بی اشتهایی عصبی چیست؟ دلایل و درمان بی اشتهایی عصبی

در این مقاله به شما می‌گوییم که بی اشتهایی عصبی چیست و دلایل و درمان بی اشتهایی عصبی کدام است؟ بی‌اشتهایی عصبی، یک نوع اختلال خوردن است.

در این مقاله می‌خوانید: 

• بی اشتهایی عصبی چیست؟
• بی اشتهایی عصبی چه افرادی را تحت تاثیر قرار می دهد؟
• تفاوت بی اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی چیست؟
• علائم بی اشتهایی عصبی چیست؟
• علائم عاطفی و ذهنی بی اشتهایی عصبی
• علائم رفتاری بی اشتهایی عصبی
• علائم و نشانه های فیزیکی بی اشتهایی عصبی
• دلیل بی اشتهایی عصبی چیست؟
• ژنتیک 
• تروما
• محیط و فرهنگ
• فشار همسالان 
• سلامت عاطفی
• درمان بی اشتهایی عصبی چگونه است؟ 
• خلاصه

بی اشتهایی عصبی چیست؟

بی‌اشتهایی عصبی، یک نوع اختلال خوردن است و افراد مبتلا به این نوع بی‌اشتهایی تعداد کالری و نوع غذای خود را محدود می‌کنند. آن‌ها یا در نهایت وزن خود را کاهش می‌دهند، یا نمی‌توانند وزن بدن مناسب را بر اساس قد، سن و سلامت جسمانی‌شان حفظ کنند. این افراد ممکن است به طور اجباری ورزش کنند، یا غذایی را که می‌خورند از طریق استفراغ عمدی، یا استفاده نادرست از ملین‌ها از سیستم بدنی خود خارج کنند. افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی تصویری مخدوش از بدن خود دارند و نگران افزایش وزن هستند.

بی‌اشتهایی عصبی، یک بیماری جدی است که نیاز به درمان دارد. کاهش وزن شدید در افراد مبتلا می‌تواند منجر به سوء تغذیه، مشکلات سلامتی خطرناک و حتی مرگ شود.

بی اشتهایی عصبی چه افرادی را تحت تاثیر قرار می دهد؟

بی‌اشتهایی عصبی می‌تواند در افراد با هر سن، جنس، جنسیت، نژاد، قومیت، وضعیت اقتصادی و در هر وزن، شکل و اندازه بدن رخ دهد، اما بیشتر نوجوانان و زنان جوان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این مشکل مردان را نیز درگیر می‌کند و در کودکان و بزرگسالان در حال افزایش است.

تفاوت بی اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی چیست؟

بی‌اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی هر دو از اختلالات خوردن هستند و علائم مشابهی مانند تصویر مخدوش از بدن و ترس شدید از افزایش وزن دارند. تفاوت آن‌ها در رفتارهای مرتبط با غذا است. افرادی که بی‌اشتهایی دارند، کالری دریافتی خود را به شدت کاهش می‌دهند، یا برای کاهش وزن، خود را پاکسازی می‌کنند. افرادی که به پرخوری عصبی مبتلا هستند، در مدت زمان کوتاهی مقدار زیادی غذا می‌خورند و به دنبال آن رفتارهای خاصی برای جلوگیری از افزایش وزن انجام می‌دهند. چنین رفتارهایی عبارتند از:

• استفراغ عمدی 
• استفاده نادرست از داروهایی مانند ملین‌ها یا هورمون‌های تیروئیدی
• روزه گرفتن یا ورزش زیاد

افراد مبتلا به پرخوری عصبی معمولا وزن خود را در حد مطلوب، یا کمی بالاتر از حد مطلوب نگه می‎دارند.

بیشتر بخوانید: دکتر تغذیه برای چاق شدن صورت

علائم بی اشتهایی عصبی چیست؟

شما نمی‌توانید فقط از روی ظاهر یک فرد، بی‌اشتهایی را تشخیص دهید چون این اختلال، شامل اجزای ذهنی و رفتاری نیز هست. افراد مبتلا فقط دچار وزن کم نیستند، بلکه حتی می‌توانند جثه‌ای بزرگ‌تر داشته باشند. علاوه بر این، فرد می‌تواند بدون داشتن بی‌اشتهایی دچار کمبود وزن باشد. این مشکل شامل مولفه‌های روانی و رفتاری و جسمی است.

علائم عاطفی و ذهنی بی اشتهایی عصبی

علائم عاطفی و ذهنی بی‌اشتهایی عصبی عبارتند از:

• داشتن ترس شدید از افزایش وزن
• ناتوانی در ارزیابی واقعی وزن و شکل بدن (داشتن تصویر مخدوش از خود)
• علاقه وسواسی به غذا، کالری و رژیم غذایی
• احساس اضافه‌وزن یا «چاقی» (حتی در صورت کمبود وزن)
• ترس از برخی غذاها یا گروه‌های غذایی
• خودانتقادگری 
• انکار پایین بودن وزن، یا محدودیت غذایی
• میل شدید به تحت کنترل بودن
• تحریک‌پذیری، یا افسردگی
• داشتن افکار آسیب رساندن به خود، یا خودکشی

بیشتر بخوانید: رایج‌ترین انواع کمبود تغذیه ای چیست؟ چطور برطرف کنیم؟

​

علائم رفتاری بی اشتهایی عصبی

علائم رفتاری بی‌اشتهایی عصبی عبارتند از:

• تغییر در عادات یا روال غذایی مانند خوردن غذاها به ترتیب خاص، یا مرتب کردن مجدد غذاها در بشقاب
• تغییر ناگهانی در ترجیحات غذایی مانند حذف برخی از انواع مواد غذایی، یا گروه‌های غذایی
• اظهار نظرهای مکرر در مورد چاق بودن یا اضافه وزن خود با وجود کاهش وزن
• پاکسازی بدن از طریق استفراغ عمدی، یا استفاده نادرست از ملین‌ها یا دیورتیک‌ها
• دستشویی رفتن بلافاصله بعد از صرف غذا
• استفاده از قرص‌های لاغری یا اشتهاآور
• ورزش اجباری و بیش از حد، یا تمرین بدنی شدید
• ادامه رژیم غذایی حتی زمانی که وزن کم شده
• غذا درست کردن برای دیگران و غذا درست نکردن برای خود
• پوشیدن لباس‌های گشاد، یا پوشیدن چند لایه لباس برای پنهان کردن کاهش وزن 
• کناره‌گیری از دوستان و رویدادهای اجتماعی

بیشتر بخوانید: شام چی بخوریم خوبه، یک وعده سالم

علائم و نشانه های فیزیکی بی اشتهایی عصبی

شناخته‌شده‌ترین علامت فیزیکی بی‌اشتهایی عصبی، وزن کم بدن نسبت به قد و جنس است. سایر علائم فیزیکی این اختلال عبارتند از:

• کاهش وزن قابل توجه طی چند هفته یا چند ماه
• عدم حفظ وزن مناسب بدن بر اساس قد، سن، جنس و سلامت جسمانی
• تغییر غیرقابل توضیح در منحنی رشد یا شاخص توده بدنی (BMI) در کودکان و نوجوانان در حال رشد

علائم فیزیکی بی‌اشتهایی عصبی که از عوارض گرسنگی و سوء تغذیه هستند، عبارتند از:

• سرگیجه، یا غش
• احساس خستگی
• ضربان قلب آهسته (برادی‌کاردی) یا ضربان قلب نامنظم (آریتمی)
• فشار خون پایین 
• تمرکز ضعیف
• احساس سرمای همیشگی
• عدم قاعدگی (آمنوره) یا دوره‌های قاعدگی نامنظم
• تنگی نفس
• نفخ، یا درد شکم
• ضعف عضلانی و از دست دادن توده عضلانی
• پوست خشک، ناخن‌های شکننده، یا موهای نازک
• بهبود ضعیف زخم و بیمار شدن مکرر
• رنگ آبی یا بنفش دست و پا

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با متخصصان روانشناسی

دلیل بی اشتهایی عصبی چیست؟

علت دقیق بی‌اشتهایی عصبی ناشناخته است، اما تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیبی از عوامل ژنتیکی خاص، ویژگی‌های روان‌شناختی و عوامل محیطی، به‌ویژه عوامل اجتماعی-فرهنگی ممکن است عامل این بی‌اشتهایی باشد.

عواملی که ممکن است در بی‌اشتهایی عصبی موثر باشند، عبارتند از:

ژنتیک

تحقیقات نشان می دهد که تقریبا ۵۰ تا ۸۰درصد از خطر ابتلا به اختلال خوردن ژنتیکی است. افرادی که دارای اقوام درجه یک (خواهر و برادر یا والدین) با اختلال خوردن هستند، 10برابر بیشتر در معرض ابتلا به اختلال خوردن قرار دارند. تغییرات در شیمی مغز به‌ویژه تغییرات در سیستم پاداش مغز و انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین و دوپامین نیز ممکن است در این اختلال نقش داشته باشد.

بیشتر بخوانید: درمان افسردگی با استفاده از رنگ ها

تروما

بسیاری از کارشناسان معتقدند که اختلالات خوردن، از جمله بی‌اشتهایی، ناشی از تلاش افراد برای مقابله با حس‌های طاقت‌فرسا و دردناکشان با محدود کردن غذا است. مثلا آزار جسمی، یا تجاوز جنسی می‌تواند در برخی افراد به اختلال خوردن منجر شود.

محیط و فرهنگ

فرهنگ‌هایی که یک نوع بدن خاص را ایده‌آل می‌دانند و تبلیغات لاغری می‌توانند فشار غیرضروری را به افراد وارد کنند. 

فشار همسالان 

در کودکان و نوجوانان، فشار همسالان می‌تواند نیروی بسیار قدرتمندی باشد. تجربه تمسخر، یا قلدری به دلیل ظاهر یا وزن می‌تواند در ایجاد بی‌اشتهایی عصبی موثر باشد. 

سلامت عاطفی

کمال‌گرایی، رفتار تکانشی و روابط دشوار همگی می‌توانند در کاهش عزت نفس فرد نقش داشته باشند. 

بیشتر بخوانید: تروما چیست و انواع تروما کدام است؟

درمان بی اشتهایی عصبی چگونه است؟ 

بزرگ‌ترین چالش در درمان بی‌اشتهایی عصبی کمک به فرد برای تشخیص و پذیرش بیماری است. بسیاری از افراد مبتلا به بی‌اشتهایی، اختلال خوردن را انکار می‌کنند و اغلب تنها زمانی به دنبال درمان پزشکی هستند که وضعیت آن‌ها جدی یا تهدیدکننده زندگی باشد. 

افراد مبتلا به اختلالات خوردن، از جمله بی‌اشتهایی عصبی، اغلب دارای شرایط سلامت روان دیگر مانند افسردگی، اختلالات اضطرابی، اختلال شخصیت مرزی و اختلال وسواس فکری عملی نیز هستند.

افراد مبتلا به اختلالات خوردن، از جمله بی‌اشتهایی عصبی، اغلب دارای شرایط سلامت روان دیگر مانند افسردگی، اختلالات اضطرابی، اختلال شخصیت مرزی و اختلال وسواس فکری عملی نیز هستند که می‌تواند بی‌اشتهایی را پیچیده‌تر کند. درمان بی‌اشتهایی اغلب شامل ترکیبی از راهکارهای زیر است:

• روان‌درمانی: نوعی مشاوره فردی است که بر تغییر تفکر (شناخت‌درمانی) و رفتاردرمانی تمرکز دارد. روان‌درمانی، شامل تکنیک‌های عملی برای ایجاد نگرش سالم نسبت به غذا و وزن و همچنین رویکردهایی برای تغییر نحوه واکنش فرد به موقعیت‌های دشوار است. 
• دارو: برخی از پزشکان ممکن است برای کمک به مدیریت اضطراب و افسردگی که اغلب با بی‌اشتهایی همراه است، دارو تجویز کنند.
• مشاوره تغذیه: یک استراتژی مهم برای کمک به درمان بی‌اشتهایی است که در آن رویکرد سالم به غذا و وزن، اهمیت تغذیه و رژیم غذایی متعادل آموزش داده می‌شود.  
• گروه‌درمانی و حمایت خانواده: حمایت خانواده برای موفقیت درمان بی‌اشتهایی بسیار مهم است. اعضای خانواده باید اختلال خوردن را درک کنند و علائم و نشانه‌های آن را بشناسند. افراد مبتلا به اختلالات خوردن می‌توانند از گروه‌درمانی نیز استفاده کنند.
• بستری شدن در بیمارستان: ممکن است برای درمان کاهش وزن شدید که منجر به سوء تغذیه و سایر عوارض جدی سلامت روانی یا جسمی مانند اختلالات قلبی، افسردگی جدی و افکار یا رفتارهای خودکشی شده، نیاز باشد فرد در بیمارستان بستری شود.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با متخصص تغذیه و تناسب اندام

خلاصه

در بی‌اشتهایی عصبی، شخص تعداد کالری و نوع غذای خود را محدود می‌کند. ژنتیک، تروما، فشار همسالان و فشار اجتماعی، برخی از دلایل این اختلال هستند. این اختلال با رفتاردرمانی، گروه‌درمانی، مصرف دارو، مشاوره تغذیه و در موارد شدید با بستری شدن در بیمارستان درمان می‌شود. 

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سر بزنید.