درمان فوری خلط پشت حلق

درماعلت خلط پشت حلق چیست؟

اگر دلایل ایجاد خلط پشت حلق را نشناسید احتمال بازگشت مجدد آن حتی در صورت استفاده از روش‌های درمان بسیار زیاد است. بنابراین ابتدا به دلایل بروز مشکل می‌پردازیم.

خلط پشت حلق به دلیل تجمع بیش‌ازحد ترشحات مخاطی در ناحیه پشت گلو ایجاد می‌شود و دلایل متعددی دارد که عبارت‌اند از:

• عفونت‌های ویروسی و باکتریایی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و سینوزیت
• آلرژی‌ها به گرد و غبار، گرده گل یا مواد حساسیت‌زا
• ریفلاکس معده (GERD) که باعث بازگشت اسید معده به گلو می‌شود
• هوای خشک یا آلوده که تحریک مخاط و افزایش ترشحات را به دنبال دارد
• مصرف دخانیات و مواد تحریک‌کننده مثل دود سیگار
• افزایش تولید مخاط ناشی از مصرف برخی داروها مانند داروهای فشار خون
• مشکلات ساختاری سینوس‌ها و بینی مثل انحراف تیغه بینی یا پولیپ
• تغذیه نامناسب و مصرف غذاهای سرد و پرچرب که در طب سنتی باعث افزایش بلغم می‌شوند

درمان فوری خلط پشت حلق دکتر خیراندیش

شاید کامل‌ترین و موثرترین روش‌های درمانی خانگی خلط پشت حلق را دکتر خیراندیش ارائه داده باشد. بنا بر دیدگاه‌ ایشان، خلط پشت حلق معمولاً ناشی از سردی و رطوبت زیاد در بدن یا ضعف عملکرد معده و سینوس‌ها است و برای درمان این مشکل، چند توصیه مهم ارائه شده است:

• استفاده از دم‌نوش آویشن و پونه: یک درمان فوری خلط پشت حلق گیاهی برای خشک ‌کردن رطوبت اضافی و ضدعفونی کردن مجاری تنفسی
• شربت عسل و سرکه انگور طبیعی: صبح ناشتا برای پاک‌سازی مخاط پشت حلق و تنظیم مزاج
• استفاده از بخور با بابونه، اسطوخودوس یا مرزنجوش: روزی یک یا دو بار برای باز شدن سینوس‌ها
• حجامت پشت گوش و ناحیه کتف (با نظر پزشک متخصص طب سنتی): در موارد خلط مزمن
• پرهیز از لبنیات سرد، غذاهای چرب و نوشیدنی‌های یخ: که باعث افزایش بلغم و خلط می‌شوند
• پوشاندن سر در فصول سرد: در فصول سرد سال، پوشاندن سر با کلاه یا شال گرم می‌تواند از تجمع رطوبت در بدن جلوگیری کرده و به درمان خلط پشت حلق کمک کند.

استاد خیراندیش بر این نکته تاکید دارد که اصلاح مزاج و گرم‌کردن بدن، کلید اصلی درمان خلط پشت حلق در طب سنتی است.

سایر روش‌های درمان فوری خلط پشت حلق طب سنتی

در از بین بردن فوری خلط پشت حلق روش‌های زیر نیز می‌تواند موثر باشد:

بخور دادن با آب گرم

استنشاق بخار آب گرم باعث مرطوب شدن مجاری تنفسی و رقیق شدن خلط می‌شود. می‌توان چند قطره روغن اکالیپتوس یا نعناع به آب جوش اضافه کرد تا خاصیت ضدباکتریایی و ضدالتهابی آن افزایش یابد و به یک درمان فوری خلط پشت حلق و بوی بد دهان تبدیل شود. این روش به ویژه قبل از خواب شبانه توصیه می‌شود.

نوشیدن مایعات گرم

مصرف مایعات گرم مانند دمنوش زنجبیل، چای بابونه یا آب ولرم با عسل، خلط را روان کرده و به خروج راحت‌تر آن کمک می‌کند. همچنین نوشیدن آب کافی در طول روز از غلیظ شدن ترشحات جلوگیری می‌کند.

 قرقره با آب نمک

قرقره کردن آب ولرم و نمک (نیم قاشق چای‌خوری نمک در یک لیوان آب) باعث ضدعفونی کردن گلو و کاهش التهاب شده و یک درمان فوری خلط پشت حلق و سرفه است. این روش می‌تواند خلط‌های چسبیده به دیواره حلق را شل کرده و پاک‌سازی کند.

استفاده از سرم شستشوی بینی

برای درمان فوری خلط پست حلق و بینی سرم شستشوی را امتحان کنید. اسن روش یکی از مؤثرترین روش‌ها برای تخلیه ترشحات اضافی است و باعث کاهش تجمع خلط در پشت حلق شده و همچنین به بهبود تنفس کمک می‌کند.

عسل و درمان خلط پشت حلق

این ماده طبیعی دارای خواص ضدباکتری، ضدالتهاب  ضد سرفه و نرم‌کننده گلو است و می‌تواند به کاهش تحریک مخاط و تسکین گلو کمک کرده و یک درمان سریع خلط پشت حلق باشد. مصرف یک قاشق چای‌خوری عسل طبیعی به‌ تنهایی یا همراه با آب گرم، آب‌لیمو یا دمنوش‌های گیاهی مانند زنجبیل و آویشن، باعث رقیق شدن خلط و تسریع در خروج آن می‌شود. استفاده از عسل به‌ویژه قبل از خواب می‌تواند از سرفه‌های شبانه و تجمع ترشحات جلوگیری کند.

زردچوبه و درمان خلط پشت حلق

زردچوبه به‌دلیل ترکیب فعال خود به نام کورکومین، خاصیت ضدالتهاب، ضدباکتری و ضدویروس دارد و می‌تواند به کاهش خلط پشت حلق کمک کند. مصرف زردچوبه به‌صورت نوشیدنی گرم (مثل شیر زردچوبه) یا افزودن آن به دمنوش‌هایی مانند زنجبیل و عسل، به رقیق شدن مخاط، پاک‌سازی راه‌های تنفسی و کاهش تحریک گلو کمک می‌کند. همچنین می‌توان نیم قاشق چای‌خوری زردچوبه را با آب گرم و کمی فلفل سیاه ترکیب کرده و روزی یک‌بار میل کرد. این ترکیب هم خلط را کاهش می‌دهد و هم به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند.

عنبرنسارا و درمان فوری خلط پشت حلق

عنبرنسارا یکی از گیاهان دارویی محبوب در طب سنتی و از روش‌های درمان فوری خلط پشت حلق است. این گیاه با خواص ضدالتهاب، ضدباکتری و خلط‌آور خود به کاهش تجمع ترشحات مخاطی در مجاری تنفسی کمک می‌کند و التهاب گلو را تسکین می‌دهد. بخور عنبرنسارا برای بازکردن راه‌های تنفسی و تسهیل خروج مخاط توصیه می‌شود.

درمان فوری خلط پشت حلق با جوش شیرین

جوش شیرین یکی از مواد طبیعی با خاصیت قلیایی و ضدعفونی‌کننده است که می‌تواند در درمان خلط پشت حلق مفید باشد. استفاده از محلول رقیق جوش شیرین (نصف قاشق چای‌خوری جوش شیرین در یک لیوان آب ولرم) برای غرغره روزانه به کاهش التهاب گلو، پاک‌سازی باکتری‌ها و رقیق شدن مخاط کمک می‌کند. همچنین می‌توان از ترکیب جوش شیرین با نمک در سرم شست‌وشوی بینی نیز برای کاهش خلط و پاک‌سازی سینوس‌ها استفاده کرد. البته استفاده مداوم و زیاد از جوش شیرین توصیه نمی‌شود و باید با احتیاط و در حد ۱ تا ۲ بار در روز انجام شود، به‌ویژه در افراد با حساسیت‌های گوارشی.

پرهیز از عوامل تحریک‌کننده

قرار گرفتن در معرض دود سیگار، گرد و غبار، مواد شیمیایی و غذاهای محرک مانند لبنیات، غذاهای چرب یا تند ممکن است خلط را افزایش دهد. پرهیز از این عوامل به کاهش تولید ترشحات کمک می‌کند.

بالا نگه داشتن سر در هنگام خواب

استفاده از بالش بلند هنگام خواب، مانع از برگشت ترشحات به سمت حلق شده و از تجمع خلط در طول شب جلوگیری می‌کند. این روش ساده، سرفه‌های شبانه را نیز کاهش می‌دهد.

مصرف مواد غذایی ضدالتهاب

مصرف موادی مانند زنجبیل، زردچوبه، سیر و عسل که خاصیت ضدالتهابی دارند، می‌تواند در کاهش تحریک گلو و التهاب مجاری تنفسی موثر باشد. این مواد همچنین به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند.

ماساژ با استفاده از روغن‌های مختلف

ماساژ برخی نواحی صورت و گردن می‌تواند به تخلیه بهتر ترشحات سینوس‌ها و کاهش خلط پشت حلق کمک کند. ماساژ آرام اطراف ینی، پیشانی، استخوان گونه و پشت گوش‌ها با حرکات دایره‌ای و رو به پایین، باعث تحریک جریان لنفاوی و باز شدن سینوس‌ها می‌شود.

همچنین ماساژ ناحیه گردن و زیر فک کمک می‌کند تا ترشحات راحت‌تر از پشت حلق تخلیه شوند. برای اثرگذاری بیشتر، می‌توان از روغن‌های گیاهی گرم مانند روغن اکالیپتوس یا نعناع استفاده کرد. انجام این ماساژ روزانه ۵ تا ۱۰ دقیقه، به‌ویژه قبل از خواب یا پس از بخور، توصیه می‌شود.

درمان خلط پشت حلق با دارو

اگر درمان خانگی خلط پشت حلق کارساز نشد می‌توانید از انواع شربت و قرص برای خلط پشت حلق کمک بگیرید. این داروها به کنترل عوارض خلط پشت حلق کمک می‌کنند. از جمله این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شربت برونکوتوس (Bronchotus): حاوی عصاره عشقه، ضد التهاب و رقیق‌کننده خلط
• شربت توس (Tuss): دارای ترکیبات گیاهی مثل آویشن و ختمی برای نرم کردن گلو و کاهش خلط
• قرص مکیدنی فلوراید یا زینک پلاس ویتامین C: تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب مخاطی
• قرص گایافنزین (Guaifenesin): خلط‌ آور و کمک به خروج راحت‌تر ترشحات (با نام‌هایی مثل میوکاف یا موکوسلین)
• اسپری بینی کلراید سدیم (سرم شست‌وشو): برای پاک‌سازی ترشحات بینی و حلق، به‌ویژه هنگام شب
• شربت دیفن‌هیدرامین: آنتی‌هیستامین با اثر خشک‌کنندگی ترشحات، بیشتر در موارد خلط ناشی از آلرژی

در استفاده از هرکدام، توجه به دوز، سن مصرف‌کننده و پرهیز از مصرف طولانی‌مدت ضروری است.

انتی بیوتیک برای ترشحات پشت حلق

برای درمان خلط پشت حلق ناشی از عفونت‌های باکتریایی، آنتی‌بیوتیک‌های مختلفی در دسترس هستندبرخی از رایج‌ترین داروها به این منظور عبارتند از:

• آموکسی‌سیلین: که برای درمان عفونت‌های گلو و سینوس‌ها تجویز می‌شود.
• آموکسی‌سیلین/کلاوولانات: ترکیبی از آموکسی‌سیلین و کلاوولانات که برای درمان عفونت‌های گلو و سینوس‌ها استفاده می‌شود.
• آزیترومایسین: که برای درمان عفونت‌های گلو و سینوس‌ها تجویز می‌شود.
• کلاریترومایسین: که برای درمان عفونت‌های گلو و سینوس‌ها استفاده می‌شود
• سفالکسین: که برای درمان عفونت‌های گلو و سینوس‌ها تجویز می‌شود
• سفتریاکسون: که برای درمان عفونت‌های گلو و سینوس‌ها استفاده می‌شود.
• داکسی‌سایکلین: که برای درمان عفونت‌های گلو و سینوس‌ها تجویز می‌شود.

توجه داشته باشید که مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها باید تحت نظر پزشک و پس از تشخیص دقیق علت عفونت انجام شود. استفاده خودسرانه از این داروها می‌تواند به بروز مقاومت آنتی‌بیوتیکی و عوارض جانبی جدی منجر شود. بنابراین، در صورت بروز علائم خلط پشت حلق، توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کرده و از مصرف خودسرانه داروها خودداری کنید.

درمان فوری خلط پشت حلق در بارداری

درمان خلط پشت حلق  در دوران بارداری  باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود تا سلامت مادر و جنین حفظ شود. روش‌های خانگی مانند نوشیدن مایعات گرم (آب، دمنوش‌های مجاز مثل بابونه و زنجبیل با مقدار کم عسل)، غرغره آب نمک ولرم، و استفاده از بخور آب گرم برای رقیق کردن خلط و تسکین گلو توصیه می‌شود. همچنین، پرهیز از محیط‌های آلوده و خشک و حفظ رطوبت مناسب هوا موثر است. به دلیل محدودیت مصرف داروهای شیمیایی در بارداری، استفاده از آنتی‌هیستامین‌ها یا آنتی‌بیوتیک‌ها فقط با تجویز پزشک مجاز است و هرگونه دارودرمانی خودسرانه باید اجتناب شود. مراقبت‌های تغذیه‌ای، استراحت کافی و کنترل آلرژی‌ها نیز نقش مهمی در بهبود خلط پشت حلق در این دوره دارند.

بیشتر بخوانید:   خلط پشت حلق در نوزادان، درمان چیست؟

‌درمان فوری خلط پشت حلق در کودکان

در درمان خلط پشت حلق در کودکان، ابتدا باید علت آن مشخص شود، اما روش‌های خانگی ساده و بی‌ضرر معمولاً موثر هستند. نوشاندن مایعات گرم مثل دمنوش‌های گیاهی ملایم (بابونه یا نعناع)، استفاده از بخور آب گرم برای باز کردن مجاری تنفسی، و غرغره آب نمک رقیق (برای کودکان بالای ۶ سال) می‌تواند به رقیق شدن و تخلیه خلط کمک کند. همچنین حفظ رطوبت مناسب در محیط و جلوگیری از تماس کودک با دود سیگار یا آلرژن‌ها اهمیت دارد. در مواردی که علائم شدید یا طولانی شوند، یا با تب و تنگی نفس همراه باشند، باید حتماً به پزشک مراجعه کرد و از مصرف خودسرانه داروهای شیمیایی اجتناب نمود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که خلط پشت حلق بیش از ۱۰ روز ادامه یابد، با تب، بوی بد دهان، خون در خلط یا احساس فشار در سینوس‌ها همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کرد. در برخی موارد این حالت ممکن است نشانه‌ای از عفونت سینوسی، آلرژی مزمن یا مشکلات گوارشی مانند رفلاکس معده باشد.

سخن پایانی

خلط پشت حلق اغلب ناراحت‌کننده ولی قابل کنترل است. با رعایت برخی روش‌های ساده خانگی مانند بخور، شست‌وشوی بینی، نوشیدن مایعات گرم و پرهیز از محرک‌ها می‌توان تا حد زیادی این مشکل را برطرف کرد. در موارد مزمن یا شدید، بررسی دقیق‌تر علل زمینه‌ای توسط پزشک ضروری است.