علت خواب رفتن دست و پا در بارداری چیست؟

علت بی حسی و خواب رفتگی دست و پا در بارداری اعمال فشار بر روی اعصاب آن اندام هاست. برای رفع این حالت باید موقعیت نشستن، ایستادن و خوابیدن را اصلاح کرد.
بارداری موجب بروز تغییرات زیادی در بدن زنان می‌شود که برخی از آن‌ها علت بی حسی و خواب رفتگی دست و پا در بارداری است. بی حسی و خواب رفتگی اندام‌ها در دوران بارداری معمولا موجب نگرانی نمی‌شود. با این حال، اگر بی حسی با نشانه‌های دیگر همراه شود، نباید نسبت به آن بی توجهی کرد. بیایید اول علت آن را بدانیم و سپس به درمان و راه‌های پیشگیری از این عارضه بپردازیم.

بی حسی در بارداری
خواب رفتگی یا سوزن سوزن شدن در دوران بارداری، به معنای از دست دادن حس یا احساس فرو کردن سوزن در دست ها، پا‌ها و سایر اندام های بدن است. بی حسی یکی از نشانه‌های رایج در دوران بارداری است. معمولا دلیل آن؛ تورم در اندام‌های بدن است که موجب فشرده شدن عصب و محدود شدن جریان خون می‌شود. کم خونی در دوران بارداری، در سه ماهه اول به دلیل بروز تغییراتی در بدن برای آمادگی رشد جنین در رحم است. در سه ماهه دوم به دلیل خوابیدن در موقعیت نامناسب و در سه ماهه سوم به دلیل افزایش حجم رحم و تغییر در موقعیت خوابیدن بیش از پیش رخ می‌دهد.

علت بی حسی و خواب رفتگی دست و پا در بارداری
بی حسی و خواب رفتگی در دوران بارداری، در بسیاری از اندام ها، حتی زبان و صورت نیز رخ می‌دهد. زنان باردار اغلب پس از بیدار شدن از خواب یا بعد از اینکه برای مدت طولانی نشسته اند، دچار بی حسی در پا‌ها می‌شوند. این حالت معمولا پس از تغییر حالت و موقعیت نشستن از بین می‌رود.
در ادامه برخی از دلایل بی حسی و خواب رفتگی دست و پا در بارداری را بیان می‌کنیم:
۱. تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی در بدن موجب خواب رفتگی و بی حسی در اندام‌ها می‌شود. هورمون ریلکسین که در اواخر بارداری تولید می‌شود، باعث نرم شدن عضلات لگن و سایر مفاصل شده و در نتیجه موجب بی حسی در برخی اندام‌ها می‌شود.
۲. سندرم تونل کارپال
هورمون‌های بارداری موجب نگه داشتن آب در بدن می‌شوند که منجر به سندرم تونل کارپال می‌شود. سندرم تونل کارپال یک بیماری دردناک است که بر روی دست و بازو تاثیر می‌گذارد. حجم خون در بدن زنان در دوران بارداری به میزان یک و نیم برابر افزایش می‌یابد تا نیاز‌های جنین را برطرف کند. این میزان افزایش خون در بدن، بر روی اعصاب اندام‌ها فشار ایجاد می‌کند. فشار حاصله بر روی دست‌ها و بازو‌ها موجب بی حسی و خواب گرفتگی آن‌ها می‌شود.
۳. کم خونی
کم خونی ناشی از عواملی مانند کمبود گلبول قرمز، کمبود آهن و یا عوامل ژنتیکی نیز علت دیگر بی حسی و خواب رفتگی دست و پا در بارداری است.
۴. فشار بر عصب سیاتیک
درد و بی حسی ناشی از عصب سیاتیک نیز در میان زنان باردار رایج است. در سه ماهه دوم و سوم بارداری، رشد جنین موجب فشار آمدن به این عصب و ایجاد بی حسی در پا‌ها می‌شود.

درمان بی حسی و خواب رفتگی در بارداری بر اساس علت آن
بی حسی دست‌ها و انگشت‌ها
فشار بر روی مفاصل و اعصاب باعث بی حسی دست‌ها و انگشت‌ها می‌شود، گاهی اوقات این شرایط ممکن است شروع سندرم تونل کارپال باشد. برای درمان بی حسی دست‌ها می‌توانید:
- پیش از خواب، یک ساعد بند یا مچ‌بند اسپرت بپوشید، بدین ترتیب، دست شما بی حرکت نگاه داشته می‌شود و از خم شدن و قرار گرفتن در حالت‌های نامناسب که منجر به بی حسی می‌شود، پیشگیری می‌کند.
- یک دست‌بند طبی نیز با حفاظت از دست‌ها، جریان خون را در ساعد و انگشتان تثبیت می‌کند و بی حسی را از بین می‌برد.
بی حسی پا‌ها
بی حسی و سوزن سوزن شدن پا‌ها در بارداری رایج است، در حالی که یک پایتان را روی پای دیگر انداخته اید، ممکن است دچار بی حسی در پا‌ها شوید، زیرا این موقعیت جریان خون در شریان‌ها را محدود کند و باعث بی حسی شود. برای درمان بی حسی در پاها:
- در هنگام خواب، به پهلوی چپ بخوابید.
- اگر در بازو‌ها و پاهایتان احساس ضعف می‌کنید، از جابجایی بار با وزن بیش از ۴ کیلوگرم خودداری کنید.
- هر وقت احساس کردید نیاز به استراحت دارید، بهتر است در جای راحتی بنشینید. دراز کشیدن فشار بیشتری بر شکم وارد می‌کند و موجب افزایش بی حسی در پا‌ها می‌شود.
- اگر در دوران بارداری تمرینات ورزشی انجام می‌دهید، دقت داشته باشید که پس از انجام کدام حرکت‌ها، دچار بی حسی می‌شوید. از انجام دادن آن‌ها اجتناب کنید. همچنین از شدت فعالیت‌های ورزشی خود بکاهید.
بی حسی شکم
بی حسی در ناحیه شکم به دلیل فشار رحم بر روی اعصاب و رگ‌های خونی ایجاد می‌شود. برای بهبود این حالت می‌توانید:
- وضعیت خود را در حالت نشسته و ایستاده اصلاح کنید به گونه‌ای که فشار بر پایین شکم را کاهش دهید.
- در حالت خوابیده به گونه‌ای قرار بگیرید که از فشار بز روی یک قسمت از شکم بکاهید و جریان خون را بازگردانید.
بی حسی زبان
بی حسی زبان ممکن است به دلیل فشار عصبی، فشار بر روی ستون فقرات، فلج بل و واکنش‌های آلرژیک باشد. تشخیص علت دقیق بی حسی به درمان آن کمک می‌کند. برای رفع بی حسی زبان می‌توانید:
- لیستی از مواد غذایی که پس از مصرف آن‌ها دچار بی حسی زبانی می‌شوید، تهیه کنید. همچنین فعالیت‌ها و زمان‌هایی از روز که دچار بی حسی می‌شوید را یادداشت کنید.
- از انجام حرکات ناگهانی گردن خودداری کنید. حرکات ناگهانی می‌تواند بر روی اعصاب نخاعی تاثیر بگذارد و منجر به بی حسی در سراسر صورت و زبان شود.
- در سه ماهه سوم بارداری هنگام بلند کردن اجسام با قرار گرفتن در موقعیت‌های نادرست موجب کشش ستون فقرات خود نشوید.
- میزان مصرف سدیم را کاهش دهید. غذا‌های سرشار از سدیم باعث افزایش فشار خون و احتباس آب در بدن می‌شوند که موجب بی حسی می‌شود.
- پایین بودن سطح قند خون یا افت قند خون نیز می‌تواند موجب بی حسی زبان شود، بنابراین در فواصل منظم غذا بخورید.

راه های پیشگیری از بی حسی در بارداری
حالا که علت بی حسی و خواب رفتگی دست و پا در بارداری را بهتر شناختیم بهتر است بدانیم آیا می‌شود از این حالت پیشگیری کرد و یا آن را کاهش داد؟
اگر چه پیشگیری از بی حسی و خواب گرفتگی دست و پا در بارداری امکان پذیر نیست، اما ایجاد تغییرات خاصی در روال زندگی می‌تواند باعث کاهش دفعات آن شود.
- خوابیدن در موقعیت راحت، آزاد بودن دست‌ها و استفاده از مچ بند می‌تواند از بی حسی انگشتان دست و پا جلوگیری کند.
- داشتن موقعیت مناسب هنگام نشستن، ایستادن و خوابیدن در کاهش بی حسی اندام‌ها موثر است.
- پوشیدن کفش راحت با کفی نرم و پاشنه تخت فشار در پا‌ها را کاهش می‌دهد و از بی حسی جلوگیری می‌کند.
دستیند طبی

مراجعه به پزشک
بی حسی خفیف در دست‌ها و پا‌ها در دوران بارداری طبیعی است، اما یک بی حسی ناگهانی و شدید ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری جدی باشد. اگر قصد استفاده از هر گونه دارو یا پماد برای کاهش بی حسی در دست یا پا‌ها دارید، با پزشک خود مشورت کنید. این دارو‌ها اغلب دارای مقادیر غیر استانداردی از دارو‌های گیاهی هستند و می‌توانند در دوران بارداری خطرناک باشند. در نتیجه، بهتر است هر گونه نشانه ناخوشایندی را با پزشک خود در میان بگذارید.