دندان قروچه کودک در خواب، علت چیست؟
هر چه در سنین پایین‌تر عادت دندان قروچه از کودک گرفته شود، آسیب‌هایی که ممکن است بروز کند، کمتر خواهد بود.
دندان قروچه دندان ها را خم یا خرد می کند، اکثر مردم نمی دانند که این کار را انجام می دهند چرا که برخی افراد دندان هایشان را فقط در طول خواب بهم می سایند که این مورد را "بروکسیم شبانه" یا "بروکسیم در طول خواب" می نامند.
هرچه در سنین پایین‌تر عادت دندان قروچه از کودک گرفته شود، آسیب‌هایی که ممکن است بروز کند، کمتر خواهد بود.
هرچه سن کودک بالاتر می‌رود این آسیب‌ها برگشت‌ناپذیرتر می‌شوند و این عادت بیشتر در ذهن بچه می‌ماند.
بنابراین باید در سن پایین تشخیص داده و این عادت از کودک گرفته شود. بسیاری از والدین تصور اشتباهی از دندان قروچه کودک دارند و فکر می‌کنند این عادت فقط کوبیدن و ساییدن دندان‌ها روی هم است، درحالی که اگر کودک دندان‌هایش را روی هم بسابد یا روی هم فقط فشار دهد، دندان قروچه به حساب می‌آید بنابراین باید بررسی‌ها را درست انجام دهند. دندان قروچه در کوتاه‌مدت می‌تواند باعث سایش دندان‌ها شده و در دراز‌مدت این عادت دائمی شده و روی دندان‌های ثابت هم این ساییدگی را ایجاد می‌کند. علاوه بر این، سایش دندان‌ها آسیب برگشت‌ناپذیری در مفصل گیجگاهی فکی ایجاد می‌کند که متاسفانه درمان نمی‌شود.
درمان و پیشگیری از دندان قروچه فقط استفاده از گارد شبانه است که به صورت‌های مختلف نرم، نیمه سخت و سخت وجود دارد و بسته به شدت دندان قروچه تجویز میشود که شب‌ها کودکان هنگام خواب استفاده می‌کنند تا هم از سایش جلوگیری شود و هم این عادت کم‌کم ترک شود.
این مهم است که هر شب این گارد شبانه استفاده شود که کاملا ذهن آمادگی پیدا کند که دندان‌های بالا و پایین دو، سه میلی‌متر فاصله داشته باشند. این گارد شبانه با یک رابط محافظ پوشیده شده و بعد از مدت کوتاهی نتایج مثبتی را نشان خواهد داد. علاوه بر این، ایجاد آرامش در زمان خواب و حتی ماساژ می‌تواند کمک‌کننده باشد.
به این موضوع دقت کنید که اگر دندان قروچه کودک بر اثر مشکلات و استرس‌های روانی باشد، رفتاردرمانی بهترین روش درمان به حساب می‌آید. درمان‌های دیگر مانند تمرینات آرام کردن عضلات و بهداشت خواب هم می‌تواند به مدیریت این علائم کمک کند.
دندان قروچه چیست؟
دندان قروچه (Bruxism) یک اصطلاح پزشکی است که برای فشردن دندان‌ها و قفل کردن فک به کار می‌رود. این عادت در میان کودکان زیر ۱۱سال بسیار شایع است و ۲ تا ۳ نفر از هر ۱۰نفر آن را دارند. بیشترین دندان قروچه زمانی اتفاق می‌افتد که دندان‌های شیری کودک در حال افتادن و جایگزینی با دندان‌های دائمی است. شیوع این عادت به‌تازگی بیشتر شده که نشان‌دهنده آن است که کودکان نمی‌توانند استرس‌های‌شان را با بازی از بین ببرند. این اتفاق اغلب در خواب عمیق یا زمانی که کودک تحت استرس زیادی قرار دارد، می‌افتد. این عادت اغلب یک رفتار طبیعی قلمداد میشود و تنها زمانی که منجر به درد، سایش شدید دندان‌ها یا مشکلات خواب میشود ممکن است جدی گرفته شود.
به نشانه‌ها توجه کنید
بسیاری از کودکانی که عادت به هم سابیدن دندان‌ها را دارند نسبت به این کار آگاهی ندارند و این والدین یا خواهر و برادرها هستند که متوجه این مشکل می‌شوند. به‌طورکلی برخی نشانه‌هایی که می‌تواند به شما هشدار دهد عبارت است از:
شکایت از درد صورت یا فک هنگام بیدار شدن از خواب، دندان قروچه در خواب شبانه، درد هنگام جویدن. در صورتی که متوجه شدید فرزندتان دندان‌هایش را به هم می‌سابد بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید.
دندانپزشک مینای دندان را بررسی می‌کند تا خورده نشده باشد و آب و هوا روی آنها اسپری می‌کند تا به حساسیت غیرمعمول آن پی ببرد.
اگر آسیبی وجود داشته باشد دندانپزشک سوال‌هایی از فرزندتان می‌کند مبنی بر اینکه قبل از خواب چه حسی دارد یا آیا عصبانی شده و استرس دارد یا نه؟
این سوال‌ها به دندانپزشک کمک می‌کند متوجه شود علت روانی است یا آناتومیک و براساس آن درمان را انجام می‌دهد.
به کودکان کمک کنید
دندان قروچه کودک چه علت روانی داشته باشد و چه علت جسمی، باید بتواند با تکنیک‌های آرامش‌بخش قبل از خواب آن را کنترل کند.
کودک را همراهی کنید قبل از خواب یک دوش آب گرم بگیرد یا چند دقیقه به یک موسیقی آرام گوش دهد یا حتی کتاب بخواند. برای دندان‌قروچه‌هایی که براثر استرس ایجاد می‌شوند درباره علت از کودک سوال کنید و درصد پیدا کردن راهی برای کمک به او باشید.
اگر مسئله پیچیده است سعی کنید از یک مشاور کودک برای حل آن کمک بگیرید. بیشتر بچه‌ها زمانی که دندان‌های شیری‌شان را از دست می‌دهند دندان قروچه را ترک می‌کنند اما برخی تا نوجوانی این عادت را با خود دارند.
درمان دندان قروچه کودکان در خواب
بسیاری از کودکان دندان‌های خود را در مراحل خاص از زندگی خود به یکدیگر فشار می‌دهند. به این ترتیب برخی کودکان دندان‌های خود را محکم بر روی فک‌ها به یکدیگر فشار داده و حتی ممکن است در برخی شرایط شدت فشار وارد شده به دندان‌ها در هنگام دندان‌قروچه به قدری زیاد باشد که در نتیجه آن صدا شنیده شود. همچنین کودک معمولاً به خاطر صدای دندان‌قروچه خود از خواب بیدار نمی‌شود، اما سایر کودکان در اتاق ممکن است به خاطر این شرایط از خواب بیدار شده و احساس ناراحتی داشته باشند.
در اکثر موارد، کودکانی که دندان‌های خود را به یکدیگر فشار می‌دهند به دندان‌های خود در نتیجه این کار آسیب وارد نمی‌کنند. در حقیقت در موارد بسیار نادر و هنگامی که دندان‌قروچه مداوم انجام شود، این شرایط می‌تواند باعث وارد شدن آسیب به دندان‌های فرد شود.
بسیاری از کودکان دندان‌های خود را در مراحل خاص از زندگی خود به یکدیگر فشار می‌دهند. به این ترتیب برخی کودکان دندان‌های خود را محکم بر روی فک‌ها به یکدیگر فشار داده و حتی ممکن است در برخی شرایط شدت فشار وارد شده به دندان‌ها در هنگام دندان‌قروچه به قدری زیاد باشد که در نتیجه آن صدا شنیده شود. همچنین کودک معمولاً به خاطر صدای دندان‌قروچه خود از خواب بیدار نمی‌شود، اما سایر کودکان در اتاق ممکن است به خاطر این شرایط از خواب بیدار شده و احساس ناراحتی داشته باشند.
در اکثر موارد، کودکانی که دندان‌های خود را به یکدیگر فشار می‌دهند به دندان‌های خود در نتیجه این کار آسیب وارد نمی‌کنند. در حقیقت در موارد بسیار نادر و هنگامی که دندان‌قروچه مداوم انجام شود، این شرایط می‌تواند باعث وارد شدن آسیب به دندان‌های فرد شود.
دلایل و درمان دندان قروچه کودکان در خواب
برخی از عوامل مربوط به دندان‌قروچه به شرح زیر هستند:
- استرس احساسی همچون عصبانیت یا تشویش
- درگیری ذهنی
- تلاش یا فشار فیزیکی همچون ابتلا به بیماری، سوءتغذیه یا از دست دادن آب بدن
- بی‌نظمی و نامرتبی دندان‌ها
- مصرف نامناسب دارو (به خصوص آمفتامین)
- در آوردن دندان (در بین نوزادان و کودکان)
- وجود آلرژی
- بیماری های انگلی
برخی از عوامل مربوط به دندان‌قروچه به شرح زیر هستند:
- استرس احساسی همچون عصبانیت یا تشویش
- درگیری ذهنی
- تلاش یا فشار فیزیکی همچون ابتلا به بیماری، سوءتغذیه یا از دست دادن آب بدن
- بی‌نظمی و نامرتبی دندان‌ها
- مصرف نامناسب دارو (به خصوص آمفتامین)
- در آوردن دندان (در بین نوزادان و کودکان)
- وجود آلرژی
- بیماری های انگلی
خطرات و عوارض جانبی دندان‌قروچه و درمان دندان قروچه کودکان در خواب
دندان‌قروچه مداوم باعث میشود مینای دندان از بین رفته و در نتیجه این شرایط عاج دندان در معرض محیط خارجی قرار گیرد. عاج دندان لایه داخلی دندان است که زیر مینای دندان قرار گرفته و نرم می‌باشد. به این ترتیب فرسایش این ناحیه از دندان سریع‌تر از مینای سخت دندان انجام شده و در نهایت ناحیه پالپ دندان دچار عفونت میشود. بی‌توجهی به این شرایط در مراحل اولیه آن گاهی اوقات می‌تواند باعث ایجاد عوارض جدی و مشکلات حاد در این رابطه شود.
برخی از عوارض جانبی معمول دندان‌قروچه (در صورت درمان نشدن به نحو مناسب) به شرح زیر هستند:
وارد شدن آسیب به دندان‌ها در نتیجه فشار: دندان‌قروچه باعث وارد شدن فشار بیش از حد به دندان‌ها میشود. به این ترتیب سایش مداوم دندان‌ها به یکدیگر فشار زیاد به آنها وارد کرده و باعث فرسایش سطح دندان و صاف شدن آن میشود. در نهایت این شرایط می‌تواند با افتادن زودتر از موعد دندان‌ها همراه شود. از دست دادن دندان‌ها به خاطر فشار ناشی از دندان‌قروچه و شل شدن آنها، نامرتبی دندان‌ها را به دنبال دارد. دندان‌های دچار پوسیدگی ممکن است فرو ریخته و بی‌نظمی دندان‌ها در دهان و عقب رفتگی یا تحلیل لثه را به همراه داشته باشند. این شرایط در خفیف ترین وضعیت باعث فرسایش شدید
خطرات و عوارض جانبی دندان‌قروچه و درمان دندان قروچه کودکان در خواب
سردرد و میگرن در هنگام بیدار شدن از خواب: دندان‌قروچه می‌تواند از دلایل احتمالی ایجاد سردرد و میگرن بوده و این ریسک در بین افراد بزرگ‌سال نیز به‌طور مشابه وجود دارد.
مشکلات هاضمه: در صورتی که فرسایش دندان‌ها شدید بوده یا دندان‌ها به خاطر دندان‌قروچه دچار حساسیت شوند، این شرایط بر نحوه مناسب جویدن غذا در دهان تاثیر منفی می‌گذارد و ممکن است برای بیمار مشکلات هضم غذا ایجاد شود (زیرا جویده نشدن مناسب مواد غذایی می‌تواند برای عملکرد معده و سیستم گوارشی مشکل ایجاد کند). این شرایط می‌تواند در نتیجه مشکلات مربوط به رعایت نکردن مناسب بهداشت دهان و دندان و نیز درد دندان نیز ایجاد شود.
مشکلات غذا خوردن و تغذیه: غذا خوردن و تغذیه ممکن است به خاطر مشکلات ناشی از دندان‌قروچه برای کودک دشوار شده و این شرایط می‌تواند باعث کاهش وزن و سوءتغذیه در موارد خاص شود.
درد ناشی از نامرتبی دندان‌ها: این شرایط هنگامی ایجاد میشود که بین دندان‌های روی فک بالا و پایین (در هنگام غذا خوردن، صحبت کردن و استراحت کردن) تماس مناسب برقرار نشده و این شرایط باعث درد، ناراحتی و حتی لق شدن دندان‌ها شود.
ناراحتی و درد در ناحیه مفصل گیجگاهی: سایش غیر ضروری دندان‌ها به یکدیگر (به معنی سایش دندان‌ها و فشار دادن آنها به هم به غیر از زمان غذا خوردن و صحبت کردن) می‌تواند باعث ایجاد درد و ناراحتی در محل مفصل گیجگاهی شود.
عوارض دندان ناشی از دندان قروچه
علاوه بر این دندان‌قروچه می‌تواند باعث ایجاد مجموعه متنوعی از مشکلات دندان همچون موارد زیر برای بیمار شود:
- ترک خوردن مینای دندان
- سایش و خوردگی شدید دندان‌ها
- شکستگی دندان یا وارد شدن آسیب به ترمیم آن
- وارد شدن فشار به مفاصل و بافت‌های نرم در محل مفصل فک
علائم و نشانه‌ها و درمان دندان قروچه کودکان در خواب
علائم و نشانه‌های دندان‌قروچه به شرح زیر هستند:
- شنیدن صدا از دهان فرد در هنگام خوابیدن وی
- سردرد، درد فک یا درد در ناحیه گوش
- درد دندان به خصوص پس از بیدار شدن از خواب
- درد یا سفتی در نواحی مختلف صورت و شقیقه‌ها پس از بیدار شدن از خواب
- درد یا سفتی در ناحیه فک در هنگام جویدن غذا به خصوص در هنگام خوردن صبحانه
- فشار دادن دندان‌ها به هم در هنگام عصبانیت، تشویش یا ناراحتی
- حساس شدن دندان‌ها
- ترک‌خوردگی یا تراشیدگی مینای دندان
- ایجاد برآمدگی در بافت گونه در نتیجه گاز گرفتن آن
- لق شدن دندان‌ها
معرفی برخی از راهکارها جهت برطرف کردن دندان قروچه
برخی از راهکارها می‌توانند به کودک شما کمک کنند تا دندان قروچه رخ ندهد، در زیر به معرفی این راهکارها خواهیم پرداخت:
- کاهش دادن استرس در کودکان به خصوص قبل از خواب
- انجام تمرینات و ورزش‌های کششی جهت آرام کردن عضلات
- نوشیدن آب به مقدار کافی، زیرا کم آبی بدن می‌تواند علت دندان قروچه کودکان باشد
- خودداری از جویدن آدامس
- خودداری از جویدن مداد
روش‌های کنترل و درمان دندان قروچه کودکان در خواب
در صورتی که کودک شما دچار مشکل دندان‌قروچه است، دندانپزشک می‌تواند روش‌های مناسب برای رفع مشکل به شما پیشنهاد کرده و از وارد شدن آسیب به دندان‌ها به خاطر فشار دادن یا سایش آنها جلوگیری کند. به این ترتیب استفاده از روش‌های مناسب دندانپزشکی می‌تواند مانع از وارد شدن آسیب به دندان‌ها شود، هر چند با استفاده از این روش‌ها امکان درمان مشکل به صورت کامل وجود ندارد. روش‌های درمان قابل استفاده به این منظور به شرح زیر هستند:
رفع نامرتبی دندان‌ها (قرارگیری نامناسب دندان‌های فک بالا و پایین بر روی هم)
امروزه از دو استراتژی مختلف برای کنترل نامرتبی دندان‌ها استفاده میشود که عبارت از روش‌های مداخله و استفاده از ابزارهای محافظ است. برای مداخله در شرایط دندان‌ها معمولاً از روش‌های دندانپزشکی و توان‌بخشی استفاده میشود. رایج‌ترین و موثرترین روش‌های قابل استفاده به این منظور عبارت از حفاظت از دندان‌ها با اسپیلینت‌های مخصوص است. این اسپیلینت‌ها نام‌های مختلف داشته (محافظ دهان، محافظ دندان‌قروچه، سینی محافظ، و محافظ شبانه) و با توجه به ظاهر و ماهیت عملکرد مختلف می‌باشند. با این وجود همه اسپیلینت‌ها به صورتی طراحی شده‌اند که از حرکت غیرعمدی دندان‌ها جلوگیری کنند.
ابزارهای محافظ یک روش درمانی است که برای کاهش صدای ناشی از دندان‌قروچه و حفاظت از دندان‌ها در برابر فرسایش بیش از حد و جلوگیری از تاثیرات بد ناشی از این شرایط استفاده میشود. در حقیقت ابزارهای محافظ باعث ایجاد محدودیت در حرکت عضلات تاثیرگذار بر دندان‌قروچه در طول خواب میشود، اما باید توجه داشته باشید استفاده از این ابزارها همچون ابزارهای رفع خروپف و وقفه تنفسی در خواب، فقط می‌توانند این مشکل را کنترل کنند و تاثیر مناسب برای درمان آن ندارند.
ابزارهای پیشرفته آرواره (MADs)
ابزارهای پیشرفته آرواره برای کنترل خروپف و وقفه تنفسی در خواب استفاده می‌شوند، اما امکان استفاده از آنها برای جلوگیری از دندان‌قروچه در طول خواب نیز وجود دارد. این ابزارها در عمل تاثیر بسیار خوبی در کاهش دندان‌قروچه در خواب دارند، اما ممکن است عوارض جانبی نامطلوب برای بیمار به همراه داشته باشند. با استفاده از این ابزارها امکان کاهش درد و دندان‌قروچه وجود خواهد داشت.
اصلاح وضعیت دندان‌ها و درمان دندان قروچه کودکان در خواب
نامرتبی دندان‌ها می‌بایست به منظور جلوگیری از وارد شدن آسیب به خاطر دندان‌قروچه و سایش دندان‌ها به یکدیگر در اسرع وقت تحت درمان قرار گیرد. به این ترتیب روش‌های درمان ارتودنسی می‌تواند کمک موثر به برخی افراد در این رابطه باشد.
روش‌های فیزیوتراپی برای کنترل دندان‌قروچه
روش‌های فیزیوتراپی قابل استفاده برای کنترل دندان‌قروچه به شرح زیر هستند:
کنترل استرس: کنترل استرس برای مدیریت دندان‌قروچه بسیار مهم است. به خاطر اینکه افراد دچار این مشکل گرایش به فشار دادن دندان‌ها به یکدیگر را در شرایط استرس‌زا دارند، کنترل استرس می‌تواند نقش موثر در کاهش شدت دندان‌قروچه داشته باشد.
بیوفیدبک: در مواردی که کودک شما در ارتباط با ترک عادت‌های مضر خود (به خصوص در ارتباط با دندان‌قروچه) سرسختی و ناراحتی از خود نشان می‌دهد، روش بیوفیدبک می‌تواند برای رفع این مشکل مفید و مناسب باشد.
رفتار درمانی: در صورتی که شما دچار مشکل دندان‌قروچه هستید، ممکن است بتوانید از دندانپزشک خود بخواهید روش درست فعالیت دهان و فک را به شما آموزش دهد. به این ترتیب آشنایی مناسب با این شرایط می‌تواند خطر عوارض ناشی از دندان‌قروچه را کاهش دهد.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼