غذای مناسب نوزاد، بهترین آن چیست؟

شیر مادر ، بدون کمترین شبهه ای، ساز گار ترین و عالی ترین غذای مخصوص و متناسب با احتیاجات نوزاد میباشد. شیر مادر بعلت اینکه در نوع خود منحصر بفرد است، از همان شب اول تولد برای تغذیه همه کودکان روی زمین توصیه میشود. متأسفانه، چند نسل از والدین، سنت و عرف و مفهوم آنرا از بین برده اند.
تقریبا از ۱۰ سال باینطرف، مطالعات مربوط به شیر مادر و سایر پستانداران که در تمام دنیا بعمل آمده است بما امکان میدهد تا این غذای واقعا فوق العاده را، که موقتا از طرف بعضی ها کنار گذاشته شده بود، مجددا به سراغش رفته و کشف کنیم.
شیری که متناسب با نوع حیوان فراهم شده است.
مقایسه عناصر اصلی شیر پستانداران مختلف واقعا جالب است؛ در این رابطه ملاحظه می شود تا چه اندازه طبیعت در کار خود استاد است.
* ملاحظه می شود که «پروتئین» محتوی شیرهای مختلف برحسب آهنگ طبیعی رشد هر نوع فرق میکند. هرچه مقدار پروتئین موجود در شیر بیشتر باشد بهمان اندازه نوع سریعتر رشد میکند. مثلا اسب، شیری با ۲% پروتئین میخورد و وزنش در مدت ۶۰ روز در برابر می شود، در حالیکه خرگوش از شیری که مقدار پروتئین آن ۶ برابر شیر اسب است تغذیه میکند (۱۰ تا ۱۳%) وزنش در مدت ۶ روز بعد از تولد دو برابر می شود! گوساله، با تغذیه از شیر گاو که پروتئین آن ۴/۳ % است، وزنش بعد از ۵۰ روز دو برابر می شود، در حالیکه شیر انسان با ۱% پروتئین وزن کودک را بعد از گذشتن ۱۰۰ روز از تولدش، یعنی در جریان ماه چهارم یا پنجم تولدش، دو برابر می کند.
-مقدار «پروتئین و مواد معدنی» موجود در شیر تعداد دفعات شیر خوردن کودکان را در فاصله ۲۴ ساعت تحت تأثیر قرار میدهد. هر چه شیر غلیظ تر باشد، بهمان اندازه فاصله هر بار شیر خوردن ممکن است طولانی تر و زیادتر باشد: خرگوش، که شیرش خیلی غلیظ است، بیش از یک بار در روز نیازی ندارد که بچه های خود را شیر بدهد، در حالیکه انسان، که غلظت شیرش خیلی کم است، . روزانه باید چندین بار به بچه هایش شیر بدهد؛ موش، که یکی از رفیق ترین شیرها را تولید میکند ۸۰% شبانه روز خود را صرف شیر دادن و تغذیه بچه های خود میکند!
- مقدار «چربی» موجود در انواع شیر بنظر میرسد که با بزرگی هیکل حیوان و درجه حرارت محل زندگی طبیعی آن بستگی دارد. هرقدر حیوان بزرگتر بوده و هرقدر هوای محیط زندگی آن سردتر باشد، بهمان اندازه شیر حیوان چرب تر است: باین ترتیب شیر گوزن شامل ۱۰% چربی و شیر فیل ۲۰% ، شیر فوک ۴۳% و شیر بالن آبی ۵۰% چربی دارد.
- مقدار «قند» موجود در شیر به تناسب رشد مغز بعد از تولد فرق میکند. بدیهی است که شیر انسان فوق همه قرار دارد و مقدار قند ولاکتوز آن بیش از سایر پستانداران می باشد.

طبیعت در فکر همه چیز می باشد
- کانگورو که دو بچه خود را با دو سن و سال مختلف و متفاوت، در کیسه مخصوص خودش بهر طرف می کشاند دو نوع شیر تولید می کند: بچه کوچکتر از شیر غلیظ استفاده می کند و وقتی که بچه بزرگتر، که روی پای خود می ایستد، به کیسه مادرش پناه می برد، از پستان دیگر مادرش و از شیری استفاده می کند که متناسب با احتیاجاتش باندازه کافی، نسبت به شیر کانگوروی کوچکتر، رقیق تر است.
- میمون هوکائیدو در بهار بچه میزاید و تمام تابستان آنرا تغذیه می کند؛ وقتی که پائیز فرا میرسد، بچه را رها میکند تا خودش نسبت به تهیه و ذخیره غذائی اقدام و تلاش کنند. وقتی که برف شروع می شود و در نتیجه غذا کمیاب می شود بچه میمون مجددا به شیر مادر پناه می آورد و بمدت یک فصل از آن تغذیه میکند.

محاسن شیر مادر برای کودک
نوزادی که تا موقع زایمان براحتی در شکم مادرش بسر برده، در محیطی گرم برخوردار از غذای کامل زندگی میکرد. بمحض اینکه پا بجهان میگذارد دیگر از آن زندگی راحت و آسوده خبری نیست و باید کارهای زیادی را بعهده بگیرد: از قبیل تنفس کردن، در حرارت مناسب قرار گرفتن، تلاش برای تغذیه و گوارش، مبارزه علیه بیماریها… باین دلیل، انتقال از زندگی جنینی به زندگی در فضای آزاد، نه تنها مستلزم غذای مناسب، بلکه نیازمند آب و هوا و محیط گرم و پر محبت هم میباشد.
شیر مادر رویهمرفته پاسخگوی همه نیازهای غذائی نوزاد می باشد؛ کمترین نیازهای غذائی او را در نظر می گیرد، نوعی ایمنی و مصونیت برای او فراهم می کند و امکانات زیادی بمنظور مبادلۂ عشق و محبت در اختیارش می گذارد.
الف- غذای فوق العاده مناسب
اگر شیر مادر را به عناصر غذائی اصلی اش تجزیه کنند و آنها را با ترکیبات و عناصر شیرهای دیگری مقایسه کنند، بدون هیچ تردید و زحمتی برتری شیر مادر برای کودک تائید می شود…
- پروتئین موجود در شیر مادر، نسبت به پروتئین موجود در شیر گاو با انواع شیر خشک خیلی آسان تر هضم می شود. بمحض اینکه پروتئین شیر مادر وارد معده کودک شد بر خلاف دانه های سفت و بزرگی که از خوردن شیر گاو بوجود می آیند بصورت دانه های کوچکی در می آید که براحتی قابل تجزیه بوده و خیلی خوب مورد استفاده کودک قرار میگیرند. این مقدار پروتئین، با کیفیت های متفاوت ، که مختص نوع انسانی می باشد و با رعایت موارد خاصی ترکیب یافته است، بدون هیچ تردیدی برای نیازهای غذائی نوزاد مناسب تر می باشد.
- مواد چربی شیر مادر، نه تنها منبع مهم کالری و سیری کودک را تشکیل میدهند، بلکه شدیدا در رشد مغز مؤثر میباشند. مدت مدیدی متوجه این نقش پروتئین بوده اند ولی امروزه دخالت شدید آسیدهای چرب را، که در رشد مغز نقش اساسی ایفاء می کنند، قبول دارند زیرا ۶۰% ماده سخت مغز از همین مواد چرب تغییر شکل یافته تشکیل شده است.
از طرف دیگر، در جریان ماههای اول بعد از تولد، ۲۰% سلولهای مغز به تکثیر خود ادامه میدهند؛ شیر مادر، با دارا بودن بیش از ۷ تا ۸ برابر اسید۔ های چرب شیر گاو، تأثیر چشمگیری در رشد مینماید. باید خاطر نشان کرد که شیر مادر ، این مواد چرب را بصورت یک موج مداوم در کام کودک فرو نمیریزد، بلکه این مواد که در آغاز شیر خوردن خیلی کم میباشد، در لحظات آخر شیر خوردن از یک پستان غلیظ تر می شوند. بنظر میرسد که این پدیده منحصر بفرد، اشتهای کودکی را که از پستان مادر تغذیه میکند کنترل می نماید.
- مقدار لاکتوز (قندی که بطور طبیعی در تمام انواع شیر وجود دارد) در شیر مادر خیلی بیش از سایر انواع شیر پستانداران می باشد. و باین دلیل، بمحض اینکه به گالاکتوز تبدیل شد، فعالانه . در رشد سیستم عصبی و رشد مغز دخالت کرده و بعلاوہ جذب کلسیم را نیز تسهیل میکند.
- مقدار آهن موجود در شیر مادر مدت مدیدی کم و نارسا در نظر گرفته شده است. امروزه معلوم شده که این ماده، بعلت وجود بار از مقدار فراوانی لاکتوز و ویتامین C و وجود مقدار کمی فسفر و پروتئین در شیر مادر ، کاملا مورد استفاده کود قرار میگیرد. وانگهی خاطر نشان شده است کودکانی که از پستان مادر تغذیه میکنند، در مقایسه با کودکانی که از شیر گاو یا از انواع شیر خشک مخصوص برای کودکان تغذیه میکنند کمتر به کم خونی مبتلا میشوند، مشاهدات و ملاحظات اخیر، با تکاء حمایت انجمن ! کانادائی طب کودکان و آکادمی امریکائی پزشکی کودک در ۱۹۷۸ اثر مهم آهن را در شیر مادر تائید کرده اند. در این مورد حتی قدم فراتر نهاده و معتقدند که این مقدار آهن موجود در شیر مادر به احتیاجات کودکی که بموقع متولد شده و دارای وزن عادی میباشد، تا سن شش ماهگی یا تا موقع اضافه کردن غذاهای مفت در برنامه غذائی او ، کاملا تکافو می کند.
- در مورد سایر مواد معدنی، مقدار کلسیم شیر مادر سه برابر و مقدار فسفر آن شش برابر کمتر از کلسیم و فسفر موجود در شیر گاو می باشد؛ عناصر اخبر، برعکس بهتر جذب بدن می شوند و سیستم کلیوی کودک را تحت فشار قرار نمیدهند؛ بعلاوه، از لحاظ رشد اند و تکامل استخوانها و دندانها، کار بسیار مهمی انجام میدهند.
- از لحاظ «روی» باید گفت که مقدار زیادی در کولوستروم - یعنی شیری که روزهای اول بعد از تولد تولید می شود - وجود دارد. و حتی اگر غلظت آن بعدها تقلیل می یابد، کودک از «روی» موجود در شیر مادر بهتر از روئی استفاده می کند که امروزه به فورمول د. شیرهای مصنوعی اضافه می کنند. امروزه حتی این سئوال مطرح است که چه مقدار باید از این مواد در شیر اضافه شود تا بتواند ای با شیر مادر واقعأ رقابت کند.
- مقدار سدیم و پتاسیم موجود در شیر مادر سه برابر کمتر از سدیم اند و پتاسیم شیر گاو میباشد، و همین امر با نیازهای کودک و سیستم اکلیوی او که هنوز هم تکامل نیافته است - مناسب تر میباشد. فورمولهای شیر مصنوعی که برای کودک ساخته شده است از لحاظ : مقدار سدیم و پتاسیم با فورمول شیر مادر ایکسان و برابر میباشد.
- مقدار ویتامین D شیر مادر خیلی زیاد نیست ولی این ویتامین بصورت کاملا فعالی در شیر موجود می باشد و نمی تواند با ویتامین D موجود در شیر گاو قابل مقایسه باشد. بنظر میرسد که مقدار ویتامین D موجود در شیر مادر برای حفظ کودک در برابر . راشیتیسم (نرمی استخوان) حتی اگر مورد استثنائی هم از این از لحاظ وجود داشته باشد، کافی باشد.
- مقدار ویتامین C موجود در شیر مادر، خیلی کم برحسب برنامه غذائی مادر فرق میکند ولی بمقدار کم در ارگانیسم کودک ، بوسیله به غدد پستانی تولید و ساخته می شود که کاملا نیازهای نوزاد را و ارضا میکند.
- ویتامین های A و B کمپلکس باندازه کافی در شیر مادر و شیر گاو ها و همچنین در شهرهای مصنوعی وجود دارد. شیر مادر پرونده غذائی خاصی دارد که هنوزهم مایه شگفتی همگان است. و درود و مادر و کودکی که با شیر مادر تغذیه میکند به آب اضافی نیازی ندارد زیرا مقدار آبی که کودک بعد از مصرف عادی شیر مادر ذخیره میکند، حتی در هوای گرم و مرطوب کاملا کافی است.
شیر مادری که قبل از موقع وضع حمل کرده، بیش از مادری که بموقع وضح حمل کرده است دارای پروتئین میباشد و همین امر نیاز اس های روز افزون کودک زودرس را به پروتئین تأمین میکند؛ با اینحال، چنین شیری بمقدار کافی دارای تمام عناصر غذائی نمی۔ - باشد تا نیازهای شدید کودک زودرسی را که وزن بدنش خیلی کمتر از عادی است بر آورده کند، ولی در هر حال برای کودک زودرس از شیرهای مصنوعی دیگر مناسب تر میباشد.

آثار و نتایج مطلوب
محاسن و امتیازات غذائی فراوان شیر مادر، در حالت عمومی نوزاد تأثیر می کند و هیچ فرد متخصص در بهداشت نمی تواند نسبت به آن بی تفاوت باشد.
در منطقه کانتون شرقی، بعضی آثار شیر مادر بر روی حالت سلامتی ۵۵۶ کودک با تجزیه خون کودکانی که از پستان مادر شیر می خورند و کودکانی که با شیشه شیر تغذیه می شوند مورد مطالعه قرار گرفت؛ در نتیجه معلوم شد که در شش ماهگی و یکسالگی، خون کودکانی که از شیر مادر تغذیه میکردند بیش از سایر کودکان سرشار از اسید فولیک و ویتامین های E، A و C بود. مطالعه دیگری که درباره کودکان کمتر از شش ماه بعمل آمده نشان داده است کودکانی که از پستان مادر شیر می خوردند، به نسبت من شان، از وزن بیشتر ورشد بهتر برخوردار بودند تا کودکانی که از شیشه شیر تغذیه می شدند.
آثار مطلوب و نتایج سودمند شیر مادر تماما قابل شمارش نمی باشد ولی تعداد آنها خیلی زیاد است.
ب- مصونیت در برابر عفونت ها و حساسیتها
از چندین سال پیش باینطرف، چه در ممالک صنعتی و چه در ممالک جهان سوم، ملاحظه شده است کودکانی که از پستان مادر شیر میخورند کمتر از کودکانی که از شیشه شیر و پستانک تغذیه می کنند، در برابر هر نوع عفونت و بیماری آسیب پذیر میباشند. حالا، به علت این مقاومت کودک شیر خوار، که از پستان مادر تغذیه می کند، پی برده اند.
نوزاد، در موقع تولد از نوعی سیستم مصونیت برخوردار است که هنوزهم تکامل نیافته و عملا در برابر محیط نامساعد بلادفاع میباشد… اینجاست که شیر مادر، بدون هزینه اضافی، وسیله حمله و دفاع لازم را در اختیار وی میگذارد؛ این حالت، خصوصا در جریان اولین روزهای بعد از تولد، با پادرمیانی کولوستروم صورت میگیرد. هریک از موادی که از کولوستروم و شیر مادر تولید می شود در امر «خود- دفاعی» نقش مؤثری ایفا می کند.

گلوبولین های ایمنی
در شیر مادر سه نوع گلوبولین (یا آنتی کور) موجود است؛ دو نوع آنها فعال تر بوده و بوسیله غدد پستانی بمقدار زیادی تولید شده و پاسخگوی نیازهای نوزاد میباشند. این گلوبولینها که در برابر مواد گوارشی و اسید معدی مقاوم میباشند روده را با ماده ضد عفونی کننده پوشانده و در مبارزه علیه میکروبهای بیماری زا، و همچنین ویروس فلج به کودک کمک می کنند.

عامل بیفیدوس
این عامل، ماده مدافعی است که مقدار آن در کولوستروم روزهای اول تولد چهل برابر بیشتر از شیر مادر بعد از چند هفته میباشد؛ و در تشکیل جدار روده ای که در برابر عفونت ها مقاوم بوده و در همان حال از تکثیر میکروبهای بیماری زا جلوگیری میکند، مؤثر میباشد. در نتیجه، جدار رودهای کودکی که از شیر مادر تغذیه میکند با کودکی که با شیر مصنوعی تغذیه میکند خیلی متفاوت بوده و عفونتهای روده ای در کودکان گروه اول تقریبا وجود ندارد.
همچنین در شیر مادر مواد بسیار دیگری وجود دارد که در تکمیل سیستم دفاعی نوزاد مؤثر می باشند.

مواد ضد حساسیت
در کشورهائی که درصد تغذیه کودک با شیر مادر پائین است حساسیت های کودکانه خیلی زیاد بوده ولی در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، این نوع حساسیت ها خیلی کمتر می باشد.
در امریکا، چندین سال است که یکی از مطالعات مربوط به شیر مادر نشان داده است که اگزما و ناراحتی های حساسیتی در کودکانی که از شیر مادر تغذیه نمی کنند هفت برابر بیشتر از کودکانی است که از پستان مادر شیر میخورند.
در واقع، این امر با توجه به مقاومت ناچیز جدار رودهای کودک خردسال در برابر پروتئینی که مخصوص این نوع نمیباشد توجیه می شود. در عوض، شیر مادر غیر از پروتئین نوع انسانی چیزی تولید نمی کند و سببه هیچ نوع واکنش حساسیتی نمی شود. بعضی پزشکان موفق شده اند ناراحتی های حساسیتی نوزادان را، فقط و فقط با دادن شیر مادر بمدت شش ماه، و جدا کردن سگ و گربه و از بین بردن گردو غبار از محیط زندگی، از ۴۰% به ۷% تقلیل دهند. باین دلیل، شیر مادر ، در تمام دنیا، بعنوان بهترین وسیله پیش گیری از حساسیت ها در دوره خردسالی کودکان خصوصا در کودکان خانواده هائی که گرفتار ناراحتی۔ های حساسیتی می باشند - شناخته شده است.
- تذکر: ممکن است گاهی اتفاق بیفتد کودکی که منحصرا با شیر مادر تغذیه شده است، به قولنج و دل درد یا حتی تحریک پوست مبتلا شود. در مورد اول، بنظر میرسد که پروتئین شیر گاوی که مادر خورده است از طریق شیر خودش به کودک منتقل شده باشد و اگر مادر از برنامه غذائی بدون شیر گاو و گوشت گاو برخوردار باشد قولنج و دل درد کودک تسکین بیابد؛ در این موارد خاص، بمادران توصیه میشود از شیری بر پایه سویا (ایزومیل، پروزوبه) استفاده کنند تا بتوانند این ناراحتی را، است تا موقعی که کودک بتواند پروتئین شیر گاو را تحمل کند یعنی ایران را در حدود شش ماهگی- مهار کنند.
در مورد دوم، کودک چند ماهه ای که ناگهان از نوعی درماتیت تحریک و التهاب شدید پوست ناراحت می شود ممکن است نتواند مقدار «روی» مورد لزوم را از طریقی شیر مادر جذب کند زیرا مقدار رویه موجود در شیر مادر ممکن است از یک مادر به مادر دیگرشدیده فرق داشته باشد. در اینصورت با اضافه کردن غذاهای سرشار از روی از قبیل صدف دریائی (تازه، یخ زده با کنسرو شده)، جگر یا جوانه گندم به برنامه غذائی مادر، ناراحتی را برطرف می کنند و روی پوست کودک محلولی بر پایه «روی» می مالند.
ج- منبع تماس های اختصاصی
شیر مادر، تنها کارش عرضه غذای کاملا متناسب با نیازهای کودک، ایجاد سیستم دفاعی عفونت و ضد حساسیت نمیباشد، بلکه شکوفائی رابطه منحصر بفرد بین مادر و فرزند را نیز تسهیل میکند.
از سالها پیش، علم پزشکی، علاوه بر کوشش در راه نجات زندگی انسان و تأمین رشد جسمانی متوسط او، در فکر تسهیل رشد کودک خرده سال، در مجموع، می باشد. این منظور، پزشکان زیادی از جمله مارشال کلوس و جان کنل، شاهد پیدایش امکانات تعامل بین نوزاد و والدینش می باشند.
این پزشکان، تحت تأثیر حوادث روز افزون کودکان سرراهی با فاقد تربیت درست، و متأثر از رشد کندتر کودکانی که در جریان ماههای اولیه زندگی از والدینشان جدا شده اند، به علت مشترکی برخورد کرده اند که ممکن است عامل چنین وضعیتی باشد. این ترتیب در جریان مطالعات و تحقیقات خود به وجود رابطه ای مستقیم بین تماسهای بدنی مادر - فرزند در روزهای اول زندگی و درصد هرچه بیشتر انواع مسائل و مشکلات پی برده اند.
هرچه مادر فرزند خود را کمتر در آغوش بگیرد، هر قدر مبادله نگاه گرم بین مادر و فرزند کمتر باشد مشکلات رشد و سلامتی کودک بهمان نسبت بیشتر است.
بنظر میرسد که دقایق وروزهائی که بعد از زایمان سپری می شوند در آشنائی و استحکام رابطه مادر به فرزندی مرحله کلیدی را تشکیل میدهند. شیر دادن کودک و تغذیه او از پستان مادر، بلافاصله بعد از زایمان با چند ساعت بعد، امکان برقراری چنین تماس بدنی را فراهم میکند. تمام مرحله شیر دادن این رابطه منحصر بفرد را تقویت میکند.
بدون هیچ شک و تردیدی می توان رابطه مادر به فرزند را بدون شیر دادن کودک برقرار و ایجاد کرد، ولی آیا شیر دادن کودک بعنوان بهترین وسیله ایجاد این حالت نمی باشد؟

محاسن شیر دادن برای مادر
کودک، بدون هیچ نوع تناقص گوئی، استفاده کننده اصلی در مسأله تغذیه از پستان مادر بشمار میرود که امری است کاملا روشن، ولی خود مادر هم در این میان نقشی دارد که نباید آنرا بسکوت برگزار کرد. قبل از اینکه فهرستی از این نقش ارائه دهم، نمی توانم در برابر میل رساندن پیام خانم توماس، پرستار ۶۰ ساله آیواسیتی، معاون دکتر فومون"، که با : مادران شیرده منطقه کار میکند، ایستادگی کنم. این خانم عزیز، از تکرار اینکه شیر مادر عیب و نقصی ندارد، تردیدی بخود راه نمیدهد:
«حرارت آن همیشه مناسب است؛
«خیلی راحت در مسافرت و گردش ها همراه برده می شود؛
«نظر گربه ها را جلب نمیکند؛
«در ظرفهائی باین زیبائی نگهداری می شود!…»
مادر، باقلبی سرشار از عشق و رفتاری مملو از محبت، باید از نقش واقعی شیر دادن از پستان را در مورد خودش نیز آگاه باشد.
الف- سرچشمه روابط دوستانه
مدت مدیدی، واکنش های نوزاد را در جریان روزها و ماههای اول زندگی، ناچیز جلوه داده یا بعبارت دیگر فراموش کرده بودند. تحقیقات اخیر رمز اولین ساعات زندگی را کشف کرده و همه با اخطار شدید کودک، یکساعت بعد از تولدش، آشنا هستند. کودکی که تازه متولد شده است، نگاه افراد را دنبال می کند، در برابر صدای اطرافیان خود واکنش نشان میدهد؛ برای خوردن شیر از پستان مادر «حاضر و آماده است؛ دور از هر نوع منفی بافی، کودک با مادر خودش «رابطه» برقرار می کند و در شکوفائی نوعی رابطه دو جانبه فوق العاده ای شرکت می کند.
اولین اثر مکیدن پستان مادر کمی بعد از تولد - وقتی که باز تاب مکیدن در کودک به حد اعلی خود میرسد - انقباض رحم مادر ، تقلیل خطر خونریزی و تحریک قطعی تولید و ترشح شیر میباشد؛ این مک زدن زودرس حتی بنظر میرسد با مرحله شیر خوردن طولانی تر و رضایت۔ بخش تری همراه باشد. باین ترتیب است که تحقیقات متعددی که در باره مادران جوان در سوئد، آمریکا و برزیل انجام شده است، باین نتیجه رسیده اند که تماس بدنی مادر به فرزند، بلافاصله بعد از تولد، بیشتر از موقعی که این تمام مقدماتی وجود ندارد، امکان شیر دادن طولانی تری را فراهم میکند.
مسلما، تغذیه کودک از پستان مادر تنها وسیله برقراری چنین رابطه منحصر بفردی نمیباشد، ولی این امر، ضمن تسهیل آشنائی سریعتر پین مادر و فرزند، و ایجاد بهترین نوع هماهنگی این دو موجود، در تمام روند تکامل، چنین مرحله طبیعی را تشکیل میدهد!
ب- صرفه جونی در وقت و در پول
تغذیه کودک از پستان مادر تنظیم برنامه کار روزانه مادر را آسان کرده و سبب صرفه جوئی مقدار زیادی پول می شود؛ این امر، خریدشیر خشک و مصنوعی و آماده کردن شیشه شیر، سوراخ کردن سر پستانک، شستن بطری شیر، و دیگر چیزهائی را که از اشاره بدانها صرفنظر می کنیم، از برنامه کار روزانه مادر کم و حذف می کند و متضمن تغذیه سالم و پر بار مادر نیز میباشد (به فصل ۱۶ مراجعه شود)، ولی در عین حال نباید فراموش کرد که قیمت غذاهای اضافی مورد لزوم در طول مرحله تشکیل شیر در پستان مادر، به قیمت خرید شیر خشک مصنوعی برای کودک نمی رسد.
ج۔ کم کردن سریعتر وزن بعد از حاملگی
در دوره حاملگی، قسمتی از افزایش وزن - یعنی در حدود ۲ کیلوگرم- بصورت ذخیره انرژی مادری بمنظور شیر دادن تلقی می شود این مقدار وزن اضافی دارای اهمیت خاصی است زیرا ضمن پس انداز کردن ذخیره های حیاتی مادر در تولید شیر او بکار می رود، و در نتیجه، در جریان شیر دادن مورد استفاده قرار می گیرد و وقتی مادر به کودک خود شیر میدهد سریعا از بین می رود و کم می شود. در این مورد خاطر نشان شده است که بعد از سه ماه ، گروهی از مادران شیرده بطور متوسط یک کیلو بیش از سایر مادران مورد آزمایش وزن کم کرده اند.

موج شیر دادن کودک از پستان مادر
-در کبک (کانادا)
در سال ۱۹۷۴، همزمان با تدارکات چاپ اول این کتاب، پرسشه نامه ای که در تمام شهر کبک توزیع و سپس نتیجه گیری بعمل آمد نشان می داد که از هر پنج زن کبکی (۲۰%)، موقعی که در بیمارستان بوده اند یکنفر بچه خود را شیر میداد.
در پائیز ۱۹۷۸، پرسشنامه دیگری که در همان بیمارستانهای سابق توزیع و سپس نتیجه گیری بعمل آمد نشان میدهد در صد مادران شیرده که کودکان خود را از پستان خود تغذیه میکردند، دو برابر شده است، یعنی از هر پنج زن کیکی دو نفر( ۴۰% ) موقعی که در بیمارستان بوده اند بچه های خود را شیر میدادند.
این نهضت، هم اکنون در خارج از مراکز بزرگ شهری نیز گسترش یافته است: در سورل، در حال حاضر تعداد مادران شیرده ، نسبت به پنج سال پیش، ۶ برابر، در ریموسکی، ۳ برابر، در ماتان، دو برابر، در قلمرو کنت بونا وانتو۴، ۲۰ برابر بیشتر شده است.
این افزایش چشمگیر تغذیه کودک از شیر مادر، از یکطرف نشانه اراده مادران جوان در این است که بهترین چیز موجود را به کودک خود بدهند، از طرف دیگر نشانه تلاش فوق العاده ای است که در تمام گوشه و کنار شهرها، از طرف گروههای مختلف مراکز بهداشت محلی، بعمل آمده است.
وزیر امور اجتماعی کبک، در سخنرانی خود تحت عنوان «سیاست کبکی در مورد تغذیه» اظهار امیدواری کرده است که تا ده سال آینده تعداد مادران شیرده دو برابر شود. در قبال گرایش فعلی، می توان حتی امیدوار بود که از خود این برنامه هم جلوتر رفت.

در فرانسه
در سال ۱۹۷۶، در تمام کشور فرانسه در مورد پزشکان مراکز حمایت مادران» و درباره یکهزار مادری که در ۲۴ ماه گذشته زائیده بودند مطالعه ای بعمل آمد. نتایج حاصله، افزایش تعداد مادران شیرده را، بین سالهای ۷۶-۱۹۷۲ بروشنی نشان میدهند. در سال ۱۹۷۶، ۴۸% مادران، موقعی که در بیمارستان بوده اند، کودکان خود را شیر میدادند.

در امریکا و سایر کشورها
در سال ۱۹۶۶، تنها ۱۸% زنان آمریکائی، در موقع مرخص شدن از بیمارستان، کودکان خود را شیر میدادند در حالیکه این تعداد در سال ۱۹۷۳، به ۳۰% بالغ شده است؛ در انگلستان، در صد مادران شیرده، در موقع مرخص شدن از بیمارستان در حدود ۵۱% بوده که در اینجا هم شاهد افزایش تعداد مادران شیرده نسبت به گذشته می باشیم.
این اعداد و ارقام بروشنی سخن گفته و برگشت قابل توجه به تغذیه کودک از شیر مادر را در بسیاری از ممالک صنعتی خاطر نشان می سازند. و باید گفت که مد معرفی شده است!
باوجود این نهضت، تعداد زیادی از مادر آن، شیشه شیر را انتخاب می کنند . این گروه از مادران، باندازه کافی نسبت به انتخاب آزاد ولی روشن، کسب اطلاع کرده اند؟