الیگومنوره چیست؟
پریود نشدن یا نامنظم پریود شدن لزوماً نشانه ی بیماری خاصی نیست.
الیگومنوره یک اختلال قاعدگی است که باعث می‌شود تا زنان در طی قاعدگی خونریزی سبک، کم تکرار یا غیرطبیعی داشته باشند و فواصل بین دو سیکل قاعدگی بیش از ۳۵ روز طول بکشد یا فرد در طی یک سال کمتر از نه دوره پریود شود. دلایل مختلفی برای ایجاد الیگومنوره وجود دارد که برخی از آن‌ها بی ضرر و برخی از آن‌ها ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل جدی باشد.
علائم الیگومنوره
پریود نشدن یا نامنظم پریود شدن لزوماً نشانه ی بیماری خاصی نیست. برخی تغییرات در چرخه قاعدگی یک فرد در طول زندگی می‌تواند طبیعی باشد زیرا هورمون‌هایی که بر چرخه قاعدگی تأثیر می‌گذارند، ممکن است به طور موقت تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار بگیرند. با این حال، اگر دوره‌های قاعدگی به طور ناگهانی تغییر کنند و به روال قبلی برنگردند، ممکن است عواملی باعث این تغییرات شده باشند که باید آن‌ها را جدی بگیرید. هنگامی که این خونریزی اتفاق می‌افتد، می‌تواند با علائمی مانند سندرم قبل از قاعدگی، درد شکم و نفخ همراه باشد یا هیچ علائمی نداشته باشد حتی این خون می‌تواند به رنگ قهوه‌ای تیره، قرمز یا صورتی روشن باشد و در هنگام تعویض پد بهداشتی یا لباس زیر، لخته یا مخاط‌های خونی مشاهده شود.
علائم الیگومنوره شامل موارد زیر است:
بیشتر از ۳۵ روز پریود نمی‌شوید
کمتر از نه دوره در سال پریود می‌شوید
چرخه قاعدگی نامنظم می‌شود
دوره ها سبک و غیرطبیعی هستند
علل الیگومنوره
در یک چرخه قاعدگی منظم، تغییرات هورمونی نشان می‌دهند که هر ماه رحم درحال آماده سازی برای بارور کردن تخمک است. البته تخمک همیشه راه خود را به سمت رحم پیدا نمی‌کند. به همین خاطر در صورت عدم بارور شدن تخمک، دیواره رحم ریزش می‌کند و از بین می‌رود. این ریزش به صورت خونریزی از دهانه رحم عبور می‌کند و از طریق واژن از بدن خارج می‌شود. این روند هر ماه اتفاق می‌افتد، اگرچه فاصله‌ی نرمال دوره قاعدگی ۲۸ روز است ولی می‌تواند کمی طولانی‌تر یا کوتاه‌تر نیز باشد.
بلوغ و یائسگی
هنگامی که یک نوجوان برای اولین بار پریود می‌شود، ممکن است چندین سال طول بکشد تا به یک الگوی منظم برسد. در ابتدا، برای او خونریزی نامنظم و دوره‌های سنگین یا سبک‌تر نسبت به ماه قبل، روند عادی به حساب می‌آید زیرا با گذشت زمان، هورمون‌ها معمولاً ثابت می‌شوند.
از طرفی دیگر هنگام ورود به یائسگی نیز می‌تواند تغییراتی در چرخه قاعدگی اتفاق بیفتد. این تغییرات هورمونی که برای تسهیل این اتفاق ایجاد می‌شوند، اغلب منجر به دوره‌هایی می‌شود که دیر یا زود از حد انتظار می‌آیند و مدت زمان و شدت آن‌ها نیز متفاوت هستند.
بارداری و الیگومنوره
تغییراتی مانند بارداری، زایمان و هنگام شیر دادن به نوزاد، می‌توانند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارند و تغییراتی را در دوره‌های فرد ایجاد کنند یا حتی تغییراتی در سبک زندگی مانند رفتن به مرخصی، استرس در محل کار یا کاهش وزن زیاد نیز می‌تواند بر عادت ماهانه شما تأثیر بگذارد. سوء تغذیه می‌تواند باعث شود که شما کمتر پریود شوید یا حتی دیگر پریود نشوید. افراد مبتلا به اختلالات تغذیه ای مانند بی‌اشتهایی عصبی که به شدت وزن کم می‌کنند غالباً
ورزش های سنگین
افرادی که تمرینات سنگینی را انجام می‌دهند، تغییراتی در چرخه قاعدگی‌شان اتفاق می‌افتد که باعث می‌شود تا دوره‌های بسیار سبک یا هیچ دوره‌ای نداشته باشند.
اضافه وزن داشتن
از طرف دیگر اضافه وزن یا چاقی نیز می‌تواند بر پریود تأثیر بگذارد. استروژن، هورمون اصلی برای تنظیم قاعدگی است که در چربی بدن یافت می‌شود. داشتن چربی بیش از حد میزان استروژن را افزایش می‌دهد و این می‌تواند بر چرخه قاعدگی تأثیرگزار باشد. البته این اضافه وزن که در چرخه قاعدگی بی‌نظمی ایجاد می‌کند معمولاً با کاهش و حفظ وزن سالم قابل حل است.
داروهای خاص
برخی از داروهای خاص مانند قرص‌های ضد بارداری یا گرفتن عکس‌هایی مانند Depo-Provera، استفاده از حلقه یا IUD در داخل واژن می‌توانند منجر به تغییراتی در پریود شود اما این تغییرات در برخی از افراد، ممکن است باعث شدیدتر و زیادتر شدن پریود شود و در برخی دیگر سبک و کم‌تکرار باشد.
اگر به طور نامنظم از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده کنید یا به طور مکرر این روش‌ها را تغییر دهید، می‌تواند باعث خونریزی غیرطبیعی یا غیرقابل پیش‌بینی شود. این کار معمولاً زمانی بهبود می‌یابد که به طور مداوم از روشی استفاده کنید که برای شما مناسب باشد.
در حالی که این روش‌ها می‌توانند باعث ایجاد تغییرات ناخواسته و عوارض جانبی شود، اغلب برای معالجه مشکلات قاعدگی استفاده می‌شوند. برخی از افراد روش‌های مداوم پیشگیری از بارداری را استفاده می‌کنند تا مدت زمان یا تعداد دفعات دوره‌شان کاهش یابد یا آن را به طور کلی متوقف کنند.
سایر داروهای موثر بر چرخه قاعدگی عبارتند از:
دارو ضد انعقاد خون مانند آسپرین
درمان صرع
داروهای ضداضطراب یا ضدافسردگی
بیماری ها
قاعدگی نامنظم می‌تواند نشانه‌ای از چندین بیماری اساسی زمینه‌ای باشد، که شامل موارد زیر می‌شوند:
نارسایی اولیه تخمدان
بیماری التهابی لگن
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
هایپر پرولاکتینمی (افزایش سطح پرولاکتین در خون)
پرولاکتینوما (تومور خوش‌خیم در غده هیپوفیز قدامی)
تومورهای آندروژن‌ساز
اختلالات تیروئید
پولیپ رحم، گردن رحم یا واژن
استفاده از استروئید آنابولیک
بیماری گریوز( اختلال خودایمنی)
سندرم پرادرویلی
دیابت کنترل نشده نوع ۱ و ۲
تشخیص قاعدگی نامنظم و الیگومنوره
هنگامی که با نگرانی درمورد چرخه قاعدگی خود به پزشک مراجعه می‌کنید، آن‌ها با سؤالاتی در مورد سلامتی شما شروع می‌کنند. همچنین درباره سلامت قاعدگی مادر، عمه‌ها یا خواهران شما می‌پرسند که آیا تاکنون به بیماری‌های تناسلی یا سرطان دچار شدند یا خیر؟
متخصص زنان و زایمان ممکن است در مورد علائم، سابقه جنسی، دوران حاملگی و زایمان شما یا حتی جراحی‌هایی که انجام داده‌اید یا هرگونه دارو و مکملی که مصرف کرده‌اید سؤال بپرسد.
او را تا حد امکان از جزئیات خونریزی خود مطلع کنید، از جمله اینکه چه مدت طول می‌کشد و چقدر سنگین است. این اطلاعات به آن‌ها در فهمیدن علت ایجاد شدن مشکل کمک می‌کند. علاوه بر این ممکن است آزمایش‌هایی را نیز تجویز کنند.
متخصص زنان و زایمان در صورت نیاز، با استفاده از یک اسپکولوم واژن را معاینه می‌کند و داخل واژن تا گردن رحم را می‌بیند. آن‌ها از یک پنبه استریل شده برای نمونه برداری از عفونت استفاده می‌کنند. علاوه بر این در صورت نیاز آزمایش رکتواژینال را انجام می‌دهد، تا بتوانند ناهنجاری‌هایی را که در معاینه قابل مشاهده نبود را بفهمد.
اگر پزشک مطمئن نباشه که چه عواملی باعث تغییر در دوره‌های شما شده است، ممکن است بخواهد برخی از آزمایش‌های دیگر را انجام دهند. اولین آزمایشاتی که آن‌ها امتحان می‌کنند معمولاً کمتر تهاجمی هستند و اگر احساس کنند به تحقیق دقیق‌تری نیاز دارند، به تدریج آزمایش‌های دیگر را امتحان می‌کنند.
برای شروع، شاید لازم باشد نمونه خون یا ادرار تهیه کنید. از این نمونه‌ها می‌توان آزمایش‌های زیادی را انجام داد که می‌توانند علت قاعدگی نانظم را مشخص کنند.
آزمایشاتی که ممکن است متخصص زنان و زایمان برای تشخیص علت الیگومنوره تجویز کند شامل موارد زیر است:
آزمایش خون برای بررسی اختلالات ناشی از خونریزی، کمبود ویتامین، عفونت‌ها، نشانگرهای التهاب و سایر یافته‌ها
تست هایی برای بررسی سطح هورمون و عملکرد تیروئید
نمونه ادرار برای بررسی حاملگی، عفونت یا بیماری‌های مزمن مقاربتی
پاپ اسمیر برای آزمایش سرطان دهانه رحم
بیوپسی‌های دیگر بافت برای جستجوی انواع دیگر سرطان
همچنین ممکن است پزشک از آزمایشات تصویربرداری برای بررسی اندام تناسلی استفاده کند، از جمله:
سونوگرافی‌های شکمی و لگن، از جمله سونوگرافی‌های واژن
سی تی اسکن یا MRI
عمل جراحی
اگر هیچکدام از این آزمایشات علت را مشخص نکرد، پزشک ممکن است بخواهد عمل جراحی انجام دهد.
اکثرا اولین نوع جراحی که امتحان می‌کنند، یک عمل با حداقل تهاجم به نام لاپاروسکوپی است. این عمل جراحی فقط به چند برش کوچک در شکم نیاز دارد تا جراح با استفاده از دوربین و برخی ابزارها برای کشف حفره شکم و لگن شما استفاده کند. این روش معمولاً زمان بهبودی کمتری نسبت به سایر جراحی‌ها دارد و می‌تواند در تشخیص بیماری که در آزمایش خون یا سونوگرافی مانند اندومتریوز مشاهده نشد، بسیار مفید باشد.
در بعضی موارد نیز، ممکن است نیاز به جراحی سخت‌تر به نام لاپاراتومی داشته باشید.
این روش نیاز به برش بزرگتر یا بیشتر دارد و دوره بهبود طولانی‌تری دارد. این امکان وجود دارد که اگر قرار باشد شما عمل جراحی لاپاراسکوپی داشته باشید، ممکن است در پایان نیز نیاز به لاپاراتومی برای مقابله با آنچه جراح پیدا می‌کند، باشد. پزشک قبل از عمل، این اطلاعات و همچنین خطرات و مزایای هر روش را بررسی خواهد کرد. پس حتماً هر سؤالی درباره آن‌ها دارید بپرسید و نگرانی‌های خود را با او در میان بگذارید.
درمان الیگومنوره
هنگامی که پزشک‌تان فهمید که چه چیزی باعث ایجاد قاعدگی نامنظم شده است، پس در مورد روش‌های درمانی با شما صحبت خواهند کرد. اینکه کدام درمان برای شما مناسب است به علت بیماری و همچنین سلامت کلی شما بستگی دارد. برخی از انواع درمان‌ها ممکن است برای شما مناسب نباشد حتی اگر برای افراد دیگر نیز مناسب باشند.
به عنوان مثال، در حالی که از روش‌های پیشگیری از بارداری می‌توان در بسیاری از افراد برای درمان مشکلات قاعدگی استفاده کرد، اگر سابقه لخته شدن خون را داشته باشید، ممکن است استفاده از آن برای شما خطرناک باشد.
ورزش راهی برای درمان الیگومنوره
اگر قاعدگی نامنظم به چیزی در سبک زندگی شما، از جمله وزن، تمرینات ورزشی یا سطح استرس شما مربوط باشد، پزشک با راهنمایی‌های لازم به ایجاد تغییرات درست در زندگی‌تان کمک می‌کند. شما ممکن است بعد از آن متوجه شوید که مشکلات پریودتان پس از بازگشت از مسافرت یا با شروع یک برنامه کاری جدید یا با افزایش وزن در صورت کمبود وزن، بهتر شده است.
راه های پیشگیری از بارداری یا هورمون درمانی
اگر شرایط خاصی دارید، پزشک ممکن است برای مدیریت پریودتان از شما بخواهد تا راه‌های پیشگیری از بارداری را امتحان کنید حتی زمانی که رابطه جنسی ندارید.
راه‌های مختلفی از جمله قرص، برچسب، حلقه و IUD وجود دارد. پزشک به شما کمک می‌کند که کدام یک برای شما مناسب است. شاید برای درمان مشکل شما، نیاز به بیش از یک روش باشد. قبل از تصمیم گیری در مورد تاثیر آن، باید به بدن خود فرصت دهید تا با یک روش تنظیم شود که این ممکن است چندین ماه طول بکشد.
یکی دیگر از انواع هورمون درمانی که پزشک ممکن است تجویز کند، آگونیست هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) است. اما باید بدانید که این داروها را طولانی مدت نمی‌توانید استفاده کنید و عوارض جانبی دارند. همچنین پزشک به شما کمک می‌کند تا بدانید آیا خطرات آن از مزایای آن بیشتر است یا خیر.
درمان های اصولی پزشکی
اگر به عفونت مقاربتی مبتلا شده باشید، برای درمان آنتی بیوتیک به شما داده می‌شود همچنین بهتر است درمورد همسرتان به پزشک بگویید تا او هم مورد آزمایش و درمان قرار بگیرد. هنگامی که تحت درمان قرار می‌گیرید، از هرگونه رابطه جنسی خودداری کنید تا از شیوع عفونت جلوگیری کنید. زمانی که رابطه جنسی خود را از سرمی‌گیرید، مطمئن باشید که رفتارهای جنسی صحیح را انجام می‌دهید.
از طرفی ممکن است نامنظم بودن قاعدگی شما از بیماری دیگری باشد که به آن مبتلا هستید پس بهتر است برای درمان آن به متخصص مربوطه مراجعه کنید. به عنوان مثال، اگر به بیماری تیروئید مبتلا شده‌اید، متخصص غدد می‌تواند به شما در یافتن داروی مناسب برای درمان آن کمک کند. پس از درمان آن، به احتمال زیاد متوجه آن خواهید شد که چرخه قاعدگی‌تان نیز بهتر شده است.
اگرچه این بیماری کمتر رایج است اما ممکن است شما با یک بیماری جدی‌تر روبه رو باشید. تومورهای خوش‌خیم و سرطانی دستگاه تناسلی می‌توانند باعث ایجاد قاعدگی نامنظم شوند که اغلب نیاز به درمان با جراحی تخصصی دارند.
اگر به سرطان مبتلا شده‌اید، نیاز به درمان‌های دیگری نیز دارید، از جمله پرتودرمانی و شیمی درمانی. در بعضی موارد پزشکان ممکن است توصیه کنند که تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ، رحم یا دهانه رحم برداشته شود (هیسترکتومی جزئی یا کامل). اگر تخمدان‌ها و رحم به طور کامل برداشته شود، دیگر چرخه قاعدگی نخواهید داشت.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼