خوردن گوشت قرمز در بارداری، ممنوع است؟

در دوران بارداری به منظور رعایت دستورالعمل های رژیم غذایی باید مراقب هر آنچه که می خورید باشید. معنای این حرف آن است که می بایست گوشت خود را به طور مناسب نگهداری و آماده کنید و آن را به خوبی بپزید یا پیش از خوردن به خوبی گرم کنید. (خوردن گوشت، مرغ یا ماهی خام یا نیم پخته در دوران بارداری خطرناک است.) یکی از نکات مهم نیز مقدار گوشتی است که در وعده های غذایی خود می گنجانید.

آیا نخوردن گوشت قرمز در بارداری توصیه می شود؟

گوشت قرمز می‌تواند حامل انگل ها یا باکتری هایی نظیر لیستریا، توکسوپلاسما و سالمونلا باشد که باعث مسمومیت غذایی می‌شود. این شرایط بخصوص برای مادران باردار خطرناک است.

لیستریا باعث بروز عارضه ای به نام لیستریوسیس می‌شود. بیشتر آدم ها با خوردن غذای آلوده به لیستریا بیمار نمی‌شوند. اما مادران باردار سالم بیشتر احتمال دارد نسبت به افراد دیگر به لیستریوسیس مبتلا و در اثر آن به شدت بیمار شوند.

هنگام بارداری می‌توانید لیستریوسیس را به جنین خود نیز انتقال دهید. این می‌تواند باعث بروز مشکلاتی نظیر سقط جنین، مرده زایی، زایمان زودرس، وزن پایین نوزاد و عفونت های مرگ آفرینی نظیر باکترمیا (باکتری در خون) و مننژیت شود.

توکسوپلاسما در انگلی میکروسکوپی است که می‌تواند باعث یک بیماری به نام توکسوپلاسموز شود. بیشتر مردم هنگام ابتلا به آن متوجه نمی‌شوند، اما ابتلا به آن در دوره بارداری می‌تواند شدید باشد و باعث سقط جنین، مرده زایی، آسیب درازمدت عصب شناختی یا دیگر تاثیرات عمده شود.

احتمال بیشتری دارد که باکتری سالمونلا باعث بیماری جدی در دوران بارداری شود. در موارد نادر، تب شدید، استفراغ، تهوع، اسهال و کم آبی را به همراه دارد که می‌تواند باعث زایمان زودرس یا حتی سقط جنین شود.

اما هیچ کدام از این موارد دلیل نمی شود که مصرف گوشت قرمز در دوران بارداری را به طور کامل از رژیم غذایی خود حذف کنید. یکی از دلایل ضرورت خوردن گوشت قرمز در دوران بارداری آهن موجود در آن است. در این دوران حجم خون مادر حدودا 50 درصد افزایش می یابد که تولید این حجم از خون نیازمند وجود یک ذخیره غنی از آهن است. یک تکه گوشت ۸۵ گرمی بدون چربی گاو تقریبا ۳ میلی‌گرم آهن دارد که می تواند مقدار قابل توجهی از نیاز بدن مادر تامین کند.

خوردن گوشت قرمز در ماه های آخر بارداری

حال که به ماه های آخر بارداری خود رسیده اید، لازم است یک نگاه اجمالی به نکات تغذیه ای مربوط به این دوران، باید ها و نباید های آن بیندازیم.

ماه آخر بارداری مساله وزن گیری مناسب جنین و رسیدن به یک وزن مناسب برای تولد اهمیت فراوانی پیدا می کند. به طور متوسط در این ماه هر روز جنین حدود ۳۰ گرم وزن اضافه می کند که البته این عدد در بارداری های مختلف تا حدی متفاوت است.

بسیاری از مادران گمان می کنند که در این ماه باید تا جایی که می توانند بخورند و گاها نیاز خود به کالری دریافتی را از منابع نامناسبی همچون شیرینی جات، چیپس و سایر هله هوله های غیر مغذی تامین می کنند. لازم به ذکر است که با خوردن این مواد نه تنها فقط خودتان اضافه وزن پیدا خواهید کرد بلکه سلامتی جنین و بارداری خود را نیز در معرض خطر قرار خواهید داد.

یکی از منابع مهم و مغذی برای وزن گیری جنین در این ماه پروتئین است. شما می توانید این پروتئین مورد نیازتان را از منابعی همچون گوشت، سویا، حبوبات و ... مصرف کنید.

گوشت قرمز همچون گوشت گاو و گوسفند منبع مناسبی از پروتئین برای مادران باردار است. با قرار دادن گوشت در وعده های غذایی روزمره می توانید علاوه بر پروتئین، آهن، ویتامین های گروه B، کلسیم و ... را نیز به مقدار مناسب دریافت کنید.

بیشتر گوشت ها دارای مقدار قابل توجهی چربی هستند. بنابراین جهت جلوگیری از ابتلا به اضافه وزن در دوران بارداری و درگیر شدن با مشکلات و عوارض ناشی از آن، رعایت اعتدال در مصرف گوشت در تمام دوران بارداری از جمله ماه نهم ضرورت دارد. در حقیقت هر ۱۰۰ گرم گوشت ران گوسفند ۲۰۶ کیلو کالری و ۱۷ گرم پروتئین دارد. میزان چربی موجود در آن نسبتا زیاد است (خصوصا بخش قلوه گاه) بنابراین با توجه به عدد شاخص توده بدنی، انجام دادن یا ندادن ورزش در دوران بارداری و سایر فعالیت های روز مره و ... لازم است با توجه به نظر پزشک، مقدار کالری دریافتی خود از طریق مصرف گوشت را تنظیم کنید.

مقدار مصرف گوشت قرمز در بارداری چقدر است؟

به مادران باردار توصیه نمی شود که در دوران بارداری به مقدار زیادی گوشت بخورند و دائما غذاهای کباب شده و گریل شده را در وعده های روزمره خود داشته باشند، اما با توجه به فواید گوشت، مصرف مقدار مناسب گوشت قرمز برای تمامی مادران باردار ضرورت دارد.

با این‌که آهن برای همه یک ماده معدنی مهم است، اما در دوران بارداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در طول سه دوره بارداری، حجم خون بانوی باردار حدود ۵۰ درصد افزایش می‌یابد. افزایش حجم خون، اکسیژن و مواد مغذی را به جفت و جنین در حال رشد در بدن مادر می‌رساند. در ماه های آخر بارداری این افزایش حجم خون در بالاترین سطح خود قرار دارد و جنین با سرعت شگرفی در حال رشد و وزن گیری است، خون مادر مهم ترین راه ارتباطی فیزیکی میان مادر و جنین است که کافی بودن مقدار آن و نیز کیفیت و کارایی مناسب آن تضمین کننده رشد بهینه جنین است. هر گلبول قرمز خون حاوی پروتئینی است که منحصرا برای حمل اکسیژن ساخته شده و آهن مسئول ساخت این پروتئین است که به آن هموگلوبین می‌گویند. بدون آهن، خون مادر توان حمل اکسیژن کمتری دارد. از آن‌جا که بدن نمی‌تواند آهن بسازد، وابسته به آهن مصرفی در رژیم غذایی شماست.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها توصیه می‌کند، مادران باردار فارغ از این‌که در هفته چندم بارداری قرار دارند باید حدود ۲۷ میلی‌گرم در روز آهن مصرف کنند. این میزان بیشتر از مقدار توصیه‌شده ۱۸ میلی‌گرم برای بانوان غیرباردار است. یک تکه گوشت حدود ۸۵ گرمی بدون چربی گاو تقریبا ۳ میلی‌گرم آهن دارد که نسبت به گوشت‌های دیگر به میزان قابل توجهی بالاست. به عنوان مثال ۸۵ گرم گوشت مرغ، ماهی یا خوک فقط ۱ میلی‌گرم آهن دارد.

فواید گوشت قرمز در بارداری - آهن هم (Haem) و غیرهم (non Haem)

دو نوع آهن وجود دارد: آهن هِم (Haem) و آهن غیرهِم (non Haem). جذب آهن هم برای بدن آسان‌تر است و این نوع آهن از محصولات حیوانی می‌آید. از طرف دیگر، جذب آهن غیرهم برای بدن سخت‌تر است. در واقع، مقدار آهن غیرهم جذب شده توسط بدن بسیار بستگی به انواع دیگر غذاهای خورده شده در همان زمان دارد. به عنوان مثال، غذاهای سرشار از ویتامین C جذب آهن غیرهم را زیاد می‌کند اما لبنیات جذب آن را کاهش می‌دهد. آهن غیرهم از حبوبات، سبزیجات سبزبرگ، میوه‌‌های خشک و نان‌ها و سریال‌های غنی‌شده گرفته می‌شود.

طبق گفته آکادمی تغذیه و خوراک‌شناسی، فقر آهن شایع‌ترین فقر مواد غذایی در مادران باردار است. اگر ذخیره آهن خیلی پایین باشد، بدن نمی‌تواند به اندازه کافی گلبول های قرمز خون تولید کند و منجر به عارضه‌ای به نام کم خونی فقر آهن می‌شود. نشانه‌های عمومی آن خستگی و ضعف عضلانی است. با این‌که این عارضه را می‌توان از طریق رژیم غذایی اصلاح کرد، مکمل های آهن برای مادران بارداری که به رغم تغییر رژیم غذایی همچنان کمبود آهن دارند در بازار موجود است. از آنجا که مکمل های آهن می‌تواند باعث یبوست شود، مادران باردار می‌بایست به منظور جلوگیری از این مشکل فیبر بیشتری بخورند و آب بیشتری بنوشند.