلفنی کنترل می‌شوید و پس از گذشت ۱۰ روز باید به پزشکتان مراجعه کنید و وضعیتتان از لحاظ مسائلی مثل خونریزی، عفونت و شیردهی بررسی شود. تا به حال افزایش خطر عفونت با این روش گزارش نشده است، با این حال شما باید تا مدتی در این رابطه تحت نظر پزشک باشید.