هوش کلامی چیست؟

به گزارش نی نی بان ، شاید شما هم گفتگوهایی را دیده باشید که به خاطر انتخاب نادرست یک کلمه، به تنش کشیده شده‌اند. یا شاید نامه‌هایی را در ذهن داشته باشید که پیام کلی‌شان چندان منفی نبوده، اما یک جمله یا عبارت خاص در آن‌ها، چنان شما را برآشفته کرده که در مقابل نامه موضع گرفته‌اید. هم‌چنین حتماً در شبکه‌های اجتماعی به کامنت‌هایی برخورد کرده‌اید که اگر نویسنده‌شان را نشناسید، به درستی متوجه نمی‌شوید که از جنس تأیید هستند یا تکذیب. پذیرش این نکته دشوار نیست که دامنه واژه‌های هر فرد و شیوه‌ی به‌کارگیری زبان، می‌تواند نقش مهمی در افشا (یا القا)ی مدل ذهنی و شخصیت او داشته باشد. درس پرورش تسلط کلامی با توجه به همین نکته با هدف تقویت مهارت های کلامی و به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های درس مهارت های ارتباطی ارائه می‌شود. این درس را می‌توان مکمل درس‌های دیگری مانند مذاکره، گزارش نویسی، مهارت ارائه و گوش دادن فعال در نظر گرفت که در دستهٔ مهارت های ارتباطی قرار گرفته‌اند. اگر با مدل هوش چندگانه گاردنر آشنا باشید و بخواهید از طبقه‌بندی او استفاده کنید، می‌توانید این درس را ابزاری برای تقویت هوش کلامی در نظر بگیرید.

  کمک به رشد و موفقیت در مسیر شغلی

از روزی که نخستین رزومه را برای نخستین کارفرما می‌نویسم و ارسال می‌کنیم، تا روزی که نامه #استعفا یا خداحافظی خود را برای شرکت می‌فرستیم، از روزی که اساس‌نامه‌ی شرکت را تدوین می‌کنیم تا روزی که نامه‌ی واگذاری سهم خود را به نسل بعد می‌نویسم، نیازمند استفاده‌ی دقیق و موثر از کلمات هستیم. مستقل از جایگاه شغلی و اجتماعی‌مان، در دیدارهای حضوری و چهره به چهره هم، تسلط کلامی می‌تواند نقش مهمی در رشد و موفقیت ما ایفا کند.

افزایش تسلط کلامی، مطالعه را برای ما شیرین‌تر و جذاب‌تر می‌کند. چنانکه فردی که با ظرافت‌های رنگ آشناست، در مقایسه با یک فرد معمولی می‌تواند با دقت و حوصله بیشتری به یک نقاشی خیره شود و لحظات و ساعات بیشتری را با آن سر کند. کسی که به دنیای کلام و کلمات عشق نمی‌ورزد و با آن بیگانه است، احتمالاً جز در صورت نیاز و اجبار، به سراغ کتاب و نوشته، نخواهد رفت.

  دیدن و تجربه‌ کردن بهتر جهان

حتماً شنیده‌اید که می‌گویند در زبان عربیِ مناطقی که در اکوسیستم‌شان شتر فراوان است، واژه‌های متعددی برای انواع شتر وجود دارد؛ یا اسکیموها واژه‌های بسیاری برای توصیف برف دارند؛ یا این‌که تعداد رنگ‌هایی که در هر فرهنگی شناخته و نامیده می‌شوند با فرهنگ دیگر متفاوت است. اگر چه گاهی در تعداد این واژه‌ها اغراق می‌شود، اما اصل مسئله درست است (به شترِ ماده‌ای که شیرش زیاد کف می‌کند، “الجضور” گفته می‌شود). تنوع کلمات و گستردگی دایره واژه‌ها می‌تواند به ما کمک کند تا دنیا را بهتر ببینیم و عمیق‌تر تجربه کنیم. هر واژه‌ی جدیدی که می‌آموزیم و به کار می‌بریم (یا از فرهنگ و زبان دیگری وام می‌‌گیریم) جهان ما را کمی بزرگ‌تر می‌کند.

  افزایش توانایی در ثبت حرف‌ها و تجربه‌ها

همه ما حرف‌ها و تجربه‌های زیادی داریم که دوست داریم آنها را بنویسیم و ثبت کنیم. اما بارها پیش آمده که می‌بینیم آن چیزی که ما می‌نویسیم و بیان می‌کنیم، با تصویری که در ذهن و خاطرات‌مان است، فاصله زیادی دارد. به بیان دیگر، داستان یا خاطره‌ای که برای دیگران روایت می‌کنیم، بر خلاف تصویری که در ذهن خودمان داریم، «زنده» نیست. تسلط کلامی می‌تواند قدرت نوشتن ما را نیز بهبود دهد. موضوعی که در چالش نوشتن و تمرین نویسندگی به آن پرداخته‌ایم.

  عبور بهتر و راحت‌تر از مشکلات و چالش‌های زندگی

حتماً شما هم این تجربه را داشته‌اید که یک مشکل یا چالش در زندگی، ذهن‌تان را به هم بریزد و نتوانید به کارهای عادی و روزمره بپردازید. این مشکل می‌تواند یک برخورد بد در محیط کار، مشکل در رابطهٔ عاطفی، از دست دادن عزیزان یا هر چالش دیگری باشد. مطالعات و تحقیقات متعددی نشان داده‌اند که «نوشتن» می‌تواند به ما کمک کند از چنین شرایطی بهتر و سریع‌تر عبور کنیم. طبیعتاً هر چه بیشتر نوشته باشیم و دنیای کلمات‌مان گسترده‌تر باشد، بهتر می‌‌توانیم آن‌چه را که در ذهن‌مان می‌گذرد بیان کنیم. ما در یکی از درس‌های هوش هیجانی متمم، روشِ «نوشتن برای سبک‌تر کردن بار مشکلات» را توضیح داده‌ایم:  نوشتن برای هیچ‌کس |‌ خودآگاهی هیجانی خود را افزایش دهید

  بهبود مهارت مذاکره

افراد زیادی را می‌توانید بیابید که در مذاکره، ضعیف نیستند. شرایط را به خوبی می‌فهمند و تحلیل می‌کنند. تصمیم‌های خوبی هم می‌گیرند. اما جایی که به پاشنه آشیل آن‌ها تبدیل می‌شود، مهارت کلامی است. نمی‌توانند دقیقاً چیزی را که در ذهن دارند بر زبان بیاورند. به همین علت، هنگام دل‌گیری و شکایت، بخش عمده‌ای از حرف‌هایشان برای همیشه ناگفته می‌مانند و بخشی هم که مطرح می‌شود، سوء تفاهم بیشتری ایجاد می‌کند. مشابه همین ماجرا در رابطه عاطفی هم صادق است. گاهی نمی‌توانیم محبت و اعتماد و احساسات مثبتی را که نسبت به طرف مقابل داریم، به آن اندازه که در درون خود حس و لمس می‌کنیم، بیان کنیم.

  کاهش استرس در هنگام سخنرانی و ارائه مطلب

ممکن است فکر کنیم کارکرد اصلی تسلط کلامی برای یک سخنران، زیباتر کردن سخنان است. اما کارکرد مهم دیگر مهارت کلامی کاهش استرس سخنرانی است. چنان‌که در درس‌های مدیریت استرس و تعریف استرس اشاره کرده‌ایم، مهم‌ترین علت استرس کمبود منابع است. وقتی بدن و ذهن ما در یک بازهٔ زمانی محدود، به منابع زیادی نیاز داشته و این منابع در دسترس نباشند، استرس را تجربه می‌کنیم. در صحبت‌های روزمره، ما چندان درگیر انتخاب کلمات و ساختار جمله نمی‌شویم و صرفاً مفهوم مدنظرمان را با هر واژه‌ای که دم دست‌مان باشد، بیان می‌کنیم. در حدی که می‌توان گفت کلمات، جمله‌ها و اصوات، تقریباً ناآگاهانه به هم وصل می‌شوند و جمله‌های ما را می‌سازند. اما هنگام حرف زدن در جمع و سخنرانی، همه چیز فرق می‌کند. ما می‌خواهیم کلماتی مناسب‌تر پیدا کرده و حرف‌مان را با جمله‌بندی بهتر عرضه کنیم. چنین کاری برای کسی که بر کلمات مسلط نیست، انرژی‌بر بوده و با فشار ذهنی همراه است. پس بخش بزرگی از ظرفیت ذهنی او درگیر حرف زدن می‌شود و ظرفیت آزاد چندانی برای مدیریت سایر فعالیت‌ها باقی نمی‌ماند. همین وضعیت باعث می‌شود استرس زیادی تجربه کند. ما خروجی این وضعیت را در چهرهٔ برافروخته، لرزش دست‌ها، ریختن لیوان آب روی میز یا کامپیوتر، گم کردن فایل‌ها و اسلایدها، استفاده از کلمات نادرست، مکث‌های بی‌دلیل و تکرار کلمات می‌بینیم. اما اگر همین فرد از مهارت کلامی بالایی بهره‌مند باشد، ذهنش بدون فشار و زحمت، کلمات و جملات را می‌یابد و منابع بیشتری برای مدیریت فضای جلسه و سخنرانی آزاد می‌ماند. این وضعیت خود را با سطح استرس پایین نمایان می‌کند. وقتی عادت می‌کنیم در شرایط عادی هم به کلمه‌ها و تفاوت‌های ظریف آنها فکر کنیم، هنگام صحبت در جمع و سخنرانی یا گفتگو در مذاکره‌های حساس، نیازمند تلاش و تمرکز مضاعف نخواهیم بود.

طبیعتاً این ظرفیت ذهنی آزاد شده می‌تواند برای کارهای مفید دیگر – از جمله موارد زیر – صرف شود:

تحلیل وضعیت جلسه

توجه کردن به ساختار جمله‌ و حرف‌هایمان

تحلیل زبان بدن و سایر پیام‌های غیرکلامی مخاطبان

جستجوی بهترین شیوه برای بیان خواسته‌ها و پیام‌ها

سایر درس‌های مرتبط به سخنرانی و ارائه مطلب به شرح زیر هستند:

  تقویت فن بیان

  مدیریت استرس

  مهارتهای ارتباطی

  مهارت ارائه و سخنرانی

  اسلایدسازی

  فایل صوتی مهارت سخنرانی

  تمرین حرف زدن مدیریت شده (برای سخنرانی)

برای یک رویداد مشخص، ممکن است ده‌ها گزارش نوشته شود که هر کدام، پیامی کاملاً متفاوت را به شنونده یا خواننده ارسال کنند.

بخشی از این تفاوت، به کلمات مورد استفاده و ساختار به کارگیری آنها باز می‌گردد. طبیعی است که گزارش نویسی حرفه‌ای، نیازمند تسلط کلامی بسیار بالاست تا بتواند دقیقاً پیام مورد نظر را به مخاطب ارسال کرده و تا حد امکان، پاسخ مورد انتظار را نیز دریافت کند. بنابراین منطقی است درس پرورش تسلط کلامی را به عنوان مکمل درس گزارش نویسی در نظر بگیرید.

  بهبود توانمندی ما در تولید محتوا

در دنیای امروز، بسیاری از شغل‌ها به شکلی مستقیم یا غیرمستقیم ما را وادار به تولید محتوا می‌کنند.

استراتژی محتوا و بازاریابی محتوا اگر چه فعالیت‌هایی بسیار علمی و تخصصی هستند، اما در سطح ابتدایی و متوسط خود به بخشی از فعالیت‌های شغلی روزمره در کسب و کارها تبدیل شده‌اند.

تلاش برای بهبود تسلط کلامی نقش بسیار مهمی در ارتقاء توانمندی ما در تولید محتوا دارد.

منبع: متمم