فیبروم دیواره رحم، چه معنایی دارد؟

در حقیقت بسیاری از بانوان تجربه رشد فیبروم یا همان میوم را در رحم خود دارند، که اغلب اوقات کاملا بی ضرر هستند اما گاهی رشد فیبروم در رحم می تواند نشان دهنده ی وجود شرایط غیر طبیعی در قسمتی از بدن باشد. در این مقاله به بررسی تمامی نکات ضروری که میبایست راجع به فیبروم های رحمی بدانید، اشاره می کنیم.

وجود فیبروم در دیواره رحم به چه معناست؟
میوم ها، تومور های خوش خیمی هستند که بر روی عضلات صاف دیواره ی رحمی و داخل رحم رشد می کنند. و در سیستم تولید مثل بانوان، شایع ترین تومور هایی هستند که بانوان برای جراحی آنها اقدام می کنند. مطالعات نشان می دهد که حدود ۸۰% بانوان در زمان حاملگی، میوم های رحمی را نیز داشته اند ولی اکثرا علائم و نشانه هایی جهت تشخیص نداشته اند. عناوین مختلفی برای میوم وجود دارد مانند: لیومیوم، میوم، میوم های رحمی، فیبروئید و یا فیبرومیوم.
فیبروم ها در اندازه و تعداد با هم متفاوت هستند. بعضی از بانوان ممکن است خوشه ای از میوم ها را داشته باشند اما دیگران تنها یک میوم داشته باشند. فیبروم ها می توانند انداز های مختلفی داشته باشند، مثلا به انداز ه ی دانه های کنجد باشند یا تا حد یک گریپ فروت رشد کنند و حتی گاهی در موارد نادر کل حفره ی شکمی را اشغال کنند و چندین کیلو وزن دارند.
در بیش از ۹۹% موارد، فیبروم ها خوش خیم هستند، به این معنا که سرطانی نیستند و داشتن فیبروم های رحمی در طولانی مدت، شانس ابتلا به سرطان را افزایش نمی دهند.

چگونگی به وجود آمدن فیبروم ها
در اکثر موارد، هنوز مشخص نیست که چرا فیبروم ها به جود می آیند. استعداد ژنتیکی و عوامل هورمونی استروئیدی در رشد فیبروم ها نقش مهمی دارند.
بسته به محل قرار گیری، فیبروم ها انواع مختلفی دارند:
- فیبروم ها یی که در داخل دیواره رحم رشد می کنند.
- فیبروم هایی که در خارج از رحم رشد می کنند.
- فیبروم هایی که در زیر رحم رشد می کنند و ممکن است به داخل حفره رحم نفوذ کنند و منجر به خونریزی شدید شوند.
- فیبروم ها ممکن است بر روی اتصالاتی که به رحم محدود می شوند نیز رشد کنند.

چه عواملی باعث رشد فیبروم های رحمی می شوند؟
همانطور که در قسمت بالا اشاره کردیم، علت فیبروم های رحمی تا حد زیادی ناشناخته است. یکی از نظریات در این زمینه اینست که سلول های غیر طبیعی عضلات صاف رحم، توسط هورمون هایی که چرخه پریودی را تحت تاثیر قرار می دهند، یعنی همان هورمون های استروئیدی و به خصوص استروژن و پروژسترون، به سرعت افزایش می یابند.
هورمون ها باعث رشد فیبروم ها می شوند، به همین دلیل است که فیبروم در خانم های باردار سریعتر از خانم های غیر باردار، رشد می کند. سطح بالای هورمون های استروژن و پروژسترون در دوران بارداری اغلب باعث افزایش رشد فیبروم می شود. و همچنین این دلایل علت کاهش و پس رفت رشد فیبروم در دوران یائسگی است.
همچنین عوامل ارثی در رشد میوم بی تاثیر نیست. زنانی که مادر، مادر بزرگ و خواهرشان میوم داشته اند، احتمال اینکه میوم در آن ها نیز رشد پیدا کند بیشتراست.

سرعت رشد فیبروم ها چه انداز است؟
عوامل موثر بر رشد میوم ها عبارتند از:
سن
میوم ها بیشتر در بانوان در رنج سنی ۳۰ تا ۴۰ سالگی ایجاد می شود. به نظر می رسد که رشد میوم در زنان زیر ۳۵ سال بیشتر از بقیه است.
نژاد
رشد میوم در زنان سیاه پوست نسبت به زنان سفید پوست، احتمال بیشتری دارد. به نظر می رسد سرعت رشدمیوم در زنان سیاه پوست نیز بیشتر باشد.
بارداری
میوم ها در خانوم های باردار به علت افزایش استروژن و پروژسترون، در سه ماهه اول بارداری بیشتر رشد می کنند.
وزن
بانوانی که اضافه وزن دارند و چاق هستند بیشتر از بقیه در معرض رشد میوم هستند و همچنین سرعت رشد میوم در آنها به نسبت بیشتر است.
مطالعات نشان داده اند که میانگین رشد میوم ها در طی 6 ماه، 9% است و حتی در بانوان، امکان ایجاد میوم های متعدد، با سرعت رشد متفاوت وجود دارد.

علائمی که به تشخیص فیبروم کمک می کنند
بسیاری از بانوان که فیبروم های رحمی را دارند، هرگز علائم و مشخصه هایی را احساس نمی کنند که فیبروم قابل تشخیص باشد و هرگز متوجه داشتن فیبروم نمی شوند.
علائم و نشانه هایی که بانوان تجربه می کنند کاملا وابسته به نوع فیبروم، اندازه و تعداد آنهاست.
رایج ترین علائم و نشانه های فیبروم های رحمی شامل:
- خونریزی شدید پریودی
- دل درد پریودی
- خونریزی های سنگین مابین قاعدگی ها
- طولانی شدن علائم قاعدگی حتی بیشتر از یک هفته
- احساس فشار در لگن و کمردرد پریودی
- تکرر ادرار
- یبوست
- رابطه جنسی دردناک
- احساس فشار و سفتی در قسمت زیر شکم
- ورم زیر شکم
- وجود جسم سفت در داخل شکم که با معاینات فیزیکی قابل لمس است.
گاهی اوقات خانم ها با آزمایشاتی که به دلایل مختلف انجام می دهند مثل آزمایشات دوران بارداری و قبل بارداری، به طور اتفاقی متوجه وجود میوم در رحم می شوند. اگر میوم کوچک باشد و مشکلی ایجاد نکند، پزشک به درمان آن اهمیتی نمی دهد زیرا مشکل ساز نخواهند بود.

فیبروم ها چگونه تشخیص داده می شوند؟
اگر علائمی را که در قسمت بالا اشاره کردیم، داشتید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. گاهی پزشک با انجام معاینات فیزیکی لگنی متوجه میوم رحم می شود و برای اطمینان از تشخیص خود، آزمایشات تخصصی تری را تجویز می کند.
تست هایی که ممکن است برای تائید تشخیص فیبروم های رحمی انجام شوند شامل:
سونوگرافی ترانس واژینال
در این روش از امواج صوتی با فرکانس بالا جهت تهیه تصویر استفاده می شود. در سونوگرافی ترانس واژینال، دستگاهی به نام مبدل در واژن قرار داده می شود تا تصویر رحم و تخمدان ها را دریافت کنند.
MRI لگن
یک آزمایش تصویر برداری است که برای تهیه ی تصاویر دو بعدی رحم، تخمدان و دیگر اعضای لگن استفاده می شود.
اشعه ایکس
انرژی الکترومغناطیسی که برای تولید تصاویر استخوان ها و اعضای داخلی استفاده می شود.
هیستروسالپینوگرافی
از رنگ برای تشخیص حفره رحم و لوله هابی فالوپ بر روی تصاویر اشعه ایکس استفاده می شود. این روش همان عکس رنگی رحم است که حین بررسی دلایل ناباروری، جهت تعیین باز یا بسته بودن لوله های فالوپ انجام می شود.
هیستروسکوپی
محدوده ای از نور را داخل رحم می تابانند و سالین نیز تزریق می کنند تا دیواره ی رحم را بررسی کنند.