شقاق مقعدی در بارداری، عامل ایجاد و درمان

شقاق (فیشر) مقعد یک عارضه بسیار دردناک و جدی است که در آن پارگی ناحیه مقعد به دلیل مدفوع سفت و درشت بوجود می‌آید. عامل دیگر این بیماری عفونت یا آسیب وارده به ناحیه مقعد است. اگر شقاق مقعد خیلی عمیق باشد ممکن است باعث اسپاسم اسفنکتر داخلی بشود. در نتیجه، جریان خون به ناحیه مقعد کاهش یافته و درمان بیماری طولانی‌تر می‌گردد. درد شقاق مقعد ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. حتی در اثر آن خونریزی خفیف هم مشاهده می‌شود.

عامل ایجاد شقاق مقعد در بارداری چیست؟
شقاق مقعد به دلیل طولانی شدن زایمان، جنین درشت و بی اختیاری مدفوع بعد از زایمان بوجود می‌آید. حتی سزارین هم نمی‌تواند جلوی شقاق مقعد را بگیرد و خانم‌هایی که دچار یبوست هستند و یا نمی‌تواند تخلیه روده را کامل کنند، معمولا دچار این عارضه می‌شوند. از آنجا که بسیاری از خانم‌ها در دوران بارداری دچار یبوست می‌شوند فیشر مقعد در بارداری خیلی رایج است. آنهایی که نمی‌تواند در موعد مقرر زایمان نمایند یا آنهایی که برای زایمان نیاز به فورسپس دارند نیز در معرض آسیب به مقعد و شقاق مقعد هستند. ممکن است شقاق مقعد مزمن شده و به خصوص در دوران بارداری مرتب تکرار شود. 10 تا 15 درصد خانم‌ها در بارداری و پس از زایمان و به خصوص در 2 ماه اول بعد از زایمان دچار شقاق مقعد می‌شوند.
با وجود آنکه فیشر مقعد معمولا در خط میانی پشت مشاهده می‌شود گاهی در خط وسط جلو هم بوجود می‌آید. آنهایی که دچار بیماری کرون هستند بیشتر در معرض پاپیلای حاد روی خط میانی قرار دارند. شقاق‌های مزمن خیلی شبیه بیماری کرون، سیفیلیس اولیه، سرطان و سل هستند. این عوامل باعث درد زیاد و گاهی خونریزی شده و درد آنها کمی بعد از خروج مدفوع حس می‌شود. درد بعد از مدتی از بین می‌رود و در زمان مدفوع بعدی دوباره حس می‌شود.

راه جلوگیری و درمان شقاق مقعد چیست؟
پزشک برای درمان شقاق مقعد معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. بعضی از شیوه‌های درمان شقاق مقعد شامل پماد محافظ پوست، نیتروگلیسیرن با برندهای مختلف، حمام نشیمن (سیتز بث)، و پمادهای آنتی فیشر حاوی سم بوتولینوم نوع 1 است. برای کسانی که دچار یبوست مزمن و یا مشکل در اجابت مزاج هستند، نرم کننده (ملین کننده) مدفوع تجویز می‌شود. بهترین راه برای جلوگیری از این بیماری توجه به رژیم غذایی است. از آنجا که بیماری با تخلیه روده ارتباط دارد، خیلی مهم است که به میزان زیادی فیبر و خوراکی دارای سبوس مصرف شود تا اجابت مزاج به طور مناسب صورت پذیرد.