ضرر های نوشابه گازدار، توصیه به خانم‌ها
زمانی که نوشابه های گازدار نوشیده می شود، لوزالمعده (پانکراس) به سرعت مقادیر بالایی انسولین در پاسخ به مقادیر بالای شکر موجود در این نوشیدنی ها ترشح می کند.
تنها با نگاهی اجمالی به زندگی خود و اطرافیان، حضور در جشن ها، مهمانی ها و دور همی ها در می یابیم که یکی از اجزاء لا ینفک این مجالس، نوشیدنی ها هستند. در رسانه ها، مجلات، سایت های معتبر تا به حال جسته و گریخته از فواید و مضرات مصرف نوشیدنی های غیر الکلی شنیده ایم. در سال جدید تصمیم داریم تا به گونه ای علمی، نوشیدنی های مختلف که زینت بخش سفره ی ما ایرانیان است را بررسی کنیم تا در صورت مضر بودن هر یک، آن را از سفره و سبد غذایی خانواده ی خود حذف کرده و سالی سرشار از سلامتی و نشاط را پیش رو داشته باشیم.
نوشیدنی ها به طور کلی به دو دسته ی نوشیدنی های الکلی و غیر الکلی تقسیم می شوند. از جمله نوشیدنی هایی که در کشور ما مصرف آنها بسیار رایج است، نوشابه های گازدار، نوشابه های گازدار رژیمی، نوشابه های انرژی زا، دلستر ها، دوغ، آب میوه های صنعتی و آب می باشد. با شروع سال جدید، نوشابه های گازدار را زیر ذره بین متخصصین تغذیه بررسی می کنیم.
نوشابه های گازدار
نوشابه های گاز دار، از جمله نوشیدنی های پر طرفدار دنیا می باشند. ایرانیان نیز از طرفداران پر و پا قرص این نوشیدنی هستند به طوری که طبق آمار های اعلام شده از سوی سازمان های مختلف، سرانه ی مصرف نوشابه در ایران ۴۸ لیتر و در جهان چیزی در حدود ۱۵ لیتر می باشد.
از طرفی با نگاهی به جدول ارزش غذایی نوشابه ها در می یابیم که ترکیبات اصلی تشکیل دهنده ی آن، دی اکسید کربن، اسید و شکر می باشد. زمانی که آنها را به صورت جداگانه در نظر می گیریم، ترکیبات جذابی نبوده اما در کنار هم، این معجون دلفریب را به وجود آورده که کمتر کسی می تواند از آن در کنار یک شام یا ناهار خوشمزه بگذرد. در نوشابه های گازدار معمولی، شیرین کننده همان شکر است اما در نوشابه های رژیمی، از انواع مختلفی از قند های مصنوعی استفاده می شود. از جمله اسید های به کار رفته در این نوشیدنی، اسید سیتریک و اسید فسفریک می باشد و صدایی که هنگام باز کردن درب بطری شنیده می شود و حباب هایی که مشاهده می شود، ناشی از اسید موجود در این نوشیدنی است.
حال با هم ببینیم با ورود این نوشیدنی به بدن، چه اتفاقاتی می افتد.
زمانی که نوشابه های گازدار نوشیده می شود، لوزالمعده (پانکراس) به سرعت مقادیر بالایی انسولین در پاسخ به مقادیر بالای شکر موجود در این نوشیدنی ها ترشح می کند. انسولین هورمونی است که قند موجود در غذا و نوشیدنی را که وارد بدن شده، به درون سلول ها برده و سلول ها، از آن برای تولید انرژی استفاده می کنند. اما پیش از آنکه قند وارد سلول ها شود، تنها ۲۰ دقیقه بعد از نوشیدن نوشابه، سطح قند خون به اوج خود می رسد و بدن برای کاهش آن، قند را به درون سلول ها از جمله سلول های کبد می فرستد. کبد در پاسخ به انسولین، قند را به چربی تبدیل کرده و ذخیره می کند. حدود ۴۵ دقیقه پس از مصرف، کافئین موجود در نوشابه، به طور کامل جذب شده و اثرات خود را بر بدن می گذارد. از جمله اثرات آن، گشادی مردمک چشم و افزایش فشار خون است. از طرفی با تولید دوپامین مضاعف در بدن، مرکز لذت در مغز تحریک شده و فرد احساس شادی و نشاط بیشتر می کند.
مضررات این نوشابه پرطرفدار
۱. نوشابه و چاقی و اضافه وزن:
مغز به طور خود کار کالری دریافتی را تنظیم می کند. زمانی که شما مقادیر بالایی از یک غذا، مثلا سیب زمینی میل می کنید، مصرف مواد غذایی دیگر به طور ناخودآگاه کاهش می یابد. این قضیه در رابطه با موادغذایی جامد صدق می کند. اما در رابطه با نوشیدنی های شیرین، دریافت آنها، علاوه بر دریافت تمامی مواد غذایی بوده و همچنین به دلیل گاز موجود در آن، اشتهای فرد بیشتر شده و دریافت غذا بیش از پیش می شود. در بررسی ای مشخص شده است افرادی که نوشیدنی های گازدار همراه غذای خود استفاده می کنند، 17% کالری بیش از قبل دریافت می کنند. این میزان، مقداری کافی است برای اضافه وزن و چاقی در مدت زمان کوتاه.
همچنین در مطالعاتی که بر روی نوجوانان انجام شده است دیده شده دانش آموزانی که روزانه از نوشیدنی های گازدار استفاده می کنند، ۶۰% بیشتر در معرض چاقی هستند. از طرفی نوشابه ها، سبب افزایش چاقی شکمی می شود.
در واقع می توان گفت نوشابه های گازدار، از اجزاء چاق کننده ی رژیم های مدرن هستند و در صورتی که قصد کاهش وزن دارید، ابتدا باید آن ها را از برنامه ی غذایی خود خارج کنید.
2.نوشابه و کبد چرب:
شکر از دو جزء گلوکز و فروکتوز تشکیل شده است. گلوکز به وسیله ی تمامی سلول های بدن متابولیزه می شود اما فروکتوز، تنها در کبد متابولیزه می شود. نوشابه ها، یکی از راه های آسان برای دریافت مقادیر بالای فروکتوز هستند. زمانی که حجم غذای دریافتی بالا باشد و در کنار آن، نوشیدنی های شیرین نیز وجود داشته باشند، کبد فروکتوز اضافی را به چربی تبدیل می کند. قسمتی از این چربی به صورت تری گلیسیرید از کبد خارج و وارد جریان خون می شود و مابقی آن در طول زمان در کبد انباشته شده و کبد چرب غیر الکلی را به وجود می آورد.
۳. مقاومت به انسولین و سندرم متابولیک:
نقش اصلی انسولین، انتقال گلوکز از جریان خون به سلول ها می باشد. اما زمانی که ما نوشابه مصرف می کنیم، سلول ها تمایل به مقاومت در برابر عملکرد انسولین از خود نشان می دهند. زمانی که این اتفاق می افتد، پانکراس انسولین بیشتر ساخته تا قند خون تنظیم شود، بنابراین سطح انسولین خون افزایش یافته در حالی که قند خون نیز بالاست و به این اتفاق، مقاومت به انسولین گفته می شود. مقاومت به انسولین، از پیش زمینه های سندرم متابولیک می باشد. سندرم متابولیک حالتی است که چندین اتفاق به طور همزمان در بدن اتفاق می افتد.
4. دیابت نوع 2:
دیابت نوع ۲ از بیماری های بسیار شایع است که در حال حاضر ۳۰۰ میلیون نفر در جهان با آن دست و پنجه نرم می کنند. از شاخصه های آن، افزایش سطح قند خون همراه با کمبود انسولین و یا مقاومت به انسولین می باشد.
نتایج مطالعات اخیر بر روی رابطه مصرف شکر و دیابت در 175 کشور دنیا حاکی است، مصرف هر 150 کالری (یک قوطی نوشابه) از شکر به صورت روزانه، 1.1% احتمال دیابت نوع 2 را افزایش می دهد.
5. افزایش احتمال سرطان لوزالمعده:
همان طور که گفته شد، مصرف نوشابه سبب افزایش مقاومت به انسولین و دیابت می شود و زمانی که سلول های بدن نسبت به انسولین مقاوم می شوند، پانکراس برای جبران، مقادیر بیشتری انسولین ترشح می کند. این ترشح بیشتر، نیازمند افزایش سلول های پانکراس است که در صورت افزایش بی رویه ی سلول های پانکراس، احتمال سرطانی شدن آن افزایش می یابد. نتایج مطالعات نشان می دهند افرادی که در طول هفته بیش از دو بار از نوشابه استفاده می کنند، ۸۷% بیشتر در معرض سرطان پانکراس هستند.
۶. مقاومت به لپتین:
لپتین هورمونی است که به وسیله ی سلول های چربی ترشح می شود و وظیفه ی اصلی آن، تنظیم طولانی مدت تعادل انرژی است. لپتین ما را در برابر گرسنگی و چاقی محافظت می کند و اغلب به آن هورمون سیری گفته می شود.
در مطالعات حیوانی که بر روی موش ها انجام شده است نشان می دهد مصرف شکر، علی الخصوص فروکتوز، سبب مقاومت لپتین در موش ها شده. این در حالی است که مطالعات انسانی کافی در این رابطه وجود ندارد و به قطعیت نمی توان آن را رد یا قبول کرد.
۷. افزایش فشار خون:
مطالعات مختلف نشان می دهند در صورت مصرف روزانه ی نوشابه های گازدار، فشار خون به طور منظم افزایش یافته و در پی آن، خطر حمله ی قلبی و سکته ی مغزی وجود دارد. از طرفی چنانچه گفته شد مصرف انها، سبب چاقی و اضافه وزن شده که خود می تواند زمینه ساز افزایش فشار خون و خطرات متعاقب آن گردد.
8. اختلال در هضم غذا:
یکی از ادعاهای کسانی که مصرف بالایی از نوشابه دارند، هضم بهتر غذاست. اما همان طور که گفته شد، ادعایی بیش نیست و در حقیقت این طور نیست. در حالت طبیعی، اگر سیستم گوارشی سالم باشد، به تنهایی و بدون مشکل می تواند هضم غذا را انجام دهد و افرادی که مشکلاتی مانند ترشح کم یا زیاد اسید معده را دارند، با مشورت با پزشک متخصص می توانند این مشکل را بر طرف کنند.
همچنین اغلب افراد، مصرف بالاتری از نوشابه ها به دنبال غذاهای چرب و سنگین را دارند. با مصرف نوشابه، شیره ی گوارشی رقیق شده و گوارش با اختلال مواجه می شود. بنابراین، بهتر است با این ادعاها، سلامتی خود را به خطر نیندازیم.
9. افزایش احتمال پوکی استخوان:
یکی از اجزای نوشابه ها، اسید فسفریک بوده و به دنبال مصرف آن، حجم بالایی از این اسید وارد بدن می شود. در حالت عادی، نسبت یون های کلسیم و فسفر باید در بدن در محدوده ای طبیعی باشد تا بدن با مشکلی مواجه نشود. حال با مصرف نوشابه ها، حجم بالایی فسفر وارد بدن شده و بدن برای تعادل یونی خود، از کلسیم استخوان ها برداشته تا کمبود کلسیم خود را جبران کند و نتیجه ی طولانی مدت آن، پوکی استخوان می باشد.
از طرفی این اسید، سبب اسیدی شدن خون و بر هم خوردن تعادل اسید و باز شده که برای جبران آن، کلسیم از استخوان برداشته شده و در نتیجه ی برداشت مداوم، پوکی استخوان اتفاق می افتد.
علاوه بر موارد ذکر شده، اسید فسفریک، سبب کاهش جذب کلسیم غذا شده. بنابراین بدن به طور مداوم با کمبود کلسیم مواجه می شود.
۱۰. افزایش احتمال سنگ های کلیوی:
از آنجایی که نوشابه، سبب وارد شدن حجم بالایی اسید فسفریک به بدن شده و بدن برای جبران و برقراری تعادل، کلسیم را از استخوان بر می دارد، کلسیم هایی که وارد خون شده، به مرور زمان می تواند در کلیه رسوب کرده و سنگ های کلسیمی را به وجود آورند.
11. پوسیدگی دندان ها:
معمولا پس از مصرف نوشابه ها، دندان ها در تماس مستقیم با حجم بالایی از شیرینی هستند که به دلیل مایع بودن این نوشیدنی، تمامی سطوع دندان ها به راحتی در معرض آن قرار گرفته و هیچ بخشی از دندان، از آسیب آن محفوظ نیست. به طور طبیعی باکتری هایی در دهان زندگی می کنند که شکر، قند و شیرینی جات، غذای اصلی آنهاست. باکتری ها قند و شکر موجود در نوشابه را مصرف کرده و سبب اسیدی کردن محیط دهان می شوند. این اسیدی شدن سبب از بین رفتن مینای دندان و افزایش احتمال پوسیدگی می شود.
سخن پایانی
با توجه به بررسی های انجام شده در رابطه با مصرف نوشابه های گازدار، تک تک اجزاء تشکیل دهنده ی آن، آسیب هایی گاها جبران ناپذیر را برای ما خواهند داشت. بنابراین بهتر است در شروع سال جدید، همانطور که در دعای آغاز سال می خوانیم، حالمان را به نیکوترین حال تغییر دهیم.
نوشیدنی ها به طور کلی به دو دسته ی نوشیدنی های الکلی و غیر الکلی تقسیم می شوند. از جمله نوشیدنی هایی که در کشور ما مصرف آنها بسیار رایج است، نوشابه های گازدار، نوشابه های گازدار رژیمی، نوشابه های انرژی زا، دلستر ها، دوغ، آب میوه های صنعتی و آب می باشد. با شروع سال جدید، نوشابه های گازدار را زیر ذره بین متخصصین تغذیه بررسی می کنیم.
نوشابه های گازدار
نوشابه های گاز دار، از جمله نوشیدنی های پر طرفدار دنیا می باشند. ایرانیان نیز از طرفداران پر و پا قرص این نوشیدنی هستند به طوری که طبق آمار های اعلام شده از سوی سازمان های مختلف، سرانه ی مصرف نوشابه در ایران ۴۸ لیتر و در جهان چیزی در حدود ۱۵ لیتر می باشد.
از طرفی با نگاهی به جدول ارزش غذایی نوشابه ها در می یابیم که ترکیبات اصلی تشکیل دهنده ی آن، دی اکسید کربن، اسید و شکر می باشد. زمانی که آنها را به صورت جداگانه در نظر می گیریم، ترکیبات جذابی نبوده اما در کنار هم، این معجون دلفریب را به وجود آورده که کمتر کسی می تواند از آن در کنار یک شام یا ناهار خوشمزه بگذرد. در نوشابه های گازدار معمولی، شیرین کننده همان شکر است اما در نوشابه های رژیمی، از انواع مختلفی از قند های مصنوعی استفاده می شود. از جمله اسید های به کار رفته در این نوشیدنی، اسید سیتریک و اسید فسفریک می باشد و صدایی که هنگام باز کردن درب بطری شنیده می شود و حباب هایی که مشاهده می شود، ناشی از اسید موجود در این نوشیدنی است.
حال با هم ببینیم با ورود این نوشیدنی به بدن، چه اتفاقاتی می افتد.
زمانی که نوشابه های گازدار نوشیده می شود، لوزالمعده (پانکراس) به سرعت مقادیر بالایی انسولین در پاسخ به مقادیر بالای شکر موجود در این نوشیدنی ها ترشح می کند. انسولین هورمونی است که قند موجود در غذا و نوشیدنی را که وارد بدن شده، به درون سلول ها برده و سلول ها، از آن برای تولید انرژی استفاده می کنند. اما پیش از آنکه قند وارد سلول ها شود، تنها ۲۰ دقیقه بعد از نوشیدن نوشابه، سطح قند خون به اوج خود می رسد و بدن برای کاهش آن، قند را به درون سلول ها از جمله سلول های کبد می فرستد. کبد در پاسخ به انسولین، قند را به چربی تبدیل کرده و ذخیره می کند. حدود ۴۵ دقیقه پس از مصرف، کافئین موجود در نوشابه، به طور کامل جذب شده و اثرات خود را بر بدن می گذارد. از جمله اثرات آن، گشادی مردمک چشم و افزایش فشار خون است. از طرفی با تولید دوپامین مضاعف در بدن، مرکز لذت در مغز تحریک شده و فرد احساس شادی و نشاط بیشتر می کند.
مضررات این نوشابه پرطرفدار
۱. نوشابه و چاقی و اضافه وزن:
مغز به طور خود کار کالری دریافتی را تنظیم می کند. زمانی که شما مقادیر بالایی از یک غذا، مثلا سیب زمینی میل می کنید، مصرف مواد غذایی دیگر به طور ناخودآگاه کاهش می یابد. این قضیه در رابطه با موادغذایی جامد صدق می کند. اما در رابطه با نوشیدنی های شیرین، دریافت آنها، علاوه بر دریافت تمامی مواد غذایی بوده و همچنین به دلیل گاز موجود در آن، اشتهای فرد بیشتر شده و دریافت غذا بیش از پیش می شود. در بررسی ای مشخص شده است افرادی که نوشیدنی های گازدار همراه غذای خود استفاده می کنند، 17% کالری بیش از قبل دریافت می کنند. این میزان، مقداری کافی است برای اضافه وزن و چاقی در مدت زمان کوتاه.
همچنین در مطالعاتی که بر روی نوجوانان انجام شده است دیده شده دانش آموزانی که روزانه از نوشیدنی های گازدار استفاده می کنند، ۶۰% بیشتر در معرض چاقی هستند. از طرفی نوشابه ها، سبب افزایش چاقی شکمی می شود.
در واقع می توان گفت نوشابه های گازدار، از اجزاء چاق کننده ی رژیم های مدرن هستند و در صورتی که قصد کاهش وزن دارید، ابتدا باید آن ها را از برنامه ی غذایی خود خارج کنید.
2.نوشابه و کبد چرب:
شکر از دو جزء گلوکز و فروکتوز تشکیل شده است. گلوکز به وسیله ی تمامی سلول های بدن متابولیزه می شود اما فروکتوز، تنها در کبد متابولیزه می شود. نوشابه ها، یکی از راه های آسان برای دریافت مقادیر بالای فروکتوز هستند. زمانی که حجم غذای دریافتی بالا باشد و در کنار آن، نوشیدنی های شیرین نیز وجود داشته باشند، کبد فروکتوز اضافی را به چربی تبدیل می کند. قسمتی از این چربی به صورت تری گلیسیرید از کبد خارج و وارد جریان خون می شود و مابقی آن در طول زمان در کبد انباشته شده و کبد چرب غیر الکلی را به وجود می آورد.
۳. مقاومت به انسولین و سندرم متابولیک:
نقش اصلی انسولین، انتقال گلوکز از جریان خون به سلول ها می باشد. اما زمانی که ما نوشابه مصرف می کنیم، سلول ها تمایل به مقاومت در برابر عملکرد انسولین از خود نشان می دهند. زمانی که این اتفاق می افتد، پانکراس انسولین بیشتر ساخته تا قند خون تنظیم شود، بنابراین سطح انسولین خون افزایش یافته در حالی که قند خون نیز بالاست و به این اتفاق، مقاومت به انسولین گفته می شود. مقاومت به انسولین، از پیش زمینه های سندرم متابولیک می باشد. سندرم متابولیک حالتی است که چندین اتفاق به طور همزمان در بدن اتفاق می افتد.
4. دیابت نوع 2:
دیابت نوع ۲ از بیماری های بسیار شایع است که در حال حاضر ۳۰۰ میلیون نفر در جهان با آن دست و پنجه نرم می کنند. از شاخصه های آن، افزایش سطح قند خون همراه با کمبود انسولین و یا مقاومت به انسولین می باشد.
نتایج مطالعات اخیر بر روی رابطه مصرف شکر و دیابت در 175 کشور دنیا حاکی است، مصرف هر 150 کالری (یک قوطی نوشابه) از شکر به صورت روزانه، 1.1% احتمال دیابت نوع 2 را افزایش می دهد.
5. افزایش احتمال سرطان لوزالمعده:
همان طور که گفته شد، مصرف نوشابه سبب افزایش مقاومت به انسولین و دیابت می شود و زمانی که سلول های بدن نسبت به انسولین مقاوم می شوند، پانکراس برای جبران، مقادیر بیشتری انسولین ترشح می کند. این ترشح بیشتر، نیازمند افزایش سلول های پانکراس است که در صورت افزایش بی رویه ی سلول های پانکراس، احتمال سرطانی شدن آن افزایش می یابد. نتایج مطالعات نشان می دهند افرادی که در طول هفته بیش از دو بار از نوشابه استفاده می کنند، ۸۷% بیشتر در معرض سرطان پانکراس هستند.
۶. مقاومت به لپتین:
لپتین هورمونی است که به وسیله ی سلول های چربی ترشح می شود و وظیفه ی اصلی آن، تنظیم طولانی مدت تعادل انرژی است. لپتین ما را در برابر گرسنگی و چاقی محافظت می کند و اغلب به آن هورمون سیری گفته می شود.
در مطالعات حیوانی که بر روی موش ها انجام شده است نشان می دهد مصرف شکر، علی الخصوص فروکتوز، سبب مقاومت لپتین در موش ها شده. این در حالی است که مطالعات انسانی کافی در این رابطه وجود ندارد و به قطعیت نمی توان آن را رد یا قبول کرد.
۷. افزایش فشار خون:
مطالعات مختلف نشان می دهند در صورت مصرف روزانه ی نوشابه های گازدار، فشار خون به طور منظم افزایش یافته و در پی آن، خطر حمله ی قلبی و سکته ی مغزی وجود دارد. از طرفی چنانچه گفته شد مصرف انها، سبب چاقی و اضافه وزن شده که خود می تواند زمینه ساز افزایش فشار خون و خطرات متعاقب آن گردد.
8. اختلال در هضم غذا:
یکی از ادعاهای کسانی که مصرف بالایی از نوشابه دارند، هضم بهتر غذاست. اما همان طور که گفته شد، ادعایی بیش نیست و در حقیقت این طور نیست. در حالت طبیعی، اگر سیستم گوارشی سالم باشد، به تنهایی و بدون مشکل می تواند هضم غذا را انجام دهد و افرادی که مشکلاتی مانند ترشح کم یا زیاد اسید معده را دارند، با مشورت با پزشک متخصص می توانند این مشکل را بر طرف کنند.
همچنین اغلب افراد، مصرف بالاتری از نوشابه ها به دنبال غذاهای چرب و سنگین را دارند. با مصرف نوشابه، شیره ی گوارشی رقیق شده و گوارش با اختلال مواجه می شود. بنابراین، بهتر است با این ادعاها، سلامتی خود را به خطر نیندازیم.
9. افزایش احتمال پوکی استخوان:
یکی از اجزای نوشابه ها، اسید فسفریک بوده و به دنبال مصرف آن، حجم بالایی از این اسید وارد بدن می شود. در حالت عادی، نسبت یون های کلسیم و فسفر باید در بدن در محدوده ای طبیعی باشد تا بدن با مشکلی مواجه نشود. حال با مصرف نوشابه ها، حجم بالایی فسفر وارد بدن شده و بدن برای تعادل یونی خود، از کلسیم استخوان ها برداشته تا کمبود کلسیم خود را جبران کند و نتیجه ی طولانی مدت آن، پوکی استخوان می باشد.
از طرفی این اسید، سبب اسیدی شدن خون و بر هم خوردن تعادل اسید و باز شده که برای جبران آن، کلسیم از استخوان برداشته شده و در نتیجه ی برداشت مداوم، پوکی استخوان اتفاق می افتد.
علاوه بر موارد ذکر شده، اسید فسفریک، سبب کاهش جذب کلسیم غذا شده. بنابراین بدن به طور مداوم با کمبود کلسیم مواجه می شود.
۱۰. افزایش احتمال سنگ های کلیوی:
از آنجایی که نوشابه، سبب وارد شدن حجم بالایی اسید فسفریک به بدن شده و بدن برای جبران و برقراری تعادل، کلسیم را از استخوان بر می دارد، کلسیم هایی که وارد خون شده، به مرور زمان می تواند در کلیه رسوب کرده و سنگ های کلسیمی را به وجود آورند.
11. پوسیدگی دندان ها:
معمولا پس از مصرف نوشابه ها، دندان ها در تماس مستقیم با حجم بالایی از شیرینی هستند که به دلیل مایع بودن این نوشیدنی، تمامی سطوع دندان ها به راحتی در معرض آن قرار گرفته و هیچ بخشی از دندان، از آسیب آن محفوظ نیست. به طور طبیعی باکتری هایی در دهان زندگی می کنند که شکر، قند و شیرینی جات، غذای اصلی آنهاست. باکتری ها قند و شکر موجود در نوشابه را مصرف کرده و سبب اسیدی کردن محیط دهان می شوند. این اسیدی شدن سبب از بین رفتن مینای دندان و افزایش احتمال پوسیدگی می شود.
سخن پایانی
با توجه به بررسی های انجام شده در رابطه با مصرف نوشابه های گازدار، تک تک اجزاء تشکیل دهنده ی آن، آسیب هایی گاها جبران ناپذیر را برای ما خواهند داشت. بنابراین بهتر است در شروع سال جدید، همانطور که در دعای آغاز سال می خوانیم، حالمان را به نیکوترین حال تغییر دهیم.
منبع:
آتیسام
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼