سونوگرافی واژینال چیست؟

سونوگرافی که به آن اولترا سوند هم گفته می شود یک روش تشخیصی است که با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا ، تصویری از اعضاء داخلی بدن ارائه می دهد که از روی این تصاویر می توان به تجزیه و تحلیل عضو مورد نظر از نظر شرایط و سلامتی پرداخت. سونوگرافی در انواع مختلف انجام می گیرد که سونوگرافی واژینال نیز یکی از انواع آن است که جهت تشخیص و بررسی دستگاه تناسلی زنان شامل رحم ، لوله های فالوپ ، تخمدان ها ، گردن رحم و واژن و مسائل مرتبط با آن ها مورد استفاده قرار می گیرد.

سونوگرافی واژینال را سونوگرافی ترانس واژینال نیز می گویند. ترانس واژینال یعنی از طریق مهبل و این روشی است که از طریق وارد کردن پروب سونوگرافی به داخل مهبل زنان انجام می گیرد و بر این اساس ، سونوگرافی واژینال یک نوع روش تست داخلی محسوب می گردد که به سونوگرافی داخل واژن هم معروف است. در سونوگرافی هایی نظیر سونوگرافی شکمی یا سونوگرافی لگنی ، پروب سونوگرافی در خارج از بدن انسان قرار می گیرد و به عنوان مثال در سونوگرافی شکمی ، پروب یا کاوشگر سونوگرافی ، بر روی شکم قرار داده شده و حرکت داده می شود. اما در سونوگرافی واژینال ، پروب یا میله کاوشگر سونوگرافی که دارای طول تقریبی بین ۵ تا ۷.۵ سانتی متر می باشد به داخل کانال واژن زن فرو برده می شود.

سونوگرافی واژینال چه زمانی انجام می شود؟

دلایل متعددی وجود دارد که پزشک معالج با توجه به آن ها ممکن است سونوگرافی داخل واژن را تجویز کند. این دلایل می توانند شامل موارد زیر باشند:

عدم تشخیص صحیح از طریق سونوگرافی شکمی یا سونوگرافی لگنی:

زمانی که تشخیص ، از طریق سونوگرافی شکم یا لگن ، صحیح نبوده یا دارای اشکال باشد ، ممکن است برای تشخیص بهتر ، سونوگرافی داخل مهبل انجام شود.

خونریزی غیر طبیعی واژن:

در مواردی که مهبل زن خونریزی غیر طبیعی و ناشناخته داشته باشد می توان از سونوگرافی واژینال جهت تشخیص و بررسی علت آن استفاده کرد.

درد لگن:

درد لگن از جمله عواملی است که ممکن است تجویز سونوگرافی داخل واژن را ضروری کند.

تشخیص حاملگی خارج رحمی:

یکی از موارد استفاده از سونوگرافی واژینال ، بررسی و تشخیص حاملگی خارج از رحم می باشد. مخصوصا نوعی از بارداری خارج از رحمی که در لوله های فالوپ شکل می گیرد.

ناباروری:

از جمله دلایل تجویز سونوگرافی داخل مهبلی می تواند مربوط به ناباروری زنان باشد.

بررسی کیست تخمدان:

کیست تخمدان یکی از مشکلات مهم زنان محسوب می گردد که با مساله باروری زنان ارتباط تنگاتنگ دارد. یکی از کاربردهای سونوگرافی از طریق کانال واژن می تواند بررسی کیست تخمدان ها در زنان باشد.

بررسی فیبروم رحم:

فیبروم رحم یکی از مشکلات زنانه محسوب می گردد که یکی از راه های بررسی و تشخیص آن می تواند از طریق سونوگرافی واژینال باشد.

بررسی وضعیت IUD:

چگونگی وضعیت IUD و بررسی جایگذاری مناسب آن می تواند از طریق سونوگرافی واژینال انجام شود.

کنترل ضربان قلب جنین در بارداری:

در بعضی از بارداری ها ممکن است نیاز باشد که ضربان قلب جنین کنترل شود. در این حالت ممکن است پزشک معالج زنان زایمان ، سونوگرافی مهبلی را تجویز کند.

بررسی وضعیت دهانه رحم در دوران حاملگی:

یکی از کاربردهای سونوگرافی واژینال می تواند بررسی وضعیت و تغییرات مربوط به دهانه رحم در زمان حاملگی باشد تا تغییراتی که ممکن است سبب سقط جنین یا زایمان زودرس شوند شناسایی و بررسی گردند.

بررسی وضعیت جفت در دوران بارداری:

از جمله مسائل بسیار مهم در یک بارداری سالم ، وضعیت سالم مربوط به جفت است. هر گونه ناهنجاری یا مشکل در جفت می تواند بارداری را با مشکل مواجه کرده و حتی سبب سقط جنین یا زایمان زودرس شود. از این رو در بعضی مواقع و بنا به تشخیص پزشک معالج شاید لازم باشد که وضعیت جفت مورد بررسی قرار گیرد و سونوگرافی داخل واژن می تواند در این زمینه هم مورد استفاده قرار بگیرد.

شناسایی منبع خونریزی مهبلی در بارداری:

خونریزی مهبلی در دوران بارداری می تواند نشانه خطرناکی باشد یا اینکه نشانه هیچ خطری نباشد. در هر صورت چنانچه در زمان بارداری ، خونریزی از کانال واژن زن به وقوع بپیوندد بایستی که منبع و علت آن بررسی شود. یکی از روش ها جهت بررسی و یافتن منبع و علت خونریزی مهبلی در زمان حاملگی ، استفاده از سونوگرافی داخل واژن می باشد که می تواند به دستور پزشک معالج انجام شود.

تشخیص احتمال سقط جنین:

در مواردی که بنا به عللی پزشک معالج زنان زایمان به سقط احتمالی جنین مشکوک باشد می تواند سونوگرافی واژینال را جهت بررسی احتمالی سقط جنین تجویز کند.

تایید زودهنگام حاملگی:

یکی از کاربردهای سونوگرافی ترانس واژینال می تواند تایید زودهنگام بارداری باشد. البته توصیه آن است که تا حد امکان از این عمل خودداری شود و در صورتی که مشکل خاصی وجود ندارد ، با کمی صبر و شکیبایی و مدتی بعد ، از روش سونوگرافی شکمی جهت تعیین حاملگی استفاده گردد.

چند مورد از مواردی که ممکن است نظر پزشک معالج بر انجام دادن سونوگرافی واژینال باشد در بالا ذکر شدند. ممکن است این نوع سونوگرافی برای موارد دیگری هم که در اینجا ذکر نشده اند مورد استفاده قرار گیرد. بسته به علائم و نشانه های بیماری زنان ممکن است قبل از انجام سونوگرافی واژینال ، یک سونوگرافی شکمی یا لگنی هم تجویز شود. این کار بستگی به نظر پزشک معالج دارد.

مساله مهمی که وجود دارد مربوط به باور عامه در خصوص خطرات سونوگرافی واژینال است و این باور هم معمولا وجود دارد که استفاده زودهنگام از سونوگرافی واژینال ممکن است منجر به سقط جنین بشود. اینکه تا چه اندازه این باورها درست باشند معلوم نیست ولی یک اصل کلی وجود دارد و آن این است که سونوگرافی یک دستگاه ساخت بشر غیر معصوم است یعنی بشری که خطا دارد و علم کامل ندارد. پس ممکن است سونوگرافی هم مشکل داشته باشد ولی علم کنونی بشر قادر به پاسخ آن نباشد. بهترین توصیه آن است که تا حد امکان از انجام سونوگرافی های غیر ضرور خودداری شود تا اگر چنانچه سونوگرافی مشکلی هم داشت ، گریبانگیر شخص نشود.

مساله بسیار مهم در مورد سونوگرافی واژینال آن است که این کار در قسمت حساس بدن خانم انجام می گیرد که مطمئنا مساله حیا و ناموس در آن مطرح است پس بهتر است در صورت امکان جهت انجام این نوع سونوگرافی به مراکز سونوگرافی که متخصص سونوگرافی زن حضور دارد مراجعه شود. این مساله مخصوصا در زمان حاملگی اهمیت بیشتری دارد زیرا علاوه بر مادر ، جنین را هم می تواند از لحاظ معنوی دچار مشکل بکند. خانم های عفیف و پاکدامن می توانند در این زمینه ، نظر مرجع تقلید خود را نیز جویا شوند.