منظور از حاملگی مولار چیست؟

حاملگی مولار (hydatidiform mole) که به حاملگی پوچی و یا بچه خوره نیز شهرت دارد، از عوارض نادر در حاملگی است. در این حاملگی رحم فرد شروع به تکثیر سلول‌های تروفوبلاست (trophoblast) می‌نماید. این سلول‌ها در صورت رشد طبیعی باعث ایجاد جفت می‌شوند. این نوع حاملگی هرگز جنینی را شکل نمی‌دهد یعنی به‌صورت پوچ منجر به حاملگی فرد شده و از بین می‌رود.
حاملگی مولار دو نوع است، حاملگی نسبی و کامل.
حاملگی مولار کامل به‌ گونه‌ای است که کیست‌ها پر از مایع‌ شده و بافت جفتی انسان به‌ صورت کاملاً غیرطبیعی متورم می‌شود. در این نوع حاملگی هیچ بافت جنینی تشکیل نمی‌شود.
اما در حاملگی مولار نسبی، گاهی جنین شکل می‌گیرد ولی زنده نمی‌ماند. در این نوع حاملگی بافت جفتی طبیعی با بافت جفتی غیرطبیعی در کنار هم به وجود می‌آیند. جنین در حاملگی نسبی معمولاً همان اوایل سقط می‌شود.
اگر این نوع حاملگی را تشخیص نداده و درمان ننمود ممکن است منجر به سرطان رحم گردد. حاملگی پوچ یا مولار نیز همچون حاملگی طبیعی در ابتدا همان علائم را دارد؛ اما این حاملگی علائمی فراتر از حاملگی طبیعی داشته که آن‌ها را بیان می‌کنیم.

علائم حاملگی مولار
در این حاملگی زن باردار، در طی ۳ ماه اول بارداری خون‌ریزی‌های واژینالی داشته که به رنگ قهوه‌ای تیره یا قرمز روشن است. این نوع حاملگی همراه با حالت استفراغ و تهوع شدید است و در قسمت لگن زن باردار فشار بسیاری ایجاد می‌کند. در برخی موارد نیز کیست‌های انگور مانند، از قسمت واژن زن باردار خارج می‌شود. این‌ها همگی علائم حاملگی پوچ یا مولار هستند. این نشانه‌ها در فرد باردار به حاملگی مولار دیده می‌شود ولی علائم دیگری نیز دارد که پزشک آن‌ها را تشخیص می‌دهد. ازجمله‌ی این علائم: کم‌خونی، فشارخون بالا، رشد سریع رحم نسب به زمان بارداری، کیست تخمدان، پرکاری تیروئید و پری اکلامپسیا (شرایطی که در ادرار فرد پروتئین مشاهده‌شده و فشارخون آن را بالا می‌برد)، است.

علل بروز حاملگی مولار در زنان
اگر در فردی تخمک بارور شده‌ی غیرطبیعی ایجاد گردد، حاملگی مولار به وجود می‌آید. سلول‌های انسان ۲۳ جفت کروموزوم در حالت طبیعی دارند. هر یک از این کروموزوم‌ها به‌صورت جفت از پدر و مادر گرفته‌ شده‌اند؛ اما در حاملگی پوچ یا مولار کامل، تخمک خالی است و فقط با دو اسپرم بارور می‌شود. تمام سلول‌های تخم تشکیل‌ شده از پدر است و کروموزوم‌های مادر از بین رفته‌اند. به این طریق با غیرفعال شدن کروموزوم‌های مادر، کروموزوم‌های پدر شروع به تکثیر می‌کنند.
حال در حاملگی مولار نسبی، کروموزوم مادر باقی است ولی فقط ۲ سری از کروموزوم‌های پدر وجود دارد. به همین دلیل جنین به‌ جای داشتن ۴۶ کروموزوم، ۶۹ کروموزوم دارد و این منجر می‌شود جنین حالت طبیعی خود را از دست‌ داده و تشکیل نشود.

عوارض و عوامل خطر در حاملگی مولار
حاملگی مولار یک اتفاق شایع است و در هر ۱۰۰۰ بارداری یک بارداری این نوع از حاملگی است (طبق مطالعاتی که بر روی خانم‌های باردار در آمریکا انجام شده است). برخی عوامل وجود دارند که منجر به ایجاد حاملگی پوچ می‌شود. یکی از این عوامل سن حاملگی مادر است. زنانی که کمتر از ۲۰ سال سن دارند و یا بیشتر از ۳۵ سال سن دارند وقتی باردار می‌شوند ممکن است حاملگی آن‌ها از نوع مولار باشد. یا این‌که فردی قبلاً یک‌ بار این حاملگی داشته و اگر دوباره باردار شود احتمال این‌ که حاملگی‌اش از نوع مولار باشد زیاد است. طبق میانگین از هر ۱۰۰ زن یک زن به تکرار این نوع حاملگی دچار می‌شود.
این نوع حاملگی عوارض بسیاری نیز دارد که می‌توانیم یکی از این عوارض را باقی ماندن بافت مولار در بدن شخص بدانیم. اگر این اتفاق بیفتد ممکن از فرد را با مشکلات زیادی روبرو کند. این حالت که در فرد ایجاد می‌شود به حالت نئوپلازی تروفوبلاستیک بارداری پایدار (مخفف GTN) شناخته می‌شود. یکی از نشانه‌های حالت GTN وجود سطح بالایی از یک هورمون حاملگی به نام گنادوتروپین جفتی انسان، پس از رفع حاملگی مولار است. تقریباً همیشه می‌توان این حالت جی تی ان را درمان نمود. برای درمان این مشکل از شیمی‌ درمانی استفاده می‌شود. در صورتی‌ که شیمی‌ درمانی جوابگوی این مشکل نباشد فرد مجبور است عمل برداشتن رحم انجام دهد.

راه‌های درمان حاملگی مولار
برای درمان حاملگی پوچ از چند روش استفاده می‌شود. روش اول کورتاژ و اتساع است. این عمل معمولاً به‌ صورت سرپایی در بیمارستان انجام می‌شود.
روش دوم درمان هیسترکتومی است؛ که فرد با برداشتن رحم خود دیگر قادر به بارداری نیست.
سومین روش درمان این حاملگی، کنترل هورمون گنادوتروپین جفتی انسان است. در این روش پزشک با اندازه‌گیری سطح هورمون گنادوتروپین، کمک می‌کند تا به حالت طبیعی بازگردد. تا زمانی که به حالت طبیعی باز نگردد فرد باید زیر نظر پزشک درمان شود.