علت پرخاشگری در کودکان، راهکارهای درمان آن

شاید رفتارهای پرخاشگرانه در کودکتان برایتان بسیار آزار دهنده باشد اما باید بدانید شما تنها پدر یا مادری نیستید که با این مشکل دست به گریبان است . پرخاشگری قسمتی از فرایند رشد در کودکان است , کودکان عموما تا پنج سالگی کنترلی بر روی رفتار خود ندارند اما به مرور خواهند آموخت که بحث و گفتگو روش مناسب تری برای رسیدن به خواسته هایشان است . نکته حائز اهمیت در این میان نحوه برخورد شما با پرخاشگری در کودکان است نوع برخوردی که شما با کودک تان انجام می دهید می تواند تاثیر به سزایی در رفتار آینده کودک و حتی نوع ارتباط شما و کودک تان در بزرگ سالی داشته باشد پس لازم است پرخاشگری در کودکان را جدی گرفته و با روشهای صحیح مقابله با پرخاشگری آشنا شوید و تنها با استفاده از روش های سهل و نادرستی همچون پرخاشگری متقابل در صدد مقابله با آن بر نیایید . در ادامه سعی می کنیم به تشریح عمده ترین دلایل پرخاشگری در کودکان و راه های مقابله با آنها بپردازیم.

دلایل پرخاشگری در کودکان را بشناسید
برای آنکه با پرخاشگری در کودکان مقابله کنید لازم است رفتار کودک تان را به دقت زیر نظر بگیرید شما باید بدانید کودکتان معمولا در چه مواقعی پرخاشگر میشود . پرخاشگری در کودکان میتواند گاهی اوقات دلایل ساده ای داشته باشد بعنوان مثال گرسنگی و یا کم خوابی . لازم است شما دلایلی را که احتمال دارد در اثر آنها کودکتان پرخاشگر شده مورد بررسی قرار دهید و نسبت به برطرف نمودن آنها اقدام نمایید.

رفتارهای نامناسب والدین از مهمترین دلایل پرخاشگری در کودکان است
لازم است که شما الگوهای رفتاری مناسبی داشته باشید والدین اصلی ترین الگوی کودکان هستند , برای آنکه کودک تان پرخاشگر نباشد لازم است که در ابتدا خود شما رفتاری توام با متانت داشته باشید . اگر پرخاشگری رفتاری رایج مابین شما و همسرتان باشد نباید از اینکه کودکی پرخاشگر داشته باشید متعجب شوید کودکان در خانه ای که والدین رفتاری پرخاشگرانه با یکدیگر دارند احساس اضطراب و نا امنی می کنند و اضطراب و نا امنی یکی از عوامل اصلی پرخاشگری در کودکان است پس در خانه با آرامش رفتار کنید و الگوی مناسبی برای کودکتان باشید.

مدرسه میتواند یکی از دلایل پرخاشگری در کودکان باشد
مدرسه میتواند یکی از دلایلی باشد که موجب بروز پرخاشگری در کودکان گردد . در مدرسه اتفاقات بسیاری می توانند به وقوع بپیوندد که تعادل روحی کودک را بر هم بزند از جمله این اتفاقات میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
- وقتی کودک توسط دانش آموز دیگری مورد تمسخر قرار بگیرد.
- وقتی کودک توسط دانش آموزان دیگر کتک بخورد و قادر به دفاع کردن از خود نباشد.
- وقتی کودک توسط دانش آموزان دیگر در فعالیت های جمعی مانند تیم فوتبال و نظایر آن مشارکت داده نشود.
- وقتی کودک از طرف معلم خود مورد توبیخ قرار بگیرد.
و مثال های دیگری نظیر اینها همگی می توانند به بروز پرخاشگری در کودکان منتهی شوند در حقیقت اگر کودکی قربانی خشونت در مدرسه بشود خود نیز رفتارهای پرخاشگرانه و خشونت بار در خانه بروز خواهد داد بنابراین لازم است که والدین بر نوع رفتار و تعامل کودک شان در مدرسه نظارت کافی و کاملی داشته باشند بعنوان مثال اگر کودک تان در مدرسه از طرف دانش آموزی مورد آزار و اذیت قرار می گیرد موضوع را با مشورت با مسئولین مدرسه برطرف کنید.

رسانه های تصویری و ارتباط آن با پرخاشگری در کودکان
بازی های رایانه ای و فیلم های سینمایی امروزه به عنوان یکی از دلایل بروز پرخاشگری در کودکان و علی الخصوص در پسران شناخته میشوند برای کنترل پرخاشگری می بایست حتما بر نوع بازی های رایانه ای ونیز فیلم ها و سریال هایی که کودکان تماشا می کنند نظارت داشته باشیم این نکته اهمیت دارد که کودک ما به تماشای فیلم هایی بنشیند که مناسب سن و سال اوست , والدین نباید به هیچ عنوان اجازه دهند که کودکان دسترسی نا محدود و کنترل نشده ای به ماهواره و بازی های کامپیوتری داشته باشند.

تلاش برای تحت کنترل در درآوردن محیط از عوامل اصلی پرخاشگری در کودکان است
کودکان فاقد مهارت های کلامی لازم برای جلب توجه شما نسبت به خود هستند بنابراین زمانیکه نیاز به توجه و اهمیت بیشتری دارند به پرخاشگری روی می آورند . یکی دیگر از عواملی که موجب پرخاشگری در کودکان میشود تلاش آنها برای تحت کنترل گرفتن محیط پیرامون شان است اما به خاطر عدم وجود مهارت های کلامی به پرخاشگری متوسل میشوند کودکان ممکن است بخواهند به شما بگویند که خسته , مضطرب و یا مأیوس هستند اما توانایی بیان این حالات خود را ندارند در چنین مواقعی کودکان پرخاشگر میشوند . بعضی اوقات لازم است که در مقابل پرخاشگری کودکان آرام باشیم و توجه بیشتری به آنها نشان دهیم و با صبر و حوصله از خواسته ها و حالات روحی آنان آگاهی پیدا کنیم.

پرخاشگری در کودکان در اثر مصرف دارو و یا پرخاشگری توأم با افسردگی
مصرف برخی از دارو ها و آنتی بیوتیک ها میتواند باعث بروز پرخاشگری در کودکان شود . در برخی مواقع نیز علائم افسردگی در کودکان همراه با پرخاشگری بروز و ظهور پیدا میکند در چنین مواقعی لازم است که والدین موضوع را با پزشک در میان بگذارند.

ارتباط ناکامی در رسیدن به خواسته ها و پرخاشگری در کودکان
کودکی که در رسیدن به خواسته هایش ناکام می ماند معمولا دست به پرخاشگری میزند هدف کودک این است که بوسیله پرخاشگری به خواسته خود دست پیدا کند این خواسته میتواند اسباب بازی , یک خوراکی و یا شرکت در یک مهمانی باشد در چنین مواقعی بهترین کار اینست که به کودک بفهمانیم پرخاشگری لزوما بهترین روش برای رسیدن به خواسته هایش نیست . برای رسیدن به این منظور میتوانیم از یک سیستم تنبیه و تشویق استفاده کنیم بعنوان مثال کاهش در ساعت تماشای تلویزیون و یا افزایش آن . هدف از این سیستم تنبیه و تشویق می باید این باشد که به کودک بیاموزیم مهارت های کلامی را جایگزین پرخاشگری کند اگر موفق به انجام اینکار شویم گامی مهم در مقابله با پرخاشگری در کودکان برداشته ایم.

حسادت و یا تولد فرزند جدید میتواند یکی از دلایل پرخاشگری کودکان باشد
یکی از دلایلی که میتواند موجب بروز پرخاشگری در کودکان شود حسادت است در بعضی مواقع کودکان تصور می کنند که می بایست تمام موقعیت ها و توجه ها معطوف به آنها باشد چنین کودکانی در مقابل توجه و تحسین نسبت به سایر کودکان رفتاری تدافعی اتخاذ میکنند و معمولا این رفتار تدافعی بصورت پرخاشگری بروز میکند تولد کودک جدید نیز به این علت که معمولا توجهات والدین را به کودک تازه تولد یافته معطوف میکند میتواند باعث بروز حسادت و رفتارهای پرخاشگرانه شود در چنین مواقعی می بایست به نحوی مقتضی کودک را متوجه این نکته نمائیم که دیگر کودکان نیز همچون خود او لایق و سزاوار تحسین و محبت هستند و این امر تنها مختص به او نمی باشد و در زمان تولد کودک جدید نیز والدین نباید اجازه دهند توجه و رسیدگی به کودک تازه به دنیا آمده آنها را از رسیدگی و توجه به کودک غافل کند.

تضادهای درونی و ارتباط آن با پرخاشگری در کودکان
در برخی از مواقع بروز تضادهای درونی میتواند عامل بروز پرخاشگری در کودکان باشد بعنوان مثال زمانی که کودک نتواند تصمیم بگیرد دوست دارد در منزل نزد مادرش بماند و یا همراه با پدرش به بیرون از منزل برود در چنین مواقعی که کودک در تصمیم گیری دچار مشکل میشود و قادر به تصمیم گیری نیست امکان دارد رفتارهایی پرخاشگرانه از خود بروز دهد در این مواقع والدین می بایست کودک را در گرفتن تصمیم یاری کنند و اجازه ندهند کودک برای مدتی طولانی بر سر دو راهی قرار بگیرد.

اضطراب و پرخاشگری در کودکان
کودکان مضطرب عموما کودکانی پرخاشگر هستند والدین می باید به این نکته توجه داشته باشند که دنیای کودکان دنیایی کوچک است مسایلی که در نظر ما بی اهمیت هستند می توانند برای کودکان مشکلاتی بسیار بزرگ به حساب بیایند کودکان اگر در ورزش و یا کاری در مدرسه شکست خورده باشند میتوانند دچار اضطراب شوند و این اضطراب درونی خود را بصورت پرخاشگری بروز دهند در حالتی دیگر امکان دارد که والدین اضطراب های خود را به کودکان انتقال دهند , کودکان به سرعت از والدین تاثیر می پذیرند آنها اضطراب والدین را درک میکنند . کودکان نباید در جریان مشکلات مالی خانواده قرار بگیرند آنها باید همواره اطمینان داشته باشند که سقفی برای زندگی , غذایی برای خوردن و مقداری پول برای خرید اسباب بازی خواهند داشت . مشاجرات مابین همسران نیز باعث بروز اضطراب در کودکان میشود و آنها را تبدیل به کودکانی پرخاشگر میکند بنابراین هرگز در نزد کودکان مشاجره نکنید کاهش اضطراب در کودکان با طور حتم به کاهش پرخاشگری در کودکان خواهد انجامید.

پرخاشگری در کودکان و عوامل محیطی و وراثتی
پرخاشگری در کودکان می تواند از هر دو عامل وراثت و محیط متاثر باشد کودک نباید در محیط هایی قرار داشته باشد که در آن مکان ها کودکان پرخاشگر بسیاری وجود دارند انتخاب مدرسه مناسب, مهد کودک مناسب , مربی و معلم مناسب میتواند در کاهش و یا افزایش پرخاشگری در کودک موثر باشد . همچنین احتمال وجود پرخاشگری در کودکانی که والدینی پرخاشگر و عصبی دارند بیشتر است اگر شما نیز از دسته والدینی هستید که دارای پرخاشگری ذاتی میباشند باید به این نکته توجه داشته باشید که رفتار امروز شما آینده فرزند تان را خواهد ساخت شما می بایست بیشتر از دیگران به رفتارهای خود تسلط داشته باشید تا به این ترتیب فرزند تان را یاری کنید با کمک عوامل محیطی بر عوامل وراثتی غلبه کند.