تربیت درست کودکان، سن والدین تاثیر گذار است؟
آیا سن شما به عنوان یک پدر یا مادر می‌تواند تاثیری بر توسعه و رشد فرزندانتان داشته باشد؟
تفکر عمومی این است که پدر و مادر جوان‌تر، از انرژی بیشتری برای سر و کار داشتن با کودکان برخوردار هستند اما پدر و مادر مسن‌تر، منابع و تجربه بهتری برای تامین نیازهای کودکان در اختیار دارند.
آیا سن شما به عنوان یک پدر یا مادر می‌تواند تاثیری بر توسعه و رشد فرزندانتان داشته باشد و آیا سن خاصی برای بچه‌دار شدن و مهیا کردن شرایط برای بهترین نتیجه، وجود دارد؟
تحقیقات نشان می‌دهند که بچه‌دار شدن در هر سنی، با مزایا و مشکلات خاصی همراه است. در ادامه با ما همراه شوید.
سن پدر و مادر شدن رو به افزایش است
در دنیای صنعتی امروز، با کاهش جمعیت خانواده‌ها و همچنین تاخیر در سن بچه‌دار شدن مواجه هستیم. میانگین سنی افرادی که برای اولین بار بچه‌دار شده‌اند در سال ۱۹۷۰ میلادی، ۲۱.۴ سال بود و اکنون این سن تا ۲۵ سال بالا رفته است.
ممکن است این چند سال، مثل یک تاخیر کوچک به نظر برسد اما در حقیقت، افزایش سن والدین می‌تواند عواقب ناگواری بر سلامت والدین و اولاد آن‌ها داشته باشد.
تمرکز تحقیقات معمولاً بر رابطه افزایش سن والدین و نقایص هنگام تولد است. در تحقیقی که سال ۲۰۰۹ انجام شد، مشخص شد که داشتن والدین مسن، رابطه مستقیمی با برخی آسیب‌های مغزی تولد و دوران کودکی دارد.
محققان اطلاعات را بر روی 56 هزار کودک در سنین 8 ماهگی، 4 سالگی و 7 سالگی آزمایش کردند تا تعدادی از توانایی‌های ذهنی و فکری آنان را بررسی کنند. این تحقیق درباره قدرت تصمیم‌گیری، یادگیری، تمرکز، فهم و درک، صحبت کردن و خواندن بود.
در نهایت، مشخص شد که بچه‌هایی با پدران مسن‌تر، نتایج ضعیف‌تری در آزمایشات کسب کردند. از طرفی، بچه‌هایی که مادرانشان مسن‌تر بودند، توانستند نتایج مطلوبی در آزمایشات به دست آورند.
تصور عمومی این بود که مردان تا زمانی که بسیار پیر شوند، قابلیت باروری خود را بدون هیچ مشکلی حفظ می‌کنند و سلامت فرزندانشان به خطر نمی‌افتد. اما تحقیقات اخیر، ثابت کرده‌اند که این موضوع به هیچ‌وجه صحیح نیست. حتی معلوم شد که رابطه‌ای میان فرزندان مبتلا به بیماری اوتیسم و پدران مسن، وجود دارد.
البته باید اشاره کنیم که به لطف پیشرفت تکنولوژی‌های پزشکی، تعداد بچه‌هایی که به خاطر والدین مسن دچار مشکلاتی در سلامت هستند، کاهش یافته است و این موضوع نمی‌تواند باعث نگرانی عمیقی شود.
باید توجه کنید که از نظر بیولوژیکی، همواره خطراتی برای والدین مسن وجود دارد که بیشتر آن به نقایص مادرزادی، ریسک به دنیا آمدن نوزادهای زودرس و نوزادهایی با وزن کم، مربوط می‌شود.
از طرفی، تحقیقات نشان می‌دهند که مادران جوان هم ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند. بر اساس تحقیقات گسترده‌ای که در این زمینه انجام شده، مادران زیر ۲۵ سال، فرزندانی ضعیف‌تر از نظر قد، آسیب‌پذیر از نظر سلامت و دارای مشکل چاقی داشته‌اند.
سن والدین و تاثیرات روانی و ذهنی
رابطه واضحی میان مسائل بیولوژیکی و سن افراد و تاثیر آن بر سلامت فرزند وجود دارد. اما تاثیرات ذهنی و روانی چطور؟ آیا سن والدین بر این موضوع هم تاثیرگذار است؟ تعدادی تحقیق در این رابطه وجود دارند که به تاثیرات روانی بچه‌دار شدن در سنین بالا، پرداخته‌اند.
برای مثال یکی از این تحقیقات نشان داد که در موارد بچه‌دار شدن به کمک تکنولوژی‌های پیشرفته، تاثیری منفی از لحاظ سلامت در کودک مشاهده نمی‌شود. مادران حاضر در این تحقیق، از سنین مختلف جوان گرفته تا مسن برگزیده شده بودند اما در نهایت هیچ تفاوت خاصی در سلامت روانی و ذهنی نوزاد، در گروه‌های مختلف مشاهده نشد.
علاوه بر این، گفته می‌شود که مادرانی با سنین بالاتر، تحصیلات و درآمد بهتری داشتند و رفتارهای خطرناک در طول بارداری از خود بروز نمی‌دادند.
عواقب احتمالی در بلند مدت
دانشمندان به شدت تاکید دارند که سن بچه‌دار شدن برای نخستین بار، می‌تواند تاثیرات و عواقب بلند مدتی داشته باشد. برای مثال، زنانی که در اواخر دوران نوجوانی یا اوایل ۲۰ سالگی بچه‌دار می‌شوند، نرخ مرگ و میرشان بیشتر از زنانی است که بعداً بچه‌دار شده‌اند.
تحقیقات دیگری نیز نشان می‌دهند که بارداری و تولد فرزند در حدود سن 22 الی 24 سالگی، بدون شک تاثیراتی بر سلامت افراد در ادامه زندگی خواهد داشت. بچه‌دار شدن در سنین کم، به افزایش میزان افسردگی هم ربط داده شده است. بر اساس تحقیقی دیگر؛ گفته شده که حدود 28 تا 48 درصد مادران جوان از افسردگی رنج می‌برند.
یافته‌ها درباره سلامت ذهنی والدین، مختلف هستند
یافته‌ها درباره سن والدین و سلامت ذهنی آن‌ها، بسیار متفاوت هستند و نمی‌توان به یک نتیجه‌گیری قطعی درباره آن رسید. برخی از دانشمندان می‌گویند که پدر یا مادر شدن در سنین بالا، خطراتی برای سلامتی آن‌ها به وجود خواهد آورد. برخی از تحقیقات نیز نشان می‌دهند که رابطه‌ای میان بچه‌دار شدن پس از ۳۵ سالگی و بیماری افسردگی وجود دارد.
به هر حال، بچه‌دار شدن در سنین بالا این اجازه را به زن می‌دهد که از تحصیلات خوبی برخوردار شود، روابط موثر و بهتری داشته باشد و از نظر مالی با مشکل خاصی مواجه نشود. البته ممکن است مادرانی با سن بالا، به انواعی از بیماری‌ها مانند دیابت یا فشار خون مبتلا شوند و اثرات برخی از این بیماری‌ها، ماندگار است و در ادامه زندگی باید با آن دست و پنجه نرم کنند.
والدین در این باره چه می‌گویند؟
به غیر از تاثیرات بیولوژیکی بدی که بچه‌دار شدن در سن بالا می‌تواند داشته باشد، سن والدین چه تاثیرات دیگری بر عملکرد و سبک فرزندداری والدین خواهد داشت؟
طبق تحقیقات محدودی که بر روی والدینی با سن بیشتر از 40 سال (که به تازگی بچه‌دار شده‌اند) انجام شده، مشخص شد که این افراد اعتقاد دارند که باید 5 الی 10 سال زودتر بچه‌دار می‌شدند. جالب است که بدانید بیشتر این زوج‌ها، می‌گفتند مزایای بچه‌دار شدن در 40 سالگی، بیشتر از معایب آن است.
با این وجود، ۸۰ درصد مادرها و ۷۰ درصد پدرها گفتند که دهه ۳۰ سالگی زندگی، بهترین سن برای بچه‌دار شدن است که دلایل آن را در ادامه ذکر می‌کنیم.
در مجموع می‌توان گفت که این تحقیق کوچک بود و تنها 107 زوج مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین تنوع در این تحقیق رعایت نشده بود چونکه اکثر زوج‌ها، سفید پوست بودند و درآمد بالاتر از سطح متوسط داشتند. محققان می‌گویند که هنوز تحقیقاتی وسیع‌تر که تنوع بیشتری داشته باشد، لازم است تا به درستی مشخص شود که عقیده اکثر مردم چیست.
به نظر شما چرا بیشتر این زوج‌ها، گفتند که مسن‌تر بودن برایشان مزیت است و می‌توانند والدین بهتری باشند؟ می‌توان گفت که بزرگ‌ترین مزیت از نظر آن‌ها، این است که می‌توانند از نظر احساسی آماده‌تر باشند. برخی هم می‌گویند آن‌ها خودآگاهی بیشتری دارند و از اعتماد به نفس و شخصیت والاتری برخوردار هستند. یعنی اینکه می‌توانند بهتر با فرزندشان ارتباط بگیرند و او را بهتر حمایت کنند.
یکی از پدرانی که در این تحقیق شرکت کرده بود، گفت:
«مطمئن هستم که نسبت به ۲۰ سال پیش، خودآگاهی بهتری دارم. حس می‌کنم جایگاه بهتری برای برقراری ارتباط با فرزندم دارم و می‌توانم بیشتر به او کمک کنم. می‌دانم که چگونه باید پدری حمایت‌گر و مشوق باشم.»
تعدادی مزیت دیگر توسط این والدین ذکر شده از جمله موفقیت کاری بیشتر، داشتن ثروت کافی، روابط اجتماعی قوی، وقت آزاد بیشتر و غیره.
این موضوعاتی که ذکر کردیم، بدین معنی نیست که داشتن پدر و مادری مسن، کاملاً خوب است. همان‌طور که این زوج‌ها اشاره کردند، مزیت‌هایی وجود دارد اما همین افراد گفته‌اند که اگر می‌توانستند کمی زودتر و در دهه ۳۰ سالگی، بچه‌دار می‌شدند. دلایل این موضوع را در ادامه آورده‌ایم:
انرژی بیشتر
بیشترین موضوعی که والدین به آن اشاره کردند؛ انرژی بود. وقتی انسان پیر می‌شود، ممکن است انرژی کافی برای انجام وظایف والدین را نداشته باشد و از این نظر مشکلاتی به وجود بیاید.
باروری و مدت زمان زندگی
برخی والدین گفتند که نگرانی‌هایی درباره بزرگ کردن فرزندانشان دارند و ممکن است آن قدر زندگی نکنند که بزرگسالی آن‌ها را ببینند. یکی دیگر از مشکلات، باروری بود زیرا این والدین معمولاً نمی‌توانند تعداد زیادی بچه داشته باشند و احتمالاً سن بالا این اجازه را به آن‌ها نخواهد داد.
دهه 30 سالگی زندگی بهترین انتخاب به نظر می‌رسد
برای بسیاری از افراد، دهه ۳۰ سالگی زندگی بهترین انتخاب است چراکه در وسط مزایا و معایب احتمالی بچه‌دار شدن قرار می‌گیرد.
بسیاری بر این تصور هستند که پدر یا مادر شدن در دهه 30 سالگی، بهترین زمان است چونکه در این زمان از نظر مسائل اقتصادی و احساسی، در وضعیت مناسبی قرار گرفته‌اند و از طرفی، خطراتی که در والدین مسن وجود دارد مانند عدم باروری، کمبود انرژی و مدت زمان کمی که می‌توان با بچه‌ها سپری کرد، وجود ندارد یا کاهش یافته است.
سن والدین و رفتارهای کودک
در سال ۲۰۱۷ تحقیقی در یک مجله معتبر آمریکایی منتشر شد که در آن بیش از ۱۵ هزار نفر، مورد بررسی قرار گرفته بودند. مسائلی مانند الگوهای توسعه فردی که به روابط اجتماعی مربوط می‌شدند، بررسی شدند و همچنین مقایساتی میان تاثیر سن والدین با عوامل ژنتیکی و محیطی، صورت گرفت.
بچه‌هایی که پدرانشان زیر 25 سال یا بالای 50 سال سن داشتند، در ابتدا رفتارهای اجتماعی خوبی از خود نشان دادند اما تا زمان رسیدن به نوجوانی، از بچه‌هایی که پدرانی میان‌سال داشتند، کمی عقب افتادند. بررسی‌های دقیق‌تر نشان داد که اکثر این تفاوت‌ها، به مسائل ژنتیکی مرتبط است و ربط چندانی به محیط زندگی ندارد.
یکی از دکترهایی که رهبری تحقیق را بر عهده داشت، اظهار کرد:
«تحقیق ما، جنبه‌های بسیار مهمی را از نحوه تاثیر سن والدین بر فرزندان، نشان داد. ما این تحقیقات را بر روی جمعیت زیادی انجام دادیم و به این نتیجه رسیدیم که بچه‌های دارای پدران خیلی جوان یا خیلی پیر، از نظر اجتماعی با مشکلاتی مواجه هستند. حتی اگر به اوتیسم دچار نشوند، باز هم می‌توان مشکلاتی را در آن‌ها مشاهده کرد. تاثیر عوامل ژنتیکی در افراد پیرتر مشخص شد اما این موضوع درباره اکثر پدران جوان، صادق نیست.»
سخن پایانی
پس نتیجه‌گیری ما درباره بهترین سن پدر یا مادر شدن چیست؟ واضح است که فاکتورهای مختلفی در شکل‌گیری و رشد فرزند از تولد تا بزرگسالی، موثر هستند. کار والدین بسیار سخت است و وظایف سنگینی بر دوش آن‌ها قرار دارد. بنابراین پدر و مادر شدن در هر سنی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد و البته خوبی‌های خودش را دارد. این فاکتورها برای افراد، متفاوت هستند. علاوه بر این، شرایط و گذشته آن‌ها نیز نقش مهمی در این موضوع دارند.
بر اساس تحقیقات و سخن پژوهشگران، پدر یا مادر شدن در هر سنی، از سال‌های انتهایی که انسان توانایی بچه‌دار شدن دارد گرفته تا دهه20 یا دهه 40 زندگی، افراد را با خطرات بیولوژیکی و ذهنی متفاوتی مواجه می‌کند. گفته می‌شود که والدین جوان، انرژی بیشتری برای فعالیت در کنار بچه‌های بازیگوش دارند اما مشکل این است که فرزندان این افراد، ممکن است با تاخیر در توسعه اجتماعی روبه‌رو شوند و خود والدین هم نسبت به افسردگی، آسیب‌پذیر می‌شوند. والدین مسن‌تر، احتمالاً از دانش و تجربه بیشتری برخوردار هستند اما فرزندان آن‌ها نیز با خطراتی مهم از جمله مشکلات ذهنی دست و پنجه نرم می‌کنند.
شما باید از چالش‌های پیش رویتان برای تبدیل شدن به یک پدر یا مادر مطلع باشید و فرقی نمی‌کند که در چه سنی قرار دارید. بدین ترتیب می‌توانید با بسیاری از مشکلات و خوبی‌های بچه‌دار شدن آشنا شوید. چنین اطلاعاتی کمک می‌کنند که از سن خود بیشترین بهره را بگیرید. همچنین خواهید توانست بر ضعف‌هایی که احتمالاً به سراغ شما می‌آیند و نحوه فعالیت‌تان و رشد فرزند شما را تحت تاثیر قرار می‌دهند، غلبه کنید.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼