خلط پشت حلق چیست؟ ۸ علت خلط پشت حلق و روش‌های پیشگیری

خلط پشت حلق چیست؟

خلط پشت حلق به وضعیتی گفته می‌شود که در آن ترشحات مخاطی بینی یا سینوس‌ها به‌صورت غیرعادی به سمت پشت گلو حرکت کرده و در آنجا جمع می‌شوند. این خلط ممکن است شفاف، سفید، زرد یا سبز باشد و معمولاً با احساس گیر کردن چیزی در گلو، نیاز به صاف کردن صدا، یا سرفه‌های خشک همراه است.

علت به وجود آمدن خلط پشت حلق

اصلی‌ترین دلایل خلط پشت حلق، تحریک یا افزایش تولید مخاط توسط غدد مخاطی بینی و سینوس‌ها است. از جمله مواردی که باعث بروز این حالت می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. آلرژی فصلی یا دائمی
2. سرماخوردگی و آنفلوآنزا
3. سینوزیت (حاد یا مزمن)
4. خشکی هوا یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار
5. تغییرات هورمونی
6. بارداری
7. مصرف برخی داروها که باعث خشکی مخاط بینی می‌شوند
8.  رفلاکس معده (بازگشت اسید به گلو)

عوارض خلط پشت حلق

خلط پشت حلق در بیشتر موارد مشکل جدی ایجاد نمی‌کند، اما در صورت تداوم یا درمان نشدن، می‌تواند منجر به عوارضی مانند سرفه مزمن، گلودرد مکرر، بوی بد دهان، خشونت صدا و تحریک مداوم حلق شود. در برخی افراد، خلط مزمن ممکن است باعث التهاب سینوس‌ها، تحریک راه‌های هوایی و حتی تشدید آسم یا رفلاکس معده شود.

هرچند خلط پشت حلق به‌تنهایی خطرناک نیست، اما اگر همراه با علائم غیرعادی مانند خلط خونی، درد شدید گلو یا کاهش وزن غیرقابل توضیح باشد، نیاز به بررسی پزشکی جدی دارد تا بیماری‌های پنهان مانند عفونت‌های مزمن یا مشکلات ساختاری تشخیص داده شوند.

چه افرادی بیشتر دچار خلط پشت حلق می‌شوند؟

برخی افراد نسبت به سایرین بیشتر در معرض خلط پشت حلق قرار دارند، از جمله:

• مبتلایان به آلرژی (مانند حساسیت به گرده گیاهان، گرد و غبار یا موی حیوانات)
• افراد با سابقه بیماری‌های تنفسی مکرر یا مزمن
• کسانی که در مناطق خشک یا آلوده زندگی می‌کنند
• سیگاری‌ها یا افرادی که در معرض دود سیگار هستند
• کودکان و سالمندان به دلیل حساسیت بیشتر دستگاه تنفسی

چه بیماری‌هایی باعث تشدید خلط پشت حلق می‌شود؟

خلط پشت گلو ممکن است به‌عنوان نشانه‌ای از بیماری‌های مختلف نیز ظاهر شود. مهم‌ترین بیماری‌هایی که با این علامت همراه هستند عبارتند از:

• آلرژی بینی (رینیت آلرژیک)
• سینوزیت حاد یا مزمن
• عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا
• رفلاکس معده به مری GERD
• پولیپ بینی یا انحراف تیغه بینی
• بیماری‌های التهابی تنفسی مانند آسم یا برونشیت مزمن

خلط پشت حلق در کودکان

خلط پشت حلق در کودکان نیز بسیار شایع است، به‌ویژه در فصول سرد سال یا هنگام سرماخوردگی. کودکان ممکن است علائمی مانند تنفس با دهان، سرفه شبانه، یا بی‌قراری نشان دهند. در بسیاری از موارد، دلیل آن آلرژی یا عفونت‌های ویروسی است. برای کاهش علائم در کودکان، استفاده از بخور، شست‌وشوی بینی با سرم، افزایش مصرف مایعات و در صورت نیاز مراجعه به پزشک برای تجویز داروهای مناسب (با دوز مخصوص کودکان) اهمیت دارد.

تشخیص ترشح خلط پشت حلق

تشخیص ترشح پشت حلق معمولاً بر اساس شرح حال بیمار و معاینه فیزیکی انجام می‌شود. پزشک با پرسش درباره علائمی مانند احساس گیر کردن چیزی در گلو، سرفه مداوم به‌ویژه در شب یا صبح، صاف کردن مکرر صدا و بوی بد دهان، به وجود این مشکل مشکوک می‌شود.

معاینه حلق، بینی و گاهی سینوس‌ها می‌تواند ترشحات جمع‌شده را نشان دهد. در موارد مشکوک یا مزمن، ممکن است آزمایش آلرژی، اندوسکوپی بینی، تصویربرداری از سینوس‌ها یا ارزیابی رفلاکس معده نیز برای تشخیص دقیق‌تر انجام شود.

خلط پشت حلق صبحگاهی

خلط پشت حلق صبحگاهی معمولاً به دلیل تجمع ترشحات مخاطی در طول شب ایجاد می‌شود. هنگام خواب، جریان مخاط کندتر می‌شود و فرد در حالت درازکش قرار دارد، به همین دلیل خلط به جای خروج از بینی، به پشت حلق حرکت کرده و جمع می‌شود. عواملی مانند آلرژی، سینوزیت مزمن، رفلاکس معده، یا هوای خشک شبانه می‌توانند این مشکل را تشدید کنند.

همچنین افرادی که با دهان باز نفس می‌کشند یا دچار انحراف تیغه بینی هستند، بیشتر دچار خلط صبحگاهی می‌شوند. نوشیدن آب کافی، مرطوب نگه داشتن محیط و شست‌وشوی بینی پیش از خواب می‌تواند از شدت این وضعیت بکاهد.

خلط پشت حلق خونی نشانه چیست؟

خلط پشت حلق خونی معمولاً نشان‌دهنده وجود تحریک، التهاب یا آسیب به بافت‌های مخاطی بینی، سینوس‌ها یا حلق است. این وضعیت ممکن است به دلیل خشکی بیش از حد مخاط، عطسه یا سرفه شدید، عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی، یا حتی وجود پولیپ یا زخم در بینی یا گلو ایجاد شود.

در برخی موارد، خون می‌تواند از لثه‌ها یا دندان‌ها نیز وارد مخاط شود. اگر خلط خونی به‌ طور مکرر یا با مقدار زیاد مشاهده شود، باید به پزشک مراجعه کرد تا بیماری‌های جدی‌تر مانند تومور، عفونت‌های مزمن یا مشکلات عروقی بررسی شوند.

خلط پشت حلق سفید نشانه چیست؟

خلط پشت حلق سفید معمولاً نشانه‌ای از التهاب یا تحریک خفیف در مجاری تنفسی فوقانی است و اغلب با شرایطی مانند سرماخوردگی، سینوزیت خفیف یا آلرژی همراه است. این نوع خلط نشان‌دهنده وجود عفونت ویروسی یا واکنش به تحریک‌کننده‌هایی مانند گرد و غبار، دود یا هوای خشک نیز می‌تواند باشد.

برخلاف خلط زرد یا سبز که بیشتر به عفونت باکتریایی اشاره دارد، خلط سفید معمولاً نشانه عفونت غیرشدید یا مرحله اولیه آن است. در اغلب موارد، مصرف مایعات، بخور دادن و استراحت می‌تواند به بهبود این وضعیت کمک کند.

روش‌های پیشگیری از خلط پشت حلق

به جای از بین بردن خلط پشت حلق بهترین کار پیشگیری است. برای جلوگیری از بروز یا تشدید خلط پشت حلق می‌توان اقدامات ساده‌ای را در سبک زندگی رعایت کرد:

• اجتناب از محرک‌ها مانند دود سیگار، گرد و غبار، و بوهای تند
• مرطوب نگه داشتن محیط خانه (استفاده از دستگاه بخور در فصل‌های خشک)
• نوشیدن مایعات کافی برای رقیق شدن مخاط
• شست‌وشوی بینی با سرم فیزیولوژی یا آب نمک
• کنترل آلرژی با دارو یا اجتناب از عوامل آلرژی‌زا
• رعایت بهداشت دهان و بینی
• پرهیز از خوردن غذاهای سنگین قبل از خواب در صورت داشتن رفلاکس

درمان خلط پشت حلق

خلط پشت حلق را چگونه خالی کنیم؟ درمان خلط پشت حلق به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. در موارد خفیف، مصرف مایعات گرم، بخور دادن، شست‌وشوی بینی با سرم نمکی و استراحت کافی می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.

در صورت ابتلا به آلرژی، مصرف آنتی‌هیستامین یا اسپری‌های ضد التهابی بینی توصیه می‌شود. در موارد شدید یا مزمن، باید علت دقیق توسط پزشک تشخیص داده شده و درمان دارویی مناسب تجویز شود که ممکن است شامل آنتی‌بیوتیک‌ها، ضد احتقان‌ها یا داروهای ضد رفلاکس باشد. انواع آنتی بیوتیک‌ برای خلط پشت حلق عبارتند از:

• آموکسی‌سیلین
• آزیترومایسین
• سفیکسیم
• سفالکسین
• کلاریترومایسین