به گزارش نی نی بان ، فرایند دوقلو داشتن از طریق IVF و رحم جایگزین شامل این موارد است:
۱. مقدمه
دوقلو داشتن در شرایط طبیعی معمولاً به صورت تصادفی رخ میدهد (تخمکگذاری دوگانه یا تقسیم یک جنین).
در روشهای درمان ناباروری (IVF) و رحم جایگزین، احتمال دوقلوزایی بیشتر است، چون پزشکان میتوانند بیش از یک جنین به رحم منتقل کنند.
با این حال، کنترل قطعی بر دوقلوزایی وجود ندارد؛ فقط میشود احتمال را بالا برد.
۲. مراحل اصلی IVF و انتقال جنین برای دوقلو
الف) تحریک تخمدان و برداشت تخمک
مادر ژنتیکی (یا اهداکنندهٔ تخمک) داروهای هورمونی دریافت میکند تا چندین تخمک در یک سیکل آزاد شود.
پزشک با سوزن مخصوص تحت هدایت سونوگرافی تخمکها را برداشت میکند.
ب) لقاح آزمایشگاهی
اسپرم و تخمکها در آزمایشگاه ترکیب میشوند.
چندین جنین به وجود میآید. کیفیت هر جنین بررسی میشود.
ج) انتخاب و آمادهسازی رحم جایگزین
رحم جایگزین دارو دریافت میکند تا دیوارهٔ رحم ضخیم و آمادهٔ لانهگزینی شود.
در روز مشخص، جنینها با یک لولهٔ باریک (کاتتر) به رحم منتقل میشوند.
د) احتمال دوقلوزایی
اگر پزشک دو جنین منتقل کند:
ممکن است هر دو لانهگزینی کنند → دوقلوی غیرهمسان (Dizygotic).
ممکن است یکی از جنینها بعد از لانهگزینی تقسیم شود → دوقلوی همسان (Monozygotic).
برخی مواقع حتی سهقلو یا بیشتر هم ایجاد میشود، بنابراین پزشکها اغلب توصیه میکنند بیش از دو جنین منتقل نشود.
۳. خطرات و ملاحظات پزشکی
بارداری دوقلویی در مقایسه با تکقلویی خطرات بیشتری دارد:
زایمان زودرس
فشار خون بارداری
دیابت بارداری
وزن کم نوزادان
برای رحم جایگزین هم مراقبت پزشکی سختتر و پرهزینهتر میشود.
۴. راهکارهای پزشکی برای افزایش احتمال دوقلوزایی
انتقال دو جنین با کیفیت بالا (روش رایج در IVF).
استفاده از داروهای تحریک تخمدان برای بهدست آوردن تعداد تخمک بیشتر (که امکان ایجاد چند جنین فراهم کند).
در بعضی کشورها/کلینیکها محدودیت قانونی وجود دارد (مثلاً اجازه نمیدهند بیش از یک جنین منتقل شود به خاطر خطر چندقلویی). در ایران، معمولاً با رضایت زوج و نظر پزشک میتوان ۲ جنین منتقل کرد.
۵. جمعبندی
در IVF با رحم جایگزین، دوقلو داشتن قطعی نیست ولی با انتقال دو جنین احتمال آن زیاد میشود.
رحم جایگزین مثل بارداری طبیعی تمام مراحل رشد جنین را طی میکند.
پزشکها معمولاً فقط دو جنین منتقل میکنند تا ریسک سهقلویی یا بیشتر را کم کنند.
داشتن دوقلو مزایا (تحقق یکباره فرزندان) و معایب (هزینه، خطرات پزشکی) دارد؛ تصمیمگیری باید با مشاورهٔ متخصص زنان و نازایی انجام شود.