۱۷۱۱۳۵ ۱۳۹۶/۱۲/۱۹ ۱۱:۵۲:۴۷

۵۵۱۵

چگونگی آزمایش اسپرم مردان

آزمایش اسپرم که تحت عنوان اسپرموگرام هم شناخته شده، سلامت و زیست پذیری اسپرم در مردان را بررسی می کند.

آزمایش اسپرم سه فاکتور اصلی سلامت اسپرم را اندازه می گیرد که شامل:

- تعداد اسپرم

- شکل اسپرم

- حرکت اسپرم

دلیل انجام آزمایش اسپرم (اسپرموگرام) چیست؟

آزمایش برای ناباروری مردان

آزمایش اسپرم اغلب هنگامی که زوج, مشکل نازایی دارند توصیه می شود. این آزمایش، ناباروری در مردان را تایید می کند .این آنالیز همچنین تعیین می کند که تعداد اسپرم کم یا اختلال عملکرد و حرکت اسپرم دلیل ناباروری است یا نه.

تست تایید موفقیت وازکتومی

مردانی که وازکتومی داشته اند، آنالیز را برای اطمینان از عدم وجود اسپرم در مایع منی انجام می دهند. در وازکتومی، لوله هایی که اسپرم را از بیضه ها به آلت تناسلی حمل می کنند، بریده شده و روش دائمی کنترل بارداری است. پس از وازکتومی، پزشکان اغلب توصیه می کنند که مردان ماهی یک بار به مدت ۳ ماه آنالیز منی را انجام دهند تا از عدم وجود اسپرم در مایع منی مطمئن شوند.

آماده سازی برای آزمایش اسپرم

پزشک طریقه آماده شدن برای آنالیز منی را به شما خواهد گفت. برای رسیدن به نتایج دقیق، این دستورالعمل ها بسیار مهم است.

برای گرفتن بهترین نمونه:

- اجتناب از انزال برای ۲۴ تا ۷۲ ساعت قبل از آزمایش

- اجتناب از مصرف الکل، کافئین و داروهایی مانند کوکائین و ماری جوانا دو تا پنج روز قبل از آزمایش.

- از مصرف هر نوع داروهای هورمونی اجتناب کنید. داروهای مورد استفاده خود را با پزشک در میان بگذارید.

آزمایش اسپرموگرام چگونه انجام می شود؟

شما باید یک نمونه مایع منی برای آنالیز ارائه دهید. چند روش اصلی برای جمع آوری نمونه منی وجود دارد.

استمناء

استمناء روش ترجیحی برای دریافت یک نمونه تمیز است. نباید از مواد دیگری مانند صابون یا ژل ها در هنگام استمناء استفاده شود چون بر روی نتایج آزمایش اسپرم تاثیر منفی می گذارد.

رابطه جنسی با کاندوم

بعضی اوقات برای بعضی افراد انجام استمنا بسیار سخت است که روش پیشنهادی انجام مراقبت و استفاده از کاندوم می باشد. نکته ای که باید حتما دقت شود این است که به هیچ وجه از کاندوم های معمولی استفاده نشود چون این کاندوم ها دارای خواص اسپرم کش هستند. کاندوم های مخصوصی جهت این آزمایش در مراکز ناباروری وجود دارد که توصیه می شود تنها از این کاندوم ها استفاده گردد.

رابطه جنسی با خروج قبل از انزال

توصیه این است که از این روش استفاده نشود چون PH واژن خانم ها بر روی کیفیت اسپرم تاثیر می گذارد همچنین وجود باکتری های واژن باعث ایجاد اشتباه در آزمایش اسپرم می شود.

دو فاکتور اصلی برای داشتن یک نمونه آزمایش خوب ضروری است. اول، اسپرم باید در دمای بدن نگهداری شود. اگر بیش از حد گرم و یا خیلی سرد شود، نتایج نادرست خواهد بود. دوم، مایع منی باید ظرف ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پس از خروج از بدن به مرکز آزمایش منتقل شود.

هیچ خطری شناخته شده ای در رابطه با آنالیز اسپرم وجود ندارد.

آزمایش اسپرم در خانه

در آزمایشگاه های مراکز ناباروری معمولا اتاق ویژه در اختیار زوجین قرار می گیرد، اما اگر نمونه دادن در آزمایشگاه برای فردی دشوار باشد، میتوان نمونه را در منزل تهیه کرد و کمتر از نیم ساعت در دمای بدن (ظرف نمونه چسبیده به بدن)، آن را به آزمایشگاه رساند.نکته ای که باید در این مورد دقت کرد ظرف نمونه است که باید از آزمایشگاه گرفته شود و ظرف به اندازه کافی گشاد باشد.

برای جواب آزمایش چقدر باید صبر کنیم؟

پس از نمونه برداری از مایع منی بسته به آزمایشگاهی که می روید، نتایج آزمون باید ظرف ۲۴ ساعت تا یک هفته آماده شود.

تفسیر نتایج آزمایش اسپرم

پزشک با بررسی نتایج آنالیز اسپرم، عوامل متعددی را در نظر می گیرد. آنالیز پس از وازکتومی برای وجود اسپرم انجام می شود، اما آنالیز مسائل مرتبط با باروری بیشتر مطرح است.

پزشک هر یک از نتایج زیر را در نظر خواهد گرفت:

Morphology یا شکل اسپرم

بیش از ۵۰ درصد از اسپرم ها باید به شکل نرمال باشند. اگر بیش از ۵۰ درصد اسپرم ها غیر طبیعی باشد، باروری کاهش می یابد. آزمایشگاه ممکن است ناهنجاری ها را در سر، قسمت میانی یا دم اسپرم شناسایی کند. همچنین ممکن است اسپرم نابالغ باشد و بنابراین تخمک به طور مؤثری بارور نمی شود.

motility یا حرکت

بیش از ۵۰ درصد اسپرم ها باید یک ساعت پس از انزال حرکت کنند. حرکت اسپرم به سمت تخمک برای لقاح مهم است تا بارداری صورت گیرد. سیستم خودکاری حرکت اسپرم را آنالیز و در مقیاس ۱ تا ۴ دسته بندی می کند. در نمره ۱ اسپرم در حال حرکت نیست و نمره ۴ حرکت اسپرم خوب است. در این تقسیم بندی حداقل حرکت نمونه ۴ > 25% یا مجموع نمونه ۳ و چهار > 50% باید باشد. کمبود حرکت اسپرم ها، آستنوسپرمی نامیده می شود.

progressive در آزمایش اسپرم چیست؟

در معیار جدید در آزمایش اسپرم تحرک اسپرم ها بر اساس کیفیت و تعداد حرکت آن ها مورد ارزیابی قرار می گیرد. چندین معیار زیر برای ارزیابی مورد بررسی قرار می گیرد:

- rapid progressive: اسپرم هایی که دارای حرکت تند هستند.

- slow progressive: اسپرم هایی با حرکت آهسته

- non-progressive and immotile: اسپرم هایی که بدون حرکت هستند و اسپرم هایی که دارای حرکت رو به جلو نیستند.

زمانی حرکت اسپرم ها عادی است که حداقل ۵۰ درصد از اسپرم های کل آزمایش دارای حرکت آهسته و تند (rapid progressive، slow progressive) باشند. این نوع حرکت اسپرم ها بلافاصله پس از مایع کردن آزمایش شروع می شوند و همچینین این حرکت باید تا سه ساعت بعد نیز ادامه داشته باشد.

سطح pH نرمال بین ۷٫۲ تا ۷٫۸ است. pH بالاتر از ۸٫۰ نشان دهنده ی عفونت فرد اهدا کننده است. pH کمتر از ۷٫۰ نشان دهنده ی آلوده بودن نمونه یا انسداد مجاری انزالی است.

volume یا حجم

حجم مایع منی برای نتیجه طبیعی باید بیش از ۲ میلی لیتر باشد. حجم کم منی نشان دهنده ی تعداد کم اسپرم برای تخمک گذاری است. حجم مایع اضافی نیز به معنی رقیق شدن اسپرم است.

Liquefaction یا میعان

مدت زمان میعان ۱۵ تا ۳۰ دقیقه است. منی در ابتدا غلیظ است، مایع شدن به حرکت اسپرم کمک می کند. اگر منی در ۱۵ تا ۳۰ دقیقه مایع نشود، باروری تحت تأثیر قرار می گیرد.

- تعداد اسپرم (Sperm count) یا چگالی اسپرم (Density): تعداد اسپرم در آنالیز معمول منی بین ۲۰ میلیون تا بیش از ۲۰۰ میلیون می باشد. این نتیجه تحت عنوان چگالی اسپرم هم گفته می شود. اگر این مقدار کم باشد، باروری مشکل می شود.

Appearance یا ظاهر

ظاهر باید سفید و خاکستری باشد. اسپرم با رنگ قرمز قهوه ای می تواند نشان دهنده ی وجود خون باشد، در حالی که رنگ زرد می تواند ناشی از زردی یا عوارض جانبی دارو باشد.

WBC در آزمایش اسپرم

این کمیت نشان دهنده تعداد گلبول سفید در مایع منی می باشد که به طور طبیعی نباید وجود داشته باشد. وجود بیشتر ۱ ملیون در ۱ میلی لیتر نشان دهنده عفونت یا التهاب در مایع منی می باشد.

نتایج غیر طبیعی

اسپرم غیرطبیعی برای رسیدن به تخمک و نفوذ به آن مشکل دارد و موجب اشکال در باروری می شود. نتایج غیر عادی نشان دهنده ی موارد زیر است:

- ناباروری

- عفونت

- عدم تعادل هورمونی

- بیماری ها مانند دیابت

- نقص ژنی

- قرار گرفتن در معرض اشعه

اگر نتایج در سطوح غیرطبیعی باشد احتمالا پزشک دستور آزمایش های بیشتری را می دهد. این آزمایشها عبارتند از:

- آزمایشات ژنتیکی

- آزمایش هورمون

- آنالیز ادرار بعد از انزال