روزه در دوران حاملگی، ایرادی ندارد؟

بعضی خانم­های حامله به‌علت احساس خطر، از روزه گرفتن اجتناب کرده و بعضی دیگر یا حتی در حالات طاقت‌فرسای اواخر حاملگی نیز روزه خود را به‌جا می‌آورند اما هنوز هم بسیاری از خانم­ها که حاملگی­شان با ماه مبارک مصادف است، نمی‌دانند باید چه کار بکنند.
به همین علت تصمیم گرفتیم نظر متخصصان و بررسی­های علمی‌ای که در این زمینه انجام شده را برای کمک به تصمیم‌گیری بهتر این افراد مطرح کنیم.

برخی از بانوانی که روزه بر آن ها واجب نیست عبارتند از:

الف) زن باردار
زنی که زاییدن او نزدیک است و روزه برای حملش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست . و باید برای هر روز یک مد طعام، یعنی گندم یا جو و مانند این ها به فقیر بدهد . و نیز اگر روزه برای خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست . و بنا بر احتیاط واجب باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد . و در هر دو صورت روزه هایی را که نگرفته باید قضا نماید .(۱)

ب) زن شیرده
زنی که بچه شیر می دهد و شیر او کم است، چه مادر بچه یا دایه او باشد یا بی اجرت شیر دهد، اگر روزه برای بچه ای که شیر می دهد ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مد طعام، یعنی گندم یا جو و مانند این ها به فقیر بدهد . و نیز اگر برای خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست . و بنا بر احتیاط واجب باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و در هر دو صورت روزه هایی را که نگرفته، باید قضا نماید . ولی اگر کسی پیدا شود که بی اجرت بچه را شیر دهد، یا برای شیر دادن بچه از پدر یا مادر بچه یا از کس دیگر که اجرت او را بدهد اجرت بگیرد، احتیاط واجب آن است که بچه را به او بدهد و روزه بگیرد (۲) .

ج) زن پیر
۱- کسی که به واسطه پیری نمی تواند روزه بگیرد، یا برای او مشقت دارد، روزه بر او وجب نیست . ولی در صورت دوم باید برای هر روز یک مد طعام که تقریبا ده سیر است گندم یا جو و مانند این ها به فقیر بدهد (۳) .

یکی از پرسش‌هایی که در روزهای ماه مبارک رمضان پیش می‌آید، این است که آیا زنان باردار می‌توانند روزه بگیرند؟ آیا روزه‌داری برای مادر یا جنین عارضه‌ای دارد و اصولا با رعایت چه شرایطی مادر باردار می‌تواند روزه بگیرد؟

دکتر اشرف آل یاسین، متخصص زنان و زایمان با اشاره به مطالعات انجام شده در زمینه روزه داری زنان باردار گفت:

«در سه ماهه اول و سوم بارداری، روزه داری توصیه نمی شود، در حالی که در سه ماهه دوم بارداری و تحت نظر پزشک متخصص، روزه گرفتن منعی ندارد.

به دلیل طول مدت بارداری و از آنجایی که یک سوم بارداری ها در ماه رمضان اتفاق می افتد، روزه داری در این دوران از اهمیت بالایی برخوردار است و طبق احادیث در صورتی که روزه گرفتن برای زن باردار خطر داشته باشد و یا در ماه های پایانی موجب کاهش شیر شود، روزه داری توصیه نمی شود.

در هشت هفته اول بارداری به دلیل تشکیل سلول های مغزی جنین، بهتر است روزه گرفته نشود و همچنین کمبود قند در این زمان به شدت روی رشد عمومی جنین موثر است و این امر به خصوص در فصولی که مدت روزه داری طولانی است، از حساسیت بیشتری برخوردار است.

روزه داری معمولا در سه ماه دوم مشکلی ایجاد نمی کند، به خصوص اگر قبل از بارداری به متخصص تغذیه مراجعه شود و در کنار استراحت در وعده افطار و سحر، تغذیه مناسب با وزن و شرایط زن باردار فراموش نشود. در سه ماه سوم و نزدیک شدن به زمان زایمان، بیشترین تغذیه جنین از گلوکز بدن مادر است.

در این زمینه نیز تحقیق زیادی انجام نشده است ولی شواهد نشان می دهد روزه داری سبب افزایش برداشت از ذخایر چربی و به دنبال آن افزایش ترکیبات کتونی در خون مادر می شود، این ترکیبات از طریق جفت وارد گردش خون جنین می شود و به سیستم عصبی او آسیب می رساند.