سرماخوردگی نوزاد؛ از علائم تا درمان

نی نی بان: سرماخوردگی یکی از رایج‌ترین بیماری‌ها در میان نوزادان است که در سال‌های اولیه زندگی به دلیل سیستم ایمنی نابالغ بیشتر رخ می‌دهد.

هرچند این بیماری معمولاً خفیف است، اما آگاهی از علائم، علل، و راه‌های درمان آن می‌تواند به کاهش نگرانی‌های والدین کمک کند و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند. در ادامه، به‌صورت جامع و سئوشده، به بررسی همه‌جانبه سرماخوردگی نوزاد می‌پردازیم.

چرا نوزادان سرما می‌خورند؟ دلایل اصلی

نوزادان به دلیل ناتوانی سیستم ایمنی در مقابله با ویروس‌ها، به‌ویژه در ماه‌های اول زندگی، مستعد ابتلا به سرماخوردگی هستند. بیش از ۲۰۰ نوع ویروس می‌تواند این بیماری را ایجاد کند که راینوویروس‌ها شایع‌ترین عامل آن هستند.

عوامل انتقال ویروس به نوزاد:

• هوای آلوده: سرفه یا عطسه فرد بیمار می‌تواند ویروس را به هوا منتقل کند.
• تماس مستقیم: لمس دست یا اسباب‌بازی آلوده توسط نوزاد.
• سطوح آلوده: ویروس‌ها ممکن است تا چند ساعت روی سطوح باقی بمانند.

علائم اولیه سرماخوردگی در نوزادان

علائم معمولاً ۱ تا ۳ روز پس از تماس با ویروس ظاهر می‌شوند و می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• آبریزش یا گرفتگی بینی
• ترشحات بینی (ابتدا شفاف، سپس زرد یا سبز)
• عطسه و سرفه
• تب خفیف
• بی‌قراری و گریه مکرر
• مشکل در خواب و تغذیه (به دلیل گرفتگی بینی)

چه زمانی سرماخوردگی نوزاد خطرناک می‌شود؟

در اغلب موارد، سرماخوردگی نوزاد بدون عارضه و در طی ۷ تا ۱۰ روز بهبود می‌یابد. اما اگر نوزاد علائم زیر را نشان داد، نیاز به مراجعه فوری به پزشک وجود دارد:

• تب بالای 38 درجه (به‌ویژه در نوزادان زیر ۳ ماه)
• مشکلات تنفسی مانند خس‌خس سینه
• کاهش تعداد پوشک خیس
• استفراغ مکرر یا عدم پذیرش شیر
• بی‌حالی یا خواب‌آلودگی غیرمعمول

روش‌های مؤثر درمان سرماخوردگی نوزاد

درمان سرماخوردگی نوزاد معمولاً به تسکین علائم محدود می‌شود. موارد زیر می‌توانند به بهبود سریع‌تر کمک کنند:

1. رطوبت‌سازی هوا: استفاده از دستگاه بخور برای کاهش خشکی هوا.
2. تخلیه بینی: استفاده از سرم نمکی و پوار بینی برای رفع گرفتگی.
3. مصرف مایعات کافی: تغذیه با شیر مادر یا شیشه‌شیر برای جلوگیری از کم‌آبی.
4. استفاده از بخور: بخور گرم به باز شدن مجاری تنفسی کمک می‌کند.
5. استراحت کافی: نوزاد را در محیط آرام و گرم نگه دارید.

توجه: مصرف داروهای ضدسرفه یا تب‌بُر فقط با تجویز پزشک مجاز است.

عوارض احتمالی سرماخوردگی در نوزادان

اگر سرماخوردگی به‌درستی درمان نشود، ممکن است به عوارضی منجر شود:

• عفونت گوش میانی: شایع‌ترین عارضه که با درد گوش همراه است.
• سینوزیت: عفونت سینوس‌ها که با ترشحات چرکی و تب شدید همراه است.
• ذات‌الریه: عفونت جدی ریه‌ها که علائمی مانند تنفس سریع و خستگی شدید دارد.

پیشگیری از سرماخوردگی: نکات طلایی برای والدین

پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. برای محافظت از نوزاد خود اقدامات زیر را انجام دهید:

• شستن مرتب دست‌ها: دست‌های خود را قبل از لمس نوزاد بشویید.
• جلوگیری از تماس با افراد بیمار: نوزاد را از محیط‌های پرجمعیت دور نگه دارید.
• ضدعفونی اسباب‌بازی‌ها و سطوح: ویروس‌ها روی اسباب‌بازی و سطوح می‌توانند باقی بمانند.
• تغذیه با شیر مادر: شیر مادر سیستم ایمنی نوزاد را تقویت می‌کند.

تشخیص تفاوت سرماخوردگی با بیماری‌های مشابه

علائم سرماخوردگی ممکن است با بیماری‌های دیگری اشتباه گرفته شود. تشخیص دقیق ضروری است:

• آنفولانزا: شامل تب بالا، لرز و خستگی شدید است.
• ذات‌الریه: با تنگی نفس و تب بالا همراه است.
• خروسک: گرفتگی صدا و سرفه‌های خاص از نشانه‌های آن هستند.

جمع‌بندی

سرماخوردگی نوزاد بخشی طبیعی از فرآیند رشد و تقویت سیستم ایمنی اوست. با این حال، والدین باید با شناخت علائم و مدیریت صحیح بیماری، از عوارض احتمالی جلوگیری کنند. در صورت مشاهده علائم شدید یا نگران‌کننده، مراجعه به پزشک ضروری است. رعایت نکات پیشگیری نیز بهترین راه برای محافظت از نوزادان در برابر این بیماری شایع است.