مراقبت از نوزادان نارس، قبل از تولد بخوانید!

میزان مواد معدنی استخوان رابطه مستقیمی با میزان شیر دریافتی نوزاد دارد.

نوزادان زودرس

دکترفریدون ممقانی؛ دکترای تخصصی بیوشیمی انسانی: بهتر است مادران حامله در مورد مراقبت‌های نوزادان زودرس آگاهی‌هایی داشته باشند؛ چرا که پس از تولد این نوزادان ممکن است فرصتی برای کسب آگاهی وجود نداشته باشد. آگاهی‌ها و تصمیمات مادران ، پیامد‌های بزرگی در بقا و سلامتی بیشتر نوزادشان خواهد داشت.

اگر شما آگاهی کافی در این زمینه نداشته باشید، علم پزشکی تاثیر ناچیزی در حفظ سلامتی و بقای فرزندتان دارد. بنابراین، زمان بیشتری به این امر اختصاص دهید. برای نوزادان زودرس برنامه تغذیه ای مناسب و ویژه ای لازم است. عموما مواد مغذی مورد نیاز آنها از طریق بند ناف تامین می‌شود. سیستم گوارشی آنها خوب رشد نکرده و برای مکیدن شیر خیلی ضعیف هستند.

تغذیه نوزادان با روش‌های مختلفی از قبیل تغذیه با لوله، تزریق وریدی و همچنین با بطری صورت می‌گیرد. در برخی از کشورها تغذیه نوزادان زودرس منحصرا با شیر مادر موفقیت‌آمیز است. این نوزادان بسیار حساس هستند و جهت تامین و افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن‌شان، تغذیه با شیر مادر اهمیت بیشتری دارد. کیفیت و کمیت شیر مادر بیشترین تاثیر را بر افزایش طول عمر نوزاد خواهد داشت؛ گرچه در برخی از مراکز درمانی نوزادان، شیر مادر تجویز نمی‌شود.

شیر مادر بهترین است
وقتی نوزاد برای تغذیه از شیر مادر خیلی کوچک یا ضعیف است، مادر می‌تواند با قاشق، فنجان و یا از طریق لوله نوزاد خود را تغذیه کند. نتایج تحقیق بر روی تعدادی از نوزادان نارس نشان داده است، نوزادانی که قبلا با بطری تغذیه شده‌اند، بعدا تمایلی به مکیدن شیر از سینه مادر ندارند.

بنابراین، نه تنها این تمایل به دریافت غذا و مکیدن باعث میل کودک به استفاده از پستانک به جای سینه مادر می‌شود، بلکه شیوه گرفتن پستانک، الگوی مکیدن وهمچنین بکارگیری ماهیچه‌های زبان ودهان در تغذیه با بطری و سینه مادرمتفاوت است. عموما در نوزادان با وزن بسیار پایین تامین مواد مغذی با فرمولای قند، چربی و پروتئین از طریق وریدی صورت می‌گیرد، ولی حداقل یک بار در روز نیز می‌توانند از شیر مادر تغذیه کنند؛ اگرچه از این روش تغذیه در ایالات متحده به ندرت استفاده می‌شود و بهتر است منحصرا با شیر مادر انجام گیرد.

در نوزادانی که از فرمولای سنتتیک به جای شیر مادر تغذیه می‌کنند، میزان ابتلا به انواع بیماری‌های عفونی از قبیل عفونت‌های مجاری ادرار و انواع بیماری‌های اسهال بالاست. در بین نوزادان نارس با وزن بسیار کم که منحصرا با فرمولای سنتتیک تغذیه می‌کنند، میزان ابتلا به عفونت‌های خطرناک حدود ۴۵ درصد بیشتر از سایرین است.

میزان مرگ و میر نوزادان کم‌وزن که از شیر مادر تغذیه می‌کنند نیز کمتر از نوزادان رسیده است که از فرمولای سنتتیک تغذیه می‌کنند (میزان مرگ و میر در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه نمی‌کنند ۲۶ تا ۳۷ درصد بیشتر است). نتایج آماری حاصل از تغذیه با شیر مادر در این نوع مطالعات با توجه به روش‌های متنوع استفاده ‌شده از قبیل ذخیره، پاستوریزاسیون و شیر کامل و روش‌های متنوع مکمل‌یاری و غنی‌سازی شیر مادر کاهش یافته است. شیر اولیه مادر ( آغوز ) برای نوزاد بیشترین فایده را دارد؛ هرچند که همیشه ممکن نیست.

امتیازات خاص نوزادان نارس
مشخص شده است که نوزادان نارس برای تجزیه چربی‌های شیر مادر نسبت به چربی‌های شیر خشک توانایی بیشتری نیاز دارند. مواد مغذی در شیر مادر فراوان هستند. تحقیق در مورد نوزادان کامل و کم‌خون که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، نشان داده است که مواد مغذی در شیر مادر پایین تر از شیرهایی است که به طور شیمیایی به دست می‌‌آیند و گاهی اوقات نوزادان نارسی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، در طول مدت بستری بودن در بیمارستان، وزن‌شان خیلی آهسته زیاد می‌شود.

اما در مطالعاتی که پس از آن تا سن دو - سه سالگی انجام شد، تفاوتی در وزن با آنهایی که به طور طبیعی و یا مصنوعی تغذیه شده بودند، مشاهده نشد. علاوه بر این، تحقیقات نشان می‌دهد که میزان رشد نوزادان نارس که با شیر مادر تغذیه می‌کنند، مشابه با داخل رحم است.

میزان مواد معدنی استخوان رابطه مستقیمی با میزان شیر دریافتی نوزاد دارد. رشد دور سر که شاخصی برای رشد مغزی نوزاد است، در نوزادان نارسی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند، در طول بستری بودن در بیمارستان پایین‌تر نیست؛ حتی اگر وزن‌شان کم باشد.

نوزادان نارسی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، ضریب هوشی بالاتری دارند و رشد عصبی در آنها بیشتر و بهبود ایمنی درازمدت در آنها بهتر است. نوزادان نارس و سبک‌وزنی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند؛ بقای بیشتر، استخوان‌های قوی‌تر، هوشیاری بالاتر و رشد عصبی بیشتری دارند؛ همچنین، کمتر به بیماری مبتلا می‌شوند و تفاوت‌های وزنی مطرحی در بین آنها وجود ندارد.