تیک عصبی کودک، درمان می‌شود یا نه؟

تیک، انقباض غیرارادی و ناگهانی ماهیچه است. عادت تیک می تواند در رفتارهایی نظیر شانه بالا انداختن، پلک زدن، تنگ کردن چشم ها، تکان های تند سر یا شانه، شکلک درآوردن، تکان دادن سر به طرفین یا پایین آوردن سر و یا چین دادن بینی دیده می شود. این تیک های حرکتی در دوران کودکی کاملاً معمول هستند. با آماری که انجمن روانپزشکی آمریکا گزارش داده است، پنج الی بیست و چهار درصد از کودکان دارای نوعی تیک هستند.

نوزادان سالم، به طور مکرر دارای حرکات لرزشی در چانه یا پاهایشان می شوند که به نظر می رسد ناشی از انقباض عضلانی باشد، بیشتر زمانی که نوزاد در حال گریه کردن است، دیده می شود. اما این لرزش ها یا تِرِمور کاملاً طبیعی هستند و معمولاً بعد از هفته دوم تولد از بین می روند.

برخلاف آن ها، تیک های واقعی معمولاً در دوران کودکی تظاهر می کنند که بعضی اوقات خیلی زود مثلاً در دو یا سه سالگی بروز می کنند اما غالباً بین سنین هفت تا نه سالگی و به گفته برخی پزشکان بین سنین شش تا دوازده سالگی ظاهر می شوند. این تیک ها ممکن است به دنبال یک فشار فیزیکی یا اجتماعی خود را به شکل واقعی نشان دهند. این حرکات بعد از اینکه کودک دچار اضطراب یا هیجان شود، تشدید می شوند وقتی آرامش پیدا می کند، تکرار آن کاهش می یابد.

تیک در مردها سه برابر بیشتر از زن هاست و تیک های مزمن بیشتر بین سنین شش تا دوازده سالگی دیده می شود.

تیک هـای گـذرا
تیک های حرکتی معمول که اغلب در حدود سه و نیم سالگی شروع می اشود به کودکان کمک می کنند تا انرژی عصبی را آزاد کنند. هفتاد و پنج درصد از کودکان این نوع تیک را در عرض شش ماه پشت سر می گذارند.

تیک هـای مـزمن
اگر تیک بیش از دوازده ماه ادامه یابد، تیک مزمن محسوب می شود. تیک های مزمن پایدار هستند و معمولاً انقباض ماهیچه در آن ها بیش از حد و بسیار شدید است. این تیک ها مشخصاً به صورت حمله های دوره ای صورت می گیرند و غالباً شدت آن ها ماه به ماه، روز به روز یا حتی ساعت به ساعت تغییر می کند. در حقیقت رفتار تیکی ممکن است برای هفته ها یا ماه ها کاملاً محو شود اما دوباره ظاهر گردد.

شدیدترین و جدی ترین تیک را سندرم تورِت می نامند. بچه های مبتلا به این حالت معمولاً دچار تعدادی تیک های حرکتی هستند که از صورت شروع می شود و بعد به قسمت های دیگر بدن توسعه پیدا می کند. این بچه ها ممکن است دچار تیک های صوتی مثل به زبان آوردن کلمات یا جملات رکیک، سرفه، سکسکه، فین فین، خُرخُر نیز بشوند.

صداهای خاص و حرکات ممکن است در طول زمان تغییر کند. سندرم تورت غالباً با اختلال پیش فعالی و کم توجهی، افکار وسواسی و رفتارهای اجباری همراه است. این سندرم معمولاً در اواسط اولین دهه زندگی شروع می شود.

علـت هـا
زمانی اعتقاد بر این بود که تیک ها علامت بیرونی احساسات سرکوب شده و تعارضات و کشمکش های درونی اند. امروزه در بسیاری از نقاط جهان آن را ترکیبی از عوامل محیطی و زیستی می دانند.
تاریخچه ی خانوادگی در مورد تیک ها نشان می دهد که تقریباً در یک سوم همه ی موارد محققان بر این باورند که مسئله، پایه ی ژنتیکی دارد یا در برخی حالات ممکن است این عادت از طریق تقلید به دست آید. همچنین مشخص شده است که رفتارهای تیکی در زمان فشارهای عصبی افزایش می یابد که این امر به « تیک عصبی » منجر می شود.

نحوه برخورد با کودک مبتلا به تیک
ممکن است تیک در کودک موجب آزردگی شما شود و اگر چه وادار می شوید دائماً از او بخواهید آن را متوقف کند ولی باید بدانید که این امر خارج از کنترل اوست. وقتی از او می خواهید توجه خود را به او معطوف کند، در حقیقت احتمال تداوم و بدتر شدن آن افزایش می یابد. اگر متخصص کودکان معتقد است که یک عامل روانشناختی در تیک کودک شما دخیل است، باید مشکلات عاطفی زمینه ای ، تحت درمان قرار گیرند. سعی کنید فشارهای روحی وارد بر او را کاهش دهید. کشمکش های بین خود و او را کم کنید تا به برطرف شدن این تیک ها کمک شود. در مورد سندرم تورت، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند یا او را برای کنترل حالاتش به یک متخصص روانشناس ارجاع دهد.