این رفتارها یعنی شما وسواسی هستید!

می‌خواهید از خانه بیرون بروید، اما چندین بار قفل در را باز و بسته می‌کنید تا از قفل بودن آن مطمئن شوید. حمام کردن شما بیشتر و طولانی‌تر از افراد عادی است. این نشانه‌ها بخشی از نشانه‌هایی است که امروزه آن را اختلال وسواس فکری و عملی می‌نامند.

اختلال وسواس فکری و عملی چیست؟

اختلال وسواس فکری و عملی یک اختلال اضطراب است که مشخصه‌ آن افکار غیرقابل کنترل و ناخواسته و الگوهای مکرر رفتاری است که شما برای انجام آن‌ها احساس اجبار می‌کنید.

بیشتر بخوانید: چرا سلبریتی‌ها بیشتر خودکشی می‌کنند!

علائم اختلال وسواس فکری و عملی

بیشتر مبتلایان به اختلال وسواس می‌دانند که این ترس و اضطراب آن‌ها منطقی نیست و سعی می‌کنند آن را نادیده بگیرند و سرکوب کنند. گاهی هم برای رهایی موقت از آن، یک رفتار تکراری انجام می‌دهند. وسواس عملی همین رفتاری است که دائما تکرار می‌شود تا اضطراب ناشی از وسواس فکری کاهش پیدا کند. وسواس عملی لزوما با ریشه‌های اضطراب ارتباط منطقی ندارد.

دسته‌بندی افرادی که دچار اختلال وسواس فکری و عملی هستند

• شست‌وشوگرها از آلودگی می‌ترسند. آن‌ها معمولا دست‌های‌ خود را به‌طور مکرر می‌شویند.
• وارسی‌کننده‌ها به‌طور مکرر، کارهایی را که عدم اطمینان از انجام آن‌ها می‌تواند خطرآفرین یا آسیب‌زا باشد، چک می‌کنند، مواردی از قبیل قفل کردن درها یا بستن شیر اجاق گاز.
• شکاک‌ها از این می‌ترسند که اگر کاری را درست یا بی‌عیب و نقص انجام ندهند، مجازات می‌شوند.
• شمارشگر‌ها و برنامه‌ریزها دائما به نظم و ترتیب فکر می‌کنند و ممکن است درباره‌ اعداد، رنگ‌ها یا ترتیب‌های خاص، خرافاتی در ذهن داشته باشند.
• ذخیره‌سازها از این می‌ترسند که چیزی را دور بیندازند، مبادا دوباره به آن احتیاج پیدا کنند. آن‌ها به‌طور وسواس‌گونه، چیزهایی را که نیاز ندارند یا استفاده نمی‌کنند، ذخیره (احتکار) می‌کنند.

دلیل وسواس چیست و چرا در افراد بروز می‌کند؟

نظریه‌های مختلفی درباره علت ایجاد وسواس فکری و عملی وجود دارد. در ادامه بیشتر دلایل بروز بیماری وسواس در افراد را بررسی می‌کنیم.

علل ژنتیکی

به‌نظر می‌رسد احتمال وجود وسواس در خانواده‌هایی که یک ارتباط ژنتیکی دارند بیشتر است و روانشناسان در حال بررسی آن هستند.

علل رفتاری دلیل وسواس‌های فکری هستند

طبق یک نظریه‌، فرد مبتلا به وسواس به دلیل ترس از موقعیت‌ها یا اشیای خاص، می‌آموزد که با انجام مراسمی این خطر را کاهش دهد و از آن اجتناب کند.

علل شناختی، دلیل وسواسی شدن بسیاری هستند

نظریه دیگر این است که وسواس فکری و عملی زمانی شروع می‌شود که افراد افکار خود را اشتباه تفسیر می‌کنند. اکثر مردم گاهی اوقات افکار ناخواسته یا مزاحم دارند، اما برای افراد مبتلا به وسواس، اهمیت این افکار شدیدتر می‌شود.

علل محیطی علت بروز وسواس است

رویدادهای استرس زا در زندگی باعث اختلال وسواس در افراد می‌شود. بسیاری از مردم گزارش کرده‌اند که علائم در عرض ۶ ماه پس از حوادث ظاهر می‌شوند.

درمان اختلال وسواس

بعید است اختلال وسواس خودبه‌خود برطرف شود. اگر آن را درمان نکنیم، ممکن است علائم آن تا سال‌ها ادامه پیدا کند. فردی که دچار وسواس است معمولا علائم را ۵ تا ۱۰ سال تحمل می‌کند و بعد به پزشک متخصص اعصاب و روان (روانپزشک) مراجعه می‌کند. دقت کنیم که هیچ پیشگیری‌ای برای اختلال وسواس وجود ندارد.