لکنت ناگهانی در بزرگسالان؛ از علت تا درمان

لکنت ناگهانی در بزرگسالان گاهی اوقات در نتیجه ضربه، سکته یا آسیب مغزی اتفاق می‌افتد و ممکن است نگران کننده باشد. با این حال، انواع خدمات گفتار درمانی در دسترس هستند که به کمک آن‌ها می‌توان این لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان را برطرف کرد.

در این مقاله می‌خوانید:

• لکنت ناگهانی در بزرگسالان چیست؟
• علائم لکنت ناگهانی بزرگسالان
• علت لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان
• درمان لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان

لکنت ناگهانی در بزرگسالان چیست؟

لکنت یک اختلال گفتاری است که در آن، گفتارتان تکراری، منقطع و طولانی می‌شود. این اختلال اغلب در کودکانی که تازه صحبت کردن را یاد می‌گیرند، اتفاق می‌افتد، اما در بزرگسالی نیز به دلایل مختلفی ممکن است ایجاد شود.
دلیل ایجاد لکنت این نیست که شما ندانید چه کلماتی باید به زبان بیاورید. بلکه لکنت به دلیل ناتوانی در تولید گفتار ایجاد می‌شود. مخصوصاً این‌که بیان کردن برخی از کلمات یا صداها ممکن است دشوار باشند که البته این کلمات از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند.
در نهایت، لکنت مانند اختلال درهم ریختگی یک اختلال روانی در نظر گرفته می‌شود، اما این دو اختلال نمود کاملاً متفاوتی از یکدیگر دارند.

بیشتر بخوانید: اوتیسم در کودکان و نوزادان؛ نشانه ها و علایم

علائم لکنت ناگهانی بزرگسالان

تکرار، یکی از علائم رایج لکنت زبان است که در آن، فرد یک کلمه، صدا یا هجا را پشت سر هم تکرار می‌کند. لکنت ناگهانی بزرگسالان می‌تواند باعث مکث کردن‌های مکرر در حین صحبت نیز شود. در واقع، شما در حین تقلا برای ادا کردن بعضی از صداها یا کلمات مشکل، به ناچار در صحبت خود وقفه می‌اندازید. سایر علائم رایج لکنت عبارتند از:

• طولانی کردن یک صدا یا کلمه
• صداهای پرکننده مانند "اوم" یا "اوه"
• تنش عضلانی در صورت و قسمت بالایی بدن هنگام صحبت کردن
• کلمات شکسته یا مکث در کلمات

لکنت هم‌چنین ممکن است باعث علائم فیزیکی قابل مشاهده از جمله پلک زدن سریع، تیک‌های صورت، مشت‌های گره کرده یا لرزش فک و لب‌ها نیز شود. احساسات و شرایط خاصی مانند استرس، هیجان یا کمبود خواب هم می‌توانند لکنت زبان را بدتر کنند. صحبت کردن در جمع و صحبت کردن با تلفن نیز محرک‌های رایج هستند.

بیشتر بخوانید: اختلال گفتار و زبان در کودکان؛ نشانه ها، علت و درمان

علت لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان

کودکان اغلب لکنت زبان را به عنوان بخشی عادی از فرآیند یادگیری خود برای صحبت کردن طی می‌کنند. این موارد لکنت اغلب با گذشت زمان یا گفتار درمانی برای کودکان محو می‌شوند. با این حال، تقریباً در ۲۰ تا ۲۵ درصد موارد نیز همان‌طور باقی می‌مانند.
لکنت ناگهانی زبان در بزرگسالان نیز ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. در واقع، احتمالاً حتی بعضی از سلبریتی‌ها نیز هستند که لکنت زبان دارند و شما ممکن است از آن‌ها خبر نداشته باشید. بیایید به برخی از علل شناخته شده لکنت در سنین شما نگاه کنیم:

بیشتر بخوانید: مه مغزی چیست؟

لکنت ناگهانی در بزرگسالان به دلیل ژنتیک

اگرچه ژنتیک در تجربه یا عدم تجربه لکنت نقش دارد، اما شدت لکنت ژنتیکی نیست.

در طول چند دهه گذشته، شواهد زیادی مبنی بر دخالت ژنتیکی در لکنت زبان به دست آمده است. آن‌هایی که اعضای خانواده‌شان لکنت دارند، از نظر ژنتیکی بیشتر در معرض ابتلا به این وضعیت گفتاری هستند و مطالعات نیز این گزاره را ثابت کرده‌اند.
با این حال، اگرچه ژنتیک در تجربه یا عدم تجربه لکنت نقش دارد، اما شدت لکنت ژنتیکی نیست. پس اگر یکی از اعضای خانواده شما لکنت شدید داشته باشد، خودتان در معرض خطر لکنت شدید نیستید. عوامل دیگری هستند که می‌توانند در کنار یک استعداد ژنتیکی، شانس شما برای ایجاد لکنت را افزایش دهند.

کشیده شدن لکنت کودکی به بزرگسالی

اگر در کودکی مشکلات گفتاری را تجربه کرده باشید، ممکن است این مشکل تا بزرگسالی نیز ادامه پیدا کند یا این‌که می‌تواند در مقطعی از زندگی شما دوباره ظاهر شده و لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان را برای شما ایجاد کند. لکنت رشدی در کودکان، معمولاً بین دو تا شش سالگی آنان اتفاق می‌افتد. این لکنت بسته به شدت و مدت زمانی که طول می‌کشد، معمولاً یا خود به خود یا با گفتار درمانی برطرف می‌شود.
با این حال، لکنت ممکن است در بزرگسالی به دلیل یک مشکل اساسی در فرآیندهای کنترل حرکتی گفتار تکرار شود. پس اگر کودک شما نشانه‌هایی از لکنت را نشان می‌دهد، بهتر است در اسرع وقت او را پیش یک پزشک گفتار ببرید.

بیشتر بخوانید: درمان اسکیزوفرنی، از دارو تا جراحی!

نقش عوامل محیطی بر لکنت در بزرگسالی

عوامل محیطی نیز می‌توانند بر ایجاد و ماندگاری لکنت تأثیر بگذارند.

عوامل محیطی نیز می‌توانند بر ایجاد و ماندگاری لکنت تأثیر بگذارند. مطالعات نشان داده‌اند که کودکان می‌توانند به دلیل اظهار نظرهای تحقیرآمیز و انتقادی مربوط به گفتار اعضای خانواده خود، دچار لکنت شوند. پیامدهای عوامل اجتماعی خانوادگی می‌توانند بسیار فراتر از دوران کودکی باشند و باعث لکنت طولانی‌مدت یا ظهور دوباره لکنتی شوند که زمانی از بین رفته بود.

اثرات جانبی داروها و لکنت ناگهانی بزرگسالان

گاهی اوقات لکنت ناگهانی بزرگسالان ممکن است به دلیل مصرف یک داروی جدید باشد. در واقع، مشکلات گفتاری می‌توانند از عوارض جانبی بعضی از داروها نیز ناشی شوند. داروهایی که پتانسیل ایجاد لکنت را دارند، اغلب داروهایی هستند که بر سیستم‌های انتقال دهنده عصبی شما تأثیر می‌گذارند و عبارتند از:

• آمی تریپتیلین (داروی ضد افسردگی)
• سرترالین (داروی ضد افسردگی)
• متیل فنیدات (داروی ADHD که بیشتر به نام ریتالین شناخته می‌شود.)
• لوموستین (دارویی که برای درمان تومورهای مغزی استفاده می‌شود.)

پس در صورت مصرف این داروها، در مورد جایگزین‌های احتمالی با پزشک خود صحبت کنید.

بیشتر بخوانید: گفتار درمانی چیست؟ چرا باید حتما انجام شود؟

لکنت ایدیوپاتیک

لکنت زبانی می‌تواند در نتیجه استرس شدید نیز ایجاد شود.

اگر هیچ کدام از دلایل بالا برای شما صدق نکنند، ممکن است دچار لکنت ایدیوپاتیک باشید. لکنت ایدیوپاتیک اصطلاحی است که برای تشریح شروع ناگهانی لکنت، ناشی از دلایل ناشناخته استفاده می‌شود. با این حال، فقط چون هیچ دلیل قابل تشخیصی وجود ندارد، به این معنی نیست که مجبور باشید تا آخر عمر آن را تحمل کنید! آسیب شناسی زبان گفتار می‌تواند به حل مشکل روانی گفتار ایدیوپاتیک شما کمک کند.

سایر علل لکنت ناگهانی زبان در بزرگسالان

دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است لکنت ناگهانی زبان در بزرگسالان را ایجاد یا تشدید کند. لکنت نوروژنیک یکی دیگر از علل شایع این مشکل در بزرگسالان است که از آسیب مغزی، سکته مغزی یا سایر رویدادهای آسیب زا ناشی می‌شود. در این شرایط ممکن است به گفتار درمانی برای آفازی نیز نیاز داشته باشید، زیرا این دو با هم مرتبط هستند. لکنت زبانی می‌تواند در نتیجه استرس شدید نیز ایجاد شود. در واقع، چه استرس ناشی از رویدادی مانند تصادف رانندگی باشد، چه چیزی معمولی‌تر مانند استرس مالی یا خانوادگی، روان گفتاری شما ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرد.

بیشتر بخوانید: بازی درمانی برای تقویت گفتار کودکان؛ مزایای بازی درمانی

درمان لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان

از عوامل ژنتیکی گرفته تا عوامل محیطی و تجربه لکنت در کودکی، گفتار درمانی می‌تواند در کاهش میزان لکنت شما کمک کند. یک آسیب شناس زبان گفتاری برای بزرگسالان می‌تواند نوع لکنت و بهترین درمان را برای شما و نیازهای فردیتان تعیین کند.
البته در کنار گفتار درمانی سنتی، ممکن است از روش‌های مختلف دیگری از جمله درمان شناختی رفتاری و دستگاه‌های بازخورد شنیداری تاخیری نیز استفاده شود؛ چرا که گزینه‌های درمانی مختلف برای افراد مختلف و در محیط‌های مختلف کاربرد دارند.
برای لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان ، یکی دیگر از جنبه‌های مهم درمان، کاهش اضطراب، بهبود سلامت روان و تشویق شما به اعتماد به نفس در گفتار است. گفتار درمانگر نیز با شما همکاری می‌کند تا مهارت‌های گفتاری خود را در آغوش بگیرید و اجازه ندهید که لکنت، شما را از کامل زندگی کردن باز دارد.

بیشتر بخوانید: علت و نشانه های اضطراب کودکان؛ چگونه اضطراب را کاهش دهیم؟

کلام آخر

لکنت ناگهانی در بزرگسالان یک اختلال گفتاری است که صحبت کردن را برای شما سخت می‌کند. این وضعیت، علل مختلفی دارد که به عنوان مثال، می‌توان به عوامل ژنتیکی و محیطی اشاره کرد. با این حال، قرار نیست که این وضعیت را تحمل کنید! در واقع، گفتار درمانی یک روش رایج و قابل اعتماد است که می‌توانید برای درمان لکنت زبان خود از آن کمک بگیرید.

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصصین روان شناسی، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.