واکسن هپاتیت بی چیست؟

هپاتیت بی یک عفونت است که کبد را تحت تاثیر قرار می‌دهد که از طریق خون، منی و مایعات واژن پخش می‌شود. در این مقاله به شما می‌گوییم که واکسن هپاتیت بی چیست و چه کاربردی دارد.

هپاتیت بی چیست؟

هپاتیت بی یک عفونت است که کبد را تحت تاثیر قرار می‌دهد که از طریق خون، منی و مایعات واژن پخش می‌شود. واکسن هپاتیت بی می‌تواند در برابر این بیماری، محافظت ایجاد کند. 

واکسن هپاتیت بی چیست؟

واکسن هپاتیت بی به محافظت در برابر هپاتیت بی کمک می‌کند. این واکسن به همه نوزادان و افرادی که در معرض خطر هپاتیت بی هستند تزریق می‌شود.

واکسن هپاتیت بی برای چیست؟

هپاتیت بی می‌تواند بسیار جدی باشد و باعث شود که کبد به طور ناگهانی کار نکند یا به مرور زمان باعث آسیب تدریجی به کبد شود. همچنین می‌تواند شانس ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهد. واکسیناسیون علیه هپاتیت بی به کاهش احتمال ابتلا به عفونت کمک می‌کند.

چه افرادی باید واکسن هپاتیت بی دریافت کنند؟

واکسیناسیون علیه هپاتیت بی برای همه نوزادان به عنوان بخشی از برنامه واکسیناسیون توصیه می‌شود. واکسن هپاتیت بی همچنین برای افرادی که در معرض خطر ابتلا به هپاتیت بی هستند یا به طور جدی بیمار می‌شوند ضروری است.

واکسن هپاتیت بی برای نوزادان

همه نوزادان باید 3 دوز از واکسن را دریافت کنند که به محافظت در برابر هپاتیت بی و سایر بیماری‌ها کمک می‌کند. واکسن هپاتیت بی در نوزادان در سه دوز زیر تزریق می‌شود:

• ۸ هفتگی
• ۱۲ هفتگی
• ۱۶ هفتگی

اگر در دوران بارداری به هپاتیت بی مبتلا هستید، احتمال ابتلای جنین به این عفونت بسیار بیشتر است. به همین دلیل به کودک دوزهای اضافی واکسن هپاتیت بی تزریق می‌شود:

• ظرف ۲۴ ساعت پس از تولد
• در ۴ هفتگی
• در ۱۲ ماهگی

یعنی نوزادی که مادرش به هپاتیت بی مبتلا است، در مجموع 6 دوز دریافت خواهد کرد.

گروه های پر خطر هپاتیت بی

واکسن هپاتیت بی برای افراد در معرض خطر بالاتر هپاتیت بی توصیه می‌شود. این گروه‌ها عبارتند از: 

• افرادی که مواد مخدر تزریق می‌کنند، یا با فردی که مواد مخدر تزریق می‌کند زندگی می‌کنند
• افراد پرخطر جنسی 
• اعضای نزدیک خانواده یا شریک جنسی فرد مبتلا به هپاتیت بی
• افرادی که به طور منظم تزریق خون یا فرآورده‌های خونی دریافت می‌کنند و مراقبان آن‌ها
• افراد مبتلا به بیماری طولانی‌مدت کبد، یا نارسایی کلیه
• کارکنان مراقبت‌های بهداشتی و برخی از کارکنان آزمایشگاه‌ها
• کارکنان زندان و زندانیان
• افرادی که به نقاطی از جهان سفر می‌کنند که در آن خطر ابتلا به هپاتیت بی بیشتر است
• خانواده‌هایی که از مناطقی از جهان که در آن هپاتیت بی شایع‌تر است، کودکانی را به فرزندخواندگی می‌پذیرند

چه افرادی نمی توانند واکسن هپاتیت بی تزریق کنند

اکثر افرادی که به واکسن هپاتیت بی نیاز دارند، می‌توانند آن را تزریق کنند، از جمله خانم‌های باردار یا خانم‌هایی که به نوزاد خود، شیر مادر می‌دهند. 

تنها دلیلی که نباید واکسن بزنید این است که به دوز قبلی واکسن، یا یکی از مواد تشکیل‌دهنده آن واکنش آلرژیک جدی (آنافیلاکسی) داشته‌اید.

موارد احتیاط درباره تزریق واکسن هپاتیت بی

اگر درجه حرارت بالا دارید، یا حالتان در حدی بد است که نمی‌توانید فعالیت‌های عادی خود را انجام دهید، قبل از تزریق واکسن، صبر کنید تا بهتر شوید.

نحوه تزریق واکسن هپاتیت بی

واکسن هپاتیت بی در بازو یا ران تزریق می‌شود. شما به حداقل 3 دوز از واکسن نیاز دارید تا بهترین محافظت در برابر هپاتیت بی ایجاد شود. معمولا بین هر دوز یک ماه فاصله وجود دارد، اما گاهی اوقات در صورت نیاز به محافظت سریع‌تر، می‌توان 3 دوز را در عرض 21 روز (با دوز چهارم در ماه دوازدهم) تجویز کرد. 

نوزادانی که قبل از تولد در معرض هپاتیت بی قرار گرفته‌اند (مادر مبتلا به هپاتیت بی دارند) برای ایجاد بهترین محافظت به بیش از ۳ دوز نیاز دارند.

نوزادانی که قبل از تولد در معرض هپاتیت بی قرار گرفته‌اند (مادر مبتلا به هپاتیت بی دارند) برای ایجاد بهترین محافظت به بیش از ۳ دوز نیاز دارند.

دوزهای تقویت کننده هپاتیت بی

معمولا فقط در شرایط زیر به دوزهای تقویت‌کننده واکسن هپاتیت بی نیاز دارید:

• جزو کادر درمان هستید و آزمایش خون‌تان نشان می‌دهد که ۳ دوز واکسن از شما محافظت کافی در برابر هپاتیت بی ایجاد نکرده است.
• نارسایی کلیه دارید و آزمایش خون‌تان نشان می‌دهد که محافظت شما کاهش یافته است، بنابراین ممکن است به دوزهای بیشتری نیاز داشته باشید. 
• در معرض هپاتیت بی هستید مثلا توسط سوزن استفاده شده، مجروح شده‌اید (نیدلینگ شدن کادر درمان).

دریافت واکسن هپاتیت بی همزمان با سایر واکسن ها

شما می‌توانید واکسن هپاتیت بی را همزمان با سایر واکسن‌ها از جمله واکسن روتاویروس و واکسن MMR بزنید.

عوارض جانبی واکسن هپاتیت بی

بیشتر عوارض جانبی واکسن هپاتیت بی، خفیف است و طولانی نیست. این عوارض عبارتند از:

• تورم یا درد در محل تزریق
• احساس خستگی، خواب‌آلودگی، یا تحریک‌پذیری
• سردرد
• احساسی بیماری یا بی‌حال شدن 
• اسهال
• معده‌درد
• درجه حرارت بالا

عوارض جانبی جدی‌تر مانند واکنش آلرژیک شدید بسیار نادر است. فردی که شما را واکسینه می‌کند برای مقابله با واکنش‌های آلرژیک و درمان فوری آن‌ها آموزش دیده است.

واکسن‌های هپاتیت بی مورد استفاده، حاوی نسخه کشته شده (تخریب شده) ویروس هپاتیت بی هستند، بنابراین هیچ خطری برای ابتلا به عفونت از طریق واکسن وجود ندارد.

واکسن هپاتیت بی چقدر موثر است؟

• واکسن هپاتیت بی در محافظت از افراد در برابر هپاتیت بی، بسیار خوب عمل می‌کند.تحقیقات نشان داده است که ۹۰درصد بزرگسالان و بیش از ۹۸ درصد نوزادان پس از واکسینه شدن در برابر هپاتیت بی محافظت خوبی دارند.
• محافظت در برابر عفونت طولانی‌مدت هپاتیت بی می‌تواند بین ۲۰ تا ۳۰ سال پس از واکسینه شدن ادامه یابد.
• واکسن می‌تواند در برخی افراد مانند افراد مبتلا به نارسایی کلیه، کمتر موثر باشد، بنابراین گاهی اوقات به دوزهای اضافی نیاز است.

خلاصه

همان‌طور که متوجه شدید، واکسن هپاتیت بی در برابر هپاتیت بی که یک بیماری عفونی است، محافظت ایجاد می‌کند. نوزادان سه دوز از این واکسن را دریافت می‌کنند، اما در شرایطی که مادر به هپاتیت بی مبتلا باشد، نوزاد باید سه دوز اضافی نیز دریافت کند. گروه‌های پرخطر حتما باید این واکسن را تزریق کنند. محافظت واکسن هپاتیت بی در برابر ویروس هپاتیت بی، بین 20 تا 30 سال است.