انتخاب دوست کودکان، توصیههای درگوشی به والدین
آموختن مهارتهای روابط اجتماعی یکی از دشوارترین مراحل رشد است که یک کودک با آن مواجه بوده و یکی از عوامل مهم و حساس در موفقیتهای بعدی او است. اهمیت روابط دوستانه در دوران مدرسه بیشتر خودنمایی میکند. زمانی که بچهها از محیط خانواده بیرون آمده و متوجه محیط خارجی میشوند، روابط با دوستان از جمله موارد مهم برای آنان خواهد
روزنامه اطلاعات: به نظر می رسد دوستیابی به آسانی بازی با بچه باشد، اما اگر شما به کودک و نوجوان خود توجه کنید، خواهید دید که اینکار چقدر مشکل است. یک کودک ۲ ساله به نوبت دقایقی روی تختخواب میخوابد و دقایقی دیگر را صرف گرفتن اسباببازی مورد علاقهاش می کند. یک کودک ۴ ساله ممکن است یک ساعت با دوست خود بازی کند ولی دست آخر کار به داد و فریاد برسد: «من تو را دوست ندارم، تو دوست من نیستی .»
آموختن مهارتهای روابط اجتماعی یکی از دشوارترین مراحل رشد است که یک کودک با آن مواجه بوده و یکی از عوامل مهم و حساس در موفقیتهای بعدی او است. اهمیت روابط دوستانه در دوران مدرسه بیشتر خودنمایی میکند. زمانی که بچهها از محیط خانواده بیرون آمده و متوجه محیط خارجی میشوند، روابط با دوستان از جمله موارد مهم برای آنان خواهد بود. در سن ۸ سالگی کودک میتواند رابطه ای نزدیک با دوست خود برقرار کند و بفهمد که او چه فکر میکند و چه احساسی دارد .
به مرور زمان هرچه کودک مهارت بیشتری در روابط دوستانه پیدا میکند، روابط بین آن دو بیشتر و دو طرفه میشود. بچهها به طور طبیعی جلب کسانی میشوند که دارای شرایط فیزیکی یکسان، علاقههای مشابه و فعالیتهای یکسان هستند. بعضی از کودکان دوستان فراوانی دارند و بعضی با یک نفر برای یک مدت زمان خاص ارتباط دوستی برقرار میکنند .
در حالی که مهـــارتهای دوستیابی به طور طبیعی با رشــد و بلوغ کودک افزایش مییابد، والدین باید در این مورد مداخله کنند و به آنها در صورت لزوم کمک کنند .
روشهای رفتار دوستانه با کودک
بعضی از کودکان به طور طبیعی دوستان را به خود جلب میکنند و گروهی باید بسیار سعی کنند تا موفق شوند. کودکانی که پر جنب و جوش هستند و به راحتی با دیگران گرم میگیرند و به صورت خاص حساسیت از خود نشان نمیدهند می توانند به راحتی دوست پیدا کنند. اما آنها نیز به راهنماییهای والدینشان نیازمندند. اگر فرزند شما دوستان زیادی دارد و یا فقط چند تایی دوست دارد، حتماً چند نکته را رعایت کنید :
ـ درِ خانه به روی دوستانش، به خصوص آنهایی که مورد تأیید شما هستند باز باشد .
ـ کودک خود را به پیوستن به گروهها (مطمئن شوید که آن گروه مورد اطمینان شما باشد) تشویق کنید .
ـ او را در مقابل دوستانش سرزنش و تحقیر نکنید. اینکار هیچگونه اثر سازندهای ندارد و فقط او را از شما دور میکند .
ـ سعی کنید از گفتن کلماتی مثل خجالتی، خسیس و یا «بدون رفیــق» پرهیز کنید. چنین کلماتی فقط باعث بروز رفتاری میشود که شما خواهان آن نیستید و همچنین از تغییر رفتار کودک شما جلوگیری میکند .
ـ به او اجازه دهید در حد قابل قبول با تلفن صحبت کند، چون برای بعضی از کودکان صحبت با تلفن راحتتر از صحبت رو در رو است .
ـ کودک خود را با انبوهی از مسئولیتها و برنامهریزیها مشغول نکنید. سعی کنید فرصت کافی برای دوستیابی و رشد این خصلت به او بدهید .
ـ به او اجازه دهید تا لباس مناسبی را که همه دوستانش میپوشند، او هم بخرد و بپوشد. او دوست دارد خود را در جمع دوستان صمیمی حس کند .
در حفظ دوستیها کمک کنید
مشکلات با دوستان، گهگاه کودک را تحت تأثیر قرار میدهد. زمانی که چنین اتفاقی میافتد، شما باید به احساسات کودک خود توجه کنید و بعد زمانی که گریه او کم و یا تمام شد، به او نصیحتهای کوچک کنید. قبول و درک احساسات او، به وی قدرت مواجهشدن با دوستانش در روز بعد را خواهد داد. طرد شدن از طرف دوستان و از طرف اهــل خانه برای یک کودک تحمل ناپذیر است .
سعی نکنید ناراحتی فرزند ۶ ساله خود را که دوستش از او جدا شده، نادیده بگیرید. برای او این یک «ازدست رفتن بزرگ» است، مداخله کنید و سعی کنید دوست خوبی برایش باشیــد تا او بتـــواند دوست دیگری بیابد. اگر فــرزند ۱۰ ساله شما نق میزند کــه اصـــلاً مورد توجه دوستانش نیست، بدون این که برایش سخنـــرانی کنید، به او اجازه صحبت بدهیــد . بعد سعی کنید او را در راههای جدیدی که متناسب با ارزش های درونی اوست، یاری دهید .
چه مواقعی مداخله کنیم؟
همه پدر و مادرها کم و بیش با دوستان فرزندان خود مشکل دارند. وظیفه شما این است که در دوران دبستان به کودک خود کمک کنید تا با گروههای مثبت ورزشی یا پیشاهنگی و گروههای دانشآموزی مدارس و یا جمـعی که به فعالیت خاصی علاقهمندند همکاری کند و از جذب شدن او به گروههایی که فعالیتهای نامناسب و منفی دارند، مانند مصرف مواد مخدر، پوشیدن لباسهای نامناسب و جلف، سرقت از مغازه و آشوب به پا کردن و ... جلوگیری کنید .
حتی با داشتن دوستان خوب شرایط روحی کودک متغیر است و بالا و پایین دارد. بسیاری از والدین واقعاً نمی دانند که در مقابلشان چگونه رفتاری داشته باشند. پسر ۸ ساله شما پشت خانهتان با دوستش مشغول دعواست. شما چه کار میکنید. بیرون میروید و در دعوای آنها داوری میکنید؟ دوستش را به خانه خودشان و پسرتان را به اتاقش میفرستید؟ یک سخنرانی درباره چگونگی رفتار دوستان با هم و این که نباید اینگونه عمل میکردند ایراد میکنید؟ و یا اینکه کاری نمیکنید و آرزو میکنید که آنها خودشان مشکل را حل کنند؟
بسته به شرایط و بچهها، هر کدام از شرایط بالا میتوانند مؤثر باشد. اما معمولاً، هر چه شما کمتر مداخله کنید کودک شما بیشتر در مورد روابط با دوستان آموزش میبیند. بعضی مواقع راه حل انتخابی کودکان با آنچه بزرگسالان توقع دارند، یکسان نیست. اما آخرالامر خودشان راه مناسب را پیدا میکنند .
بسیاری از والدین نگران این هستند که کودکشان دوستی برای خود ندارد. اگر متوجه شدید که فرزند ۱۰ ساله شما اوقات زیادی را به تنهایی میگذراند، بعضی اوقات بیمار است و علاقهمند به دوستی با بچههای کم سن و سال تر از خود یا بزرگترهاست، بهتر است با معلم او و یا مسئول مدرسه صحبت کنید . ببینید آیا آنها میتوانند برای او همبازی و دوست مناسبی بیابند. یک بعدازظهر دوستش را به خانه دعوت کنید و ببینیـــد که میتواند اوقات خوبی با او داشته باشد. شما ممکن است به کودک کمک کنید تا دوستی که یک سال از او بزرگتر یا کوچـــکتر است، پیدا کند. کودکانی که تفاوت سنی کمی دارند، میتوانند روابط بهتری در بازی با هم داشته باشند .
بعضی بچهها در ارتباط اجتماعی و رفتار در جمع دوستان مشکلات فراوانی دارند. بعضی از آنها دیر به نتیجه میرسند و بعضی قادر به جلب توجه نیستند. در این شرایط بهتر است معلم یا والدین، این آموزشهای اجتماعی را که آنها به صورت طبیعی به دست نیاوردهاند، به آنها بیاموزند. این مهارتها شامل :
ـ شرکت کردن (چگونه میتوان شروع کرد و اهمیت توجه داشتن )
ـ همکاری کردن (اهمیت نوبت در صحبت و در میان گذاشتن موضوعات )
ـ ارتباط برقرار کردن (اهمیت صحبت با دیگران و گوش فرا دادن به دیگران )
ـ دوست خوب بودن ( اهمیت خنده، کمک و ترغیب دیگران )
ارتباط با تربیت
چطور میتوانید مطمئن شوید که شما دوستی را پرورش میدهید؟ تحقیقات نشان میدهد والدینی که از امور تربیتی استفاده میکنند، بچههایی با روابط اجتماعی قوی بار میآورند. وقتی به کودک خود میرسید ابراز محبت کنید. به این ترتیب وقتــی فرزند شما در خارج از خانه با کودکی دیگر ارتباط برقـــرار میکنــد این ارتباط دوستانه خواهد شد. اگر جواب شما به سؤالهای زیر مثبت باشد، شما موضوعات درستی را در اختیار کودک خود میگذارید .
ـ آیا شما احساسات، خواستهها و احتیاجات فرزند خود را در نظر میگیرید؟
ـ آیا در مورد فعالیتهای روزانه او ابراز علاقه و توجه میکنید؟
ـ در صورت موفقیت ، آیا به او افتخار میکنید؟
ـ در صورت تحت فشار بودن فرزند، آیا شما به او پیشنهاد کمک و تقویت روحی میکنید؟
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼