اطلاعاتی در مورد نوزادان، راه‌هایی برای مراقبت
نوزادی که به موقع متولد شده بین ۲/۵ تا ۴/۳ کیلوگرم وزن دارد.
آیا می‌دانستید نوزادان و شیرخواران می‌توانند همزمان بنوشند و تنفس کنند؟ آیا می‌دانستید چه زمانی اشک نوزاد برای اولین‌بار جاری می شود؟ آیا می‌دانستید چرا نوزادان پستان‌های افتاده دارند؟ در رابطه با نوزادان و شیرخواران نکته‌های عجیب و باورکردنی بسیاری وجود دارد که در این مقاله به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
۱. اولین مدفوع نوزادان بو ندارد
بعد از تولد، اولین مدفوع نوزاد که مکونیوم نام دارد به رنگ سیاه است. مکونیوم حالتی چسبناک دارد و از آب، ترشحات دستگاه گوارش و سلول‌های مرده و خون و رنگدانه‌های خارج‌شده از کبد تشکیل شده است. مکونیوم کاملا بی‌بو است زیرا هنوز هیچ نوع باکتری گوارشی‌ای در دستگاه گوارش نوزاد وجود ندارد. به مرور که تغذیه نوزاد با شیر یا شیرخشک آغاز می‌شود، رنگ مدفوع سبز، قهوه‌ای یا زرد و به‌دلیل وجود باکتری‌های گوارشی، بودار خواهد شد.
2. گاهی تنفس نوزاد در خواب قطع می‌شود
در طول خواب نوزادان گاهی ۵ تا ۱۰ ثانیه نفس نمی‌کشند. البته نباید در این رابطه نگران شد زیرا دستگاه تنفس نوزادان برای مرتب کردن آهنگ تنفس هر‌از‌گاهی به وقفه و استراحت نیاز دارد، اما اگر وقفه تنفسی بیش از ۱۰ ثانیه طول کشید یا حس کردید نوزادتان در حال کبود شدن است باید فورا با اورژانس تماس بگیرید و تنفس دهان به دهان را امتحان کنید.
۳. وزن نوزاد طی ۵ ماه اول زندگی ۲ برابر می‌شود
نوزادی که به موقع متولد شده بین 2/5 تا 4/3 کیلوگرم وزن دارد. نوزادان طی 3 ماه نخست تولد هر ماه یک کیلوگرم و پس از آن تا ماه 4 یا 6، هر ماه 500 گرم وزن می‌گیرند. در 5 ماهگی اکثر نوزادان وزنی معادل 2 برابر وزن حین تولدشان دارند.
4. حلق نوزاد از پرزهای چشایی پوشیده شده است
پرزهای چشایی در کودکان و افراد بالغ به روی زبان محدود می‌شود اما در نوزادان تازه متولدشده تمام حلق با پرزهای چشایی پوشیده شده است. این حالت باعث می‌شود بهتر بتوانند مزه شیرینی، تلخی و ترشی را حس کنند اما قبل از ۵ ماهگی قادر به تشخیص شوری نیستند. با آغاز تغذیه تکمیلی کودک می‌تواند مزه‌هایی را که در طول بارداری در رحم مادر و پس از آن در شیرخوارگی حس کرده، تشخیص دهد.
۵. برخی نوزادان پرمو متولد می‌شوند
زمانی که جنین در رحم مادر است بدنش از نوعی کرک پوشیده شده است. این کرک‌ها معمولا قبل از تولد می‌ریزند اما زمانی که نوزادی پیش از موقع متولد می‌شود بدنش هنوز پر از مو است. بعد از تولد و در عرض چند هفته این موهای کرکی می‌ریزند.
6. گاهی نوزادان از کارهای خودشان می‌ترسند
گاهی نوزادان از دیدن مشت گره‌شده خودشان یا حتی صدای جیغ و گریه‌شان دچار وحشت می‌شوند. این رفتار ناخودآگاه است و به‌تدریج که کودک با بدن خود آشنا می‌شود از بین می‌رود.
۷. نوزادان می‌توانند همزمان بنوشند و تنفس کنند
برخلاف کودکان و بزرگسالان، حنجره نوزادان در ناحیه بالایی قرار گرفته و در نتیجه راه تنفسی به سمت شش‌ها و راه تغذیه به سمت مری کاملا جدا از هم هستند. در این حالت نوزاد به راحتی حین تنفس می‌تواند شیر بنوشد. به مرور با بزرگ شدن و وزن گرفتن نوزاد، حنجره پایین‌تر می‌آید و این توانایی از کودک گرفته می‌شود.
8. بیشتر لک‌های پوستی نوزادان به مرور ناپدید می‌شوند
لک‌های قرمز یا صورتی که روی پوست نوزادان دیده می‌شود، معمولا در عرض چند ماه یا نهایتا پایان یک سالگی محو می‌شوند. دلیل بروز این لک‌ها ناشناخته است اما به نظر زمینه ژنتیکی دارند. نوعی از لک تولد که به آنژیوم معروف است، در واقع اختلالاتی به رنگ قرمز قهوه‌ای و متورم است که به‌دلیل انبساط بیش از حد عروق خونی بروز می‌کند. این نوع لک‌ها گاهی از بین می‌روند و گاهی به جراحی نیاز دارند.
۱۰. تعداد پایانه‌های عصبی نوزادان بیشتر از بزرگسالان است
اندازه دور سر نوزادان در 5 ماهه نخست تولد 2 برابر می‌شود. با این حال هنگام تولد تعداد نورون‌های مغزی نوزادان بیش از بزرگسالان است. برخی سلول‌های مغزی در طول زمان می‌میرند یا جایگزین می‌شوند. آنچه با بزرگ شدن کودک وسعت پیدا می‌کند، ارتباط بین نورون‌هاست.
11. اولین گریه‌های نوزاد اشک ندارد
نوزادان از ۲ تا ۳ هفتگی توان گریه کردن پیدا می‌کنند اما اشک بعد از۱ ماهگی در نوزاد تشکیل می‌شود.
۱۲. نوزادان پسر گاهی دچار نعوظ می‌شوند
نوزادان پسر دقیقا قبل از ادرار کردن نعوظ دارند. این اتفاق قبل از تولد هم می‌افتد و در سونوگرافی در مواقعی می‌توان آن را مشاهده کرد.
13. نوزادان دوست دارند به پهلوی راست بخوابند
بسیاری نوزادان هنگامی که به کمر خوابانده می‌شوند، سرشان را به سمت راست می‌چرخانند.
۱۴. نوزادان بیشتر از بزرگسالان استخوان دارند
نوزادان 350 قطعه استخوان دارند در حالی که یک فرد بالغ 206 عدد استخوان دارد. با رشد کردن، نوزادان استخوان‌های خود را از دست نمی‌دهند بلکه بخشی از استخوان و غضروف در هم ادغام می‌شود.
15. اشعه فرابنفش رنگ چشم‌های نوزاد را نشان می‌دهد
برخی نوزادان هنگام تولد چشمان آبی دارند اما به مرور رنگ چشمانشان تغییر می‌کند. در این گروه از کودکان رنگدانه‌های بخش رنگی چشم هنوز فعال نیست. به مرور اشعه فرابنفش خورشید باعث فعالیت ملانین می‌شود و رنگ چشم و موی کودک واقعی خواهد شد.
۱۶. نوزادان پستان دارند
هنگام تولد نوزادان دختر و پسر پستان دارند که در عرض چند هفته ناپدید خواهد شد. دلیل وجود این پستان‌ها جذب استروژن یعنی هورمون زنانه به‌وسیله بدن جنین از مادر است. بعد از تولد حتی نوزادان دختر ممکن است عادت ماهیانه شوند که به آن اصطلاحا «مینی‌رگل» می‌گویند.
۱. اولین مدفوع نوزادان بو ندارد
بعد از تولد، اولین مدفوع نوزاد که مکونیوم نام دارد به رنگ سیاه است. مکونیوم حالتی چسبناک دارد و از آب، ترشحات دستگاه گوارش و سلول‌های مرده و خون و رنگدانه‌های خارج‌شده از کبد تشکیل شده است. مکونیوم کاملا بی‌بو است زیرا هنوز هیچ نوع باکتری گوارشی‌ای در دستگاه گوارش نوزاد وجود ندارد. به مرور که تغذیه نوزاد با شیر یا شیرخشک آغاز می‌شود، رنگ مدفوع سبز، قهوه‌ای یا زرد و به‌دلیل وجود باکتری‌های گوارشی، بودار خواهد شد.
2. گاهی تنفس نوزاد در خواب قطع می‌شود
در طول خواب نوزادان گاهی ۵ تا ۱۰ ثانیه نفس نمی‌کشند. البته نباید در این رابطه نگران شد زیرا دستگاه تنفس نوزادان برای مرتب کردن آهنگ تنفس هر‌از‌گاهی به وقفه و استراحت نیاز دارد، اما اگر وقفه تنفسی بیش از ۱۰ ثانیه طول کشید یا حس کردید نوزادتان در حال کبود شدن است باید فورا با اورژانس تماس بگیرید و تنفس دهان به دهان را امتحان کنید.
۳. وزن نوزاد طی ۵ ماه اول زندگی ۲ برابر می‌شود
نوزادی که به موقع متولد شده بین 2/5 تا 4/3 کیلوگرم وزن دارد. نوزادان طی 3 ماه نخست تولد هر ماه یک کیلوگرم و پس از آن تا ماه 4 یا 6، هر ماه 500 گرم وزن می‌گیرند. در 5 ماهگی اکثر نوزادان وزنی معادل 2 برابر وزن حین تولدشان دارند.
4. حلق نوزاد از پرزهای چشایی پوشیده شده است
پرزهای چشایی در کودکان و افراد بالغ به روی زبان محدود می‌شود اما در نوزادان تازه متولدشده تمام حلق با پرزهای چشایی پوشیده شده است. این حالت باعث می‌شود بهتر بتوانند مزه شیرینی، تلخی و ترشی را حس کنند اما قبل از ۵ ماهگی قادر به تشخیص شوری نیستند. با آغاز تغذیه تکمیلی کودک می‌تواند مزه‌هایی را که در طول بارداری در رحم مادر و پس از آن در شیرخوارگی حس کرده، تشخیص دهد.
۵. برخی نوزادان پرمو متولد می‌شوند
زمانی که جنین در رحم مادر است بدنش از نوعی کرک پوشیده شده است. این کرک‌ها معمولا قبل از تولد می‌ریزند اما زمانی که نوزادی پیش از موقع متولد می‌شود بدنش هنوز پر از مو است. بعد از تولد و در عرض چند هفته این موهای کرکی می‌ریزند.
6. گاهی نوزادان از کارهای خودشان می‌ترسند
گاهی نوزادان از دیدن مشت گره‌شده خودشان یا حتی صدای جیغ و گریه‌شان دچار وحشت می‌شوند. این رفتار ناخودآگاه است و به‌تدریج که کودک با بدن خود آشنا می‌شود از بین می‌رود.
۷. نوزادان می‌توانند همزمان بنوشند و تنفس کنند
برخلاف کودکان و بزرگسالان، حنجره نوزادان در ناحیه بالایی قرار گرفته و در نتیجه راه تنفسی به سمت شش‌ها و راه تغذیه به سمت مری کاملا جدا از هم هستند. در این حالت نوزاد به راحتی حین تنفس می‌تواند شیر بنوشد. به مرور با بزرگ شدن و وزن گرفتن نوزاد، حنجره پایین‌تر می‌آید و این توانایی از کودک گرفته می‌شود.
8. بیشتر لک‌های پوستی نوزادان به مرور ناپدید می‌شوند
لک‌های قرمز یا صورتی که روی پوست نوزادان دیده می‌شود، معمولا در عرض چند ماه یا نهایتا پایان یک سالگی محو می‌شوند. دلیل بروز این لک‌ها ناشناخته است اما به نظر زمینه ژنتیکی دارند. نوعی از لک تولد که به آنژیوم معروف است، در واقع اختلالاتی به رنگ قرمز قهوه‌ای و متورم است که به‌دلیل انبساط بیش از حد عروق خونی بروز می‌کند. این نوع لک‌ها گاهی از بین می‌روند و گاهی به جراحی نیاز دارند.
۱۰. تعداد پایانه‌های عصبی نوزادان بیشتر از بزرگسالان است
اندازه دور سر نوزادان در 5 ماهه نخست تولد 2 برابر می‌شود. با این حال هنگام تولد تعداد نورون‌های مغزی نوزادان بیش از بزرگسالان است. برخی سلول‌های مغزی در طول زمان می‌میرند یا جایگزین می‌شوند. آنچه با بزرگ شدن کودک وسعت پیدا می‌کند، ارتباط بین نورون‌هاست.
11. اولین گریه‌های نوزاد اشک ندارد
نوزادان از ۲ تا ۳ هفتگی توان گریه کردن پیدا می‌کنند اما اشک بعد از۱ ماهگی در نوزاد تشکیل می‌شود.
۱۲. نوزادان پسر گاهی دچار نعوظ می‌شوند
نوزادان پسر دقیقا قبل از ادرار کردن نعوظ دارند. این اتفاق قبل از تولد هم می‌افتد و در سونوگرافی در مواقعی می‌توان آن را مشاهده کرد.
13. نوزادان دوست دارند به پهلوی راست بخوابند
بسیاری نوزادان هنگامی که به کمر خوابانده می‌شوند، سرشان را به سمت راست می‌چرخانند.
۱۴. نوزادان بیشتر از بزرگسالان استخوان دارند
نوزادان 350 قطعه استخوان دارند در حالی که یک فرد بالغ 206 عدد استخوان دارد. با رشد کردن، نوزادان استخوان‌های خود را از دست نمی‌دهند بلکه بخشی از استخوان و غضروف در هم ادغام می‌شود.
15. اشعه فرابنفش رنگ چشم‌های نوزاد را نشان می‌دهد
برخی نوزادان هنگام تولد چشمان آبی دارند اما به مرور رنگ چشمانشان تغییر می‌کند. در این گروه از کودکان رنگدانه‌های بخش رنگی چشم هنوز فعال نیست. به مرور اشعه فرابنفش خورشید باعث فعالیت ملانین می‌شود و رنگ چشم و موی کودک واقعی خواهد شد.
۱۶. نوزادان پستان دارند
هنگام تولد نوزادان دختر و پسر پستان دارند که در عرض چند هفته ناپدید خواهد شد. دلیل وجود این پستان‌ها جذب استروژن یعنی هورمون زنانه به‌وسیله بدن جنین از مادر است. بعد از تولد حتی نوزادان دختر ممکن است عادت ماهیانه شوند که به آن اصطلاحا «مینی‌رگل» می‌گویند.
منبع:
هفته نامه سلامت
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼