رفتار با کودکان بیش فعال، جایزه ها و تشویق ها

تبیان: با تغییر و تحولات اجتماعی و شاغل شدن هر چه بیشتر مادران، به نظر می رسد که کودکان اوقات بسیار زیادی از شبانه روز را در کنار مادربزرگها و پدربزرگها می گذرانند در حقیقت این دسته از کودکان جز کودکان خوشبختی هستند که یا اصلا به مهد کودک نمی روند و یا به نسبت کودکان دیگر اوقات کمتری را صرف رفتن به مهد کودک می کنند و بیشتر در آغوش مهربان مادربزرگ و پدربزرگ خود هستند. مادربزرگها و پدربزرگهایی که باتجربه تر، پر حوصله تر و به احتمال زیاد دوست داشتنی تر از والدین اصلی کودکان هستند. جدا ازشیطنت های خاصی که نوه ها(به دور از چشم والدین خود) به خود اجازه می دهند در برابر پدر بزرگ و مادربزرگ خود انجام دهند، نوه های بیش فعال دارای رفتارهای شیطنت آمیز و شلوغی هستند که مسلما هر فرد مسنی را در ورای صبر و حوصله زیادشان، کلافه می کنند. در این یادداشت قصد داریم به پدربزرگها و مادربزرگهای این دسته از نوه ها(یعنی نوه های بیش فعال) پیشنهاداتی ارایه دهیم تا راحت تر و بهتر بتوانند با آنها کنار بیایند: از سرزنش فرزندتان به خاطر رفتارهای نوه تان خودداری کنید. تصور نکنید اگر نوه شما بیش فعال است و رفتارهای شیطنت آمیزی از خود نشان می دهد ناشی از ضعف تربیتی وی است بلکه این مشکل جز اختلالاتی است که در برخی از کودکان بروز کرده و به مرور و با بزرگتر شدن وی کمرنگ تر و کمرنگ تر می شود. فراموش نکنید که گاه والدین این دسته از بچه ها نیز نیازمند حمایت و توجه خاص هستند چرا که کنار آمدن با چنین کودکی کاری بسیار سخت و گاه خسته کننده است.

استفاده از روشهای جایگزینی

شاید اولین و مهمترین اقدامی که شما در برابر رفتارهای شلوغ کارانه نوه تان باید انجام دهید این است که فعالیتهای پر سر و صدا آنها را با مواردی که خیلی پر سر و صدا نیستند تعویض کنید. یک کودک بیش فعال نیازمند یک برنامه روزمره واضح و منظم است و شما باید فوق العاده منظم و سازمان یافته رفتار کنید تا بتوانید حریف بی نظمی و سازمان نیافتگی او شوید. قبل از اینکه فعالیتی را شروع کنید توقعات و انتظارات خود را برای وی شرح دهید. مطمئن شوید که نوه شما متوجه شده که چه چیزی مورد پذیرش شماست ضمن اینکه هر جا ضرورت داشت قوانین تان را مجددا برای وی شرح دهید. برخی از کودکان بیش فعال دچار نارسایی در توجه هم هستند لذا شاید لازم باشد یک قانون را چند بار و به انحا مختلف برای وی شرح دهید. شاید اولین و مهمترین اقدامی که شما در برابر رفتارهای شلوغ کارانه نوه تان باید انجام دهید این است که فعالیتهای پر سر و صدا آنها را با مواردی که خیلی پر سر و صدا نیستند تعویض کنید در ضمن نوشتن این قوانین و توقعات برای کودکان بیش فعال که سواد خواندن و نوشتن داشته و بزرگتر هستند روش مناسبی است در این صورت هر جا نقض قانون را مشاهده کردید،قوانین مزبور را مجددا بخوانید و برای وی تکرار نمایید. وقتی باز هم با سرپیچی و قانون شکنی وی مواجه شدید خیلی جدی چشم در چشمان او دوخته و مقررات را دوباره تکرار کنید برای این امر لازم است که یا شما بنشینید و به چشمان او خیره شوید و یا اینکه او را بالا گرفته و مقررات را مجددا و خیلی جدی تکرار کنید.

جایزه ها و تشویق ها

بهترین جایزه و پاداش برای نوه تان می تواند شناخت فوری رفتاری مثبت باشد که در لحظه مشاهده می کنید و آن را به صورت کلامی به وی گوشزد کرده و او را مورد تشویق قرار دهید. ضمن اینکه دقت کنید و ببینید چه چیزی برای نوه تان با اهمیت و خوشایند است سپس سعی کنید جایزه تان را در همان راستا قرار دهید.

مادربزرگها و نوه های بیش فعال!

تنها خریدن هدیه برای کودکان جایزه و پاداش تلقی نمی شود بلکه سعی کنید هدایایی که آنها را شوکه می کند انتخاب کرده و به آنها بدهید. گاهی اوقات بهترین هدیه با هم بودن و گذراندن زمان با یکدیگر است. برای مثال شاید یک کودک بیش فعال اگر یک بازی بسیار شاد و پرانرژی با شما داشته باشد خیلی بیشتر از زمانی که برای وی یک هدیه می خرید شاد شده و احساس کسب پاداش کند. به همراه بردن نوه بیش فعال به مراسم مذهبی مانند شرکت در نماز جماعت، عزاداریها و .. خود یک محرک آرام کننده برای این کودکان است چرا که شرایط جوی این محیطها این دسته از کودکان را وادار به کنترل بیشتر بر رفتارها هیجانات می کند. بهترین وسیله برای کنترل هر چه بیشتر رفتارهای نوه تان این است که از قبل برنامه ریزی، نقشه روشنی برای فعالیتهای نوه تان داشته باشید. برای رسیدن به این مرحله لازم است آنچه که برای وی خوشایند و دوست داشتنی است را شناسایی کنید و از او بپرسید که چه کاری را دوست دارد انجام دهد ضمن اینکه قبل از شروع هر فعالیتی به طور دقیق تناسب آن را با سن و سال و میزان علاقمندی اش به فعالیتهای پر انرژی و .. نوه تان بررسی نمایید برای مثال این فعالیت برای یک کودک بیش فعال می تواند شامل دوچرخه سواری باشد و برای یک کودک بیش فعال دیگر دویدن و تپ بازی باشد. برای این بخش یعنی برنامه ریزی هیچ جایگزینی نمی توانید قرار دهید چرا که در هر حال شما ناچارید با یک نوه بیش فعال و بسیار پرانرژی کنار بیایید به طوری که حداقل تنش و درگیری را با وی داشته باشید لذا داشتن برنامه ریزی و برنامه ای از پیش تعیین شده می تواند بسیار به شما کمک کند.