مراقبت های دوران بارداری، اعتماد بی جا نکنید

هنگامی که در دوران بارداری به سر می‌برید، اطرافیان شما ممکن است در مورد بارداری شما و اینکه انجام چه کاری برای نوزادتان خطرناک است و چه چیزی نیست، نظر داده و توصیه‌هایی را به شما ارائه دهند. اما تشخیص نظرات درست و مفید از میان شایعات و توصیه‌های غیر علمی آسان نیست. در اینجا به اقدامات احتیاطی سلامت که دانستن آنها در دوران بارداری‌ ضروری است، اشاره می‌کنیم.

اقدامات زیادی وجود دارد که شما می‌توانید برای مراقبت از خود در دوران بارداری انجام دهید. اگر هر گونه سؤال در مورد رژیم غذایی استفاده از داروها و یا مکمل‌های غذایی، ورزش و فعالیت بدنی و آمیزش جنسی در دوران بارداری دارید، می‌توانید با متخصص زنان و زایمان صحبت کنید.

ابعاد مختلف مراقبت در دوران بارداری

رژیم غذایی و اضافه وزن

در دوران بارداری، رژیم غذایی باید حاوی مواد مغذی کافی باشد. اگر مادر، مواد مغذی کافی را برای بدن خود و جنین دریافت نکند، مواد مغذی در درجه اول صرف رشد جنین می‌شود. با این حال، اضافه کردن حدود 250 کالری به رژیم غذایی روزانه معمولاً برای تغذیه مادر و جنین کافی است. بخش اصلی کالری اضافی باید از پروتئین تأمین شود. رژیم غذایی مادر باید متعادل و شامل میوه‌های تازه، حبوبات و سبزیجات باشد. غلات و حبوبات که سرشار از فیبر و حاوی قند کم هستند، انتخاب خوبی برای رژیم غذایی دوران بارداری می‌باشند. در دوران بارداری رژیم غذایی لاغری توصیه نمی‌شود (حتی برای زنان چاق)، زیرا مقداری افزایش وزن برای رشد طبیعی جنین ضروری است. رژیم غذایی لاغری، تأمین مواد مغذی جنین را با کمبود مواجه می‌سازد.

مقدار افزایش وزن مادر در دوران بارداری بستگی به شاخص توده بدنی وی قبل از بارداری (BMI) دارد. شاخص BMI (وزن بدن به کیلوگرم تقسیم بر قد به متر مربع) تعیین می‌کند که آیا وزن مادر نسبت به قد وی طبیعی است یا نه؛ مادرانی که دارای BMI بالا هستند، نسبت به مادران دیگر باید اضافه وزن کمتری در دوران بارداری داشته باشند. مادران با سایز متوسط باید حدود 11 تا 15 کیلوگرم در دوران بارداری اضافه وزن داشته باشند.

افزایش وزن بیش از حد باعث تجمع چربی در بدن مادر و جنین خواهد شد. از آنجا که کنترل وزن در دوران بارداری دشوارتر است، مادر باید از افزایش وزن بیش از حد در طی ماه اول بارداری جلوگیری کند. با این حال، عدم افزایش وزن می‌تواند مانع رشد جنین گردد. در سه ماهه اول (هفته اول تا دوزادهم حاملگی)، افزایش وزن کلی برای اکثر زنان باید نیم تا دو کیلوگرم باشد.

داروها و مکمل‌های غذایی

به طور کلی، بهتر است از مصرف دارو در دوران بارداری اجتناب شود. با این حال، گاهی باید داروهای خاصی مورد استفاده قرار گیرد. مادران باید قبل از مصرف هر گونه داروی بدون نسخه مانند آسپیرین یا گیاهان دارویی به ویژه در طول 3 ماه اول بارداری با پزشک خود مشورت کنند.

در دوران بارداری میزان آهن مورد نیاز بدن دو برابر می‌شود. بسیاری از زنان باردار نیاز به مصرف مکمل آهن دارند. در واقع اکثر زنان، آهن کافی برای رفع نیازهای بارداری را از رژیم غذایی خود دریافت نمی‌کنند. اگر زنی قبل از حاملگی و یا در طول دوران بارداری دچار کم خونی شود، ممکن است به دوز بیشتری از آهن نسبت به سایر زنان باردار نیاز داشته باشد. مصرف مکمل آهن ممکن است باعث ناراحتی خفیف معده و یبوست گردد.

همه زنان باردار باید روزانه یک مکمل حاوی 400 میکروگرم فولات (اسید فولیک) را مصرف کنند. با این حال، برخی از متخصصین مقادیر بالاتری مانند 600 یا 800 میکروگرم اسید فولیک را توصیه می‌کنند. این دوز اغلب در اکثر داروهای بدون نسخه از جمله مولتی ویتامین‌ موجود است. در حالت ایده‌آل، مکمل آهن باید قبل از بارداری آغاز شود. کمبود اسید فولیک خطر تولد نوزاد با نقائص مادرزادی مغز یا نخاع (نقص لوله عصبی) مانند اسپینا بیفیدا (شکاف بین مهره‌ها) را افزایش می‌دهد. معمولاً به مادرانی که قبلاً نوزاد با نقص لوله عصبی به دنیا آورده‌اند، مصرف مقدار بسیار بیشتری از اسید فولیک (4000 میکروگرم) توصیه می‌شود. مصرف دوز 1000 میکروگرم یا بالاتر نیاز به تجویز پزشک دارد. برای بسیاری از مادران، حتی کسانی که دارای کمبود اسید فولیک هستند، مقدار اسید فولیک موجود در ویتامین‌های دوران بارداری استاندارد کافی است.

ورزش در دوران بارداری

بسیاری از زنان باردار در مورد کاهش فعالیت‌های خود نگران هستند. با این حال، بسیاری از زنان می‌توانند به فعالیت‌ها و تمرین‌های معمول خود در طول بارداری ادامه دهند. ورزش‌های استقامتی ملایم مانند شنا و پیاده‌روی سریع گزینه‌های مناسبی هستند. فعالیت‌های شدید مانند دویدن و اسب سواری اگر با احتیاط انجام شده و از وارد شدن آسیب به ویژه به شکم جلوگیری شود، اشکالی ندارد، اما از ورزش‌های پربرخورد باید اجتناب گردد.

مقاربت جنسی

میل جنسی زنان ممکن است در دوران بارداری افزایش یا کاهش یابد. مقاربت جنسی در طول بارداری بی‌خطر است، مگر اینکه خونریزی واژینال، درد ، نشت مایع آمنیوتیک یا انقباضات رحم رخ دهد. در چنین مواردی باید از نزدیکی و مقاربت جنسی اجتناب شود.

مسافرت در دوران بارداری

ایمن‌ترین زمان برای مسافرت در دوران بارداری هفته 14 تا 28 بارداری است. مدت زمان سفر نباید بیشتر از 6 ساعت در روز باشد. زنان می‌توانند برای دریافت راهنمایی‌های مفید و اطلاعات لازم در خصوص سفر در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنند.

زنان باردار باید در هنگام مسافرت با اتومبیل، هواپیما و غیره همیشه از کمربند ایمنی استفاده کنند. آنها می‌توانند برای راحتی بیشتر، کمربند ایمنی را دور باسن و زیر شکم خود قرار داده و بند شانه‌ای آن را از سینه‌ خود عبور دهند. کمربند ایمنی باید نسبتاً محکم بسته شود، بدون آنکه موجب احساس فشار و ناراحتی مادر گردد. در طول سفر (از هر طریق) زنان باردار باید متناوباً پاها و مچ پاهای خود را کشیده و دوباره صاف کنند. سفر با هواپیما قبل از هفته 36 بارداری بی‌خطر است. دلیل اصلی این محدودیت در هفته 36 بارداری، احتمال خطر زایمان در یک محیط نامناسب است.

سایر نکات

در این دوران باید مراقب نحوه خوابیدن، تغییرات پوستی از جمله ترک‌های پوستی، لک‌های صورت و همچنین استفاده از مواد آرایشی و رنگ مو نیز باشید.