ختنه چیست؟ معرفی روش‌های ختنه

اگر نوزاد پسر داشته باشید، حتما یا او را ختنه کرده‌اید، یا برنامه‌ریزی می‌کنید که این کار را انجام بدهید. اما ختنه چیست؟ و انواع روش‌های ختنه نوزاد چیست؟ این مقاله هر آنچه را لازم است بدانید در اختیار شما قرار می‌دهد. 

ختنه چیست؟

ختنه به معنای برداشتن پوست ختنه‌گاه از طریق جراحی است. پوست ختنه‌گاه نوک آلت تناسلی مردان را می‌پوشاند. جالب است بدانید که این روش در خاورمیانه، ایالات متحده و بخش‌هایی از آفریقا رایج است، اما در اروپا و برخی دیگر از جهان کمتر رواج دارد.

ختنه معمولا به دلایل شخصی، یا مذهبی روی نوزاد تازه متولد شده انجام می‌شود. ختنه در کودکان بزرگتر و بزرگسالان نیز ممکن است به همین دلایل انجام شود. علاوه بر این، کودکان بزرگتر یا بزرگسالان ممکن است برای درمان برخی بیماری‌ها به ختنه نیاز داشته باشند. این بیماری‌ها عبارتند از:

• بالانیت (تورم پوست ختنه‌گاه)
• بالانوپوستیت (التهاب نوک و ختنه‌گاه آلت تناسلی)
• پارافیموز (ناتوانی در برگرداندن پوست ختنه‌گاه جمع شده به موقعیت اولیه)
• فیموز (ناتوانی در جمع شدن پوست ختنه‌گاه)

خانواده‌ها به دلایل مختلف پسران خود را ختنه می‌کنند. یکی از رایج‌ترین دلایل، سنت دینی است. قوانین دین اسلام، ختنه شدن پسران تازه متولد شده را ایجاب می‌کند. دلایل دیگر برای ختنه عبارتند از:

• انتخاب شخصی
• ترجیح زیبایی‌شناختی
• کاهش خطر برخی شرایط پزشکی

در برخی از نقاط جهان اسلام، این عمل به عنوان بخشی از یک مراسم مذهبی انجام و در بخش‌های دیگر، در محیط بیمارستان انجام می‌شود. در اکثر کشورهای اسلامی، زمان ختنه در دوران شیرخوارگی است، اما ممکن است زمانی که پسری وارد سن بلوغ می‌شود نیز انجام شود.

انواع روش‌های ختنه چیست؟

ختنه مردان، یکی از قدیمی‌ترین و ایمن‌ترین روش‌هاست که به عنوان برداشتن یک چین از پوست ختنه‌گاه با جراحی تعریف می‌شود. این روش بدون درد است چون تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. در بی‌حسی موضعی، کرم بی‌حس‌کننده به آلت تناسلی تزریق می‌شود. هر یک از انواع روش‌های ختنه که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم بر اساس تصمیم پزشک و والدین نوزاد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روش حلقه (دایره/پلاستیبل)

ختنه به روش حلقه یا پلاستیبل، محبوب‌ترین و رایج‌ترین روش ختنه است. در این روش، یک حلقه پلاستیکی شفاف با یک دسته و دارای یک شیار عمیق در محل ختنه‌گاه قرار می‌گیرد. این روش یک تکنیک ختنه بدون چاقوی جراحی را ارائه می‌دهد و پوست ختنه‌گاه آلت تناسلی را در طول عمل قطع نمی‌کند.

چسبندگی بین سر و پوست ختنه‌گاه با یک فورسپس شریان تقسیم و سپس پوست ختنه‌گاه به صورت طولی از انتهای دیستال پشتی برش داده می‌شود. اندازه مناسب حلقه ختنه، انتخاب شده و روی سر آلت تناسلی قرار می‌گیرد. سپس پوست ختنه‌گاه روی حلقه کشیده می‌شود و یک بند محکم به دور پوست ختنه‌گاه گره می‌خورد و در نهایت پوست اضافی که از حلقه بیرون زده است، بریده می‌شود.

بسته به تجربه و مهارت پزشک، کل این عمل حدود 5 تا 10 دقیقه طول می‌کشد. فشردگی در برابر سپر پلاستیکی زیرین باعث می‌شود که بافت پوست ختنه‌گاه از بین برود و در نتیجه حلقه در عرض 3 تا 14 روز می‌افتد و یک زخم صاف ایجاد می‌کند که در هفته بعد بهبود می‌یابد.

در طول عمل نیز مواد شیمیایی (نیترات نقره) یا الکتروکوتر برای کنترل خونریزی جزئی مورد استفاده قرار می‌گیرد. خطرات این روش نادر و عبارت است از: خونریزی، عفونت، جابجایی/ احتباس حلقه و باقی ماندن پوست اضافی.

روش ختنه اسلیو

اسلیو، یک روش کاملا متداول برای ختنه نوزادان، پسران جوان و بزرگسالان است، البته برای پسران جوان و بزرگسالان مناسب‌تر است. این روش که فقط نیم ساعت طول می‌کشد شامل برش‌هایی است که با چاقوی جراحی در هر دو سطح خارجی و مخاطی پوست ختنه‌گاه ایجاد می‌شود. ابتدا پوست ختنه‌گاه به سمت عقب کشیده و سپس یک برش در اطراف شفت تا جایی که خط اسکار ایجاد می‌شود. سپس پوست ختنه‌گاه برگردانده می‌شود تا سر آلت را بپوشاند و برش دیگری در اطراف شفت در همان موقعیت ایجاد می‌شود. بعد از یک برش طولی و دو برش محیطی، پوست برداشته می‌شود. هر نوع خونریزی در حین عمل با استفاده از دیاترمی دوقطبی (الکتروکوتر) تحت کنترل قرار می‌گیرد. در این روش از بخیه‌های قابل جذب ظریف استفاده می‌شود. 

خطرات شناخته شده اما نادر این روش عبارتند از: خونریزی، عفونت و باقی ماندن پوست اضافی.

روش اسلیو که فقط نیم ساعت طول می‌کشد شامل برش‌هایی است که با چاقوی جراحی در هر دو سطح خارجی و مخاطی پوست ختنه‌گاه ایجاد می‌شود.

مزایا و معایب ختنه چیست؟ 

ختنه برای پسران، فواید سلامتی به همراه دارد. اما علیرغم شایعات، ختنه هیچ تاثیری بر باروری مردان ندارد. درباره ارتباط ختنه در مردان و لذت جنسی نیز، نقل قول‌های متفاوتی هست، اما به طور کلی فواید ختنه برای مردان عبارتند از: 

مزایای ختنه

• کاهش خطر عفونت ادراری در دوران نوزادی 
• کاهش خطر ابتلا به سرطان آلت تناسلی 
• کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مقاربتی، از جمله انتقال HIV از زن به مرد 
• کاهش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم و برخی عفونت‌ها در همسران مردان ختنه شده
• جلوگیری از بالانیت، بالانوپوستیت، پارافیموز و فیموز (که در ابتدای مقاله راجع به آن‌ها توضیح دادیم)
• تسهیل حفظ بهداشت دستگاه تناسلی در مردان

مضرات ختنه

• ممکن است توسط برخی به عنوان تغییر شکل در نظر گرفته شود
• ممکن است باعث درد شود، اگر چه داروهای ایمن و موثر برای کاهش درد تجویز می‌شوند
• ممکن است عوارض نادری ایجاد کند که شامل بریدن بیش از حد یا خیلی کوتاه پوست ختنه‌گاه، بهبودی ضعیف، خونریزی یا عفونت است

چگونه نوزاد را برای ختنه آماده کنید؟

ختنه اغلب زمانی انجام می‌شود که نوزادان هنوز در بیمارستان هستند. پزشکان مختلف از جمله پزشکان اطفال و متخصص زنان و زایمان برای انجام ختنه در نوزادان آموزش دیده‌اند. اگر تصمیم دارید که این روش را روی نوزاد خود انجام دهید، از شما خواسته می‌شود که یک فرم رضایت‌نامه امضا کنید.

برای کودکان بزرگتر و بزرگسالان، این روش معمولا در بیمارستان یا مرکز جراحی به صورت سرپایی انجام می‌شود. 

نحوه انجام ختنه

ختنه اغلب توسط متخصص اطفال، متخصص زنان و زایمان، پزشک عمومی، جراح یا متخصص اورولوژی انجام می‌شود. ختنه‌هایی که به دلایل مذهبی انجام می‌شود، گاهی توسط افراد آموزش دیده انجام می‌شود.

در طول ختنه نوزاد، او به پشت دراز می‌کشد و دست‌ها و پاهایش محکم بسته می‌شود. یک داروی بی‌حسی از طریق تزریق یا کرم به نوزاد تجویز می‌شود. انتخاب روش ختنه به ترجیح و تجربه پزشک بستگی دارد.

بهبودی پس از ختنه

پس از انجام این عمل، کودک ممکن است بی‌قرار باشد. بنابراین پزشک یا پرستار دستورالعمل‌هایی را برای کاهش هر نوع ناراحتی نوزاد ارائه می‌دهد. زمان بهبودی برای ختنه نوزاد حدود 7 تا 10 روز است. طبیعی است که آلت تناسلی تا چند روز پس از ختنه کمی قرمز یا کبود باشد. می‌توانید با هر بار تعویض پوشک، آلت تناسلی نوزاد را بشویید و پانسمان را عوض کنید. پوشک را کمی شل ببندید تا به بهبود نوک آلت تناسلی کمک کنید. اگر کودک شما یکی از موارد زیر را دارد، او را نزد پزشک ببرید:

• گیجی مداوم (در نوزادان)
• افزایش درد (در کودکان)
• مشکل در دفع ادرار
• تب
• بوی بد از محل زخم
• افزایش قرمزی یا تورم
• خونریزی مداوم
• نیفتادن حلقه پلاستیکی بعد از دو هفته (در روش ختنه با حلقه)

بهبودی پس از ختنه در بزرگسالان

پزشک، دستورالعمل‌های خاصی را در مورد نحوه مراقبت از زخم‌ها و کاهش درد به شما ارائه می‌دهد. به طور کلی باید زمانی که احساس راحتی کردید به کار و فعالیت‌های روزانه بازگردید. در چهار هفته اول پس از ختنه یا تا زمانی که پزشک تجویز کند از ورزش‌های شدید مانند دویدن یا وزنه‌برداری خودداری کنید.

پیاده‌روی، بهترین ورزش در دوران نقاهت است. سعی کنید هر روز کمی بیشتر از حد معمول پیاده‌روی کنید. همچنین معمولا باید تا شش هفته پس از عمل از فعالیت جنسی خودداری کنید. دستورالعمل‌های پزشک را در مورد فعالیت جنسی دنبال کنید. اگر یکی از موارد زیر را دارید به پزشک مراجعه کنید:

• افزایش درد
• مشکل در ادرار کردن
• خونریزی
• علائم عفونت مانند تب، افزایش قرمزی، تورم، یا بوی بد

خلاصه

در این مقاله متوجه شدید که ختنه چیست و انواع روش ختنه شامل روش حلقه و روش اسلیو است. ختنه نوزادان، فواید سلامتی بسیاری به همراه دارد و اغلب به دلایل پزشکی نیز انجام می‌شود. در صورت گیجی نوزاد، بیشتر شدن درد، بوی بد از محل زخم، افزایش قرمزی یا تورم و خونریزی مداوم، نوزاد را نزد پزشک ببرید.