مراحل تشخیص ناباروری، نحوه ارزیابی آن

اولین جلسه مشاوره برای درمان ناباروری، جلسه بسیار مهمی است و بهتر است شما و همسرتان با هم در این جلسه حضور داشته باشید. در این جلسه پزشک، وضعیت سلامتی آقا و خانم را بررسی می‌کند. اگر در زمینه ناباروری سابقه پزشکی خاصی دارید بهتر است در جلسه اول همراه‌تان باشد؛ این سوابق به پزشک کمک می‌کند تا زودتر بتواند شما را به نتیجه دلخواه‌تان برساند.
به طور معمول در اولین جلسه پزشک برای بررسی وضعیت سلامتی خانم، از او تست‌های فیزیکی نیز خواهد گرفت. این بررسی‌ها شامل معاینه سینه، کشت میکروبی واژن، پاپ اسمیر و معاینه لگنی است.

مراحل ارزیابی ناباروری
پزشک برای ارزیابی اولیه، تست‌های خاصی را به فرد توصیه می‌کند. بسته به تشخیص پزشک بعد از اولین جلسه مشاوره، ممکن است پزشک هر یک از آزمایشات زیر را لازم بداند:
آزمایش‌های هورمونی سرم
این آزمایش‌ها برای اندازه‌گیری سطح هورمون‌های LH، FSH، پرولاکتین، پروژسترون و TSH انجام می‌شود. هر یک از این هورمون‌ها نقش خاصی در بدن زن دارند و تغییر در سطح آن‌ها می‌تواند باعث ناباروری شود.
- هورمون LH از غده هیپوفیز ترشح می‌شود. سطح LH در اواسط چرخه قاعدگی برای تحریک آزاد شدن تخمک بالا می‌رود. تغییر در سطح این هورمون و هورمون FSH، ناشی از اختلال در عملکرد هیپوفیز و هیپوتالاموس است.
- پرولاکتین، هورمون تحریک‌کننده تولید شیر است. سطح بالای این هورمون هایپرپرولاکتین نامیده می‌شود و تخمک‌گذاری را دچار مشکل می‌کند.
سونوگرافی
سونوگرافی ۷ تا ۹ روز بعد از تخمک‌گذاری برای بررسی ضخامت دیواره رحم و پاسخ آن به تحریک هورمون‌ها انجام می‌شود.
هیستروسالپینگوگرام
هیستروسالپینگوگرام یعنی گرفتن تصویر رادیولوژی از رحم و لوله‌های فالوپ. قبل از گرفتن تصویر، برای مشاهده ساختار رحم یک ماده رنگی به داخل آن تزریق می‌شود.
لاپاراسکوپی تشخیصی
لاپاراسکوپی یک روش جراحی با حداقل تهاجم است که به پزشک اجازه می‌دهد رحم، لوله‌های فالوپ، تخمدان‌ها و بخش پایینی لگن را به‌طور مستقیم مشاهده کند. اگر مشکلاتی مانند آندومتریوز، ناهنجاری‌های لوله‌های تخمدان و یا چسبندگی‌های لگنی وجود داشته باشد، با این تکنیک تشخیص داده می‌شود.
هیستروسکوپی
هیستروسکوپی اغلب همزمان با لاپاراسکوپی برای بررسی داخل رحم برای بررسی وجود بافت‌های اسکار، چسبندگی‌ها، پولیپ‌ها، تومورها و یا مشکلات دیگر انجام می‌شود. اگر آندومتریوز تشخیص داده شود با تکنیک هیستروسکوپی درمان می‌شود.
هیستروسکوپی پیشرفته در ناباروری‌هایی با دلایل نامشخص پولیپ‌های رحم را حذف می‌کند و تأثیر بالایی در درمان نابروری دارد.
مشکلات رحم مانند پولیپ دیواره رحم، فیبروئید، سپتوم رحم (وجود یک دیواره نازک در داخل رحم) و چسبندگی‌های داخل رحم، روند لانه‌گزینی تخمک بارور شده را در لایه داخلی رحم دچار مشکل می‌کند. در زنان نابارور که اختلالات رحمی دارند، حذف این بافت‌های اضافه با هیستروسکوپی پیشرفته شانس باردار شدن را افزایش می‌دهد.
برای انجام هیستروسکوپی، ابزاری به نام هیستروسکوپ از طریق واژن وارد رحم می‌شود. هیستروسکوپ مجهر به دوربین است و جراح داخل رحم را مشاهده می‌کند. اگر مشکلی در رحم تشخیص داده شود، برای برطرف کردن آن ابزارهای کوچک دیگری نیز وارد رحم می‎شود. در مطالب آینده توضیحات تکمیلی در مورد انواع هیستروسکوپی تشخیصی و درمانی و روش‌های کمک ناباروری ارائه می‌شود.
بیوپسی
بیوپسی یعنی برداشتن نمونه کوچک بافت از آندومتر (پوشش داخلی رحم). بیوپسی نیز یکی دیگر از ارزیابی‌هایی است که برای تشخیص علت ناباروری انجام می‌شود. هدف از بیوپسی این است که تعیین شود آیا دیواره رحم برای لانه‌گزینی سلول تخم مناسب است یا خیر. نمونه بیوپسی برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.