سرطان پستانها در بارداری، درمانش خطر دارد؟

اگر در حین بارداری مبتلا به سرطان پستان شوید، گزینه‌های درمانی برای شما کمی پیچیده‌تر خواهند بود، زیرا علاوه بر انتخاب بهترین درمان، باید مراقب کودک خود هم باشید. نوع و زمان درمان باید به دقت برنامه ریزی شده و بین متخصص زنان و متخصص سرطان هماهنگی‌های لازم صورت بگیرد.

آیا درمان سرطان پستان در بارداری بی خطر است؟
اگر باردار هستید و به سرطان پستان مبتلا شده اید، ممکن است انتخاب‌های سختی پیش رو داشته باشید. بنابراین تمام گزینه‌های درمانی خود را بررسی کرده و از متخصصین کمک بگیرید. زنان باردار مبتلا به سرطان سینه می‌توانند بدون خطر و با اطمینان درمان شوند، اگرچه نوع و زمان درمان ممکن است بارداری را تحت تأثیر قرار دهد. گزینه‌های درمانی به موارد زیر بستگی خواهند داشت:
اندازه تومور
محل قرارگیری تومور
میزان سرایت سرطان به دیگر قسمت‌های بدن
مدت زمان بارداری
وضعیت سلامت عمومی بیمار
اولویت‌های شخصی بیمار
جراحی سرطان پستان در زمان بارداری عموما بی خطر است. به نظر می‌رسد شیمی درمانی در سه ماهه دوم یا سوم بارداری برای جنین بی خطر باشد، اما در سه ماهه اول خطرناک است. دیگر گزینه‌های درمانی سرطان سینه مانند هورمون درمانی، درمان هدفمند و پرتودرمانی به احتمال زیاد به جنین آسیب رسانده و معمولاً در دوران بارداری انجام نمی‌شوند.
اگر میان انتخاب بهترین درمان برای سلامت مادر و کودک تضادی وجود داشته باشد، انتخاب گزینه‌های درمانی می‌توانند پیچیده‌تر شوند. برای مثال، اگر خانمی در اوایل بارداری، مبتلا به سرطان پستان شود و نیاز فوری به شیمی درمانی داشته باشد، ممکن است به او توصیه شود که به سقط جنین فکر کند.

جراحی سرطان پستان در دوران بارداری
اگر سرطان سینه زود و به‌موقع تشخیص داده شود، برداشتن قسمت سرطانی شده و غدد لنفاوی مجاور در سینه، بخش اصلی درمان خواهند بود و عموما برای زنان باردار بی خطر است.
گزینه‌‌های مرتبط با جراحی سرطان پستان شامل موارد زیر است:
پستان برداری (ماستکتومی)
برداشتن قسمت سرطانی شده (لامپکتومی یا جراحی حفظ پستان)
از روش ماستکتومی بیشتر برای زنان باردار مبتلا به سرطان پستان استفاده می‌شود، زیرا پس از استفاده از روش جراحی حفظ پستان، بیمار به پرتودرمانی نیاز خواهد داشت. استفاده از پرتودرمانی در دوران بارداری می‌تواند بر روی جنین تاثیر بگذارد، بنابراین باید پس از زایمان صورت گیرد. اما به تعویق انداختن بیش از حد پرتودرمانی می‌تواند احتمال بازگشت سرطان را افزایش دهد.
اگر سرطان در سه ماهه سوم بارداری تشخیص داده شود، روش جراحی حفظ پستان می‌تواند به عنوان یک گزینه درمانی در نظر گرفته شود، زیرا تاخیر کمی در استفاده از پرتودرمانی وجود خواهد داشت، به خصوص اگر شیمی درمانی برای پس از جراحی برنامه ریزی شده باشد. (پرتودرمانی معمولاً بعد از تمام شدن شیمی درمانی انجام می‌شود.)

بررسی غدد لنفاوی به منظور سرایت و گسترش سرطان
علاوه بر برداشتن تومور سینه، برای بررسی سرایت سرطان به دیگر قسمت‌ها باید یک یا چند غدد لنفاوی در زیر بغل نیز برداشته شود. یک روش برای انجام این کار، استفاده از روش «برش غدد لنفاوی زیر بغل» (ALND) است. در این روش بسیاری از غدد لنفاوی زیر بغل برداشته می‌شوند.
روش دیگر که «نمونه برداری غده لنفاوی نگهبان» (SLNB) نام دارد، بسته به مدت زمان بارداری و مرحله سرطان صورت می‌گیرد. در این روش از ردیاب‌های رادیواکتیو و رنگ آبی برای تشخیص غدد سرطانی استفاده می‌شود. این روش به پزشک این امکان را می‌دهد که غدد کمتری را بردارد. هرچند این نگرانی وجود دارد که رنگ آبی بر روی جنین تاثیر گذارد.

آیا بیهوشی در دوران بارداری بی خطر است؟
جراحی سرطان پستان عموماً خطر کمی برای جنین به همراه دارد. اما در دوره‌هایی از بارداری این احتمال وجود دارد که دارو‌های بیهوشی، برای کودک خطرناک باشند.
جراح و متخصص بیهوشی و متخصص زنان و زایمان باید با کمک هم درباره بهترین زمان، نوع دارو و تکنیک‌های بیهوشی برای جراحی تصمیم گیری کنند.

درمان پس از جراحی
بسته به مرحله و پیشرفت سرطان، ممکن است پس از جراحی و برای کاهش احتمال بازگشت سرطان، به درمان‌های بیشتری مانند شیمی درمانی، پرتودرمانی، هورمون درمانی و درمان هدفمند نیاز داشته باشید. به این روش، درمان تکمیلی گفته می‌شود. در برخی موارد می‌توان این روش درمانی را به بعد از زایمان موکول کرد.
شیمی درمانی
پس از جراحی ممکن است از شیمی درمانی برای برخی از مراحل اولیه سرطان پستان استفاده شود. همچنین ممکن است برای سرطان‌های پیشرفته‌تر، خود شیمی درمانی مورد استفاده قرار بگیرد.
در ۳ ماه اول بارداری از شیمی درمانی استفاده نمی‌شود، زیرا اکثر اعضای بدن کودک در این مدت رشد می‌کنند. بعلاوه خطر سقط جنین نیز در این زمان بیشتر است.
امروزه مطالعات نشان داده‌اند که استفاده از برخی دارو‌های شیمی درمانی در سه ماهه دوم و سوم بارداری، احتمال بروز نقص مادرزادی، مرده به دنیا آمدن نوزاد و مشکلات سلامتی پس از تولد را افزایش نمی‌دهند، هرچند ممکن است احتمال زایمان زودرس را افزایش دهند. البته هنوز درباره تاثیرات بلند مدت این دارو‌ها بر روی کودکان، تحقیقات کافی صورت نگرفته است.
اگر به سرطان پستان اولیه مبتلا بوده و بعد از جراحی به شیمی درمانی نیاز داشته باشید، معمولاً این کار حداقل تا سه ماهه دوم به تاخیر خواهد افتاد. اگر در سه ماهه سوم بارداری باشید، شیمی درمانی ممکن است به بعد از زایمان موکول شود.
به طور کلی شیمی درمانی، طی ۳ هفته مانده به زایمان توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند تعداد سلول‌های خونی مادر را کاهش دهد. این امر می‌تواند موجب خونریزی و افزایش احتمال عفونت در زمان زایمان شود.

درمان‌هایی که باید به بعد از زایمان موکول شوند
برخی از درمان‌های سرطان پستان می‌توانند در دوران بارداری به کودک آسیب برسانند. در صورت نیاز، این نوع درمان‌ها معمولاً برای بعد از زایمان در نظر گرفته خواهند شد.
پرتودرمانی
از پرتودرمانی اغلب پس از جراحی لامپکتومی و به منظور کاهش احتمال بازگشت سرطان استفاده می‌شود. استفاده از پرتودرمانی در زمان بارداری می‌تواند باعث سقط جنین، نقص مادرزادی، تاخیر رشد داخل رحمی و بروز سرطان در کودک شود.
زنانی که در اواخر دوران باردای هستند، می‌توانند در زمان بارداری جراحی لامپکتومی را انجام داده و سپس، بعد از زایمان از پرتودرمانی استفاده کنند.
هورمون درمانی
از هورمون درمانی می‌توان به عنوان درمان تکمیلی پس از جراحی و همچنین درمان سرطان پیشرفته سینه در زنان مبتلا به «سرطان پستان گیرنده استروژن یا پروژسترون مثبت» استفاده کرد. دارو‌های هورمون درمانی که برای سرطان سینه مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارتند از تاموکسیفن، آناستروزول، لتروزول و اگزمستان.
درمان هدفمند
از دارو‌هایی مانند تراستوزوماب، پرتوزوماب، آدو تراستوزوماب امتانسین و لاپاتینیب برای هدف قرار دادن ژن HER۲ در سرطان سینه استفاده می‌شود.
در زنانی که باردار نیستند، از تراستوزوماب پس از جراحی، از پرتوزوماب به همراه تراستوزوماب قبل از جراحی و از همه این دارو‌ها برای درمان پیشرفته سرطان سینه می‌توان استفاده کرد. اما تمام این دارو‌ها برای جنین خطرناک هستند.
بنابراین از دارو‌های هدفمندی مانند اورولیموس و پالبوسیسلیب می‌توان به همراه هورمون درمانی برای درمان سرطان پیشرفته پستان استفاده کرد.

آیا شیردهی در زمان درمان سرطان امکان‌پذیر است؟
پزشکان توصیه می‌کنند که زنان تحت درمان سرطان سینه، شیردهی را متوقف کنند. اگر قرار باشد جراحی سینه انجام شود، متوقف کردن شیردهی به کاهش جریان خون به سینه‌ها کمک کرده و باعث کوچکتر شدن آن‌ها می‌شود. این موضوع می‌تواند به جراحی و همچنین کاهش احتمال ابتلا به عفونت سینه کمک کند.
بسیاری از دارو‌های شیمی درمانی، هورمونی و دارو‌های هدفمند می‌توانند وارد شیر مادر شده و به کودک منتقل شوند؛ بنابراین در این شرایط، شیردهی توصیه نمی‌شود.

کلام آخر
در پایان می‌توان گفت که هیچ موردی تاکنون گزارش نشده است که سرطان پستان به خودی خود در دوران بارداری به جنین آسیب رسانده باشد.