تعیین مهریه در خواستگاری، آینده را بسنجید
خواستگاری به معنای درخواست ازدواج است و عبارت از مجموعه تشریفاتی است که خانواده داماد برای درخواست ازدواج از خانواده دختر انجام میدهند.
در گذشته روش متداول برای انتخاب همسر اینگونه بود که نزدیکان داماد مثل مادر، خواهر و خلاصه زنان فامیل و همچنین زنانی که به یافتن دختر مناسب مشهور بودند و اصطلاحا در امر خیر پیش قدم بودند برای داماد به دنبال دختر مناسب میگشتند و بعد ازاینکه از طرق مختلف و به لطایف الحیل از زیبایی، سلامتی و بدون عیب و ایراد بودن او اطمینان حاصل میکردند، نزد داماد رفته و آنچه از دختر میدانستند را به او میگفتند و اگر داماد موافقت میکرد و علاقه نشان میداد به همراه پدر و بزرگان فامیل به خانه دختر میرفتند و دختر را از پدرش خواستگاری میکردند و شیرینی میخوردند و روز بعد برای مراسم بله بران اقدام میکردند که مراسم بله بران شرح مفصل مخصوص به خود را دارد.
البته امروزه مراسم خواستگاری سنتی در بسیاری از فرهنگهای ایرانی دگرگون شده است و شکلی نوین به خود گرفته است. امروزه همانطور که میدانید بعد از اینکه پسر دختر مورد علاقه خود را به تنهایی یا به کمک دیگران پیدا کرد، موضوع را باخانواده و بزرگترهای خود در میان میگذارد تا با خانواده دختر تماس بگیرند و در صورت موافقت و صلاحدید طرفین، شبی را تعیین کنند تا برای خواستگاری و اصطلاحا "امر خیر" به منزل دختر بروند.
در شکل امروزیتر قضیه که الزاما همیشه هم موفق و صحیح نیست، ممکن است جوانان در محیط کار، دانشگاه و... با یکدیگر آشنا شوند و مدتی نیز با یکدیگر معاشرت داشته باشند و یکدیگر را با این رویکرد که آیا میتوانند شریک زندگی هم باشند یا خیر، مورد ارزیابی قرار دهند. طی این مدت خانوادهها و بزرگترها در حاشیه منتظر میمانند تا جوانان خود تصمیم بگیرند.
گاهی این گونه معاشرتها تا ماهها به درازا میکشد و چنانچه دختر و پسر ارزیابی مثبت از یکدیگر داشتند، تازه به سراغ طی فرآیند خواستگاری به شکل سنتی میروند و اگر ارزیابی منفی بود، رابطه را قطع کرده و منتظر میمانند تا فرد دیگری را بیابند.
این شکل از روابط در خانوادههای امروزی جای خود را پیدا کرده است و در صورتی که کنترل شده و با اطلاع خانوادهها باشد و به احساسات و عواطف طرفین آسیبی نرسد و نیز منجر به سوء استفاده نشود، میتواند روش مناسبی باشد.
مقدمات خواستگاری
طبق آداب و رسوم ایرانی، ابتدا یک روز عصر مادر و خواهر بزرگتر داماد و یا یکی دیگر از زنان بزرگتر و صاحب نظر فامیل به اتفاق داماد به منزل دختر میروند برای باز شدن باب آشنایی و رفت و آمد. رسم برخی از مناطق بر این است که در این جلسه نیازی به گل و شیرینی از طرف داماد نیست.
البته در این خصوص تعیین کننده عرف آن منطقه است. این جلسه خیلی مختصر برگزار میشود و حرفهایی کلی درباره خصوصیات و وضعیت عروس و داماد (وضعیت تحصیلی، اجتماعی، اقتصادی، شغلی و.... عروس و داماد آینده) رد و بدل میشود و طرفین به این توافق میرسند که در جلسهای مفصل تر برای خواستگاری رسمی به منزل عروس آینده بروند. بهتر است در این جلسه عروس و داماد کمتر صحبت کنند و اجازه بدهند بزگترها بیشتر با هم آشنا شوند و خصوصیات عروس و داماد را برای هم تشریح کنند.
مراسم رسمی خواستگاری
در جلسه بعدی که خواستگاری رسمی است، داماد به اتفاق والدین خود و یا کسانی که قیم و بزرگترهای او محسوب میشوند با گل و شیرینی به منزل عروس میروند. این جلسه از جلسه قبلی رسمی تر و مهم تر است و پدر داماد یا در صورت در دسترس نبودن پدر، جانشین او در جلسه خواستگاری حضور دارد. بهترین زمان برای برگزاری این جلسه، ساعات بعد از شام است.
خانواده دختر با میوههای راحت الحلقوم، چای، نسکافه، قهوه، شربت و... از مهمانان خود پذیرایی میکنند.
در آداب و سنن قدیم، عروس و داماد در جلسه خواستگاری ساکت بودند و همه صحبتها و حتی معرفی دختر و پسر را بزرگترها انجام میدادند. اما امروزه عروس و داماد آینده نیز با اجازه بزرگترها و حفظ احترام آنها در بحثها شرکت میکنند.
مثلا داماد خودش به معرفی خود میپردازد و وضعیت شغلی، اجتماعی و اقتصادی خود را توضیح میدهد و حتی عروس خانم آینده نیز شخصا موقعیت شغلی، اجتماعی، تحصیلی خود را برای خانواده داماد تشریح میکند و این میتواند نشانه خوبی از اعتماد به نفس این دو باشد.
بهتر است در جلسه خواستگاری، از مهریه، شیربها، مسایل مادی، آداب و رسوم طرفین و... حرفی به میان نیاید و این گونه صحبتها به جلسهای دیگر یا به "مراسم بله بُران" موکول شود. اما اگر در مواردی خاص (مثلا زمانی که دو خانواده به اندازه کافی از یکدیگر شناخت دارند و مثلا قوم و خویش هستند) هر دو خانواده موافقت کردند که همه چیز در همین یک جلسه معلوم شود و کار به درازا کشیده نشود، میبایست اینگونه بحثها را هم مطرح کرد.
اگر چنانچه عروس و داماد آینده، از قبل با خلقیات یکدیگر آشنایی نداشته باشند در همین جلسه اول فرصتی به آنها داده میشود تا در مکانی خلوت مثل اتاقی مجزا یا حیاط یا هر جای دیگر با هم صحبت کنند و بیشتر با هم آشنا شوند. در این جلسه دو نفره، طرفین میبایست درباره خلقیات یکدیگر و مسایل کلی زندگی صحبت کنند تا مقدمهای باشد برای شناخت بیشتر طرفین.
معمولا جلسه اول خواستگاری حدود ۲ ساعت طول میکشد و پس از آن خانواده پسر منتظر پاسخ خانواده دختر میمانند.
آیا تو آن گمشده ام هستی؟
پس از جلسه خواستگاری، خانواده دختر فرصت کافی دارند تا درباره داماد آینده خود تحقیق کنند. این تحقیقات شامل تحقیقات در محله و محل کار داماد میشود و فرصت بسیار خوبی است که نسبت به موقعیت اجتماعی پسر اطلاعات کسب کنند. بهتر است برای کسب اطلاعات دقیق تر به سراغ افراد معتمد محله بروند.
البته خانوادههای امروزی به عروس و داماد آینده فرصت میدهند تا با یکدیگر بیشتر معاشرت داشته باشند و طی دیدارهایی که برای آشنایی بیشتر مقرر میکنند، با خصوصیات، خلق و خو، اهداف و برنامهها و شرایط یکدیگر بیشتر آشنا شوند. این جلسات با اجازه بزرگترها میتواند در بیرون از خانه انجام شود و تا آنجا ادامه پیدا میکند که دو طرف بتوانند تصمیم بگیرند که آیا مایل به ازدواج با یکدیگر هستند یا خیر و چنانچه جواب طرفین مثبت بود، به خانوادهها اطلاع میدهند که جلسه دوم خواستگاری را معین کنند و در صورتی که طرفین به این نتیجه رسیدند که نمیتوانند در کنار یکدیگر یک زندگی مشترک را شروع کنند، خانوادهها طی تماسهای تلفنی در کمال احترام، موضوع را اطلاع داده و قضیه منتفی خواهد بود.
چنانچه دختر و پسر یکدیگر را برای زندگی مشترک مناسب یافتند، توصیه میشود یک نوبت نیز برای مشاوره قبل از ازدواج به مراکز مشاوره مراجعه کنند. در این مراکز نیز راهنماییهایی انجام خواهد شد تا طرفین بتوانند تصمیم درست تری بگیرند.
دو تا سه هفته بعد خانواده دختر پاسخ خود را اعلام میکنند. نکته مهم این است که خواستگاری به تنهایی برای هیچ یک از دو طرف تعهد آور نیست و چنانچه دختر یا پسر و یا هردو، یکدیگر را برای زندگی مشترک مناسب نیافتند، میتوانند از اقدامات بعدی خود داری نموده و قضیه منتفی است.
سخن از مهریه، شیربها و سایر شروط ازدواج
در آداب و رسوم ازدواج ایرانی، تشریفات ازدواج و عروسی با خواستگاری آغاز میشود و در مرحله بعدی که مراسم " بله بُران " است، خانوادهها در خصوص میزان مهریه، شیربها و سایر آداب و رسوم و شرط و شروط ازدواج با حضور بزرگترهای دو طرف تصمیم گیری میکنند.
امروزه قبل از مراسم بله بران، طی نشستی که میتواند بعد از جلسه خواستگاری و پاسخ مثبت خانواده عروس باشد، شروط کلی مثل: میزان مهریه، شیربها و... بین خانوادهها توافق میشود. علت این است که خانوادهها از قبل نسبت به این موارد توافق کرده باشند و در جلسه بله بران، اختلاف نظر جدی اتفاق نیفتد. پس از آن نوبت به مراسم بله بران میرسد.
منبع:
دانا
نظر کاربران
"مهریه را همه داده اند و همه نیز گرفته اند"
سلام علیکم برادران گرامی با توجه به اینکه در زمان عقد نکاح زوجه عنوان عندالاستطاعه را به جای عنوان عندالمطالبه پذیرفته باشد ، در صورتی می تواند زوجه مهریه را مطالبه نماید که ملائت و توانایی پرداخت زوج را در دادگاه خانواده با دلیل ، مدرک معتبر و سند به اثبات برساند که البته باید این اسناد ارائه شده توسط زوجه الزاماً غیر از مستثنیات دِین باشد لذا اگر بتواند ثابت نماید زوج محکوم به پرداخت مهریه می گردد و باید الزاماً بپردازد ولی اگر زوجه نتواند استطاعت و توانایی مالی زوج را به اثبات برساند (به عنوان مثال زوجی که هیچ سندی به نامش نیست و پولی هم در بانک جهت توقیف ندارد و کارمند هم نباشد که بتواند زوجه یک چهارم آن را به نفع خودش مسدود نماید) در اینحال مطالبه مهریه معلق و منتفی می ماند و زوجه هیچ گونه اقدامی جهت درخواست مهریه و اعمال فشار به زوج را نخواهد داشت البته این فرایند تا زمان استطاعت زوج به قوت خود باقی است مگر آنکه شرایط مالی جدیدی برای زوج پیش بیاید و زوج مستطیع و متمکن شود و الا اگر تا پایان عمرِزوج هم زوج مستطیع نشود امکان مطالبه مهریه برای زوجه به هیچ وجه وجود ندارد. ضمناً در مورد مهریه های عندالاستطاعه به شرط عدم استطاعت و توانایی مالی زوج و پرداخت مهریه توسط زوج ، زوجه : 1- حق حبس ندارد (موضوع ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی ملغی می شود) 2- زوج زندان نمی شود(حق جلب زوج را نخواهد داشت) 3- مهریه تقسیط نمی شود 4- زوج ممنوع الخروج نمی شود و خلاصه هر اهرم فشاری را که زوجه می توانست به واسطه مهریه های سنگین و نامعقول به زوج وارد آورد و پایه های زندگی مشترک را متزلزل و بلکه تخریب نماید از کار انداخت و بلااثر نمود. «والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاته»
سلام خدا خیرتان بدهد به خاطر آگاهسازی که فرمودید بنده در طول مراسم خواستگاری و تعیین مهریه هستم ولی خانواده دختر اصرار بر مهریه خارج از توان پنده دارند البته آن هم سکه تمام بهار آزادی و توجیهشان هم این است شما مهریه را بنویسید ولی ما از شما نمی گیریم و چشمداشتی به مهریه نداریم. حال بنده نیز با توجه به فرمایشات جناب عالی به پدرم گفتم حتما عنوان عندالاستطاعه در مهریه به جای عنوان خطرناک و مهلک عندالمطالبه در محضر رسمی نوشته شود . اگر قبول نکردند حتما حتما حتما ریگی به کفش دارند و در سرشان فکر های بدی است. به خدا تا کنون از عنوان عندالاستطاعه و مزایای حقوقی آن خبر نداشتم و موضوع مهریه برای خودم و خانواده ام معضلی بود و پریشان بودم تا این که نظر جامع و روشن جنابعالی را مشاهده نمودم. با تشکر فراوان از صمیم قلبم جناب وکیل
سلام خدمت دوستان "همه مهریه را داده اند و همه نیز گرفته اند" ، یکی از خطرناک ترین انوع مهریه درج عنوان عند المطالبه در سند ازدواج است که دقیقا زندگی را نابود می کند ، جناب وکیل دقیقا درست و صحیح می فرمایند . دوست بنده تازه ازدواج کرده اما در دوران عقد بود که زنش بی دلیل بهانه گیری کرد و نهایتا مطابق قانون 1085 مدنی زنش از حق حبس خود استفاده کرد و گفته تا مهریه ام را به طور کامل ندهی تمکین نمی کنم و خودم را در اختیارت نیز قرار نمی دهم و باید هم نفقه ام را تا زمان پرداخت نشدن کامل مهریه به من بدهی . دوستم داره دیوونه میشه ، تازه با یه بدهی سنگین به گردنش . من به دوستم قبل ازدواجش گفتم این خونواده ایی را که داری باهاشون وصلت میکنی الان خیلی گل و خوبن ولی آدما خیلی زود عوض می شن و سر مهریه حواست را جمع کن ولی گوش نکرد . الان هم محکوم شده به پرداخت کامل مهریه و اینکه زنش رفته خونه مامانش و اصلا نه میاد خونه شوهرش سر بزنه و نه تلفن رو جواب میده این هم مطابق قانون هست که می تونه تمکین نکنه تا پرداخت تمامی مهریه . وکیل دوستم بهش گفته تو که پول نداشتی چرا پس مهریه را عند الطالبه کردی دیگه نمیشه کاری کرد ، باید 50 سال هم که طول بکشه باید قسطی مهریه زنت رو بدی و اون هم میتونه رابطه اش را تا قسط ها رو بطور کامل پرداخت نکردی قطع کامل کنه تازه نفقه اش را هم باید بدهی. آخه دیگه بدتر از این هم میشه !!! حالا با این صحبت طلایی وکیل محترم میشه با درج عنوان "عندالاستطاعه" جلوی سوء استفاده از مهریه را گرفت . دوستانِ مجردِ پسر ،خودتان حواستان را جمع کنید چون کسی به فکرتان نیست و زندانش را هم شخص خودتان می روید نه پدرتان و نه مادرتان و نه برادرتان . به امید روزی که مایه پند دیگران نشوید.